Politiemacht arresteert 1579 vreedzame klimaatactivisten, onder wie Carice van Houten
‘Korter douchen om water te besparen? Minder melk drinken is veel effectiever’
“Wees solidair met boeren en schippers, gebruik minder water”, kopt de Volkskrant zaterdag. De krant geeft tips voor wie zuinig wil omgaan met water: korter douchen, een nieuwe wc met spaarknop kopen, minder vaak de tuin sproeien, de auto wassen met een emmer water in plaats van met de tuinslang.
Eco-ondernemer Louis De Jaeger noemt dergelijke waterbesparingstips in een opiniestuk in Knack “bullshit”. Natuurlijk, het is zonde om kostbaar drinkwater te gebruiken om je auto te wassen en het is verstandig om een zuinige douchekop te kopen, maar het meeste water gebruiken we helemaal niet in en om het huis, legt hij uit.
Meer dan 90 procent van het waterverbruik komt voor rekening van de landbouw, schrijft De Jaeger – de boeren dus, waarmee we solidair moeten zijn. Met name de veeteelt slurpt enorme hoeveelheden water.
“Naast vlees zijn ook heel wat andere dierlijke producten enorme waterslokoppen zoals zuivelproducten en eieren. Eén eitje kost je bijvoorbeeld maar liefst 200 liter water. Om 1 liter koemelk te produceren heb je 1000 liter water nodig.”
Ter vergelijking: de gemiddelde Nederlander verbruikt 130 liter uit de kraan per dag. Door plantaardiger te eten doe je veel meer om de droogte tegen te gaan, meent De Jaeger dan ook. “Wie z’n stukje vlees een dagje skipt heeft zomaar drie uur douchen uitgespaard.”
Praat mee
Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.
Reacties (41)
"De inhoud van deze reactie voldoet niet aan de spelregels. Het is niet (langer) mogelijk om te reageren."
"De inhoud van deze reactie voldoet niet aan de spelregels. Het is niet (langer) mogelijk om te reageren."
Misschien is de schrijver van dit stuk, net als ECO ondernemer De Jaeger, een beetje te veel gehersenspoeld door de vele halve waarheden die er, onder meer in de media, over de agrarische sector zijn en worden rondgestrooid. Of misschien willen zij zich te graag als de groenste en duurzaamste profileren. Dat moet tegenwoordig wel als je bij het “deugende” establishment wil horen. Jaren geleden hoorde ik al allerlei leden van dat establishment roepen dat volgens de “wetenschap” een kg rundvlees maar liefst 15500 liter water vergt. En hoe ik ook rekende, voor mij was het ongelooflijk veel. Omdat ik iemand niet zomaar wilde tegenspreken ging ik op zoek naar de bron van dat enorme getal. Wat bleek? Men telde ook de regen mee die (wereldwijd gezien gemiddeld) op het land neerviel. Als je de regen niet meetelde kwam je op een waterverbruik 50 à 70 liter water/kg rundvlees. Dat is minder alarmerend dan 15500 liter. De 200 liter water/ei of 1000 liter water/liter melk zijn ook weer krankzinnige hoeveelheden. En wat moet ik met de ONZINNIGE bewering dat 90% van het waterverbruik komt van de landbouw? En telt daarbij het water dat, als regen, in de natuur neervalt ook mee? Definieer eerst de term waterverbruik eens! Mensen die zo onnauwkeurig met de feiten uit de natuur omgaan kunnen niet duurzaam zijn. Ik wordt erg moe van dit soort bullshit. Het stelt de landbouw ten onrechte in een kwaad daglicht.
