Joop

Mbo'ers zullen mbo'ers blijven

  •  
06-06-2018
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
321 keer bekeken
  •  
8542186185_a57be1c7bf_z
Het is een veel betere strategie om elkaar te waarderen in elkaars verschillen
Mbo’ers worden officieel student vanaf studiejaar 2020-2021. Dit besluit is genomen na de recente commotie rondom het feit dat mbo’ers studentenacties en kortingen mislopen. Daarnaast vroegen mbo’ers om meer erkenning. Omdat ze nu officieel nog geen student heten, worden ze door een deel van de samenleving als anders en minderwaardig gezien, zo luidt hun klacht. Ik heb sympathie voor de actie om mbo’ers officieel studenten te noemen. Via regelgeving zal het leiden tot een betere positie voor mbo’ers. Tegelijkertijd is er echter ook reden tot scepsis ten aanzien van de onderbouwing van de naamswijziging. De aanduiding student zal namelijk de verschillen tussen mbo’ers en meer theoretisch opgeleiden niet doen verdwijnen. Volgens mij is er dan ook sprake van een vorm van wishfull thinking, vals egalitarisme.
Woorden Peter Kwint (Tweede Kamer, SP) is waarschijnlijk de sterkste verdediger van de naamsverandering. In het tv-programma Pauw zei hij: “Er is vraag vanuit een deel van de mbo’ers om waardering ook in woorden te laten zien, want natuurlijk hebben woorden betekenis. Woorden doen ertoe.” Hier ben ik het helemaal mee eens. Woorden doen er inderdaad toe. Het heeft bijvoorbeeld een heel andere lading als je iemand een vrijheidsstrijder noemt dan wanneer je hem een terrorist noemt. Op eenzelfde wijze heeft scholier ook een andere lading dan student. Een verandering van benaming lijkt hierdoor misschien niet zo’n slecht idee.
Dat deze woorden een andere lading hebben, wil echter niet per se zeggen dat we iedereen die na zijn middelbare school doorgaat met een opleiding student moeten noemen. Daarom vervolgt Kwint zijn betoog door te stellen dat een gemeenschappelijke naam op de middelbare school wel werkt: of je nu vmbo of gymnasium doet, je bent scholier. In de praktijk heeft dit echter niet het effect dat het volgens Kwint heeft. Leerlingen – en ook de rest van de samenleving – maken een scherp onderscheid tussen niveaus, ondanks het feit dat leerlingen van de verschillende niveaus allemaal scholier zijn.
Hetzelfde kunnen we verwachten voor mbo’ers. Ze zullen dan wel studenten heten, maar dat lost het onderscheid tussen de niveaus en daarmee het waarderingsprobleem niet op. Kwint lijkt met zijn betoog dan ook erg op de beroemde Britse historicus en marxist Eric Hobsbawn in een anekdote die filosoof Slavoj Zizek graag vertelt. Bij een lezing die Hobsbawn in een fabriek gaf, zou hij tegen zijn toehoorders hebben gezegd dat hij niet was gekomen om hen iets te leren, maar dat hij ervaringen wilde delen. Hierop zou een van de arbeiders in het publiek op Hobsbawn hebben gereageerd dat hij hen wel moest vertellen hoe het zat. Hij had immers het privilege gehad om te studeren! Hobsbawn moest geen vals egalitarisme prediken. Het betoog van Kwint komt op mij over als een zelfde soort vals egalitarisme. We moeten niet schijnheilig zijn; de studenten zullen zich na de naamsverandering waarschijnlijk alsnog en niet geheel ten onrechte onderscheiden als universitair-, hbo- of mbo-student.
De naamsverandering naar student zal ervoor zorgen dat mbo’ers voortaan ook studentenvoordelen kunnen krijgen, maar we moeten er niet te veel van verwachten in termen van waardering. Ook Kwint geeft toe dat het niet alle problemen oplost. Hij denkt echter wel dat het voor meer erkenning zorgt en dat is wat ik betwist. Ik heb zelf in Leiden gestudeerd en ik zie mbo’ers niet met open armen verwelkomd worden op de Tent (de sociëteit van L.S.V. Minerva) en er is reden te denken dat mbo’ers – maar ook een goed deel van de hbo’ers en wo’ers – daar helemaal niet lid moeten willen zijn. Bij sommige andere verenigingen zijn mbo’ers al welkom. Zo weet ik dat V.S.L. Catena en Asopos de Vliet hen toelaten. Toch worden ze niet massaal lid. Dit is voor mij een teken dat de werelden niet mengen en dat dat niet per se ligt aan de benaming of regels.
2288254860_352a86f8a1_z
Radicaal Tot slot ben ik van mening dat Kwint bij het gelijktrekken van voordelen niet radicaal genoeg is. Kwint stelt vast dat universitair geschoolden na hun studie vaak minder verdienen dan mbo’ers die net klaar zijn met hun opleiding. Hierbij komt dat ze meer betalen voor hun opleiding dan mbo’ers. Ik gun mbo’ers hun voordeeltjes, maar mogen universitair opgeleiden dan wel minder collegegeld betalen? Gelijke monniken, gelijke kappen, toch? Of kunnen we sommige verschillen in voordeeltjes accepteren, zoals ook de gymnasiast een Romereis heeft en een vmbo’er (meestal) niet? Los van hoe we die vragen willen beantwoorden, moeten we ons hierbij wel realiseren dat niet alle verschillen op te heffen zijn.
In plaats van alle verschillen op te heffen is het daarom een veel betere strategie om elkaar te waarderen in elkaars verschillen. Zo kunnen we juist inzien dat mbo’ers onmisbare kwaliteiten voor de samenleving hebben. Want zoals Rutger Bregman stelt: vuilnismannen verdienen meer dan bankiers.

