Links is de beste pleitbezorger voor godsdienstvrijheid

Steun aan het emancipatiestreven van moslimvrouwen levert al gauw het predikaat ‘ PVV-er’ op. Vanuit Christelijke hoek klinkt het verwijt ‘anti-religieus’ te zijn. Maar juist als je godsdienstvrijheid serieus neem, kun je niet wegdeinzen voor de intolerantie die, met name de meer orthodoxe Islam herbergt. En openheid voor onvrijheid komt religieuze groepen alleen maar ten goede.

Groepsdwang.

Dat is een duur geleerde les. Openheid is juist in een religieuze gemeenschap extra belangrijk. Geloofsgemeenschappen onderscheiden zich van bijvoorbeeld bedrijven of sportverenigingen in die zin dat hun opvattingen en leefregels zich uitstrekken tot alle facetten van het dagelijks leven en het innerlijk leven. Juist omdat leefregels zo vèrstrekkend zijn en zo diep in het leven ingrijpen bestaat het gevaar voor machtsmisbruik. En juist om die reden moeten we bedacht zijn op elke poging tot discriminatie binnen geloofsgemeenschap.

Emancipatie en geloof.

Hetzelfde ‘maar-als-ze-het-nu-zelf-willen’ -argument hanteren ook de verdedigers van de SGP-lijn. Maar als SGP-vrouwen nu werkelijk graag achter het aanrecht blijven, waarom dan toch het recht van de SGP verdedigen om vrouwen in hun partij passief kiesrecht te ontzeggen? Dan is er tòch sprake van een poging om vanuit religie de grondrechten van een groep mensen in eigen kring in te perken en hen het recht op eigen afwegingen vanuit hun geloof te ontzeggen. Daarmee is er ook sprake van inperking van individuele geloofsvrijheid. Het ‘ als-ze-dat-nu-zelf-wil’ -argument komt in wezen neer op onverschilligheid. Onverschilligheid voor de meer of minder subtiele mechanismen van groepsdwang en onderdrukking waarmee vrouwen in religieuze groeperingen vaak te maken hebben.

‘Maar ze kunnen er toch uitstappen’, zeggen voorstanders van scheiding van kerk en staat – veelal die uit linkse hoek. Als we geloofsafval maar steunen, zijn we toch klaar? Ze gaan daarmee voorbij aan het feit dat onderdeel zijn van een groep niet alleen een kwestie is van of erin, of eruit. Het is niet: of loyaal zijn, of ophoepelen. Juist de mogelijkheid kritiek te leveren, te wijzen op misstanden, aan te geven ‘ waar het schuurt’  maakt essentieel onderdeel uit van een groep, zeker als het gaat om geloof, leefregels, levensinstelling. En juist als men alleen de mogelijkheid biedt van eens zijn met de groepslijn of de groep verlaten, juist een mentaliteit van ‘wie niet voor mij is is tegen mij’  versterkt de groepsdwang. Religieuze groeperingen bij uitstek zouden daarvoor op moeten passen.

Machtsongelijkheid.

Het valt Halsema te prijzen dat zij geloof, godsdienstvrijheid en geloofsdwang zo serieus neemt en zo’n scherp oog heeft voor de dilemma’s waarmee de discussie gepaard gaat. Want Links bevindt zich in een lastige positie. Ze moet tegelijkertijd opkomen voor de vrijheid om te geloven en om niet beperkt te worden door door anderen opgelegde geloofsregels. In wezen gaat het hier om de ultieme godsdienstvrijheid.

Karaktermoord.