Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Lale Gül maakt nu vooral vrienden op rechts

  •  
10-05-2021
  •  
leestijd 7 minuten
  •  
1402 keer bekeken
  •  
lalegul

© Lale Gül bij Op1

Een Turkse uitgeverij zal het gezien de politieke werkelijkheid onder Erdogan niet gauw aandurven een vertaling van haar werk te publiceren. Daarom moet haar Nederlandse uitgever Prometheus het zélf maar doen.
Lale Gül laat zich de felicitaties en de toejuichingen vanuit de rechterflank gaarne welgevallen. Dat zij in die kringen op het schild geheven wordt is niet verwonderlijk. Men leest in haar bestseller Ik ga leven exact wat men zo graag hoort: er staat een olifant in de kamer, die iedereen weigert te zien, vooral Jesse Klaver, Liliane Ploumen en het klimaatneutrale bakfietsenvolk. Die olifant is de islam.
Verleden week verscheen de gevierde schrijfster bij Goede Morgen Nederland om daar samen met de hoofdredacteur van EW Magazine, Arendo Joustra, de heruitgave te promoten van Pim Fortuyns bekendste boeken. Daarmee presenteert zich namelijk de nieuwe uitgeverij Vesper Publishing bij het lezend publiek. Lale Gül had inmiddels kennis genomen van Pims gedachtegoed. Ze verklaarde dat dit helemaal niet zo rechts was.
Pim Fortuyn is begonnen als marxistisch docent sociologie aan de Universiteit van Groningen. Aan het eind van de jaren tachtig maakte hij een geestelijke omwenteling door. Zijn bêtes noires   bleven dezelfde: de sociaaldemocraten in alle soorten en maten. Alleen bestookte hij ze niet meer van links maar van rechts. Tegelijk ontdekte hij een nieuw verdienmodel. Hij ging toespraken houden voor kapitaalkrachtig publiek dat te horen kreeg waar het voor betaalde. Dat ze het zout der aarde waren en dat de lapzwansen in Nederland eindelijk moesten worden aangepakt nadat ze zoveel jaren door de PvdA waren gepamperd. Deze pep talk leverde Fortuyn duizenden guldens per optreden op. Hij financierde er zijn kapitale villa in Rotterdam mee.
Fortuyn oogde als een paradijsvogel maar hij was in de grond een eenzaam man die hunkerde naar liefde. Het probleem was dat hij van de medemens totale toewijding eiste. Anders werd Pim pissig. De afgelopen weken zei Arendo Joustra dan ook regelmatig dat het lastig was met deze veeleisende man een vriendschap te onderhouden. Hij kende Fortuyn goed omdat hij hem een vast podium had gegeven in zijn blad. Menigeen moest dan ook lachen toen Fortuyn de speech waarmee hij het lijsttrekkerschap van de net opgerichte partij Leefbaar Nederland aanvaardde, beëindigde met een militair saluut en de kreet: “ At your service ”. Hieruit bleek een verbijsterend gebrek aan zelfkennis. Binnen een paar weken was er dan ook slaande ruzie. Pim Fortuyn begon voor zichzelf. Het was the story of his life. Er waren veel liefhebbers voor een plekje op de Lijst Pim Fortuyn. Hij wist uit hen met feilloze precisie de grootste egomanen, ruziezoekers, has beens en halve garen te selecteren die hij kon vinden. Zij slaagden er  in zijn erfenis binnen een half jaar te verkwanselen.
De reputatie van Pim Fortuyn blijft echter ongeschonden. Met dat laffe rugschot heeft Volkert van der Graaf hem niet alleen vermoord maar ook heilig verklaard.