Meer over:

mbo, opinie, onderwijs
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar

Reacties (18)

Middenman
Middenman7 jun. 2018 - 13:09

Als eigenaar van een klein, kennisintensief bedrijf ben ik al lang op zoek naar een paar MBO-ers en ik kan ze niet vinden. Op dit moment hebben we alleen mensen met een HBO en WO achtergrond in dienst, gelijk aantal mannen en vrouwen. Ieder jaar krijgen we MBO stagiaires waar ik ontzettend van geniet en die ik zo in dienst zou willen nemen; wat zij kunnen, kan een hoog opgeleid iemand niet of wil het niet. Maar, de HBO-ers worden tijdens hun opleiding gehersenspoeld dat ze verder moeten studeren op het HBO omdat ze anders niks kunnen bereiken. Het lesprogramma van de MBO opleiding wordt zelfs afgestemd op een HBO instelling in de buurt om de overstap makkelijker te maken. En zodra diezelfde MBO-er HBO heeft gedaan zijn ze voor ons niet meer geschikt. Allemaal het gevolg van een maatschappij waarin je blijkbaar alleen meetelt met een hogere opleiding. En dan ook nog het liefste met zo hoog mogelijke cijfers. Terwijl 60% van de arbeidsmarkt bestaat uit MBO functies. Logisch dat MBO-ers meer verdienen; in veel functies zijn ze gewoon meer waard dan iemand met een hogere opleiding. Van mij mogen ze zich student noemen, als ze maar niet verder gaan studeren, want daarmee verbetert je positie op de arbeidsmarkt echt niet.

2 Reacties
Middenman
Middenman7 jun. 2018 - 13:15

"Maar, de HBO-ers worden tijdens hun opleiding gehersenspoeld" Moet zijn "Maar, de MBO-ers worden tijdens hun opleiding gehersenspoeld"

JanB2
JanB28 jun. 2018 - 22:40

En zodra diezelfde MBO-er HBO heeft gedaan zijn ze voor ons niet meer geschikt. Kan me niet voorstellen dat de genoemde hersenspoeling zó ver gaat dat alle MBO-kennis gewist wordt.

ton14024
ton140247 jun. 2018 - 9:25

Ik zou opleidingen die je na je leerplicht doet als studeren aanmerken.

