Koop Europa uit de crisis

Oké, dit is nauwelijks nieuws te noemen. Maar dat wordt het toch telkens vanzelf weer: nieuws. Eens in de zoveel tijd moet Griekenland namelijk schulden aflossen, en dan speelt de Griekse crisis weer op. De laatste ronde was anderhalf jaar terug, en over een half jaar komt de volgende ronde. Dan weet u nu alvast wat er over een half jaar in de kranten komt te staan.

De reden dat dit steeds terug komt? De EU heeft haar lidstaat Griekenland zwaar aan de leiband gelegd, en dwingt het land haar eigen economie steeds verder kapot te bezuinigen. Bijna alle economen ter wereld, en zelfs het ‘neoliberale’ instituut het IMF, adviseren de eurolanden ondertussen met klem om Griekenland een deel van de schuld kwijt te schelden. Dan is het land minder kwijt aan aflossingen, en kan het weer investeren in de economie. Daar zouden uiteindelijk alle eurolanden van profiteren. Niemand heeft namelijk iets aan een schuldenaar die niet kan betalen.

Met een kwijtschelding zou Griekenland weer gezond kunnen worden, in plaats van het zwaard van Damocles dat zij nu al jaren is, de etterende wond in onze Europese economie die de crisis in Europa veel en veel langer laat duren dan in de rest van de wereld, waar de crisis al jaren geschiedenis is. Schuldkwijtschelding is dus niet alleen maar leuk voor de Grieken, maar voor ons allemaal. Een einde aan de crisis betekent meer banen, een betere rente op investeringen, en meer welvaart voor iedereen.

De gevolgen van doorgaan met het huidige beleid, die kennen we nu inmiddels wel. Bezuinigingen, bezuinigingen, en nogmaals bezuinigingen. Op de zorg, op de sociale zekerheid, op de pensioenen, en op de woningbouw. En een crisis die in Europa in tegenstelling tot in de hele rest van de wereld maar niet overtrekt. Zitten we daarop te wachten? Ik dacht het niet.

Weerstand De keuze lijkt dus makkelijk. Maar… toch gebeurt dit maar niet. Waarom kiezen we toch moedwillig voor een zelfmoordtraject? Het AD benoemt het zoals het nu is: de kiezers van Nederland, Duitsland en Frankrijk liggen dwars. Of beter gesteld, de politici van die landen, die doodsbang zijn voor hun eigen kiezers. In deze drie landen zijn dit jaar verkiezingen, en de premiers denken dat hun kiezers kwijtschelding niet zullen pikken. Waarom niet? Omdat deze politici hun kiezers altijd hebben voorgelogen dat Griekenland het geld wel terug zou betalen. En breken met je eigen beleid betekent bovendien erkennen dat je al die jaren fout zat. Daarom wordt er over kwijtschelding niet gepraat.

Onderschat vooral de rol die ons land hierin speelt niet. De Nederlandse regeringen hebben altijd heel sterk gepleit voor het bezuinigingsbeleid dat Brussel de deelstaten oplegt. Zalm, De Jager, Dijsselbloem, zij waren de grootste hardliners in Brussel. Van hen komt dat autistische beleid om te bezuinigen in crisistijd, wat gewoon een erg slecht idee is. Telkens hebben Nederlandse politici ook volgehouden dat de Grieken zouden moeten terugbetalen, tegen beter weten in. Ze hebben het meest fanatiek aan de neoliberale agenda vastgehouden, tot op de dag van vandaag. Nederland draagt daarmee heel veel verantwoordelijkheid voor de neerwaartse spiraal waar Griekenland nu in zit, en die ons allemaal banen, geld, en daarmee offers in de zorg en de sociale zekerheid kost.

De grieken zelf Maar moeten we die Grieken niet teveel in de watten leggen? Natuurlijk zou kwijtschelding in het belang van de Griekse kiezer zijn. Maar wat is er mis met een beetje echte solidariteit? De Griekse bevolking heeft van die leningen tot nu toe nooit ook maar ene rotcent gezien. Het ging allemaal naar de banken, en naar rente aan de latere schuldeisers.

We hebben verder gezien dat de Griekse economie volledig in elkaar is gedonderd door de politiek die de afgelopen jaren vanuit de EU gevoerd is. Zeker, de Griekse regering van tien jaar terug had de zaak flink belazerd. Maar de Griekse kiezer heeft die regering van zwendel en bedrog al lang weggestemd. Terwijl de Grieken dit bedrog natuurlijk net zo min aan konden voelen als alle andere Europese landen.

