De kracht van de Turkse bevolking

Al jaren stem ik niet meer op de AK-partij van president Erdogan. Na de Gezi-protesten ben ik daar mee gestopt. De afgelopen jaren ben ik bovendien steeds kritischer geworden over de autoritaire en soms totalitaire stijl van Erdogan. Je wordt vaak in een voor of anti kamp gezet. Het is het eeuwige zwart-wit denken, terwijl de realiteit grijs is en een stuk genuanceerder ligt.

We kijken nooit terug op de pre-AKP periode, toen het falen van de seculiere elite de opkomst van de AKP mogelijk hebben gemaakt. Of de slappe oppositie die de afgelopen 14 jaar te zwak en visieloos is geweest en zo heeft bijgedragen aan de populariteit van AKP en Erdogan (52% van de stemmen). Echter: een militaire coup plegen en daarmee het land de afgrond van burgeroorlog induwen omdat het via democratische wegen niet lukt? Dat is zwak, ondoordacht, egoïstisch en gevaarlijk.

Het is mooi en trots om te zien dat zoveel mensen de straat op zijn gegaan en hun land terug hebben geclaimd. En dat zowel vanuit AKP, MHP en CHP een statement is uitgegaan dat de coup illegaal is. Wat ik wel hypocriet en gevaarlijk vond is de oproep aan burgers om het vuile werk op te knappen. Als de coupplegers er harder in waren gegaan, waren er vele burgerslachtoffers gevallen. Dit zijn namelijk dezelfde burgers die de mond werden gesnoerd tijdens Gezi-protesten en dezelfde burgers die slachtoffer zijn in het Zuid-Oosten van de oorlog tussen Turkije en de PKK.

Ik hoop dat deze coup de regering en de president zal dwingen tot meer zelfreflectie en dat de Turkse burgers dezelfde eenheid en solidariteit gaan tonen onderling als de burgerrechten van hun buren in gevaar komen.

En ben geraakt op micro-niveau, dus van mens tot mens, door de vele steunbetuigingen van alle soorten Nederlanders en de grote aantallen Marokkaanse-Nederlanders in het bijzonder. En voor de mensen (vooral westerse opiniemakers) die zonder verstand van zaken het jammer vinden dat de coup niet gelukt is: ga je fucking schamen. Het toejuichen van ondemocratische handelingen terwijl je zo vol bent over democratie.

En dan de verlate en zwakke steunbetuigingen uit het Westen: het komt voor velen ongeloofwaardig over. Stiekem hoopte men op een geslaagde coup, is de overtuiging.

Er wordt zelfs gespeculeerd dat de staatsgreep opzet was van Erdogan om het presidentieel erdoorheen te krijgen. Dat doet me denken aan dat Bush 9/11 zou hebben veroorzaakt. Ik denk dat het geen opzet was, maar dat de president optimaal gebruik kan maken van de situatie om zijn positie verder te verstevigen.