Laten we het voortaan gewoon hebben over homohaat, jodenhaat en moslimhaat

Redelijk aan het begin van zijn Zomergasten-interview zegt Dyab Abou Jahjah een paar behartenswaardige dingen over de termen islamofobie en homofobie. Die konden we maar beter overboord gooien, vindt hij, want ze zijn misleidend.

Dat is juist. Fobie betekent immers vrees. Iemand die met zo’n aandoening behept is, koestert een irreële angst voor de tandarts, vliegen, spinnen of wat dan ook. Een fobie tast de levensvreugde aan en beperkt vaak genoeg de bewegingsvrijheid. Toch zijn er geen homofoben bekend die de straat niet meer op durven, uit vrees homoseksuelen tegen te komen. Een homofoob vreest homo’s niet. Hij háát ze. En een islamofoob heeft een afkeer van moslims. Spreek dan liever van homohaat of moslimhaat.

Het waren goede adviezen. Je gebruikt geen versluierende woorden meer. Zo heb je ook jodenhaat.

Ook hierover zei Abou Jahjah nuttige dingen. Het nationaal-socialisme en Auschwitz zijn de eindpunten van het antisemitisme en niet het begin. Niet voor niets noemde Hitler de holocaust Endlösung der Judenfrage, de definitieve oplossing van het Joodse vraagstuk.

Jodenhaat is inderdaad een vaste begeleidster van de Europese geschiedenis, zeker sinds het begin van de kruistochten toen het woedende volk bij gebrek aan moslims dicht bij huis, de joden maar aanpakte. Pogroms en moordpartijen zijn daarbij de uitzondering, onterechte en wettelijke discriminatie de regel. Antisemitisme hoeft helemaal niet te betekenen dat joden worden uitgeroeid, wel dat ze zich niet vrij mochten vestigen of zomaar het beroep van hun keuze mochten uitoefenen. Altijd leden ze onder de beschuldiging godsmoordenaars te zijn.

Negentiende eeuwse pseudowetenschap verving dit godsdienstige element door racisme. De joden vormden een volk dat door zijn aanleg parasitair zou zijn ingesteld. Uit die tijd stammen ook de meeste samenzweringstheorieën over de joden die achter de schermen aan de touwtjes trekken, de media beheersen en sleutelposities innemen bij de banken. Tegelijkertijd (als het om racisme en discriminatie gaat zijn paradoxen niet erg) vormden de joden een ongewassen onderklasse die de opmars van cultuur en beschaving belemmerde. Kernpunt van antisemitisme is de gedachte dat er een Joods vraagstuk bestaat dat moet worden opgelost.

Er bestaan grote inhoudelijke overeenkomsten tussen dit antisemitisme en de moslimhaat zoals die tegenwoordig allerwege wordt uitgevent. Denk aan de ondermijning van de westerse beschaving door een stiekeme islamisering, het liever lui dan moe syndroom van moslims die liever de sociale budgetten leegtrekken dan te werken, het wegkijken of de collaboratie van de elite. Zelfs de tsunami van immigranten maakte deel uit van dit palet. In de beruchte nazifilm Jud Süss, wordt die vloed op waarschuwende wijze in beeld gebracht, als de naïeve en frivole keurvorst van Würtemberg de grenzen voor joden heeft opengesteld. Diezelfde aanklacht wordt nu gehoord over Mutti Merkel en haar Wir schaffen das.

Eén ding verdoezelde de welbespraakte Abou Jahjah in Zomergasten met grote hardnekkigheid: het gebrek aan onderscheid dat te velen maken tussen antizionisme en jodenhaat. Zionisme is een nationalistische ideologie die Palestina aanwijst als het thuisland van alle joden. Ze kent vele varianten, van groenlinksig tot religieus en ronduit fascistisch. De regering Netanyahu is een coalitie van de meer onprettige vormen. Abou Jahjah stelt zionisme zonder meer op één lijn met racisme. Die stelling is moeilijk vol te houden, want de grondleggers hadden het nooit over de superioriteit van het Joodse ras. Zelfs Jabotinsky niet, de grondlegger van de agressieve, rechtse variant. Wel is duidelijk dat zionistische politici de Palestijnen groot onrecht hebben aangedaan. Tegelijk zijn de Arabische inwoners van Israël – toch zo’n twintig procent van de bevolking – het slachtoffer van discriminatie, maar in dat geval hebben zij de wet aan hun zijde. Ook genieten zij alle politieke rechten. Ze zijn in de Knesseth vertegenwoordigd.

Niettemin is antizionisme een legitieme politieke keus. Dyad Abou Jahjah gaat zelfs zover dat hij het bestaansrecht van de staat Israël ontkent. Dat is een onvruchtbaar standpunt waar alleen maar meer ellende en meer oorlog van komt, net als de visie van Netanyahu, maar het is zijn goed recht.

Op geen enkele wijze echter vormt deze politieke overtuiging een excuus voor het feit dat Joodse instellingen in Nederland allemaal permanente politiebewaking nodig hebben. Elke politiecabine voor een school of een synagoge is een klinkklaar en glashelder bewijs voor antisemitisme. Kennelijk komt de combinatie antizionisme met jodenhaat vaak voor. Dyad Abou Jahjah nam daar afstand van. Toch leek hij zich er niet zo druk om te maken. Dat was vreemd. In het multiculturele, multi-etnische Brussel, in die smeltkroesstad van zijn dromen, moeten joden zich tenslotte net zo op hun gemak kunnen voelen als Vlamingen, Walen, Kongolezen, Marokkanen, Turken en Italianen om de belangrijkste bevolkingsgroepen maar eens op te noemen. De strijd tegen jodenhaat hoort in het politieke programma van zijn verhoopte Movement X net zo hoog op de agenda te staan als moslimhaat en homohaat.

Laten we de dingen inderdaad bij de naam noemen.