Ik ken jou, noch De Jaeger (van die enorm hoge getallen). Ik heb geen reden jou, maar ook De Jaeger, niet te geloven. Dat wordt dan lastig, want de getallen zijn behoorlijk anders. Ik geloof jou. Dan vind ik 50 tot 70 liter water voor 1kg vlees ook nog veel. Dat is voor al het vlees van 1 (!!!!!) koe, toch ca 6000 liter. Als je daarbij beseft dat het produceren van vlees OOK meer voedsel KOST dan het oplevert, is het toch wel een goed idee de veestapel flink te reduceren. Niet alleen voor het klimaat. Ook in het kader van hongersnood. https://decorrespondent.nl/13651/als-wij-minder-vlees-produceren-lijdt-de-wereld-minder-honger-en-lossen-we-direct-het-stikstofprobleem-op/1093709656380-debced1b
@vdbemt Je hebt gelijk. 50 tot 70 liter water is ook best veel. Dit is wel een wereldwijd gemiddelde. Hoe het specifiek voor Nederland ligt weet ik niet. Maar als ik kijk naar mijn eigen drinkgedrag en er vanuit ga dat ik, net als een koe, maar 6 jaar oud wordt komt mijn eigen waterverbruik (door enkel te drinken niet te eten) al uit op 50 liter per kg vlees. Ook ik ben er van overtuigd dat het produceren van vlees vaak meer voedsel kost dan het oplevert. Maar dat is niet voor 100% het geval. Er worden ook veel, voor mensen onverteerbare, plantenresten omgezet. Er blijft dus altijd ruimte voor veehouderij. Hoeveel ruimte weet ik niet. Maar waarom moet de veestapel krimpen? Als de vlees-/zuivelconsumptie krimpt krimpt de veestapel vanzelf mee. En dat proces is al jaren gaande. Hongersnoden moeten we voorkomen. Maar er zijn meer producten die, net als vlees, meer voedsel kosten dan opleveren. Ik noem: wijn, bier, koffie, thee, bloemen, avocado's golfbanen, kaviaar, Natura 2000 stuifzanden en ik kan nog heel veel meer producten opnoemen.
@Huub. Dank voor je interessante antwoord. De vergelijking koe-mens. Wat wij binnenkrijgen is om in leven te blijven. Niet om, met iets van ons lichaam, voedsel te produceren. De koe leeft puur en alleen (van kort tot nog korter) om voedsel voor ons te leveren. En gebruikt daarbij heel veel water. En meer voedsel dan het dier zelf oplevert. Noch efficiënt, noch effectief. Wel, door de omvang van de industrie, heel erg vervuilend en op andere manieren natuurverstorend. "Waarom moet de veestapel krimpen? " Bij deze vraag lijk je even de stikstof/ammoniak-kwestie te vergeten. Maar zelfs alleen naar de marktwerking kijkendL: het is niet heel simpel 'vraag en aanbod'. En wel omdat in de hedendaagse maatschappij de vraag gepusht wordt. We vragen heel vaak niet omdat we het nodighebben. We vragen het omdat reclame ons wijs heeft gemaakt dat we het nodighebben. Het is luxe. Zuiver 'vraag en aanbod' bestaat niet meer. Die bestaat pas als we alle reclames en lobbies uitschakelen. Dit alles is mijn antwoord op je vraag: waarom moet de veestapel krimpen.
@vdbemt Je wijst op een artikel op decorrespondent.nl van Thomas Oudman. Die heeft zijn feiten beter voor elkaar. Maar toch ben ik het niet met hem eens. Ons voedselsysteem is inderdaad verre van perfect. Er wordt nog honger geleden. Maar het is wel zo dat het overgrote deel van de mensheid voldoende te eten heeft en gezonder dan ooit is. Zelfs een superdichtbevolkt subcontinent als India kan zich tegenwoordig zelf voeden. Dat was vroeger niet zo. Dus ons voedselsysteem is niet perfect maar is beter, en de kringlopen zit slimmer in elkaar, dan ooit. Bovendien past het systeem zich continue aan. En dat we een heleboel vlees naar onze buren exporteren(en ook een heel veel terug importeren) is gezien onze ligging hartstikke logisch. Waar veel mensen zijn vind je ook veel vee. Oké, ook onze boeren zijn niet perfect maar zijn geavanceerder, en hun kringlopen zitten slimmer in elkaar, dan ooit. Bovendien passen ook zij zich continue aan. En nu moeten ze het totaal anders gaan doen. Alsof er een perfect alternatief is. MAAR DE PERFECTE BOER BESTAAT NIET EN ZAL NOOIT BESTAAN!!!
