Niets aan het project wijst er op dat er sprake is van een serieuze onderneming. En er zijn geen 200.000 aanmeldingen.
‘Mars One’, het Nederlandse plan om een select gezelschap aardbewoners een enkeltje naar Mars te geven, kan zich op veel belangstelling van de media verheugen. Zoals bovenstaande reportage van EenVandaag uit 2012. Vooral ook omdat het zo’n lekker vet verhaal is. Maar nu heeft een journalist de sappigheid gelaten voor wat het is en uitgezocht wat er van klopt. Weinig tot niets, ontdekte zij.
Voor wie al op Mars of een andere verre planeet woont en het verhaal gemist heeft, komt het er in het kort op neer dat een aantal Nederlanders Mars One hebben opgericht, een non-profit organisatie die geld wil ophalen om in 2028 vier mensen naar Mars te sturen. Een enkeltje, want zo stelt de organisatie, er is wel technologie beschikbaar voor de heenreis maar niet voor de terugreis. 200.000 belangstellenden zouden zich aangemeld hebben. Die gaan door een selectie-procedure waarvan een tv-programma wordt gemaakt dat alle kijkcijferrecords moet gaan verbreken. Endemol is betrokken bij het project. Soms leidde dat wel tot scepsis onder journalisten. Zoals in onderstaande NOS-radioreportage, vanaf 3:00, waarin de verslaggever een potentiële deelnemer er aan herinnert dat een van de bedenkers van de Grote Donorshow, die nep bleek, mede-organisator is.
Een enkele keer worden de beweringen van de organisatie tegengesproken. Zo onderzochten studenten van MIT de claim dat het onmogelijk is te overleven volgens de plannen van Mars One. De Standaard meldde:
Het onderzoek van MIT berekende dat elke kolonist door het veeleisende takenpakket al snel 3.040 calorieën (kcal) per dag zou moeten nuttigen om in leven te blijven. De kolonisten kunnen daarvoor bonen, sla, noten aardappelen of rijst kweken. Maar de plaats die daarvoor voorzien is, is veel te klein. Voorlopig werd 50m² uitgetrokken voor aanplanting, terwijl volgens het onderzoek van MIT 200m² vereist is. De kolonisten zouden dus simpelweg verhongeren.
Maar ook dat verhaal gaat er nog steeds van uit dat er sprake is van een serieus plan. De Australische journalist Elmo Keep inventariseerde voor het online magazine Matter wat er van de claims die Mars One doet eigenlijk klopt. Vrijwel niets, zo blijkt. De bewering bijvoorbeeld dat de technologie beschikbaar is om mensen naar Mars te vervoeren is klinkklare onzin. Er zijn 43 onbemande missies vertrokken, 21 daarvan zijn mislukt. Alleen al dit jaar zijn drie particuliere ruimtevluchten in een ramp geëindigd. En die hadden niet eens echt verre bestemmingen op het oog.
Bij nader onderzoek blijkt ook dat er geen 200.000 aanmeldingen zijn. Een medewerker liet zich tegenover de Guardian ontvallen dat er 80.000 zouden zijn. Maar er zijn nog geen 2800 video’s te vinden van mensen die zich aanmelden (en daarvoor een inschrijvingsbedrag van tussen 5 en 75 dollar neertelden). Organisator Lansdorp van Mars One blijkt niet bereid enig bewijs te overleggen aangaande het aantal ingeschreven deelnemers.
Keep achterhaalde dat meer beweringen van Lansdorp niet kloppen. Zo vertelt hij dat NASA niet in staat is de missie te realiseren vanwege bepaalde – tamelijk lachwekkende – bureaucratische regels. In werkelijkheid blijken dergelijke regels helemaal niet te bestaan.
Mars One beweert als leverancier SpaceX te hebben, dat bedrijf ontkent bij navraag het bestaan van die relatie. Ook zegt Mars One een contract te hebben met ruimtevaartuigfabrikant Lockheed. Er is inderdaad een contract, dat betreft het uitvoeren van een studie naar de haalbaarheid van een onbemand ruimtevaartuig. De studie is niet begonnen want Lockheed wacht nog steeds op de eerste aanbetaling. Het ruimtevaartuig moet niettemin volgens Mars One in 2018 gelanceerd worden.
Keep concludeert op basis van nog veel meer informatie dat de missie er nooit gaat komen. De techniek is er niet, het geld niet en de mensen niet. Toch wil zij niet van oplichting spreken en noemt het liever een ‘overweldigend arrogante fantasie’ van mensen die geloven in de dromen van de vrije markt die zal oplossen wat duizenden wetenschappers en ambtenaren decennialang niet is gelukt.