Je mag ook niks meer zeggen

Diversiteit is hét discussieonderwerp dit jaar en waar discussie is ontstaat vrijwel direct een geluid dat zich laat omschrijven als ‘moeheid’. Zo worden mensen massaal moe van gezondheidsberichten, #metoo, feminisme en andere onderwerpen die zaken die we normaal (zijn gaan) vinden bekritiseren.

En nu hoor ik dus steeds vaker dat mensen een beetje moe van worden van dat ‘gedoe’ rondom diversiteit. Diversiteit betekent verscheidenheid, en diversiteitsdenken gaat over een inclusieve samenleving waarin iedereen meedoet ongeacht kleur, religie, afkomst, gender, seksuele oriëntatie, seksuele voorkeur, uiterlijk en geestelijke en fysieke gezondheid. Hoe kun je daar nou moe van worden?

Ik vraag me dan ook af wáár mensen precies moe van worden. Van de discussies in de talkshows? Er wordt dagelijks over politiek of sport gediscussieerd, worden we daar niet moe van? Of van individuen of bedrijven die zich over de rug van het thema profileren? Waarom is het kwalijker om je te profileren door het agenderen van een belangrijk thema dan door bijvoorbeeld je eigen producten te verkopen of in een film te spelen?

Het enige dat ik kan bedenken is dat mensen moe worden van het gesprek rondom het thema omdat ze geconfronteerd worden met hun eigen ideeën en gedrag. De moeheid gaat vaak gepaard met de opmerking “Je mag ook niks meer zeggen tegenwoordig.” Ik wil deze op het eerste gezicht onschuldige en simpele zin verder ontleden omdat het de kern van de problematiek raakt en twee essentiële elementen bevat.

Je mag niks meer zeggen:

Je mag alles zeggen, maar als je anderen niet wil kwetsen zul je jouw woorden zorgvuldig moeten kiezen. Dit is een kleine moeite als je gevoelens van jouw medemens daadwerkelijk hoog in het vaandel hebt. Het is echter een vrije keuze dus de enige van wie iets wel of niet zou mogen ben je zelf.

Dingen die je vandaag niet ‘mag’ zeggen omdat ze kwetsend zijn, die ‘mocht’ je eerder ook niet zeggen, maar jij was je er niet van bewust en de ander durfde of wilde er niets van zeggen.

In de feitelijke situatie van iets wel of niet mogen zeggen is dus niets veranderd, er is nu alleen bewustzijn van het feit dat woorden die de een niet verkeerd of zelfs goed bedoeld, kwetsend kunnen zijn voor een ander. De vraag is dus: zou je liever mensen kwetsen zonder dat jij je hiervan bewust bent of open je je ogen in de spiegel die je voorgehouden wordt zodat je niemand kwetst?