Consultant wordt Eurocommissaris
Mediarechtspraak past niet onze democratische rechtsstaat
© cc-foto: Blogtrepeneur
Reacties (31)
[..., dan wel over zaken waarvan...] Liever "en over zaken waarvan" terughoudendheid is in beide gevallen goed, het of (wat de betekenis is van dan wel in deze context) laat een keuzevrijehid open over welk van de twee type zaken we terughouden willen zijn.
Waarom spreekt Ensberg steeds over ''we'' ? Dat is juist de fout van bestuurders door te denken dat er een eenheidskoek op hun bureau ligt waarin naar hartelust gesneden kan worden. Naar mijn idee een typisch rechtse insteek hoe er gedacht wordt over ''we'' .
'Waarom spreekt Ensberg steeds over ”we” ?' Word je een keer niet buitengesloten, is het weer niet goed.
Ik zeg jury invoeren. Dat is nagenoeg het enige wat ik uit Amerika deze kant op wil halen. Zo komen die bankiers niet weg met een boete (dat slechts een deel van hun illegale winst is) en vaders die iets stelen om hun kinderen te voeden hoeven dan ook niet de gevangenis in.
Jury in de US gaat slechts over de vraag schuldig of niet schuldig. De rechter bepaalt de strafmaat. Dus, droom verder, die bankier krijgt echt geen zwaardere straf.
Ha, voordat die bankier voor het hekje komt te staan heeft-ie al lang een gunstige plea bargain getroffen. Zwarte verdachten zonder geld en met overwerkte pro deo's daarentegen: die draaien en masse de bak in, mede dankzij diezelfde lekenjury's. Tel uit je winst.
Natuurlijk past mediarechtsspraak niet in een democratische rechtsstaat. Maar waar het functioneren van de rechtsstaat in gevaar komt door het afkopen van strafvervolging door het OM en miljoenendeals die gesloten worden met criminelen wordt het een andere zaak en is het goed dat onze media hier verslag van doen. Evenals zaken waar de onafhankelijkheid van onze rechtsspraak in het geding is zoals de "chipsholzaak "een aantal jaren geleden. Hier functioneren de media toch als een soort controlerende machts en dat is prima. Macht corrumpeert en dat geldt ook voor de rechtssprekende macht....
Dus u vindt de hele #MeToo beweging onwenselijk? Want dat is uiteindelijk toch ook gewoon het uitvloeisel van de 'mediarechtspraak' en een 'fact free oordeel' over Harvey Weinstein? De enigen die weten wat er in al die gevallen gebeurd is, zijn Weinstein en de dames waarmee hij zich in een kamer bevond. Al die andere mensen moeten hun mond dichthouden. Arme Harvey Weinstein...
Nederland? Bedoelt u niet de hele wereld? # MeToo is daar een mooi voorbeeld van. 1 tweet en je bent als man kapot gemaakt, of het waar is of niet, dat zal de rest van de wereld nooit meer horen, want niemand boeit zich daar voor.