@Huub. Oudman heeft de feiten beter voor elkaar dan ik, absoluut. "Dus ons voedselsysteem is niet perfect maar is beter, en de kringlopen zit slimmer in elkaar, dan ooit. " Vanuit marktmechanisme bekeken, mag dat zo zijn. Er wordt goed aan verdiend (overigens binnen het systeem niet evenredig). Maar dat het zo kan, wil niet zeggen dat het ook goed is. Als het om de productie van voedsel gaat, blijft het toch merkwaardig dat er meer IN gaat, dan dat er UIT komt. Leuk dat er aan verdiend wordt. Maar de meekomende schade is verre van leuk. "Bovendien past het systeem zich continue aan. En dat we een heleboel vlees naar onze buren exporteren(en ook een heel veel terug importeren) is gezien onze ligging hartstikke logisch. " Ook dit vanuit marktperspectief bekeken, ja. "Waar veel mensen zijn vind je ook veel vee." Maar is het logisch dat het meeste vee in het kleinste landje staat? We mogen drukbevolkt zijn, maar er zijn nog meer mensen OM ons heen. Ik zie je het opnieuw niet hebben over de natuur, milieu- en klimaateffecten
"De inhoud van deze reactie voldoet niet aan de spelregels. Het is niet (langer) mogelijk om te reageren."
Een zuinige douchekop en en een spaarstand op de wc heb ik al jaren. Voor de tuin heb ik een regenton (die nu wel angstig leeg begint te raken). In de kelder staat een ontvochtiger tegen de schimmel en die produceert ongeveer 10l water per twee, drie weken. Ook voor de plantjes. Verder kort douchen en niet per se iedere dag. Vlees eet ik lang niet iedere dag. Tja, wat kan je als eenvoudige burger nog meer doen.
Om aan deze oproep te gaan voldoen als je vanuit je raam op een grasveld in het Westerpark uitkijkt van ongeveer 1 hm2 die urenlang door beregening groen moet blijven voor evenementen en bezoekers die er na een warme dag of evenement er één teringzooi van blijven maken, dat is wel een constante aanslag op die oproep van solidariteitsgevoel om je stinkende best te blijven doen door alles wat door klimaatverandering dreigt fout te gaan.
@panthera Dat hoeft niet. Water om mee te sproeien hoeft geen schoon leidingwater te zijn. Dat kan ook worden opgepompt.
Maar we hebben het hier over kraanwater toch? Die 1000l. per liter melk is toch niet allemaal kraanwater? Hoe zit dat?
Inderdaad! Onze koeien drinken 130 liter per dag, en produceren 30 liter melk. Dus die 1000 liter is grote onzin. Dit water is 100% uit eigen bron dus geen leidingwater. Sterker nog, wij douchen onder deze eigen bron. Alleen water wat we drinken is leidingwater.
@G U En van de 130 liter die de koeien drinken plassen ze ook weer een gedeelte uit. En dat vocht gaat uiteindelijk ook niet allemaal verloren. Inderdaad. De schrijver van dit artikel komt met onzinnige getallen.
Toch wel mooi; in de niet nalatende drang om vooral veeteelt in het verdomhoekje te plaatsen ten faveure van plantaardiger, vinden we een eco ondernemer... Ik weet t niet hoor,maarre...
En als het weer flink gaat regelen, dan voeren we het water zo snel als mogelijk weer af omdat het vroeger ook zo ging. Niet nadenkend dat we het beter moeten opslaan voor tijden dat het te droog wordt. Voor een land dat veel met watermanagement doet is het toch wel heel erg dom dat we ons niet aanpassen aan nieuwe tijden.
