Joop

Laat Johan Remkes het niet met achterkamertjes maar met emails proberen

  •    •  
09-09-2021
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
64 keer bekeken
  •  
remkes
Hij moet in de formatie het voorbeeld van Jaap Burger volgen die met brieven een oplossing forceerde en zo het kabinet Den Uyl tot stand bracht
Informateur Johan Remkes probeert zich te profileren door een forse stijl. Hij speelt de strenge rector die de eindexamenklas stevig onder de duim houdt. Van grappen en opmerkingen buiten de lesstof is hij niet gediend. Aan de andere kant blijkt hij toch een man van ‘haastige spoed is zelden goed’. Zo rond half oktober pas hoeven de contouren van een kabinet op te doemen, vindt hij. Dat is een wel heel bedachtzaam voortschrijden, zeker nu ons een miljardennota te wachten staat, opgeschreven door een kabinet dat niet altijd even goed onthoudt dat het demissionair is om het maar zachtjes te zeggen. Voor een nieuwe regering zal al heel wat vast liggen.
Het is een geluk voor Remkes dat Jesse Klaver en Lilianne Ploumen hem meteen hebben geholpen zijn pose te handhaven. Ze gaven voor hun eerste onderhoud met de informateur opening van zaken: een minderheidskabinet zien ze niet zitten. Als het die kant op gaat, hebben ze de komende weken wel wat anders te doen. Dat is duidelijk. Segers lijkt het met een minderheidskabinet wel te willen proberen. Hij sluit tegelijk niet uit dat hij ooit nieuwe verkiezingen adviseert.
Het schijnt dat Remkes de onderhandelingen wil verplaatsen naar een of andere locatie in de regio alsof het om de opvang van vluchtelingen gaat in rechtse wensdromen. Dan zijn de onderhandelaars minder bereikbaar voor journalisten. Dan is het zegel van geheimhouding gemakkelijk op de gesprekken te drukken. Dan kun je – zo luidt de theorie – in die afgelegen achterkamertjes de verziekte verhoudingen aanpakken.
Of juist niet.
Alle politici van Nederland staan onder sterke druk om verdere chicanes na te laten. Het publiek en de belangenorganisaties in alle soorten en maten willen dat zij het   eens worden over de inhoud. Ze eisen snel een kabinet dat weet wat het wil. Wie nog over de poppetjes en de samenstelling wil blijven zeuren of over de stabiliteit in verband met het aantal deelnemende partijen, zal daar op den duur voor worden afgestraft. Geheime onderhandelingen op een afgelegen plek stellen partijleiders in staat hun gebruikelijke spelletjes te blijven spelen. We zijn nu in een stadium beland  dat ze contraproductief zijn en deel van het probleem dat het Binnenhof verlamt.
Als Remkes serieus haast wil maken, moet hij juist méér openheid forceren. Zijn verre voorganger Jaap Burger gaf daarvan een inspirerend voorbeeld. Hij werkte in 1973 toe naar een coalitiekabinet van de PvdA en de confessionele partijen. Dat waren er in die dagen nog drie, de Katholieke Volkspartij, de Anti Revolutionaire Partij en de Christelijk Historische Unie. Ze zouden pas drie jaar daarna het CDA vormen.
Met de PvdA en haar kleine linkse bijwagen de Politieke Partij Radicalen (PPR) had Burger weinig problemen maar de confessionelen bleven zeuren en zaniken. Tot gekwordens toe. Toen besloot Burger dat bloot te leggen. Hij deed het door die partijen brieven te schrijven waarvan de inhoud aan de media werd meegedeeld. De confessionelen moesten daarop wel een openlijk antwoord geven. Juist daardoor kwam er schot in de formatie. De aangeschreven partijen bleken niet bereid  een progressief regeringsprogramma te onderschrijven maar KVP en ARP wilden wel  een kabinet met PvdA en PPR gedogen. Ze stonden ook toe dat partijleden min of meer op persoonlijke titel een ministerschap aanvaardden. De CHU deed niet mee en koos voor de oppositie. Zo kwam het kabinet Den Uyl tot stand met aan de confessionele kant onder meer de ministers Dries van Agt, Ruud Lubbers en Jaap Boersma. Het kabinet Den Uyl hield het bijna vier jaar vol. Het werd niet door de Kamer ten val gebracht maar viel uit elkaar omdat de confessionele ministers twee maanden voor de verkiezingen van 1977 wegliepen. Dat is voor een regering in Nederland helemaal geen slechte levensduur.
Wie weet werkt de tactiek van Burger opnieuw. Hij gold in zijn tijd als een rouwdouwer die niet gediend was van flauwekul en eindeloos gepalaver. Met zijn brieven legde hij bloot waar de pijn zat en wie die veroorzaakten. Op zulke kennis heeft het hedendaagse publiek net zo goed recht als dat van bijna een halve eeuw terug.
Remkes hangt toch graag de norse, nuchtere Groninger uit? Nu kan hij laten zien welke schoenen waar wringen. En wel met uitgebreide emails, die niet uitlekken maar worden gepubliceerd. Dan kan heel Nederland over zijn schouder meekijken. Bijzondere tijden vergen bijzondere maatregelen. Het is de enige manier om politici te dwingen hun oplossingen voor Nederland bloot te leggen – als ze al die hebben natuurlijk. Uit de achterkamertjes komen geen oplossingen meer maar alleen de walm van verrotting.
Voor het overige ben ik van mening dat de toeslagenaffaire niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.
Wat voor brieven schreef Burger dan? Hier is er eentje , gepubliceerd in NRC Handelsblad van 3 februari 1973. En kijk hem eens lachen op de foto!
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (24)