Ook zonder sociale media was het volk prima in staat om bij gelegenheid te roepen dat barbertje moest hangen. Daar zie ik geen kwalitatief verschil: Facebook is nu ook weer niet zoveel sneller dan de dorpspomp van vroeger. Het voorbeeld van Eurlings is, zoals ook al door anderen gezegd, nogal ongelukkig gekozen. De pers heeft helemaal niet gediscussieerd over de vraag of Eurlings schuldig is of niet maar zich achter het oordeel van de rechter gesteld en de vraag opgeworpen of een veroordeelde vrouwenmepper in het IOC thuishoort of niet. Niet de uitspraak van de rechter maar de politiek van het IOC stond ter discussie. Desalniettemin zie ik een populistisch gevaar: daar waar in de rechtspraak wordt meegewogen dat de rechtsstaat of de publieke opinie ernstig is geschokt door een zaak. Het mag bij een veroordeling geen rol spelen of de publieke opinie is gemobiliseerd of de zaak onverschillig aan zich voorbij laat gaan. Dat doet immers niets toe of af aan de feiten. Hetzelfde geldt voor de toegenomen aandacht voor de slachtoffers: die slachtoffers moeten aandacht krijgen van de hulpverlening en eventueel van de rechter als in een civiele zaak schadevergoeding wordt geëist maar in het strafrecht hebben ze niets te zoeken, behalve in hun rol als getuige. Nabestaanden die geen getuigen zijn hebben er al helemaal niets te zoeken. Freek de Jonge maakte in zijn tijd met Neerlands Hoop eens de grap als lid van het Comité Stop de Kindermoord naar een automobilist te schreeuwen of hij niet kon wachten tot er een bejaarde overstak. Daarmee gaf hij onbedoeld ook aan wat er niet deugt aan de rol van slachtoffers in de rechtspreek. Natuurlijk laat het een rechter ook niet onberoerd als een nabestaande getuigt dat het slachtoffer een brave huisvader was en behalve een vrouw ook vijf bloedjes van kinderen nalaat. Maar laten we hopen dat hij erin slaagt dat geen enkele rol te laten spelen bij het bepalen van de strafmaat. Anders zeg je in feite tegen een moordenaar: had je dan geen eenzame kinderloze kunnen vermoorden? Alsof je daarmee een strafkorting verdient. Het gevaar zit er niet zozeer in dat er een publiek debat plaatsvindt rond rechtszaken en dat dat publiek als een lynch mob op gaat treden, hoe schadelijk onterechte publieke veroordelingen ook uit kunnen pakken. Het gevaar is veel eerder dat dat niet wordt gescheiden van de rechtsspraak en dat het publieke debat de rechtszaal binnensluipt. Natuurlijk mag een krant als follow up op een moordverhaal met een stuk human interest komen waarbij wordt geschetst dat het slachtoffer een gezin achterlaat dat van ellende niet weet waar het het moet zoeken. En natuurlijk mogen de lezers daar verontwaardigd over zijn en die verontwaardiging met elkaar delen. Maar je moet dat zo ver mogelijk buiten de rechtszaal houden als maar mogelijk is. Vanuit het strafrecht gezien is de moord op een alleenstaande niet anders dan de moord op iemand die er een harem op nahield, net zomin als het doodrijden van een kind verschilt van het doodrijden van een bejaarde. Anders doet het strafrecht daarmee de uitspraak dat het ene leven waardevoller is dan het andere.
Natuurlijk is de rechter uiteindelijk bepalend. Maar wat wilt U....dat die uiteindelijk bepaalt dat ik volgende week verplicht naar Kelder moet luisteren, naar Boef moet gaan en Simons serieus moet gaan nemen. Ik kijk wel uit! Zij zijn onderhevig aan een continue vorm van democratische correctie en die heet marktwerking. Niet ideaal, niet voor alles toepasbaar, maar bij deze mediapsychopaten wmb prima.
Vroeger was er ook verontwaardiging wanneer een bekend figuur (neem Eurlings) via schimmige dealtjes met rechtbanken, OM en afkopen van schuld etc. in het nieuws kwam. alleen verder dan een paar ingezonden brieven in de krant kwam men niet, en door het minimale enthousiasme bij de schrijvende media om het onderwerp verder te belichten bloedde het dood. NU is er ophef op sociale media waar de schrijvende media op duiken, gevolgd door alle nieuwsrubrieken (500% meer dan vroeger) en de sociale media duikt er nog meer op. Het gevolg is dat er nagenoeg niets meer "onder het kleed" verdwijnt, het ongenoegen van de bevolking kan zich massaal uiten en blijven uiten. De bonnetjes affaire van Teeven was zonder alle media en sociale media nooit zover gekomen. Artiesten die leven van sociale media kunnen net zo snel hun aanhang verliezen door dezelfde sociale media, niet alles wordt gepikt en een misstap direct onder de aandacht gebracht, net zo snel als nieuwe sterren ontwikkelen.
Wat een nonsens. De ophef ging niet over de straf die Eurlings wel of niet zou moeten krijgen, maar of je een veroordeelde vrouwenmepper een erebaantje bij het IOC moet geven. Betreffende Michael P had het volk een mening over hoe het in godsnaam mogelijk is dat een bewezen gevaarlijke gek vrij op straat kon rondlopen om z'n verschrikkelijke daad uit te voeren. Een zeer terechte vraag en bewijs dat rechters de waarheid ook niet in pacht hebben.