Gio, dat willen we wel maar dat mogen we niet. Zolang in de de waterschappen de boeren het voor het zeggen hebben blijft de waterstand laag. Want stel je voor dat een boer modder aan zijn laarzen krijgt of zijn trekker moet schoonspuiten. Nee, ten gerieve van de boerenstand past heel Nederland zich keurig aan. Al jaren. En wie commentaar heeft die krijgt bezoek van een delegatie met een aanbod dat we beter niet afslaan.
Net als geld moet water stromen, anders blijft het maar in de leiding zitten.
Drinkwater (wat ook gebruikt wordt voor het douchen) wordt op een diepte van 300 meter gewonnen. Landbouwwater wordt uit sloten gehaald. Drinkwater is er nog voldoende. Landbouwwater is door de huidige droogte een probleem. Maar door minder te douchen ga je echt niet het water in de sloten hoger laten staan.
Drinkwater wordt in grote lijnen lokaal geproduceerd en een flink deel komt uit de Rijn en het IJsselmeer. Water is water.
Jij denkt het te weten. Dan moet je ook weten dat water altijd, altijd, omlaag loopt, de weg naar het diepste punt. Dat hoge, oppervlakkige landbouwwater zakt, waar het niet door flora en fauna wordt benut, ook altijd zo diep mogelijk. Als het grondwater hoog staat, zakt het niet (diep). Als het grondwater laag staat, zakt het wel diep. Als wij met drinken en douchen het grondwater nog lager laten staan, komen de sloten (samen met de verdamping door de hitte) leeg te staan. Hiermee: " Maar door minder te douchen ga je echt niet het water in de sloten hoger laten staan. " laat je zien het toch niet zo goed te weten.
Wel gaaf, je zoekt op Google, vind geen onderzoeken, behalve dat er een aantal site zijn die dan weer 3 verschillende waardes geven zonder bron. Een waarde die ik dan wel weer lees en geloof omdat dat van iemand komt die ermee werkt is dat een koe voor 30 liter melk 200 liter water gebruikt onder hittestress (40 liter onderhoud). Dus je kan wel gewoon lekker met cijfers gooien, maar als die nergens op slaan, dan moet je ook niet verwachten serieus te nemen.
Precies, 150 liter op 30 liter melk is normaal. Allemaal uit eigen bron , 0 leidingwater
Water verdwijnt toch niet? Je neemt het op en je stoot het uit. Zoals water verdampt zo valt het weer neer. Dus waar gaat dat water allemaal vast gehouden worden dan?
Daar zijn ze o.a. in Limburg, na de overstromingen in zeer korte tijd, mee bezig. Water wordt ondermeer vastgehouden, door het bij hoog water naast de rivieren weer ruimte te geven. Er worden plekken gecreëerd waar (in plaats van in bewoond gebied dorpen en steden in te stromen) het water naartoe kan. Verder is ons waterbeheer, ter voorkoming van overstromingen, erop gericht het water zo snel mogelijk te lozen op zee. Het water is er wel. Daarin heb je gelijk, het is een circulair systeem. Maar ons systeem is van het 'lozen'. Alleen het klimaat is intussen zodanig veranderd, dat wij met die lange droge periodes met dat lozen onszelf in de problemen brengen. Het moet dus vastgehouden, bewaard worden, in herstelde en/of nieuwe uiterwaarden en wellicht nieuwe plassen en meren.
Kan me iemand uitleggen waarom het tegenwoordig 2 honderd liter water kost om een ei te produceren! Eieren kochten we vroeger bij de kippenboer in de straat. Daar kwam niet echt niet veel water aan te pas.
Het voer van die kippen moet verbouwd worden en dat kost water: https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/watergebruik.aspx
Het kipje drinkt zelf ook nog eens water. @Marri. Ik weet niet of jij het helemaal begrijpt. Of dat ik jou begrijp. Ik zie een krop sla geen (vee)voer eten. Het water dat daarvoor nodig is, gebruikt een krop sla dus niet.
