De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen
Laat rechter in zijn ivoren toren
•
99 keer bekeken
• 
De maatschappij eist strengere straffen. De politiek roeptoetert vrolijk mee.
Moeten rechters zich eigenlijk iets aantrekken van de groeiende onvrede in de maatschappij over de rechtspraak?
Je hoort het steeds vaker. Rechters zijn wereldvreemd. Oordelen vanuit hun ivoren toren. Ze weten al lang niet meer wat er in de maatschappij speelt. Waarom luisteren ze niet?
Misschien wel omdat diezelfde maatschappij inmiddels niet goed meer weet hoe de vork in de steel zit als het over rechtspraak gaat.
De maatschappij eist hier en daar strengere straffen. En geen taakstrafjes meer. De politiek roeptoetert vrolijk mee. Omdat we de ‘uit zijn voegen barstende’ criminaliteit eindelijk eens dienen te stoppen.
De rechter weet beter. Hij kent de positieve werking van taakstraffen op de recidive. En weet dat rechters door de jaren heen al steeds strenger straffen. Hij kent de ineffectiviteit en torenhoge kosten van lange celstraffen. En de beperkte invloed van strafrecht op crimineel gedrag.
Hij heeft de rapporten gelezen waarin steeds maar weer staat dat de criminaliteit over de hele linie helemaal niet stijgt. Integendeel. En hij weet dat mensen zich -volgens onderzoekers- steeds veiliger voelen.
Erik van den Emster (voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak) omschreef deze rare dynamiek onlangs als volgt:
Als de criminaliteit daalt, rechters vaker en zwaarder straffen en burgers zich veiliger voelen, waar komt dan de maatschappelijke onvrede over criminaliteit vandaan?
‘De feiten zijn dat strenge straffen veel kosten en weinig opleveren. Dat is raar, want in strijd met wat je intuïtief zou denken. Nu kan misschien van de burger niet worden gevraagd boven zijn intuïtie uit te stijgen. Van de politiek zou je dat wel mogen verwachten. Wat nu zo opvalt is dat de politiek de gevoelens van de bevolking bevestigt en versterkt, in plaats van ze te duiden en met feiten te nuanceren’.
Omdat kleine boefjes in de cel grote boeven kunnen worden. Die later nog meer slachtoffers maken. En omdat mensen die je wegstopt zonder er naar om te kijken, ook weer terugkeren. Met alle risico’s van dien.
Meegaan in de waan van de dag betekent voor een rechter uit die ivoren toren stappen. Je mengen in die cocktail van meningen en meninkjes. Jezelf wijs proberen te maken dat strenger straffen voor een veilige maatschappij zorgt.
Rechter Edzard van Weringh liet het zaterdag als volgt afdrukken in het Dagblad van het Noorden (verhaal van collega Rob Zijlstra):
‘Er wordt in Den Haag van alles bedacht, maar ik waag te betwijfelen of er over alles even goed wordt nagedacht’.
Deze bijdrage verscheen ook op de weblog van Chris Klomp
Praat mee