Mediarechtspraak is natuurlijk uit den boze. Daarentegen is via Twitter oproepen tot een boycot van adverteerders van programma's die je walgelijk vindt natuurlijk volledig legitiem.
Ik ben het ermee eens. En ik deel de zorg. Toch zie ik het bij Camiel Eurlings iets anders.Ik weet het, ik maak de grens vaag. Er is niemand die zijn taakstraf betwiste. Maar wat niet klopt, is dat hij, nota bene in een publieke functie, een voorbeeldfunctie, een verklaring van gedrag krijgt. Waardoor hij ongeblameerd in functie kan blijven. Waarmee hij Nederland blameert. Ik vind het terecht dat Nederland, waar het IOC het af laat weten, evenals de instantie die de verklaring van verdrag heeft verleend, zegt: wij willen u niet meer als voorman.
Maar wat niet klopt, is dat hij, nota bene in een publieke functie, een voorbeeldfunctie, een verklaring van gedrag krijgt. Dat kan gewoon. Hangt er helemaal vanaf waarvoor deze nodig is.
Een VOG bewijs heeft te maken met de sector waarin gewerkt gaat worden. een financiele veroodeling zal bij een kinderopvang anders worden beoordeelt dan bij een bank.
Ik zat laatst weer eens terug te lezen in "De waanzinnige veertiende eeuw" van Barbara Tuchman. Het viel me op dat we er sinds die tijd eigenlijk als mens helemaal niet zoveel op vooruit zijn gegaan. Oké, we kleden ons iets anders en we zijn wat hygiënischer. En de middelen die ons ten dienste staan zijn moderner dan toen. Maar echte vooruitgang, als mens, is er eigenlijk niet. We hebben dezelfde problemen, standsverschillen en verkeerde oplossingen. Waarom hebben we in 700 jaar tijd zo weinig geleerd?
Krek 't zelfde sentiment overviel mij anderendaags toen ik in Thucydides zat te grasduinen. De megafoon is groter maar verder is het hetzelfde koffietafelgeleuter en dezelfde borrelpraat. De storm die vroeger woedde bij de melkboer en in de wachtkamer en op het werk bij de koffieautomaat komt nu op orkaankracht via Twitter je huis- en slaapkamer binnen. Maar het is hetzelfde gezwam en hetzelfde laag bij de grondse insipide geleuter. Verre weg het beste is, een heremiet te worden en zo nu en dan de communicatiedraden door te knippen. Snip.
Erger is het nog dat volkomen onschuldige mensen aan de schandpaal worden genageld. Recentelijk nog in de vermissing van Remon Bruinsma. Rond 2:20 uur was hij op camerabeelden gezien terwijl hij in gesprek was met een groep meisjes. De meisjes reageerden niet op verschillende oproepen om zich te melden en werden bij verstek van de ergste dingen beschuldigd. Dit ondanks dat Remon Bruinsma 20 minuten later in z'n eentje nog op een andere locatie op camerabeelden stond. Pas nadat de beelden vrijgegeven waren en ze herkend waren door een bekende, bleek dat de meisjes niet uit Friesland kwamen, dat meiden van die leeftijd ook nauwelijks meer op Facebook zitten en dat ze van de hele verdwijning dus niets hadden meegekregen. Toen bleek dat ze zich van de 2 minuten durende ontmoeting met Remon nauwelijks meer iets konden herinneren, kwamen er weer allerlei conspiracy theories los, want het kon natuurlijk niet zo zijn dat die kortstondige ontmoeting op straat, gevolgd door een avondje zuipen met waarschijnlijk nog meer vluchtige contacten, geen diepe indruk had achtergelaten. Remon kwam helaas na een maand bovendrijven en is hoogstwaarschijnlijk per ongeluk een verdrinkingsdood gestorven. Je zou je haast als getuige niet meer durven te melden, uit angst aan de schandpaal genageld te worden.
