Joop

Maak recht weer voor iedereen toegankelijk

  •    •  
25-04-2018
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
7795661030_81e211f75b_z

© Cc-foto: Sebastiaan ter Burg

Je recht halen is in Nederland steeds duurder, stroperiger en niet laagdrempelig meer. Er is een alternatief, op te halen bij onze zuiderburen.
In een rechtsstaat moet je je recht kunnen halen. Dat zou vanzelfsprekend moeten zijn, maar voor veel mensen is dit niet de realiteit. Procedures zijn ingewikkeld. Problemen sluimeren lang en zijn geëscaleerd voordat ze bij de rechter komen. Grote rechtbanken zijn vaak niet in de buurt en niet bepaald laagdrempelig. En je recht halen is te duur geworden. Omdat steeds meer mensen een gang naar de rechter niet kunnen betalen zien zij hier van af. De kosten voor een rechtszaak moeten dus fors omlaag. Dat laatste bepleit Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, in zijn jaarbericht. Daarmee raakt hij een gevoelige snaar. Want als mensen hun recht niet meer kunnen halen, blijft onrecht bestaan.
De vrederechter In België bestaat van oudsher de Vrederechter. Verspreid over het land zijn er 187 vestigingen waar men vrij kan binnenlopen met een vraag of verzoek. Deze laagdrempelige manier van het oplossen van geschillen door ervaren rechters voordat conflictgevoelige zaken uit de hand lopen, is niet meer weg te denken uit de Belgische samenleving.
Hierdoor geïnspireerd loopt bij de rechtbank in Noord-Nederland een proef waarbij mensen en bedrijven langs kunnen komen bij de Spreekuurrechter. De nadruk ligt op het menselijke contact. De rechter probeert eerst met een goed gesprek tot een oplossing te komen. Pas als het nodig is hakt de rechter de knoop door. Ondanks dat vrijwel iedereen tevreden is wordt de proef nu stop gezet. Sommige problemen horen niet thuis bij juristen. Rechtspraak is niet altijd de beste oplossing voor mensen die diep in de problemen zitten, zoals schuldenproblematiek of psychische klachten. Bij het Juridisch Loket in Roermond werkt men daarom nauw samen met de gemeente, de schuldhulp, het zorgteam en maatschappelijk werk. Door de korte lijntjes en de samenwerking tussen juristen en hulpverleners krijgen mensen zoveel als mogelijk de hulp die nodig is voor de verschillende problemen die zij hebben. Eerste hulp bij sociaal-juridische vraagstukken.
Het zou onverstandig zijn om niet te leren van onze zuiderburen, de goede ervaringen met de Spreekuurrechter en gemeenten als Roermond. Als we er weer voor willen zorgen dat mensen niet louter vanwege financiële problemen of sociaal-maatschappelijke ellende afzien van hulp, of dat nou juridische bijstand of sociale hulp is, dan moet er echt wat gebeuren. We moeten verder durven te kijken dan de voorzichtige plannen in het regeerakkoord om een proef te doen met buurtrechters of een schuldenrechter.
Laagdrempelig Het recht moet toegankelijk zijn voor iedereen. In de buurt, laagdrempelig en betaalbaar. Daarom stelt de SP voor dat er voor iedere 60.000 inwoners een Huis van het Recht wordt opgericht. In bestaande gebouwen, zoals buurthuizen, zitten professionals die oog en oor hebben voor de mensen die zich melden. Er zit niet alleen een rechter die partijen er toe beweegt tot een echte duurzame oplossing te komen. Maar bij datzelfde Huis van het Recht zijn ook een mediator, advocaat, schuldhulp en zorgverleners aangesloten. Problemen moet je namelijk oplossen voordat ze escaleren.
Vanuit de rechtspraak, mediators, advocaten, gemeentes en andere politieke partijen zijn de eerste reacties op dit plan zijn ronduit positief. Breed leeft het besef dat er iets moet veranderen aan de manier waarop mensen hun recht kunnen halen of in ieder geval de hulp moeten krijgen die nodig is. Laten we dus nadenken hoe dit plan voor een ‘huisarts van de juridische wereld’ er precies uit moet komen te zien. En laten we vooral niet te lang mee wachten om er mee aan de slag te gaan. Zodat het recht er weer is voor iedereen.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (11)

OlavM
OlavM25 apr. 2018 - 23:16

Goed plan en prima pleidooi ervoor.

1 Reactie
Minoes&tuin
Minoes&tuin28 apr. 2018 - 5:47

Kun je dat toelichten? Zie mijn reactie van 26 april 7.46 uur.

Hiltermann
Hiltermann25 apr. 2018 - 14:42

De heersende puinhoop bij de gerechten bestrijden door her en der vrederechters neer te zetten is de oplossing niet. De rechtspraak in Nederland is niet alleen duur maar overduidelijk vastgelopen door een ernstig te kort aan capaciteit. Een bescheiden vordering tot schadevergoeding na onrechtmatige daad kan zo maar drie jaar aanslepen bij de kantonrechter. Gaat de kwestie daarna in beroep dan verdubbelt die tijdspanne gemakkelijk. Toevoegingen voor strijd tegen overheidsinstanties zoals de belastingdienst en het CJIB worden niet helemaal gegeven. Boven een bruto inkomen van 24.000 euro is helemaal geen gefinancierde rechtshulp mogelijk. De invloed van Fred Teeven op de toegang tot de rechtspraak is nog steeds voelbaar. Deze buschauffeur heeft er alles aan gedaan om de toegang tot de rechtspraak voor mensen met lage inkomens onmogelijk te maken.

