Meest bezuinigd op rekenkamer met de grootste mond

Op het budget van de rekenkamers is door gemeenteraden flink gekort in het kader van bezuinigingen. De rekenkamers doen onafhankelijk onderzoek om de raad te controleren, maar uit onderzoek van Trouw blijft dat rekenkamers die het meest kritisch tegenover hun gemeenteraad staan, het hardst gekort worden met bezuinigingen.

Trouw schrijft dat iets meer dan de helft moet inleveren, gemiddeld zo’n 25 procent. In de gemeente Rhenen, Ooststellingwerd, Terneuzen, Heerhugowaard, Texel en Leek worden de budgetten van de rekenkamers zelfs gehalveerd.

Sinds de invoering van het dualisme ontstonden 280 gemeentelijke rekenkamers waar 1500 ambtenaren werken. Trouw deed onderzoek bij 72 rekenkamers. Ze moesten vragen beantwoorden over bezuinigingen en de gevolgen daarvan, maar ook vertellen hoe de verhouding is met de gemeenteraad en het college.

Trouw: Gemeenten waar de raad weinig doet met kritisch onderzoek, zoals Lelystad, Nieuwegein en Terneuzen, bezuinigen bijna twee keer vaker, zo blijkt. Op de vraag wat dat betekent voor het dualisme zegt André Zabel van de rekenkamer in Terneuzen: “Er is hier geen dualisme.” De reden voor de – vaak onevenredig  hoge – korting?

Geen liefde tussen de raad en de rekenkamer”, zegt griffier Thea de Mik uit Capelle. “De rekenkamer wordt als lastig ervaren”, zegt  Lauryan Bakker, secretaris in Beverwijk.

Vele rekenkamervoorzitters vrezen dat hun controlerende taak niet meer serieus wordt genomen. Voor complexe onderzoeken waarvoor dure externe bureaus ingezet moeten worden zal in de toekomst geen geld meer zijn. “Straks kunnen we alleen nog onderzoeken of ambtenaren op tijd een jaarverslag hebben ingeleverd”, zegt Peter Buisman, voorzitter van de rekenkamer Vlaardingen/Schiedam.

In de praktijk zitten vele rekenkamers in een lastig pakket. Het was de bedoeling dat zij een instrument zouden worden van de raad, maar door hun onafhankelijke karakter kunnen ze ook zelf initiatief nemen om onderzoek te doen en dat zorgt vaak voor scheve gezichten bij de raad en het college.

Gerrit Hagelstein, bestuurslid van de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers NVRR blijft pleiten voor het onafhankelijke karakter van de rekenkamer omdat de raad vaak zelf onderwerp is van het onderzoek. Douwe Jan Elzinga, hoogleraar staatsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen vindt juist dat rekenkamers weer beter voor de raad kunnen gaan werken, omdat het weinig rekenkamers lukt om zich vrij te vechten.

Trouw: Lastige rekenkamers worden gekort

cc-foto: Sebastiaan ter Burg