Division Bell
Division Bell10 sep. 2021 - 7:56

De beste optie voor Remkes is D66 voor het blok te zetten of met CU of nieuwe verkiezingen, bij de ene optie verliest D66 de wet "voltooid leven", niet het meest relevante onderwerp van dit moment, bij de andere optie verliezen ze 6 zetels terwijl Rutte op 3 zetels winst staat. D66 staat op de meeste beleidszaken dicht bij de CU en heeft in een coalitie met die partij vele zetels gewonnen, daarbij weet Kaag nu ook al dat ze door PvdA/GroenLinks in de steek gelaten gaat worden als ze een minderheidskabinet vormt. Zo moeilijk moet het voor doordouwer Remkes dus niet zijn om Kaag te overtuigen gewoon een doorstart te maken, dat gaat beter in achterkamertjes dan met E-mails want dan moet Kaag openlijk de draai maken en ze is politiek niet zo behendig zoals we aan haar Schoo lezing konden zien.

3 Reacties
MG1968
MG196810 sep. 2021 - 8:42

Remkens kan dat 'nieuwe verkiezingen' natuurlijk niet beslissen. Maar hoe dan ook denk ik dat D66 dat prefereert boven een hernieuwde samenwerking met CU. De D66 achterban waardeert de punten die jij als niet relevant vind niet als zodanig. Als D66 niet blijft staan achter 'zo progressief mogelijk' (waar dit deel van is) wordt dat zeer waarschijnlijk volledig afgestraft in zetels. Het roer moet om. Dat kan niet met de voortzetting van de huidige coalitie.

LaBou
LaBou 10 sep. 2021 - 10:50

Je bent al te laat: https://joop.bnnvara.nl/nieuws/cda-gooit-bom-onder-kabinetsformatie-met-d66-voltooidlevenwet-moet-van-tafel

badgast
badgast11 sep. 2021 - 22:30

Volgens mij stond die voltooid leven regel in het programma van D66. Wie ben jij dan om na de verkiezingen te bepalen dat die clausule wel opgeofferd mag worden om Mark en de CU te steunen? Zat jij in het programma comité van de partij?

Minoes&tuin
Minoes&tuin10 sep. 2021 - 7:42

Tjeenk Willink heeft een goed interview gegeven in de NRC. Een perfecte analyse betreffende het deficit van de democratie. https://www.nrc.nl/nieuws/2021/09/09/tjeenk-willink-de-politiek-is-niet-bij-machte-op-eigen-kracht-te-veranderen-a4057764