Misschien moeten we maar gewoon stoppen met eten.
kleuters / kids tot een jaar of 7 zitten nogal eens aan tafel, met lange tanden, omdat ze ‘geen groenten lusten’?! daar lijkt deze reactie veel op
Lastig. Dan gaan we dood. Dan komt er idd weer wat water vrij. Net als water verdampt komt het ook weer omlaag. Maar nu stelt men dat het op raakt. Verdwijnt. Waar zullen ze het stoppen dan? Als de zon een plas uitdroogt verdampt het toch? En komt het elders weer neer? Of trekt in de grond en je haalt weer omhoog. Wellicht is de stuw dam inmiddels alweer bijna vol die ze perongeluk open hadden gegooit. En alles overstroomt. Was er ineens teveel van water. Dat is verdwenen in een ei. En in een liter melk. Hokus pokus..
We kunnen stoppen met eten waar ontzettend veel water voor nodig is. Er is genoeg ander, ook nog eens gezonder, eten te kiezen.
@GeenProbleem. Dat is voor mij geen probleem. Voor jou wel. Je hebt een verkeerd pseudoniem.
Wat een interessant staaltje framen is dit toch. Het verbruik aan leidingwater is volgens de wikipedia in Nederland 1.1 biljoen liter. De melkproductie in Nederland kan volgens het CBS op ca 14 miljard liter gesteld worden. Volgens eco-ondernemer De Jaeger kost de productie van een liter melk 1000 liter water. De productie van 14 miljard liter melk zou dan 14 biljoen (14 000 000 000 000) liter water kosten. Waar komt dat water toch vandaan want uit de kraan kan het niet komen? Daarbovenop komt nog eens die 2 biljoen liter water die de eierproductie in Nederland kost. Hoeveel de varkenshouderij aan doucebeurten kost vermeldt De jaeger niet maar ik denk dat het ook om biljoenen gaat.
enig idee hoeveel water met de Rijn en de Maas ons land binnen kwamen? hoe hoog het grondwater een paar jaar geleden nog stond? hoe droog het ook in de gebieden rond de stroom van Rijn en Maas nú is?(euronews vandaag) hoe lang het in heel Europa al niet meer fatsoenlijk geregend heeft op een enkele bui na? wat de man schrijft is al jaren bekend net zo goed als bv de groei van katoen ontzettend veel water kost. dit alles wordt wetenschappelijk onderzocht maar helaas zijn er partijen die hun inkomsten niet op willen geven die deze informatie afzwakken of zelfs ontkennen, dat gebeurd al decennia lang. https://www.volkskrant.nl/kijkverder/t/podcasts/serie/ondertussen-in-de-kosmos/extra-5-deze-klimaatwetenschapper-probeert-al-40-j
Akkermans kan blijkbaar veevoer verbouwen zonder water. Want dát water vergeet hij mee te rekenen.
@LaBou Ik kan heel goed veevoer verbouwen zonder een druppel leidingwater te gebruiken. Want dat is wat de auteur suggereert, dat voor het vee hetzelfde water gebruikt wordt als waar ik mee douche.
"Waar komt dat water toch vandaan want uit de kraan kan het niet komen?" Omdat het de kraan niet haalt. Zonder die enorme veestapel zou je dus 14 plus 2 biljoen liter water méér hebben dat de kraan wél zou kunnen halen.
Nee, akkermans, dat suggereert de schrijver helemaal niet. Jij stelt dat de schrijver dat suggereert omdat jou dat beter uitkomt. Je moet geen onzinverhalen vertellen.
@LaBou De schrijver stelt: "“Wie z’n stukje vlees een dagje skipt heeft zomaar drie uur douchen uitgespaard.” U doet er goed aan de dingen die u schrijft te controleren of het wel waar is. Doe ik ook.
"U doet er goed aan de dingen die u schrijft te controleren of het wel waar is. Doe ik ook. " Dat blijkt. Want akkermans wil de conclusie zien die hem goed uitkomt. Iets boven zijn reactie wordt dat ook nog eens uitgelegd. In dit soort zaken is water gewoon water. Maar akkermans wil koste wat kost verschil zien omdat anders duidelijk wordt hoeveel er in de intensieve veeteelt wordt verspild.