Toch noemde Pim Fortuyn  op de radio de toenmalige minister van gezondheidszorg Els Borst een stinkwijf, een afschuwelijk mens en een afschuwelijke heks, die moest oprotten. In een moeite door vergeleek hij haar met de Servische president Milosevic.  In zijn verkiezingspamflet De Puinhopen van Acht Jaar Paars is dit één van zijn oplossingen voor de gezondheidsproblematiek:
"Ook de patiënt-cliënt zal zich bewust dienen te zijn van de kosten van zijn zorgconsumptie. Daartoe voert de verzekeraar verplicht een (substantiële) eigen bijdrage van de verzekerde in, die wordt geheven op elk eerste bezoek aan een zorgaanbieder."
Over de verzorgingsstaat:
"“Welnu, ik zeg het maar gewoon eens een keer: niet iedereen die in de Ziektewet loopt is ziek, niet iedereen die een wao-uitkering heeft kan niet meer werken en niet iedereen die in de Bijstand zit, kan niet zorgen voor een eigen inkomen. Sterker nog, een aanzienlijk percentage hoort daarin gewoon niet thuis, maar dient net als ieder ander aan de slag te gaan of te zijn. Dat is niet alleen beter voor economie en maatschappij, maar op termijn gezien ook voor henzelf, de geraniums op de vensterbank nodigen tenslotte niet uit tot veel moois en zinvols, laat staan dat je nog ergens trots op of tevreden over kunt zijn. Over stress gesproken: die doe je zelden op van werken (dat kan ook nauwelijks met een 38-urige (sic!) werkweek), maar wel van navelstaarderij achter de geraniums.”"
Wie de Puinhopen  doorneemt, ontdekt dat Pim Fortuyn als alternatief voor het door hem gehate poldermodel vooral privatisering en concurrentie aanbeveelt. Het zijn de neoliberale recepten die de afgelopen twintig jaar inderdaad zijn toegepast met de bekende resultaten.
Over de Islam wist Pim Fortuyn – blijkens dit pamflet – weinig. Zo is hem de heftige vijandschap tussen Soennieten en Sjiieten ontgaan. Hij ziet de islam als een totalitair blok met de ambitie  zijn wil aan de hele wereld op te leggen. Hoe komt dat onder andere tot uiting?
"“Winst van het Turkse voetbalelftal verandert mijn stad, Rotterdam, in één klap in een klein Istanbul. Dat lijkt onschuldig, maar is het niet. Het doet mij het gevoel geven alsof onze stad tijdelijk is bezet door vreemde overheersers, die zich op dat moment ook als zodanig gedragen, en het maakt duidelijk dat integratie nog een heel lange weg is. Het bezit van dubbele nationaliteiten, de oorspronkelijke en de Nederlandse (sic!), schotelantennes, circulaires van overheidsdiensten in de taal van het land van herkomst en lange vakanties en het bezit van onroerend goed in het land van herkomst doen hen ook al niet kiezen voor Nederland. Nederland is voor velen van hen een land waar het goed profiteren is van alle mooie voorzieningen, maar voor het overige draait het toch vooral om het land van herkomst. "
Dit soort opvattingen zijn in het Nederland van tegenwoordig wijd verbreid. Toch: neem me niet kwalijk als ik ze rechts noem.
Lale Gül ontwikkelt zich op deze manier tot een heldin van rechts en uiterst rechts omdat ze die kringen het gevoel geeft dat ze altijd gelijk hebben gehad. Wat dat betreft vertoont ze gelijkenis met de schrijfster en columnist Ebru Umar die al twintig jaar met dit bijltje hakt vanuit een soort seculier Kemalistische maatschappijopvatting.