Inspector Gadget
Inspector Gadget7 jun. 2018 - 9:16

"maar mogen universitair opgeleiden dan wel minder collegegeld betalen?" Nee! De auteur heeft het over wishfull thinking, maar vergeet dat mensen die capabel genoeg zijn het lesstof te snappen, ook in de vrije markt veel meer kunnen verdienen. Gunt u die jongeren geen fatsoenlijke leraar dat u zo'n opmerking maakt? Gelijke kansen is het niet, want een MBO'er gaat nooit zo hard vooruit als een universitaire student. Het is juist iets goeds dat die verschillen weg gaan. Van buiten moeten we namelijk allemaal hetzelfde lijken. Als iemand meer interesse in ons heeft, bijvoorbeeld bij een sollicitatie of iets dergelijs, dan komt diegene er maar achter tijdens een gesprek. We moeten bekrompen mensen gewoon geen reden meer geven om onderscheid te maken. 99% van die mensen denkt dat ze geen vooroordelen hebben terwijl 100% van de mensheid juist wel vooroordelen heeft. As de zelfbewustzijn van mensen ooit in de richting van het goede gaat, dan kunnen we weer gaan praten over termen die onderscheid maken in jongeren of überhaupt mensen.

Appie Fries
Appie Fries7 jun. 2018 - 4:27

Uw eindconclusie is raak. Het gaat om de waardering. Zonder lager opgeleiden kan het land nooit opgebouwd, onderhouden, verzorgd en schoongehouden worden. Het zou dan ook binnen de kortste keren goed mis gaan.

Karingin
Karingin7 jun. 2018 - 0:03

Het is een beetje een semantische discussie. Elke scholier studeert immers op de lesstof, dat is hoe je kennis verwerft. De term "student" vind ik wel bij het hoger onderwijs thuishoren, maar dat is eigenlijk puur uit gewenning. Want aan de andere kant, hoe belangrijk is dat? Je kunt inderdaad ook gewoon de wet aanpassen en zorgen dat MBO'ers van dezelfde faciliteiten gebruik kunnen maken als universitair of HBO-studenten (NB, die laatste zijn dus ook ooit al bevorderd tot die term), maar dan hou je misschien een stigma in stand dat MBO minderwaardig is. Terwijl we juist ontzettend behoefte hebben aan mensen met een gedegen beroepsopleiding. Misschien is het niet gek om iedereen die na de middelbare school een vervolgopleiding volgt gewoon student te noemen.

JanB2
JanB26 jun. 2018 - 22:26

Zaken moeten bij hun naam worden genoemd. MBOers zijn geen studenten. Worden dat ook nooit. Ze volgen wel een opleiding maar zijn in die hoedanigheid scholier of cursist. Daar is ook helemaal niks mis mee, integendeel, er is namelijk een groot tekort an vakmensen. De secundaire voorwaarden zijn een ander verhaal. Er is niets op tegen om iedereen die vervolgonderwijs volgt vanaf een bepaalde leeftijd kortingen op dit en dat te geven (met inbegrip van OV) en wel voor de verdere een periode van hun opleiding. Maar dat zulks in dit apenland alleen mogelijk is door een woordspelletje waarbij mensen op papier voor iets doorgaan dat ze niet zijn grenst aan het kafkaeske.

2 Reacties
Piet de Geus
Piet de Geus7 jun. 2018 - 7:59

"Er is niets op tegen om iedereen die vervolgonderwijs volgt vanaf een bepaalde leeftijd kortingen op dit en dat te geven (met inbegrip van OV) en wel voor de verdere een periode van hun opleiding." De vraag is waarom je iemand dat na 4 jaar vmbo zou moeten geven, terwijl iemand die het vwo volgt daar pas na 6 jaar recht of heeft. Om het nog gekker te maken: na 3 jaar havo/vwo kun je ook overstappen naar het mbo. Dan zou je vergeleken met andere vwo'ers ineens 3 jaar eerder recht hebben op die faciliteiten. Ik zie werkelijk niet op welke manier je zo iets gelijk zou trekken. Het tegendeel is waar.

JanB2
JanB28 jun. 2018 - 22:37

Goed lezen Piet. Ik schrijf "vanaf een bepaalde leeftijd". Boven de 18 kun je korting krijgen in mijn optiek. Daar beneden hooguit in uitzonderingsgevallen (bollebozen die op hun 16e een universitaire opleiding gaan volgen en daarom ver van huis moeten vallen anders buiten de boot) en verder moet men inderdaad niet zeuren.

