Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Leren (over)leven met onzekerheid moet een helder uitgedragen boodschap zijn van de overheid

  •  
13-04-2022
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
815 keer bekeken
  •  
5376379502_f6437f5120_o

cc-foto: Roel Wijnants / https://flic.kr/p/9c6mjj

De ontwikkelingen in de wereld als gevolg van de coronapandemie en de uitgebroken oorlog in Oekraïne, zorgen ervoor dat alle burgers moeten leren leven en overleven met onzekerheid over hoe hun toekomst en dat van hun kinderen er straks uit zal gaan zien. Aan die zekerheid van onzekerheid valt niet meer te ontkomen. Dat vraagt om een totale ommezwaai in het denken en handelen van wat burgers en politici tot nu toe altijd gewend zijn geweest.

In de verzorgingsstaat Nederland was iedereen gewend om verzekerd te zijn van een minimale levensstandaard inclusief huisvesting. Ook al kon je zelf niet actief deelnemen aan het arbeidsproces. In de participatiesamenleving ging die zekerheid soms al niet meer op en bleek de overheid niet onbeperkt alle problemen meer te kunnen oplossen die zich openbaarden in de samenleving. Toch was er altijd nog wel door de overheid een achterdeurtje te vinden waar nog geld lag dat het ergste leed kon doen verhelpen. 

Door de toeslagenaffaire zijn burgers wakker geschud ten aanzien van hun vertrouwen in politici en de overheid om zorg te dragen voor oplossingen van ontstane problemen. Onze rechtsstaat moest immers in staat zijn om burgers te beschermen tegen een overheid die hen bewust onjuist en onrechtmatig behandelde. Dat bleek helaas niet zo te zijn. De rechtsstaat bleek slechts een tandeloze papieren tijger te zijn die verkeerd beleid van de overheid niet kon stoppen. Maar ook was er geen tegenmacht (Tweede Kamer) om de bewust verkeerd handelende macht (de regering) terug te kunnen fluiten. De geloofwaardigheid en het vertrouwen in de politiek daalde dan ook bij burgers tot een absoluut dieptepunt. 

Met deze erfenis moet het huidige kabinet burgers weer vertrouwen geven dat zij met al hun kennis en vaardigheden hen door de moeilijkste periode van na de Tweede Wereldoorlog kunnen loodsen. In een situatie die bol staat van de onzekerheden. En een door corona-uitgaven ontstaan substantieel gebrek aan geld om alle burgers tevreden te houden. Burgers die allen gewend zijn dat de overheid wel zorgt voor oplossingen van problemen waar burgers tegenaan lopen. Zowel in hun eigen leefsituatie als ook in de collectieve voorzieningen waar ze gebruik van maken. Illustratief voor dit probleem was de massale roep van burgers bij de overheid om compensatie van de plotsklaps sterk gestegen energieprijzen en de extreem hoge inflatie. 

Door de ruimhartige steun aan getroffen ondernemingen in de coronacrisis, het omvangrijke herverdelingscircuit van toeslagen en het immer goed draaien van de Nederlandse economie, zijn alle burgers gewend dat de overheid met geld alle problemen onbeperkt zal kunnen en moeten oplossen. Toch is dat niet zo. 

Ook de overheid moet zorgen dat het geld ergens wordt weggehaald. Waarbij altijd de doorslag heeft gegeven dat de groep met de sterkste financiële schouders het meeste moeten bijdragen. Alleen dat mechanisme is behoorlijk sleets geworden. Het armere deel van de bevolking reikt inmiddels tot aan en in de middengroepen. De groep van de beroepsbevolking die Nederland feitelijk draaiende houdt. Zeker als er een crisis is. 

De gehoorde roep vanuit de politiek om burgers met veel vermogen extra te belasten klinkt logisch maar dat zal zeker niet de oplossing kunnen brengen voor alle huidige omvangrijke problemen. 

Daarom is het belangrijk dat vanuit de politiek en de overheid snel glashelder moet worden gecommuniceerd dat de tijden in geopolitiek opzicht en vanuit economisch en sociale optiek definitief veranderd zijn. Met verstrekkende gevolgen voor alle burgers.

Met één vaststaande zekerheid dat alle burgers moet leren (over)leven vanuit een onzekerheidssituatie. Waarin het woord minder, qua koopkracht, centraal zal moeten staan. 

Alleen dan kan gewerkt worden aan het trachten de schade voor iedere individuele burger en de samenleving als geheel in sociaal en economisch opzicht zo beperkt mogelijk te houden. 

Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.