Redacteuren van online nieuwssites zijn goed bezig als ze zich bij ieder nieuwsbericht afvragen of het toestaan van reacties van lezers wel zinvol zijn bij het bericht. Op een site zoals joop.nl is het antwoord vrijwel altijd "ja" want hier gaat het om artikelen en opiniestukken. Maar bij veel, vooral lokale, nieuwssites staan de redacteuren commentaren toe onder alle berichten, en dan gaat het vaak fout. Zo lees je een berichtje over bijvoorbeeld een verkeersongeluk dat in de regio is gebeurd, en dan heeft iedereen meteen een mening over wat er mis moet zijn gegaan en wiens schuld het was terwijl deze mensen er niet aanwezig waren bij het incident. Dit kan nare gevolgen hebben voor de slachtoffers van het incident aan wie het wel gaat.
Goed punt, gelukkig zie je bij steeds meer (grote) nieuwssites dat men de reactiemogelijkheden inderdaad beperkt tot enkele artikelen. Goede moderatie kan ook zinvol zijn maar wordt al gauw een flinke klus. Bij pagina's of reacties van organisaties op Facebook en Twitter gaat het al helemaal snel fout omdat de controle meestal bij die websites komt te liggen en die nemen zelden echte verantwoordelijkheid. De nieuwjaarsbaby in Oostenrijk is een goed voorbeeld van hoe erg dat mis kan gaan. Ik vermoed dat er nog veel te leren valt voor iedereen op dit gebied en dat er de komende jaren nog wel het een en ander zal veranderen m.b.t. het beleid in dezen, ook van de organisaties die vervolgens weer reageren op wat er "op Twitter/Facebook" gebeurt. Tot nu toe geldt nog veel te veel "het recht van de grofste mening": die krijgt het meeste aandacht en dat veroorzaakt ook weer kopieergedrag. Ook Joop laat zich soms te gemakkelijk voor dat karretje spannen.
In zijn algemeenheid ben ik het met deze stelling wel eens, maar het voorbeeld is uitermate slecht gekozen: "Neem de zaak-Eurlings. Er zijn maar twee mensen die precies weten wat er in 2015 in Valkenburg feitelijk is gebeurd: Eurlings zelf en zijn ex-vriendin. Zij hebben deze feiten gedeeld met de rechter, waarna Eurlings een taakstraf heeft gekregen." De vraag is dus niet of Eurlings schuldig is of niet, maar of hij na een dergelijke uitspraak nog lid kan zijn van een orgaan dat de Nederlandse sportwereld moet vertegenwoordigen. Dáár mag de burger wel degelijk een mening over hebben. En het feit dat er maar twee mensen zijn die precies weten wat er in 2015 in Valkenburg feitelijk is gebeurd, omdat dit niet in een openbare zitting is behandeld, is daarbij niet in diens voordeel, want dat twijfel in het voordeel van de beklaagde is geldt in de rechtspraak., maar niet in de maatschappelijke werkelijkheid, want daar dient hij van onbesproken gedrag te zijn.
Het gebruik van het woordje 'we' vind ik niet terecht. Je kunt ook spreken over 'velen hebben de neiging' of zoiets. Maar los hiervan is dit een zinnig verhaal.
[In een beschaafd land zijn mensen onschuldig tot het tegendeel is bewezen.] Klopt, in het strafrecht is dat een belangrijke regel [In het moderne Nederland is de schijn van schuldig zijn voldoende om door de mediarechtspraak publiekelijk te worden veroordeeld.] Maar dat is dan geen 'veroordeling' van strafrechtelijke aard. In het publieke debat - en dat bestond natuurlijk al ver voor de sociale media, televisie en zelfs de courant - wordt gesproken over de (on)wenselijkheid van gedragingen of uitlatingen die niet binnen de sfeer van het strafrecht vallen, maar die wel de maatschappelijke omgangsvormen bepalen. In sommige gevallen is er sprake van grensoverschrijdend gedrag dat door een grote(re) groep dermate ernstig wordt gevonden dat er in de voorhanden zijnde media oordelen worden uitgesproken, oordelen die dan ook weer allerlei gevolgen kunnen hebben. Het is een zelfreinigend systeem dat in hoge mate valt te verkiezen boven het (kennelijk door de schrijver nagestreefde) alternatief: dat we met zijn allen om de haverklap ons beklag staan te doen bij de rechter.