Loopt Wilders in de val van Yesilgöz?

Maandag gaan de fractieleiders van de beoogde ultrarechtse coalitie onderhandelen over een gezamenlijk beleid maar dat gaat al mis voordat het eerste kopje koffie genuttigd is. Geert Wilders heeft vanuit zijn luie stoel furieus gereageerd op Dilan Yesilgöz die bij WNL inging op zijn aankondiging dat hij "hard" zou gaan onderhandelen. Yesilgöz wil dat ook omdat ze naar eigen zeggen streeft naar een "stabiel kabinet". Ze wil dat er een akkoord komt met "hele duidelijke financiële kaders". Rick Nieman verwees daarop naar onder anderen Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, die duidelijk heeft gemaakt dat er fors bezuinigd moet worden. Er is een financieel gat van maar liefst 17 miljard. "Dat is een feit", beaamde de VVD-leider. Ze zegt dat er bezuinigd moet worden omdat anders de belastingen en andere lasten omhoog gaan. Bovendien wil ze volgende generaties niet met nog meer schulden opzadelen.

Wilders, die zelf nooit in talkshows verschijnt, reageerde meteen via X, voorheen Twitter: "De onderhandelingen moeten nog beginnen. Niks is nog een feit. Wel dat de PVV lastenverlichting wil voor de burgers!’’ Hij lijkt daarmee te willen zeggen dat hij precies het tegenovergestelde wil als Yesilgöz: niet bezuinigen én de lasten verlagen.

Yesilgöz staat niet alleen. Pieter Omtzigt eist dat er gedetailleerde afspraken worden gemaakt over de financiën uit vrees voor de cadeautjespolitiek van Wilders, die zijn kiezers allemaal zaken heeft beloofd zonder ooit duidelijk te maken hoe die betaald moeten worden.

De felle reactie roept ook de vraag op of Wilders - die vrijwel geen ervaring heeft met samenwerken - wel weet hoe hij hard moet onderhandelen. Hans Goslinga, politiek commentator van Trouw, schreef al voor de jongste uitval van de PVV-leider dat het lijkt alsof hij in de val van Yesilgöz loopt. Zij zegt te gaan onderhandelen maar heeft deze week tijdens het debat in de Tweede Kamer ook de deur opengezet naar een coalitie met Frans Timmermans. Goslinga herinnert zijn lezers aan een spel dat voormalig CDA-premier Balkenende in 2003 speelde na de immense mislukking van het populistisch kabinet met de LPF. Hij voerde maandenlang onderhandelingen met de PvdA over een nieuwe regering maar had ondertussen al in het geheim afspraken gemaakt met de VVD en D66.

Terwijl voor het oog van de natie Balkenende met Bos ging onderhandelen, dronk zijn rechterhand Verhagen een kopje thee bij Zalm (VVD) en De Graaf (D66) om te polsen of zij tot regeren bereid waren, mocht de formatie met de PvdA mislukken. Dat waren ze, waarna het nog drie maanden duurde voordat het CDA de onderhandelingen welbewust liet klappen op het financieel kader. (…) De les van 2003: je kunt onderhandelingen ook ingaan met de intentie deze te laten mislukken.