Bouwman2
Bouwman210 sep. 2021 - 7:36

Jaao Burger wordt ook herinnerd door Jan Nagel.. Hij was advocaat & perocureur en ging in politiek voor de PvdA, zoals Han de Wit in ontwikkelinsghulp ging. Burger was volgens Nagel dan gewiekst en slim. Hij verleidde ARP en KVP in zijn functie van formateur KVP en ARP tot deelname aan het beroemde en enige kabinet van Joop den Uyl. De CHU bleef buiten staan, hetgeen nog lange tijd van invloed was Het CDA is van 1980. Dat vertelde me eens een minister van CHU huize, eerst namens die partij en later voor het CDA. Oh, en Burger hij was ook voorzitter van de voorloper van VARA/BNN, de VARA gedurende enige tijd. Burger en Nagel ( toen nog PvdA). kenden ekaar uit die periode. Dat zijn op de persoonlijke noot na open en controleerbare bronnen.over de formatie van het kabinet Den Uyl. een periode die je zou kunnen vergelijken met de formatie van heden,zoals Burger met Remks zou kuinnen worden vergeleken. Dat lijkt me juister dan af te dwalen in de verdere geschiedenis van het kabinet Den Uyl.Verhalen over briefjes horen thuis in de anekdotendoos, ze kruiden de geschiedenis, ze zijn het zout in de pap, maar iedereen weet dat nasi goreng rames een uitvinding van tante Truus en Paatje uit Den Haag de stad die ruikt naar een Indisch pension.was en dat die in hoofdzaak bestond uit doodgewone rijst. Graag een reactie.

1 Reactie
Hanvander Horst
Hanvander Horst10 sep. 2021 - 8:38

Burger kreeg de formatie over het dode punt door zijn brieven. Daarvan geef ik een voorbeeld onder het artikel.

Raymond Bhagwandin
Raymond Bhagwandin9 sep. 2021 - 22:24

Als het een beetje meezit is Remkes gauw klaar met mailen, het cda wil een resolutie aannemen om voltooid leven van d’66 te beëindigen, misschien wordt het een strijd op leven en dood tussen Kaag en Hoekstra met als uitkomst nieuwe verkiezingen, zeker waar Segers nieuwe verkiezingen niet uitsluit, een vuile campagne tegen Rutte waar de Schoo lezing bij verbleekt, Omtzigt neemt Hoekstra voor z’n rekening, waardoor het cda gehalveerd wordt, Ploumen en Klaver klappen uit de school over de vuile streken van Rutte tijdens het onderhandelen in verkiezingsdebatten waardoor we weer verkiezingen hebben en hij de kiezer tot oproepkracht degradeert, mocht hij alsnog de grootste worden wordt hij geconfronteerd met 2 getergde linkse deelnemers en een Kaag die z’n bloed kan drinken, het duurt wat langer maar dan hebben we ook wat.

2 Reacties
Simon Rozenthal
Simon Rozenthal10 sep. 2021 - 7:01

Als de verschillende betrokken politieke partijen die allemaal pas na de verkiezingen tijdens de formatiepogingen aan het campagnevoeren zijn geslagen waar ze dat in de aanloop naar de verkiezingen opzichtig nalieten wat alle oponthoud verklaart, zal Remkes die daar zeker geen genoegen mee zal nemen snel klaar zijn maar zal hij dit ook publiekelijk hekelen.

Raymond Bhagwandin
Raymond Bhagwandin10 sep. 2021 - 12:42

Ik ben het met je eens dat de campagne uiterst mager was, opzichtig, nee, ik denk niet dat ze het zelf zo hebben gewild, bovendien moet je de invloed van de omroepen niet veronachtzamen waarbij ik aanteken dat ik verkiezingsdebatten op tv altijd veel te gehaast vind, dat piratenzenders als RTL de verkiezingsuitslag voorkookt, ik krijg sterk de indruk dat zulke instellingen politici promoten dat het een lieve lust is, neem b.v. die bbb tante v. d. Plas, die is volgens mij niet van de buis te slaan bij de commerciëlen, gaat als een raket in de peilingen, voorts zie ik geen enkel verband tussen de matte campagne en het oponthoud, die ligt bij Rutte, Hoekstra en misschien Kaag.

Bert de Vries
Bert de Vries9 sep. 2021 - 21:35

Wat Remkes ook doet, de aanloop naar de formatie is een garantie dat bij de vorming van een kabinet de val ervan is ingebakken. En daarmee wordt de kroon gezet op een periode van ongekende sloop in onze samenleving.