4 Reacties
Karingin
Karingin25 apr. 2018 - 19:54

Dat laatste is maar al te waar, en met opvolger Sander Dekker gaat het er zeker niet beter op worden. Daarom denk ik dat zo'n voortraject zoals hier beoogd wel degelijk zinvol kan zijn. Blijkbaar werkt het in België goed, dus waarom hier niet? En om Frans hieronder te beantwoorden; ik denk dat zo'n vrederechter prima in staat is om het kaf van het koren te scheiden. Natuurlijk moeten er criteria komen voor wanneer er dieper op een zaak moet worden ingegaan. Maar zo'n inloopspreekuur zou voor iedereen toegankelijk moeten zijn voor een eerste advies.

Karingin
Karingin25 apr. 2018 - 19:56

Aanvulling: we hebben natuurlijk al een juridisch loket, dat zou hier onderdeel van moeten worden. De meerwaarde van zo'n nieuwe instelling is dat er meerdere vormen van hulp bij elkaar zijn gebracht. Dat zou overigens voor een hoop instanties de norm moeten worden; de integrale aanpak. Dat verdomde hokjesdenken in dit land is echt funest.

Hiltermann
Hiltermann25 apr. 2018 - 22:27

Het juridisch loket functioneert niet. Het JL verwijst naar advocaten die ofwel geen zaken onder toevoeging aannemen of niet actief zijn op het rechtsgebied waar de hulpzoekende een probleem heeft. De enige reden waarom mensen naar het JL gaan is om de bescheiden korting die ze krijgen op de eigen bijdrage wanneer ze zich laten verwijzen door het JL.

Minoes&tuin
Minoes&tuin28 apr. 2018 - 5:45

Hiltermann Inderdaad. Stelt weinig meer voor!

FransAkkermans1947
FransAkkermans194725 apr. 2018 - 14:02

Een zo op het oog sympathiek voorstel maar is het ook doordacht? Voor welke mensen bijvoorbeeld. Het lijkt me niet gewenst dat iemand die een advocaat kan betalen daar terecht kan. En voor welke gevallen? Als een uitkering geweigerd is of als je baas je ontslagen heeft, is dan een gang naar het Huis van het Recht ook voor de hand liggend? En hoe ziet de begroting eruit voor een paar honderd van dit soort bureau's. En de sociaal raadsman/vrouw, wordt die overbodig?

3 Reacties
Hiltermann
Hiltermann25 apr. 2018 - 22:45

De vrederechter komt voort uit de Code Napoleon en was in Nederland van 1811 tot 1838 ook actief. In Nederland werd de vrederechter vervangen door de kantonrechter die inmiddels bevoegd is te oordelen over geschillen tot 25.000 euro. Daarnaast is de kantonrechter belast met verzoeken tot ontbinding van arbeidsovereenkomsten waarbij vergoedingen kunnen worden toegewezen die het bedrag van 25.000 te boven gaan. In beginsel oordeelt de Belgische vrederechter over geschillen die maximaal 2500 euro bedragen. Daarnaast is de vrederechter oa bevoegd bij geschillen over consumentenkrediet, huurgeschillen waarbij het belang groter mag zijn dan 2500 euro. Het voorstel van de SP komt neer op een kleine 300 vrederechters. Besteedt dat geld liever aan uitbreiding van de capaciteit bij de rechtbanken die nu doorlooptijden kennen tot enkele jaren voor relatief kleine zaken.

Minoes&tuin
Minoes&tuin26 apr. 2018 - 5:46

Ik heb die vragen ook. Wat als het om bestuursrecht gaat en de gemeente zelf betrokken is? Wat als het om familie-recht gaat etc.. Of je hebt juist een 'klacht' over sociaal hulpverleners zelf? We hadden een redelijk systeem dat steeds meer afgebroken is door bezuinigingen. Dat kun je volgens mij beter terugvorderen, inclusief de rechtswinkels die ook de nek om gedraaid zijn. In alle gevallen hebben je nog steeds geen 'rechtsgelijkheid'. Bovendien wordt er bij voortduren juist bezuinigd op de rechtspraak en zijn de vergoedingen voor advocaten belachelijk hoog. Want ook mensen die buiten de rechtshulpverlening vallen kunnen een advocaat niet meer betalen. Alles buiten het strafrecht is een crime wat dat betreft. Ik houd het liever onafhankelijk, teveel wordt hier al op een grote hoop gegooid en de bemoeizucht /bemoeizorg is mij al veel te groot geworden, een doorn in het oog. Ieder mens heeft evenveel recht op zijn/haar privacy en 'gelijk recht'. Ik persoonlijk houd hier dus niet van. Ook mensen met een laag inkomen hebben recht op 'onafhankelijke rechtspraak' en wensen niet ingepakt te worden en gecontroleerd door de staat. Ik vind wat dat betreft dat de SP veel teveel meegaat met andere partijen en hun denkbeelden hierin. Dat begint me een beetje tegen te staan en valt me erg tegen van ze. Ik koop niets voor 'goede bedoelingen' het is steeds meer aanpassen aan rechtsongelijkheid' steeds een beetje toegeven,opschuiven, steeds een beetje meer meegaan en bevestigen wat de ander, rechts' doet. Het is voor mij nog steeds de beste partij sinds het PvdA debacle, maar deze afdeling, bemoeizorg, bemoeizucht, aanpassing aan, staat me erg tegen.

Minoes&tuin
Minoes&tuin26 apr. 2018 - 5:50

Als je zelf niet juridisch onderlegd bent heb je hoe dan ook een advocaat nodig en recht op een goede advocaat, geen tweederangs advocaat. Die wordt hier gewoon buiten de deur gezet. Niet alles gaat om een overhangende boom.