De kortste weg naar achterlijkheid is jezelf superieur achten

In Nederland – het land van “de superieure cultuur” – zijn vrouwen minder waard dan mannen. En het wordt steeds erger. Dat is de enige conclusie die je uit de Global Gender Gap 2016 kunt trekken. In tegenstelling tot wat moralisten vaak beweren is de emancipatie van de vrouw in Nederland niet voltooid, maar voor een groot deel mislukt. De Global Gender Gap duidt dat nu in cijfers.

Het gezaghebbende World Economic Forum stelt jaarlijks een rapport op waarin het becijfert hoe het met de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen is gesteld. Stond Nederland vorig jaar nog op de 13e plaats, dit jaar zijn we naar plek 16 gedonderd. Dat lijkt misschien een kleine tegenvaller, maar dat is het niet. Die plek hebben we namelijk alleen te danken aan de ‘politieke participatie’ van vrouwen. En dat in het land waar een vrouwelijke premier ondenkbaar is , cynischer kan haast niet.

Sla je de overige lijsten erop na dan slaat de schrik je om het hart. Op economisch gebied staat Nederland op de 76e plaats, op onderwijsprestatie en –mogelijkheden op de 60e en op het gebied van gezondheid zelfs zo laag als 103. En dat van maar 144 landen. Je mag dat best een prestatie noemen. Het maatschappelijke verschil tussen man en vrouw is zelfs in ontwikkelingslanden als Rwanda, de Filipijnen, Nicaragua en Burundi kleiner dan in Nederland. Het gaat dus nadrukkelijk niet om de situatie an sich, maar om het verschil tussen man en vrouw binnen de huidige conditie.

Je mag hopen dat de alarmbellen in politiek Den Haag keihard afgaan bij het zien van deze cijfers, maar ik betwijfel het ten zeerste.

Nederland is namelijk het land van de superieure cultuur. Dat verzin ik niet, dat vindt minister Schippers. “Onze cultuur is een stuk beter dan alle andere”, zei ze onlangs in een speech. Ze windt er geen doekjes om, ze is daar echt van overtuigd. Het probleem met dat superioriteitsdenken – los van het feit dat het sowieso ziek is om jezelf zo boven anderen te stellen – is dat het je verblindt voor (zelf)kritiek. Onze cultuur is de beste, dus emancipatie is niet meer nodig. In al die andere culturen hebben vrouwen het slechter dan hier, dus is emancipatie hier niet meer nodig. Genitale verminking van vrouwen, da’s pas erg, dus wat zeuren we nou?

De gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen lijkt wettelijk gezien zo goed als geregeld, maar waarom gaat er dan nog zo ontzettend veel mis? Maatschappelijk gezien kabbelen we steeds verder van gelijkwaardigheid vandaan, maar zolang we vanuit onze superieure cultuur kunnen klagen over hoofddoekjes en uithuwelijking hoeven we het niet over onze eigen tekortkomingen te hebben. Tekortkomingen op het gebied van arbeid, gezondheid en onderwijs bijvoorbeeld. Neem alleen al de penisbeloning: mannen verdienen  meer dan vrouwen , ook in gelijkwaardige functies, en dat alleen maar vanwege het geslachtsdeel tussen hun benen. Leuk hoor, zo’n superieure cultuur.

Het is eigenlijk heel simpel: onze samenleving is ingericht met het kostwinnersmodel als uitgangspunt. Een uitgangspunt dat mannen in het voordeel stelt, maar daar mag je eigenlijk niet te veel over klagen, want daarmee twijfel je aan onze superieure cultuur.

Hetzelfde patroon zie je ook bij racisme. Jarenlang was de veronderstelling dat racisme in Nederland niet bestaat. We klopten ons op de borst: kijk ons een ultra-tolerant zijn. Iedereen is hier welkom, lang leve multiculti. De werkelijkheid is – vooral voor niet-witte Nederlanders – helaas een stuk weerbarstiger. Van Zwarte Piet tot etnisch profileren, van ‘minder Marokkanen’ tot discriminatie op de arbeidsmarkt. Het superieure excuus voor die zaken: als het tegenzit, moet je je maar invechten. Ook wanneer het vechten tegen de bierkaai is.

Maar het wordt erger: het ultieme toppunt van het liberalistische superioriteitsdenken is namelijk dat alles wat mis gaat je eigen schuld is. Onze cultuur is namelijk fantastisch. Niemand dwingt moeders om parttime te werken, je kunt naast het huishouden en de opvoeding van je kind prima fulltime werken. Dat mag best. Ja, er is een grote kans dat je er financieel op achteruit gaat, want die crèche is natuurlijk niet gratis. En ja, het is nogal een klus om naast een 40-urige werkweek het huis schoon te houden, je kind gelukkig, je koelkast gevuld, je relatie gezond en zo nu en dan ook nog wat tijd voor jezelf te vinden, maar hé: niemand heeft ooit gezegd dat emancipatie makkelijk is. Misschien dat manlief ook wat vaker de handen uit de mouwen wil steken, maar niet te veel hoor: dat is niet zo stoer en stoer is hoe we onze testosteronbommen natuurlijk het liefst zien. Ferm aan de leiding, zelfs als ze hun koppositie aan een valse start te danken hebben.

Correctie: er stond eerst abusievelijk vermeld dat mannen 32 procent meer verdienen dan vrouwen, in de index staat dat een derde van de vrouwen minder verdient dan mannen in gelijkwaardige functies.