Bouwman2
Bouwman29 sep. 2021 - 21:28

Ternzij er afgestapt wordt van het eigen gelijk en de blokkades vervallen kan er worden samengewerkt in het belang van iedereen. Nou je begrijpt wel dat zoiets lang gaat duren.De grootste moet altijd de wijste zijn, is een platitude. . De democratie werk zo niet. In een democratie passsen de afgewezenen zich aan bij de wens van de kiezer. De TK21 verkieingen waren duidelijk qua verhoudingen. En nog steeds is het duidelijk dat er geen meerderheid is voor SP, GL en PvdA. Beide laatst genoemden krijgen we meer het voordeel van de twijfel, maar dat gaat dan weer ten koste van de eerst genoemde. Die werkelijkheid wordt niet onder ogen gezien. De flanken maken hier niet de dienst uit, maar het midden moet dat doen. Je mag verkiezingen niet onder de mat vegen. Oppositie voeren zegt Kees van der Staaij is afwijzen als het moet en steunen waar het kan. Dus niet op voorhand op hoge toon zeggen dat er niet gedoogd wordt, maar weggelopen wordt. Klaver is een wegloper, hij werd uitgenodigd mee te doen met het ontslagnemend kabinet, maar dat wilde Klaver niet. Want het belang van zijn pa. . De mogelijkhden om radicaal te zijn werden door de kiezer beperkt. Ook Remkes kan de redelijkheid en de democrratie niet naar zijn hand zetten. Remkes zegt het zelf: als het mij niet meteen lukt, dan neem ikk rap de intercity naar Maastricht. Het is bluf, formeren gaat niet met de toverformule, maar is gediend met langdurig wennen aan elkaar en de door de kiezer uitgestippelde verhoudingen. En je weet het: de kiezer heeft altijd gelijk. en krijgt dat uiteraard ook.

1 Reactie
Minoes&tuin
Minoes&tuin10 sep. 2021 - 7:46

Voor Kees van der Staay is de overheid, het gezag, zo heilig dat je er nooit nee tegen mag zeggen, dus stemt hij altijd mee!

Simon Rozenthal
Simon Rozenthal9 sep. 2021 - 20:23

Remkes is allesbehalve een man van de politieke cultuur van achterkamertjes. Het bijzondere is alleen dat hij in zijn rol om de partijen tot een regeringscoalitie te bewegen, met waarschijnlijk een minderheidsregering tot gevolg, is dat dat juist wel in beslotenheid besproken moet worden. Dat is alleen voor de leek tegenstrijdig. Remkes was voorzitter van de staatscommissie die de parlementaire cultuur heeft onderzocht en met snoeiharde kritische conclusies kwam die verklaarden waarom zoveel burgers een toenemende vervreemding en kloof ervaren. De aanbevelingen van de staatscommissie waren daarom al even hard en duidelijk als de conclusies. Remkes is een overtuigde tegenstander van de parlementaire cultuur die tot de problemen hebben geleid zoals die nu worden ervaren en zal dus geen genoegen nemen met voortgezette politieke spelletjes zoals we die tot nog toe van alle bij pogingen tot formatie betrokken partijen hebben gezien. De man zal niet met zich laten sollen en heeft al aangekondigd meteen op te stappen wanneer een en ander hem niet zint. Ten overvloedig bewijs van zijn aanpak verwijs ik naar de aanpak van de politieke crisis in Limburg.

DonkerekamervanDamocles
DonkerekamervanDamocles9 sep. 2021 - 20:15

Geweldig stuk!

Ewout Pool
Ewout Pool9 sep. 2021 - 19:05

Volgens mij ging het juist níet om de inhoud. Volgens wat ik uit de media begreep konden álle 6 partijen zich wel vinden in wat in de opzet tot de aanzet tot de proeve stond. Het probleem zit hem in de personele verhoudingen. De één wil niet met de ander en de ander wil niet met de derde. Ik pleit dan ook voor een conclaaf: we sluiten ze bij elkaar op en ze mogen er pas uit als we witte rook zien. Tot die tijd geen smartphones, water en brood en mijn slechte inborst zegt enkel een emmer als sanitaire voorziening. En dan maar wachten. Als ze er niet uitkomen metselen we de deur dicht en hebben we gelijk nieuw leiderschap. Dit is overigens natuurlijk scherts, maar mij lijkt een langdurige sessie ergens ver weg van de waan van de dag om tot elkaar te komen op zijn plaats. Ga desnoods survivallen. Maar los dit als volwassenen op.

