Linkse Lula bevrijdt Brazilië van extreemrechtse Bolsonaro

De linkse leider Luiz Inácio ‘Lula’ da Silva heeft de Braziliaanse presidentsverkiezingen gewonnen. De 77-jarige Lula wist met de gunst van meer dan 59 miljoen kiezers 50,9 procent van de stemmen te winnen terwijl de extreemrechtse ex-militair Jair Bolsonaro (67), die de afgelopen, vier jaar aan de macht was bleef steken op 49,1 procent. Grote zorgen zijn er nog of Bolsonaro de overwinning van Lula erkent. Eerder heeft hij duidelijk gemaakt een verlies niet te zullen accepteren, net als zijn politieke bondgenoot Donald Trump indertijd die ook na een rampzalige eerste termijn werd weggestemd. Bij die laatste leidde dat tot een mislukte coup door het Capitool aan te vallen.

Onder Bolsonaro, een verspreider van complotverhalen, overleden 700.000 Brazilianen aan corona en werd het bedreigde Amazonewoud in versneld tempo gekapt ten bate van de vee-industrie. Lula gaat dat veranderen. Het Amazonewoud wordt weer beschermd,. armoede bestreden en discriminatie wordt aangepakt.

NRC schrijft:

In zijn overwinninsspeech zei Lula dat dit een „overwinning is voor de democratische beweging” die partijbelangen en ideologieën overstijgt. Hij beloofde een president te zijn voor alle 215 miljoen Brazilianen en niet alleen voor degenen die op hem gestemd hebben. „Er zijn geen twee Brazilië’s”, zei hij daarover. „We zijn één land, één volk en één grootse natie.” De grootste prioriteit van Lula is het bestrijden van honger, want „als we voedsel kunnen exporteren naar de hele wereld moet ook elke Braziliaan drie maaltijden per dag kunnen krijgen.”

Lula was al twee keer eerder president, van 2003 en 2010 en wekte toen alom bewondering omdat hij het leven van de armen enorm verbeterde. Rechtse krachten beschuldigden hem vervolgens van corruptie en hij belandde anderhalf jaar in de gevangenis. In maart van dit jaar vernietigde het Hooggerechtshof het vonnis omdat de rechter bevooroordeeld bleek te zijn. Die was door Bolsonaro tot minister van Justitie benoemd. 

Lula is een voormalig arbeider en de eerste president die afkomstig is uit de arbeidersklasse. Tegenover The Guardian verklaart een activist dat met Lula de vrijheid terugkeert in Brazilië. "De afgelopen vier jaar waren verschrikkelijk." Een ander vertelt hoe haar familie onder Bolsonaro terugviel in armoede.

De vreugde beperkt zich niet tot Brazilië. Lula ontving felicitaties van over het hele continent. Van Mexico tot Argentinië. De president van het laatste land, Alberto Fernández, verklaarde dat er onder Lula "een nieuw tijdperk in de geschiedenis van Latijns-Amerika" aanbreekt. Ook Joe Biden feliciteerde Lula en merkte op dat de verkiezingen vrij, eerlijk en geloofwaardig waren verlopen. De linkse Spaanse premier Pedro Sánchez noemde de overwinning een stap voorwaarts richting "vooruitgang en hoop". 

De wereldwijde opluchting is groot omdat Bolsonaro in vier jaar tijd de Braziliaanse democratie ernstig uitholde. Aanhangers van Bolsonaro riepen na het bekend worden van de nederlaag het leger op de macht over te nemen.