Media vertekenen Piet-protest

Van tijd tot tijd blijkt de Nederlandse journalistiek in staat tot een soort collectieve verstandsverbijstering. De opgeklopte verslaggeving over de Sinterklaasintocht in Gouda van afgelopen zaterdag is een goed voorbeeld.

Het NRC opende met het tendentieuze voorpagina-artikel “Controverse rond Zwarte Piet: hooligan aanpak blijkt effectief.” Het betreft een journalistiek dieptepunt in een onderwerp dat sowieso gekenmerkt wordt door kwalitatieve laagvlaktes. In het stuk worden de anti-Zwarte Piet demonstranten in Gouda vergeleken met hooligans. Let wel, het zijn mensen die niets anders hebben gedaan dan een vreedzaam en stil protest houden, door een spandoek en T-shirts met een opdruk te tonen.

Sterker nog, de collectieve arrestatie van de groep demonstranten door de politie wordt in de koortsachtige verbeelding van het NRC opgewaardeerd tot een rel à la Hoek van Holland en Project X in Haren. In het artikel wordt dan ook herhaaldelijk geschreven over “de rellen in Gouda”. Dit terwijl er door demonstranten geen geweld is gebruikt. Het was een ingetogen en vreedzaam protest. Ik was zelf aanwezig maar u hoeft mij niet op mijn woord te geloven. Het simpele feit dat geen van de arrestanten voor geweldpleging is vervolgd, spreekt boekdelen. En evenzeer dat er geen beelden zijn van geweld van demonstranten. Het is de politie die het overgrote deel van het duw- en trekwerk heeft geleverd waar de krant aan refereert, zoals blijkt uit de beelden. Als er al sprake is van een rel, dan is het een mediarel.

Er waren weliswaar wat rechts-extremistische jochies aanwezig, de zogenaamde pro-pieten, maar zij deden niet veel meer dan voor het spandoek van de antipieten gaan staan. Dat was het sein voor de politie om hardhandig in te grijpen, eerst met duw en trekwerk, later met een geheel kordon en politiepaarden. Waarschijnlijk was het streng toespreken en het wegsturen van de jochies genoeg geweest. Maar nee. De-escaleren blijkt niet tot het repertoire van de politie in Gouda te behoren. 

Waar de krant schrijft “hooligans en antifascisten aan het schelden, duwen en trekken” daar had de krant moeten schrijven “politie aan het duwen en trekken”. De foto’s die in de Telegraaf en het NRC verschenen van kinderen die wat beduusd om zich heen kijken, dat zijn kinderen geïntimideerd door de politie, zichtbaar dreigend aanwezig in de foto’s. Maar het overtrokken politieoptreden in Gouda bekritiseren, dat zou bij geen journalist opkomen. “Je gaat toch niet met politiepaarden op een menigte met kinderen inrijden?” Dit zou een logischer reactie zijn dan het voorpagina-artikel van het NRC. 

Ook wordt in het artikel de bewezen leugen van Dominique Weesie van Powned klakkeloos overgenomen, over de driejarige jongen met een mijter die door een demonstrant zou zijn uitgescholden voor racist (zie hier wat er werkelijk gebeurde op bovenstaand beeld: ‪http://sargasso.nl/dominique-weesie-fantaseert-er-op-los/ ). 

De rellen waren zo onredelijk dat de redelijken aan beide kanten er afstand van nemen. Want wie wil nou partij kiezen voor een volwassen man die een peuter met een mijter uitscheldt voor ‘racist’?

Klaarblijkelijk is het NRC zo ver heen, dat men klakkeloos tweets overtypt zonder even te checken of het wel feitelijk klopt wat de krant op haar voorpagina vermeldt. 

Dan nog de pointe van het artikel: “de rellen in Gouda” zouden “laten zien hoe effectief de handelswijze van de overheid is geweest.” Want de redelijke demonstranten zijn van de onredelijke demonstranten gescheiden. En bij de intocht in Amsterdam was het daardoor rustig. Dit is gewoonweg onzin. Het verschil is dat de burgemeester in Gouda geen ruimte voor democratisch protest liet bij het evenement, en dat dit in Amsterdam wel gebeurde.

De heisa in Gouda is niet bepaald het toonbeeld van effectief overheidsoptreden. De les die er te leren valt voor bestuurders is een andere. Nu zwarte piet een controversieel en politiek beladen fenomeen is, kun je mensen niet hun democratisch recht ontzeggen om ter plekke daartegen te protesteren, mits dat op waardige en vreedzame wijze gebeurt. 

De oproep van Rutte en van de Amsterdamse burgemeester van der Laan, om gezamenlijk de geest weer terug in de fles te stoppen tot 5 december, is dan ook onrealistisch en contraproductief. Hetzelfde kan gezegd worden over het spandoek van de intocht in Amsterdam: ‘Makkers, staakt uw wild geraas’. Nu zwarte piet eenmaal gepolitiseerd is, zal dat niet zomaar ongedaan gemaakt kunnen worden. Een terugkeer naar een apolitiek, neutraal figuur ligt niet voor de hand. Accepteer dat er onenigheid is op dit punt en dat er een maatschappelijke discussie gaande is. De rol van bestuurders is om deze maatschappelijke onenigheid in goede banen te leiden, door beide zijden te vragen om de discussie op een waardig niveau te houden en het democratisch debat zo mogelijk te maken. De bijdragen van de media zou eruit kunnen bestaan om het gebeuren niet op te kloppen en te dramatiseren en om beide partijen op redelijke wijze aan het woord te laten. Het zou fijn zijn als de journalistiek zelf de redelijkheid in acht neemt, die zij de demonstranten ontzegt.