'Media moeten niet objectief zijn wanneer het op racisme aankomt'

Britse media zouden beter moeten nadenken over hoe zij verslag doen van politieke kwesties, stelt BBC-presentator Justin Webb naar aanleiding van Brexit. Volgens Webb waren er veel remain-stemmers teleurgesteld omdat het debat bezoedeld werd door xenofobie en racisme, waardoor de feiten achterwege bleven. Het platform Media Diversified heeft een open brief naar de BBC gestuurd waarin ervoor gepleit wordt om fascisten geen podium te geven zonder ze te bekritiseren.

In de Radio Times  reageert Webb op het verwijt van de Britse regisseur Lord Puttnam die stelde dat de BBC zichzelf klem had gezet door de beperkende regels over onpartijdigheid en daarmee het Europese en Britse debat niet vooruit heeft geholpen. De journalist beaamt dat en stelt dat veel omroepen zo vasthouden aan een vermeende objectiviteit dat basisbeginselen van journalistieke ethiek en integriteit in het geding komen.

Een van de duidelijkste boodschappen gedurende de referendumcampagne was dat het publiek snakte naar echte kennis. Mensen wilden voorbij ‘voor’ en ‘tegen’ gaan, zodat ze konden ontdekken wat waar was. Sommigen van die mensen die nu aan de verliezende kant zijn, voelen zich in de steek gelaten.

De Oscar-winnende film producer Lord Puttnam is één van die mensen die zich afvraagt of onpartijdigheid de zoektocht naar de waarheid belemmert: hij beschuldigde de BBC in het bijzonder van het verstrekken van ”verstopte’ informatie.

Het onpartijdigheidsvraagstuk is redelijk. De BBC heeft bijvoorbeeld geworsteld met onderwerpen als klimaatverandering, waar de meeste wetenschappers aan de ene kant van de zaak het over eens zijn, maar wat een aantal zeer gepassioneerde actievoerders weerspreekt. De vraag over objectiviteit moet deel uitmaken van een breder debat.

Het is een open deur om te zeggen dat we in een postideologische wereld leven, we niet op stammen stemmen of voor ‘de arbeiders’ op basis van een liefde voor het socialisme of kapitalisme. Het is net zo cliché om te spreken van het post-feitelijke debat, terwijl niemand de waarheid accepteert, tenzij het van hun eigen ‘kant’ komt.

Onze echte probleem is dat we, zoals de Amerikanen lijken te hebben gedaan, een tijdperk ingaan van de politieke identiteit en verdeling, waarbij politici en campagnevoerders lonken, knikken en knipogen om u te laten te weten: ‘Hé, dit is waar jij hoort. Jouw mensen zijn hier’.

In de brief die naar de BBC is gestuurd wordt het verzoek gedaan om, fascisten, racisten of anderen die haat prediken of discrimineren op z’n minst kritisch aan te pakken. Media moeten niet objectief zijn als het op racisme aankomt, volgens de ondertekenden. Het concept van objectiviteit is niet van toepassing als de geïnterviewde tegen de principes van een rechtsstaat ingaat of zijn recht van spreken gebruikt om anderen hun vrijheid te ontnemen.

De BBC erkent bijvoorbeeld dat DAESH of Al-Qaeda vanwege hun gewelddadige overtuigingen en middelen niet moeten worden toegestaan om hun argumenten te etaleren zonder kritisch commentaar. Dit beginsel moet consequent worden toegepast op de fascisten. Wij zijn van mening dat racisme geen legitiem onderdeel is van het democratisch debat. Degenen die organiseren om de levens van mensen van kleur en migranten te vernietigen kunnen niet rustig worden aangehoord. We hebben allemaal de verantwoordelijkheid om racisten te stoppen en we geloven dat als een democratische samenleving, kunnen we niet toestaan dat degenen die deze waarden verachten de BBC te gebruiken als een strijdkreet.

Ook in Nederland wordt er hevig gediscussieerd over de objectiviteit van media en tot in hoeverre het mogelijk is om in alle gevallen objectief te blijven, voor zover het überhaupt mogelijk is. Een voorbeeld daarvan is toen het AD duidelijk een positie innam over Brexit of toen de grote blonde leider geïnterviewd werd door de NOS en zijn gal mocht spuwen op camera, wat ervoor zorgde dat zijn xenofobische ideeën over mensen in de samenleving gelegitimeerd worden.

Eerder sprak Joop-redacteur Hasna El Maroudi over objectiviteit in Nederlandse media op de radio. Het fragment is hier te beluisteren.