Eerste Kamer neemt Donorwet aan

Update 16.30 uur: De Eerste Kamer heeft de Donorwet van D66-Kamerlid Pia Dijkstra aangenomen. 38 senatoren stemden voor, 36 stemden tegen. De onderlinge fracties stemden bij lange na niet eensgezind voor een nieuw systeem van donorregistratie. Zo waren zes VVD’ers voor, en zeven tegen. Bij het CDA was dat vier om acht en bij de PvdA vijf om drie. De twee 50Plus-senatoren stonden eveneens tegenover elkaar. Bij de SP stemden negen senatoren voor, en onthield Arda Gerkens zich van stemming omdat ze ‘om politieke redenen’ voor was, maar ‘uit persoonlijke overtuiging’ tegen. D66 stemde niet geheel verrassend unaniem voor. De wetswijziging, waardoor iedere Nederlander straks orgaandonor is tenzij daar nadrukkelijk bezwaar tegen gemaakt wordt, gaat in vanaf 2020.

Eerder: Dinsdag wordt in de Eerste Kamer beslist of er een nieuw systeem komt voor de registratie van orgaandonoren, of niet. De senaat stemt over de initiatiefwet van D66-Kamerlid Pia Dijkstra. De initiatiefwet regelt dat iedereen automatisch orgaandonor wordt, tenzij bij leven bezwaar is aangetekend. Wat de uitslag zal worden is niet te voorspellen: alle senatoren mogen zonder ruggespraak stemmen.

Voordat er gestemd zal worden, wordt er eerst nog gedebatteerd over een door de PvdA, SP, 50Plus en OSF ingediende motie over de rol van nabestaanden. Een meerderheid in de Eerste Kamer lijkt eraan te hechten om nabestaanden een doorslaggevende stem te geven bij orgaandonatie. Volgens Dijkstra zouden nabestaanden in feite het laatste woord hebben, maar formeel geen veto recht hebben. Aangezien de tekst van het wetsvoorstel hier niet helder en uitgesproken over is, willen de senatoren hier verandering in.

Erwin Kompanje, klinisch ethicus van Erasmus MC, zegt in de Volkskrant:

In de praktijk gaat een arts natuurlijk nooit over tot transplantatie als de nabestaanden dit niet willen, maar dat las je niet terug in die koude, zakelijke tekst. Ik snap heel goed dat sommige mensen daar opstandig van werden. Dus de staat of de arts gaat bepalen of er in mijn dierbare wordt gesneden, alleen omdat hij niet aan een register heeft laten weten wat hij zelf wil?

Het is wat Kompanje betreft dan ook goed dat Dijkstra “de scherpe randjes van haar donorwet afvijlde”. In de praktijk is het nu al zo dat nabestaanden het laatste woord hebben, “zo hoort het dus ook duidelijk in de wet te staan”.

Een ander element waar in aanloop naar dit debat veel zorgen over zijn geuit is hoe de overheid van plan is om laaggeletterden te bereiken. Eveneens in de Volkskrant zegt specialist gezondheid en recht Ernst Hulst dat mensen recht hebben op veel meer informatie dan ze nu krijgen. “Wat betekent het precies als iemand hersendood is, maar nog wel aan de beademing ligt? Beseffen mensen dat je afscheid neemt van iemand die weliswaar geen hersenactiviteit meer vertoont en niks meer kan voelen, maar door de apparatuur nog wel een kloppend hart heeft, en een borstkas die op en neer gaat?” Gerjo Kok, hoogleraar psychologie hoopt dan ook dat de voorlichters de wijken in zullen gaan om duidelijk te maken hoe de donorregistratie precies verloopt.

Het debat over de donorwet live volgen kan hier.

cc-foto: Roel Wijnants