1 Reactie
MG1968
MG19689 sep. 2021 - 19:33

Conclaaf. Damn, nu zit ik met dat beeld in de kop bij diegene die als die witte rook inderdaad komt gaat zitten friemelen om vast te stellen of het resultaat een manneke of een vrouwtje is…

MG1968
MG19689 sep. 2021 - 18:20

Ik weet het zo net niet. Onderhandelen in alle openheid klinkt als heel verlokkelijk maar heeft gewoon tot gevolg dat er geen compromissen op deelpunten gesloten kunnen worden (uitruilen). Want dat deelpunt wordt altijd afgeschoten door je achterban: 'daar staan wij toch niet voor'. Terwijl de som van alle uitruilen (het resultaat) best wel eens wel te behappen zou kunnen zijn voor de respectievelijke achterbannen. Of zelfs breder. Maar ik begrijp best wel waarom je de suggestie nu doet. Want ook ik zie een minderheidskabinet met steun over klein rechts (enige mogelijkheid want links heeft daar al aangegeven niets voor te voelen) niet echt zitten en als het er komt zou ook ik in alle openheid willen zien dat VVD en CDA nou echt voor staan en welke keuzes ze maken om welke redenen. Maar nogmaals dat zou ik willen weten omdat ik zie er ook niet uit wil zien komen maar ze wel met de billen bloot wil. Als Remkes wel er uit wil komen, wat toch zijn taak is... dan volgt hij je suggestie niet.

3 Reacties
lmgikke
lmgikke10 sep. 2021 - 7:36

'daar staan wij toch niet voor' ...... Dat is toch ook het geval als men in het geheim onderhandelt? Of is het zo dat als de einduitkomst er is, het makkelijker is om dit te 'verkopen' aan de achterban? Waarom zou de achterban niet mogen lezen hoe die einduitkomst tot stand komt? dan weet je ook of jouw vertegenwoordiger ook ruggengraat en ethiek kent. Dan kun je volgen waarom men bepaalde keuzes maakt, of men principes verloochend. Openheid en transparantie is geen issue. Sterker nog, je achterban is je steun, een pressiemiddel. Door in het geheim te onderhandelen stel je die buitenwerking. De achterban is degene die je het mandaat heeft gegeven te gaan onderhandelen, zij stellen de kaders. Als je in het geheim moet opereren betekent dat niets meer of minder dat je al weet dat je mogelijk de kaders gaat overschrijden en dus buiten je mandaat gaat. En dat je daar niet mee geconfronteerd wilt worden. Oude bestuurscultuur dus.

MG1968
MG196810 sep. 2021 - 8:53

@Imgikke De som is meer dan het geheel der delen. Als je bij ieder deel terug moet keren bij de achterban ontstaat de som gewoonweg niet. Heb jij ooit moeten onderhandelen namens partijen (of organisaties of delen daarvan) met verschillende belangen? Dan wist je ook dat als je het ene deelpunt als winst communiceert je die winst meteen weer kwijt bent. De 'ander' zal dan niet hier iets voor terugverlangen (dat deden ze al) maar zijn in de positie om daarvoor dubbel en dwars iets voor terug te verlangen. Jij kunt dat punt immers niet meer verliezen of toch net minder gunstig laten invullen en zet je je zo in een achterstand (met als gevolg dat het eindresultaat er niet gaat komen want niet meer acceptabel voor alle partijen). Volledige openheid kan, als je toch al niet van plan was om te geven en nemen. De-facto is dat wat vanaf de verkiezingen tot nu speelt. De standpunten worden via de media uitgewisseld. Daar worden verwachtingen aan ontleend en het komt daardoor niet eens tot inhoudelijke onderhandelingen. Die zijn dan bij voorbaat al zinloos.

MG1968
MG196810 sep. 2021 - 8:55

@Imgikke Dat laat overigens onverlet dat het bij impasses wél zinvol kan zijn, maar in mijn ogen niet in een lopend proces. Maar als het doel is er samen uit te komen in de wetenschap dat dat ultimo in het belang is van alle steakholders dan kom je op jou manier bedrogen uit en staat iedereen met lege handen. Zoals nu.

Rechtse Bal -
Rechtse Bal -9 sep. 2021 - 18:04

Ik denk niet dat een Remkes enig advies nodig heeft. Die heeft zijn lijn al getrokken- nuchter en 2 benen op de grond met een timeline van 4 jaar. . Het wordt VVD D66 CDA CU met een pissige Kaag die elders een lukratieve baan plots krijgt.

2 Reacties
MG1968
MG19689 sep. 2021 - 19:30

In dat geval wordt het D66-22†. Dus dat mag je wel hopen maar zo dom zijn ze daar nu ook weer niet.

Minoes&tuin
Minoes&tuin10 sep. 2021 - 7:58

Na vandaag het debat te hebben gezien mag ik hopen dat het geen minderheidsregering wordt. Je houdt je hart vast! Niemand maar ook niemand hoop ik, wil zich toch mede afhankelijk maken van FvD en de PVV, Ja21 en de BBB. God behoede ons! De rillingen lopen me over de rug bij de gedachte alleen al!