De Griekse kiezer snakt naar economische groei voor zijn land, in plaats van de eeuwig durende afbraak van alles, die nu aan de gang is. Liever zag ik Griekenland als Wirtschaftswunder, dan als arme en leeggeroofde staat, een eeuwigdurend blok aan het been van de landen die aan Griekenland geleend hebben.

De puist uitdrukken Hoeveel zou een dergelijke kwijtschelding de Nederlandse staat kosten? Dat is moeilijk te zeggen. De Griekse staatsschuld is ongeveer 300 miljard euro. Volgens NRC betekent volledige kwijtschelding van de Griekse schulden dat de Nederlandse kiezer er voor 700 euro bij inschiet. Dat is 11 miljard euro op de staatsbegroting.

Maar de schuld hoeft niet volledig te verdwijnen om weer een situatie te creëren waarin groei mogelijk is. Hoeveel is nodig om weer een stabiele situatie te creëren? Laten voor het gemak eens uitgaan van de helft. In dat geval is de Griekse staatsschuld namelijk als percentage van het BNP weer een Europese middenmoot, dus dat moet genoeg zijn.

Dan kost dat de Nederlandse staat dus éénmalig vijf miljard. Hoe dit op te hoesten? Het simpelste is het te doen via een eigen staatslening. De totale Nederlandse staatsschuld zou slechts groeien met 1%. Dat is nou niet echt iets om wakker van te liggen. En de rente op staatsleningen is historisch laag: we kunnen lenen voor 0.3%. Dus op de totale staatsbegroting kost het ons jaarlijks nauwelijks iets aan rente: vijftien miljoen euro op de Nederlandse begroting. Dat is peanuts. Niemand gaat dat merken.

Zeker, vijf miljard euro is veel geld, en we kunnen het maar één keer uitgeven. Maar het is een bijzonder goede investering. Het afwenden van een nieuwe Europese economische crisis levert zoveel op. Natuurlijk zijn er veel kiezers die een dergelijke kwijtschelding nooit zullen pikken. Zij zullen een hoop kabaal maken. Een maand. Daarna is het weer stil. En heel veel andere kiezers snappen de situatie, en snakken naar politici die deze etterende puist in de Europese economie nu eindelijk eens uit durven drukken, en daarmee een volgende economische crisis af durven te wenden.

Eerlijk tijdens de verkiezingen Deze verkiezingen zit ik kortom te wachten op politici die durven te pleiten voor een kwijtschelding voor de Grieken. Politici die anders beweren, die zeggen dat de Grieken moeten en kunnen terugbetalen, en zullen terugbetalen, die lopen het volk al jaren keihard voor te liegen. Ja, ik kijk hier naar Dijsselbloem, maar uiteraard vooral naar Rutte.

Nu weet ik dat kiezen voor liegende politici steeds meer in de mode raakt, maar er zijn, met mij, hopelijk ook nog zat kiezers die van al dat gelieg juist kots- en kotsmisselijk van worden.

Democratie is iets anders dan de kiezers tegen beter weten in naar de mond praten. Ja, veel kiezers zijn ongeduldig, en willen niet nadenken over wat verstandig is. Die willen alleen maar woedend zijn. Laat ze vooral gaan stemmen op hun kandidaat die ze het meest voorliegt. Op een politicus die doet alsof een economische crisis is af te wenden door de deur dicht te smijten. Hier doel ik uiteraard op Wilders. Laat hem zijn vijfendertig zetels halen, en daarmee vervolgens in de oppositie belanden. Laat onze politiek en toekomst ondertussen niet door dit huilvolk gijzelen, zodat we steeds verder richting afgrond geduwd worden. Het is tijd voor politici die het aandurven niet naar dat kinderachtige gedrag te luisteren, maar gewoon de waarheid durven te benoemen.

Pechtold en Klaver zijn tot nu toe de enige politici die ik op momenten heb gehoord over kwijtschelding. De SP hint hooguit die richting op, maar is sowieso tegen de bezuinigingspolitiek. Tegen die partijen wil ik zeggen: durf dit geluid luid en duidelijk te laten horen, en geef mij en alle nadenkende kiezers volgende maand de kans te stemmen voor een kabinet dat een heel ander geluid gaat laten horen in Brussel. Een kabinet dat af wil rekenen met het neoliberale karakter van Europa, en daarmee begint door te pleiten voor een kwijtschelding van de helft van de Griekse staatsschuld. We zijn het aan onze eigen rol in het ontstaan van het probleem verplicht.