Hiltermann
Hiltermann6 jun. 2018 - 21:23

MBO ers studenten noemen is flauwe kul. De belangrijkste reden om dat te doen is de faciliteiten die dan beschikbaar staan zoals de OV jaarkaart en de studiefinanciering. Die kunnen ook beschikbaar komen zonder MBO ers studenten te noemen. Met alle respect voor de huidige MBO opleiding, die heeft niets met wetenschappelijk of hoger beroepsonderwijs te maken. Sinds de Mammoetwet zijn alle opleidingen gedevalueerd met als enige uitzondering het VWO. De rest is ten onder gegaan aan minder brede pakketten en lager niveau.

2 Reacties
Edwin8
Edwin86 jun. 2018 - 22:03

Stufi en OV is allang toegankelijk hoor als je een voltijd MBO opleiding volgt. Het ging meer om de extraatjes. Studentenkroegen, en sommige verzekeringen bieden een goedkoper studentenpakket aan.

Hiltermann
Hiltermann7 jun. 2018 - 6:13

Dat is mooi, het werd wel als argument aangevoerd om MBO leerlingen ineens student te noemen. Voor verzekeringen en kroegentochten zijn al voldoende alternatieven beschikbaar.

Edwin8
Edwin86 jun. 2018 - 20:17

Met 2 MBO diploma`s en 1 HBO diploma op zak heb ik mij nooit achtergesteld gevoeld omdat ik geen student was. (ook HBO vindt ik nog geen studeren) Ik kan de schrijver van deze opinie dan ook volgen. Studeren is wat anders dan kennis reproduceren.

4 Reacties
Edwin8
Edwin86 jun. 2018 - 22:07

"Veel academische studies (zoals bedrijfseconomie bijvoorbeeld) zijn afhankelijk waar ze gegeven worden verkapt beroepsonderwijs. Laten we dan consequent zijn en ook deze studenten geen student meer noemen." Mij heb je er niet mee hoor.

Piet de Geus
Piet de Geus7 jun. 2018 - 0:01

"Veel academische studies (zoals bedrijfseconomie bijvoorbeeld) zijn afhankelijk waar ze gegeven worden verkapt beroepsonderwijs." Veel technische opleidingen zijn nooit anders geweest dan dat: beroepsonderwijs. Alleen zijn ze de technische hogescholen op een gegeven moment universiteiten gaan noemen: over inflatie gesproken. De vraag is waar je de scheidslijn moet leggen. Aan universiteiten wordt traditioneel niet alleen fundamenteel onderzoek gedaan maar ook toegepaste wetenschap bedreven. Dat geldt zowel voor de architect die allerlei berekeningen leert maken als voor de socioloog die statistisch onderzoek verricht. De ondergrens lijkt me dat je zelfstandig onderzoek moet verrichten en dat je ook kritisch om moet kunnen gaan met de wetenschappelijke aannames waarmee je werkt. Zodra het teveel gaat lijken op louter het toepassen van aangeleerde regeltjes heb je het toch echt over beroepsonderwijs en niet over wetenschappelijk onderwijs. Dan is er ook geen sprake van studeren maar van (aan)leren.

SpijkerMaarten
SpijkerMaarten7 jun. 2018 - 8:42

"Veel academische studies (zoals bedrijfseconomie bijvoorbeeld) zijn afhankelijk waar ze gegeven worden verkapt beroepsonderwijs. Laten we dan consequent zijn en ook deze studenten geen student meer noemen." Bijvoorbeeld die tot arts. Een hele lange en zware opleiding, dat wel. Maar de primaire functie van een arts is uitvoerend. Toch noemen studenten medicijnen precies dat. Ik zeg het vooral omdat het vooral de traditie is die heeft bepaald of we iets als vanzelfsprekend tot de universiteit, en dus tot de 'studenten'-categorie vinden behoren, niet een vooraf afgesproken categorisering. Daar mag je best aan morrelen. Ik zou niet weten waarom de TU geen TU zou mogen heten omdat in oude tijden mensen die zich met technische zaken bezighielden als minderwaardig werden beschouwd; dat is de reden dat ze niet traditioneel tot de universiteit worden gerekend. Daarom heten het 'Ecoles polytechniques' en andere benamingen, geen universiteiten. Omdat ze toegankelijk waren voor talentvolle burgerjongens.

Piet de Geus
Piet de Geus7 jun. 2018 - 22:22

"Ik zou niet weten waarom de TU geen TU zou mogen heten" Misschien omdat er nog meer arts-onderzoekers zijn dan ingenieurs die zich met wetenschappelijk werk bezighouden?