Leedvermaak, een eerlijkheidmechanisme?

Leedvermaak, wat is dat? Is het een collega die altijd over anderen een rotopmerking maakt of is het een klasgenoot die zich te goed voelt om met jou om te gaan? Is het een politicus van een politieke partij die je niet ziet zitten, die vervolgens van een trapje valt en zijn been breekt? Leedvermaak: hoe voelt dat eigenlijk?

Onderzoek dat verscheen in The New York Academy of Sciences laat zien dat je niet de enige bent, dat leedvermaak een vrij natuurlijke reactie is. De onderzoekers gebruikten diverse testen; in een daarvan lieten ze de deelnemers aan het onderzoek foto’s van verschillende mensen zien, variërend van drugverslaafden tot oude, hulpbehoevende of juist heel rijke mensen. Bij het zien van de foto’s werden de bewegingen in de gezichtsspieren door de onderzoekers vastgelegd. 

Tegelijkertijd werd er extra informatie over de getoonde mensen gegeven; ze winnen geld, een auto rijdt langs en het water spat op waardoor ze drijfnat worden of ze kregen een neutrale mededeling. De deelnemers aan het onderzoek glimlachten als er iets vervelends gebeurde met de rijke mensen.

Bij het onderzoek werden ook ‘brainscans’ ingezet, daarin werd wederom aangetoond dat de proefpersonen blij werden als er iets vervelends met de rijken der aarde gebeurde. Het deel van de hersenen waar vreugde wordt geregistreerd zag je direct opgloeien.

In een later stadium werd er ook nog gekeken naar de kracht van de emotie; de proefpersonen deden mee aan een online spelletje waarin ze elektroshocks aan de ene persoon moesten geven om de andere juist te redden. Je begrijpt wel wie de meeste electronische opdonders kregen… de onderzoekers waren verbaasd hoe ver sommige mensen wilden gaan.

Leedvermaak kun je zien als een soort ‘ eerlijkheidsmechanisme’ die in een wereld vol concurrentie in ieder geval zorgt voor een gevoel van gelijkheid.

In de ‘echte’ wereld is het gelukkig zo georganiseerd dat we de knop voor de elektroshock niet mogen bedienen. Wat we in de veilige omgeving van een televisie of online spelletje doen, gebeurt natuurlijk niet in de echte wereld of…misschien wel als niemand kijkt?

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige Gezonde Weetje van de Dag:  Goede doelen ‘liken’ om een beter mens te lijken

Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek