Laat de koude oorlog niet warm worden

Als oorlogskind kan ik niet om dat borrelende conflict rond Oekraïne (waar vlucht MH17 voortijdig aan zijn einde kwam) heen. Dat vind ik nu even veel belangrijker dan de coronaversoepelingen of de nasleep van de BOOS-onthullingen over The Voice of Holland.

Het is alsof we het nooit leren.

Na Joegoslavië (het kabinet van Kok viel) en Afghanistan (Kaag stapte op), om twee grote voorbeelden te memoreren, dreigen we opnieuw de fout in te gaan. De berichtgeving daarover staat stijf van de tegenstrijdigheden. Van: het zal zo’n vaart niet lopen tot de bom kan elk moment barsten. Maar erger nog vind ik dat de media een sfeer creëren die een oorlog steeds onvermijdelijker maakt.

Ik voorspel dat er binnen afzienbare tijd, ja, na de Olympische Spelen, een nieuw soort oorlog uitbreekt, dat de Haagse politiek vindt dat we daaraan mee moeten doen en dat we na afloop moeten concluderen dat we dat beter niet hadden kunnen doen. Ik volg het met verbijstering.

In dit geval begon het in mijn beleving met Vladimir Poetin die Amerika met ultimatieve dreigementen uit de tent lokte, terwijl het probleem zich in Europa voortdoet. De Koude Oorlog herleefde, omdat de baas van Rusland reeds lange tijd niet kan verkroppen dat de machtsbalans in Oost-Europa verstoord is. Vervolgens komen de bekende traditionele en escalerende reactiepatronen op gang: diplomatiek overleg, waarin de partijen volharden in hun standpunten; sanctiedreigingen; het sturen van verdedigingswapens naar Kiev; militaire oefeningen; troepenverplaatsingen; het sturen van Amerikaanse troepen naar NAVO-landen aan de grens met Rusland. Ga zo door jongens, zet hem op!

Rob de Wijk, Wierd Duk, ex-generaals en Derk Sauer verschijnen in de talkshows met hun analyses. Rob, van de strategische studies, probeert zich enigszins neutraal op te stellen, maar zijn sympathie ligt duidelijk bij de Westerse bondgenoten. Wierd legt als oud-correspondent in Moskou uit waarom Poetin zo reageert. Derk merkt op dat het Westen zich drukker maakt om Oekraïne dan de gemiddelde burger van Rusland of Oekraïne.

Zelfs de nieuwbakken ministerie van Buitenlandse Zaken, Wobke Hoekstra, slaat ferme taal uit. Komisch dat zowel Mark Rutte als Boris Johnson de Oekraïne bezoeken. Dat doen beiden vooral omdat hun populariteit in eigen land danig geslonken is, ook al lopen de oorzaken daarvoor sterk uiteen.

Het zit er dik in dat we nog meer ruzie gaan maken, verstrikt raken in sancties, met voorspelbare vervelende gevolgen: kou lijden, omdat de gastoevoer wordt afgesloten, producten op de bon en verder oplopende energiekosten.

Idioot vind ik dat het echte tegengeluid nergens te horen of te lezen is. Waar zijn de polemologen gebleven? De wetenschappers die onderzoeken hoe je van oorlog vrede kan maken. Waarom proberen we niet neutraal te blijven? Waarom starten we geen groot vredelievend online-offensief? Of waarom zien we af van pogingen om juist meer economisch met Rusland samen te werken?

Indertijd heb ik bewust geweigerd om in militaire dienst te gaan. Dat was in eerste instantie mijn reactie op de Tweede Wereldoorlog. De straf voor dat je niet aan oorlogen mee wilde doen kwam in mijn geval neer op vloeren dweilen in de Rijks Psychiatrische Inrichting, telefoonboeken tikken in de Staatsdrukkerij, fietspaden aanleggen in Drente en met kranten en boeken sjouwen in Koninklijke Bibliotheek. Tien maanden langer dan de dienstplichtperiode, meen ik me te herinneren. Daar heb ik nooit spijt van gehad. En tot op de dag van vandaag snap ik niet waarom je mee zou moeten doen aan het doden van onschuldige burgers. Want daar komt oorlog voeren in de praktijk, nog los van veel andere ellende, vaak op neer.

Niemand heeft belang bij een oorlog. Ik smeek u: “Doe het niet.”