En het woord van een "Eco-ondernemer" gaat er bij de haat tegen de boeren hier natuurlijk in als God's woord in een ouderling. Houd je dan aan de cijfers. De gemiddelde Nederlander consumeert gemiddeld 0,333 liter zuivel (dus met als grondstof melk) per dag. Hierbij is melk dus gecombineerd met alle afgeleide producten. Bovendien is de melkconsumptie sterk dalende. (Zie bronnen hieronder.) De Nederlander gebruikt ongeveer 1,5 miljoen liter water per jaar, dat is ruim 4.100 liter per dag. Om een koe 1 liter melk te laten produceren is er 1050 liter water nodig. Met de eerder genoemde verbruik per Nederlander van 0,333 l melk per dag (incl. voor kaas e.d.) kom je dan per Nederlander op zo'n 350 liter water. Dus buiten het water gebruikt afkomstig van zuivelconsumptie blijft er 3750 liter waterverbruik per dag per Nederlander over. https://www.wateetnederland.nl/resultaten/voedingsmiddelen/richtlijnen/zuivel https://www.melkvee.nl/artikel/181198-melkconsumptie-daalt-met-14-procent-in-6-jaar-tijd/
DE Nederlander gebruikt 4100 liter per dag. Dan zou ik mijn berekeningen toch maar even checken. Als je even googled kom je op een verbruik van 124 L /p/d uit. Dat lijkt me aannemelijker en dan nog lijkt me dat aan de hoge kant. Als ik het voor mezelf doorreken kom ik misschien op de helft daarvan uit.
Wel graag bij de feiten (en juiste cijfers) blijven! Een 1-persoonshuishouden verbruikt gemiddeld 52.000 liter water per jaar. Een 4-persoonshuishouden 191.000 liter (bron: waternet.nl). Uitgaande van de onvoordeligste situatie is het verbruik dus ca. 143 liter p.p. per dag, en niet 4100!! Dit is los van wat je indirect via voedsel verbruikt. Maar als het verschil van ca. 3950 liter p.p.p.d. (op basis van het door u genoemde verbruik) zou zitten in voeding, kun je dus wel degelijk water besparen door op je zuivelverbruik te letten (en stop dan ook met avocado's eten).
hoeveel verdien je aan vlees en wat daarmee samenhangt? tot nu toe al minstens 40 jaar zijn het degenen die geld verdienen aan bv olie, tabak, veevoer, etc die de oplossingen om ontstane problemen aan te pakken weerleggen met halve tot hele onwaarheden of opportune berichtgevingen. https://www.volkskrant.nl/kijkverder/t/podcasts/serie/ondertussen-in-de-kosmos/extra-5-deze-klimaatwetenschapper-probeert-al-40-j
Beste HarrieV2 en Schippertje2 Jullie verwarren kraanwaterverbruik in een huishouden per persoon per dag met het totale waterverbruik per persoon per dag inclusief alles wat van buiten het directe gebruik in het huishouden nodig is. Veel water is ook gewoon regenwater. Ondanks dat producten afkomstig van landbouw het grootste aandeel heeft is het niet het merendeel en zijn bovendien heel veel landbouwproducten die Nederlandse consumenten aanschaffen afkomstig uit het buitenland. Het wekken van de indruk dat een grote watervoetafdruk erg zou zijn is trouwens ook zoiets. Het aantal virtuele liters water achter een product zetten, is hooguit zinvol als alleen wordt gekeken naar zogeheten ‘blauw’ water, water dat kunstmatig wordt onttrokken aan bijvoorbeeld rivieren of diepe grondlagen. Dan kom je dichter bij de negatieve effecten op de watervoorraden. De conclusie van het PBL over deze inzichten is dan ook glashelder: de watervoetafdruk is weliswaar nuttig voor bewustwording en het luiden van de alarmbel, maar geen bruikbare maat voor beleidsvorming. https://decorrespondent.nl/2359/een-nederlander-verbruikt-1-5-miljoen-liter-water-per-jaar-zonder-een-kraan-open-te-draaien/178100468469-ff0b8e4f