Ook doemen de contouren op van een schare bewonderaars zoals die zich – alweer een jaar of vijftien terug – rond Ayaan Hirsi Ali vormde nadat zij afstand had genomen van de vermaledijde sociaaldemocratie en haar heil zocht bij de VVD. In de media las je over de vrienden van Ayaan, middelbare heren die vaderlijke gevoelens toonden voor dit jonge talent. Hirsi Ali wond ze allemaal om de zorgvuldig gemanicuurde vinger. Silvain Ephimenco, toen en nu de meest gelezen columnist van het dagblad Trouw, definieerde deze gevoelens als “ intellectuele verliefdheid ”. Marco van Kerkhoven – ex-vriend van Hirsi Ali – had het over “een harem aan adviseurs”. Een van hen, prof. dr. Herman Philipse, welgekleed en goed geconserveerd universiteitshoogleraar wijsbegeerte te Utrecht, kaapte haar voor de neus van zijn concurrenten weg. Hij had een tijd een relatie met Ayaan.
Toen de minister van Vreemdelingenzaken Rita Verdonk Ayaan Hirsi Ali onverhoeds pootje lichtte, omdat ze tijdens haar asielprocedure een valse naam zou hebben opgegeven, nam deze een onderzoeksbaan aan bij een rechtse denktank in de Verenigde Staten. Ook won zij het hart van een professor die werkelijk internationale faam geniet, de historicus Niall Ferguson. Hij is auteur van standaardwerken en maakte documentaires voor de BBC. Hij verliet voor Hirsi Ali zijn eerste vrouw. Ze trouwden in 2011. Het echtpaar heeft een zoon.
Sindsdien hebben de vrienden in Nederland niet zoveel contact meer met Ayaan, zoals de schrijfster Jessica Durlacher pas nog meldde tijdens een promotie-interview voor haar laatste roman De Stem. Het karakter van de heldin is namelijk deels op dat van Hirsi Ali gebaseerd.
Is dit alles het voorland van Lale Gül?  Als ze zo doorgaat wel, zeker nu zich al vijf gegadigden hebben gemeld voor een verfilming van haar bestseller. Zij zal zich dan ontwikkelen tot idool van rechts, auteur van romans die niet moslims aan het denken zetten maar uitsluitend de tegenstanders van de islam bevestigen in hun eigen gelijk. Het politiek resultaat van haar inspanningen is dan nul. Haar achterban blijft eenzijdig.
Dat is altijd een risico. Mocht Lale Gül in volgende boeken ruimte bieden voor nuance, twijfel en meer gelaagde personen, dan zal de straf onmiddellijk komen. Haar huidige bondgenoten verlangen net als Pim Fortuyn totale toewijding. Net zo gemakkelijk plaatsen ze haar op de vuilnisbelt van het woestijngeloof. Als de cancel culture ergens bloeit, dan is het in rechtse kringen.
Ondertussen wordt door geestdrijvers op grote schaal en met veel succes stemming gemaakt tegen Lale Gül onder mensen die vanwege gebrekkige kennis van het Nederlands haar werk niet eens zelf kunnen lezen. Een Turkse uitgeverij zal het  gezien de politieke werkelijkheid onder Erdogan niet gauw aandurven een vertaling van haar werk te publiceren. Daarom moet haar Nederlandse uitgever Prometheus het zélf maar doen. Eigenaar Mai Spijkers heeft nu al aan de bestseller van Lale Gül het nodig verdiend. Hij kan makkelijk een deel van dat rendement investeren in een Turkstalige editie van Ik ga leven. Het zou in meer dan één opzicht een interessant experiment zijn. Nederland is in de praktijk al decennia een veeltalig land. Die markt laat onze conservatieve uitgeverswereld liggen. Zeker Turkstaligen zijn lezers, in ieder geval van kranten die al tientallen jaren op grote schaal onder hen worden verspreid. Je kunt dat in elke Primera zien. Wie weet boort Mai Spijkers een heel nieuw lezerspubliek aan. Dat is toch het mooiste wat een uitgever kan overkomen naast een rijk gevulde bankrekening.
Misschien ook niet maar dan is er met het continue succes van Prometheus geen man overboord.
Lale Gül verdient het om haar moed en zeggingskracht.
Voor het overige ben ik van mening dat de toeslagenaffaire niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.