Louis van Gaal is geen geschikte managementgoeroe

Drie weken terug was de coach nog een onaangenaam stuk vreten. Nu is hij getransformeerd tot Louis van Geniaal. Overal duiken zijn oranje uitgedoste aanbidders op. Zij beperken zich niet tot tomeloze bewondering. Zij menen ook dat Hij de oplossing biedt voor alle maatschappelijke kwalen. Maandagochtend opende de voormalige slijpsteen voor de geest, NRC Next, met een handleiding voor wie zelf een klein Van Gaaltje wil worden. Bazen en baasjes van werkend Nederland hoeven maar met zeven punten rekening te houden en zij krijgen zelf ook de cup.

Op hun gebied natuurlijk. In hun branche. Zonder het werkelijk te proberen is Louis van Gaal een nieuwe managementgoeroe geworden.

Dat is een angstwekkend perspectief. Nederland verkeert al zes jaar in een economische crisis. We hoeven het niet nog een graadje erger te maken met zijn allen.

Natuurlijk wordt de WK vorm gegeven door een aantal commerciële bedrijven die een spannend kijkspel bieden waarvan de afloop niet van te voren vaststaat, maar dat maakt Louis van Gaal nog geen manager. Managers zijn de bobo’s die Oranje hun hotel uitzetten. De coach is eerder een sergeant-majoor. Hij moet geen product leveren en marketen. Het is zijn taak zeer nauw omschreven overwinningen te behalen op een tegenstander in een even nauwkeurig omschreven aantal minuten. Hij is een soort pelotonscommandant die door moet dringen op het terrein van de vijand om daar een stuk geschut uit te schakelen. Hij dient er slechts voor te zorgen dat zijn mannen te allen tijde uit kunnen trekken om de vijand aan te pakken.

De zeven richtlijnen van NRC Next, waarin Van Gaals aanpak wordt uiteengerafeld, wijzen daar ook op. Max Christern, de auteur van het artikel legt nogal de nadruk op discipline en een vastomlijnd plan. Hij wijst op het belang van teambuilding en dat de coach zijn spelers niet uitsluitend als voetballers moet zien maar als complete mensen. De coach blijft daarnaast altijd rustig en hij sluit toeval uit. Zijn strategie is gebaseerd op feiten en niet op wensdromen. Zo ontstaat het beeld van een gerespecteerde onderofficier voor wie de manschappen door het vuur gaan.

Het is maar zeer de vraag of dát de eigenschappen zijn die je nodig hebt om in deze verwarrende tijd een bedrijf of een overheidsdienst te leiden. De combinatie van eigenschappen, die Christern bij Louis van Gaal detecteert, wijzen op een sovjetmatige of liever gezegd Poetinachtige aanpak: discipline, geen toeval, de mensen in zijn totaliteit onderdeel maken van hetzelfde team met hetzelfde doel. Dat geeft weinig ruimte aan mensen die buiten het systeem spelen. Op het voetbalveld loopt dat niet goed af, in een bedrijf heb je zulke dwarsdenkers hier en daar juist nodig, omdat ze vaak dragers zijn van vernieuwing of oplossingen vinden die routiniers niet meer zien. En de van zichzelf vervulde baas ook niet.

Op een bedrijf en een overheidsdienst heeft de methode Van Gaal een verlammende invloed.

Alle managers die hun heil zoeken in matrixjes, in strategieën, in controlemechanismes, in aansturen in plaats van ruimte geven, trekken nu het oranje shirt aan omdat ze denken dat Louis van Gaal hen de weg wijst.

Maar de markt is geen voetbalveld.

Beluister dit opiniestuk hier 

Volg Han ook op Twitter

Het nieuwste boek van Han is De Mooiste Jaren van Nederland (1950-2000)