KLM en andere Europese carriers houden passagiers voor de gek met klimaatactie

Europa’s grootste luchtvaartmaatschappijen houden consumenten voor de gek met zogenaamde CO2-compensatie die de impact van vliegreizen op het klimaat deels moet opheffen. Dat schrijft non-profitorganisatie Carbon Market Watch in een nieuw rapport. De aangeboden methode biedt volgens het onderzoek weinig tot geen resultaat.

In de luchtvaartsector is geen spoor te vinden van een afname van de CO2-uitstoot. Met uitzondering van een kleine dip op het hoogtepunt van de coronapandemie, stijgt de uitstoot van vliegtuigen al twee decennia. De klimaatvernietiging door de hele sector is op dit moment vergelijkbaar met die van Japan, de op twee na grootste economie van de wereld. Verandert er niets, dan zal de CO2-uitstoot van de luchtvaartindustrie in 2050 verdrievoudigd zijn ten opzichte van nu. 

Dat knaagt bij veel consumenten en dat weten de luchtvaartmaatschappijen ook. Om de gemoederen te bedaren bieden veel maatschappijen dan ook de mogelijkheid om de uitstoot te compenseren, de zogeheten carbon offsets. De passagier betaalt dan een bedrag boven op de reissom, wat door de luchtvaartmaatschappij weer wordt overgemaakt aan een bedrijf dat voor de compensatie zorgt, bijvoorbeeld door bomen te planten. 

Dat klinkt goed, maar blijkt een wassen neus. Carbon Market Watch baseert zich in zijn rapport op onderzoek van het Duitse Öko-Institut. Het instituut keek naar de omvang en kwaliteit van het emissiereductiebeleid van de acht grootste luchtvaartmaatschappijen in Europa, die samen verantwoordelijk zijn voor meer dan de helft van de totale CO2-uitstoot van de EU-luchtvaartsector in 2019: Air France, British Airways, Easyjet, KLM, Lufthansa, Ryanair, SAS en Wizz Air.

Uit het onderzoek bleek dat bijna alle beoordeelde luchtvaartmaatschappijen investeren in goedkope bosbouwprojecten in ontwikkelingslanden, waarvan maar zeer de vraag is of die blijven bestaan. De aangeplante bomen lopen groot risico te verbranden, of gekapt te worden als het grillige lokale overheidsbeleid verandert, waardoor de koolstofopslag direct weer ongedaan wordt gemaakt. Daar komt nog bij dat de bomen bij lange na niet genoeg CO2 opslaan om de uitstoot werkelijk te compenseren.

"Terwijl luchtvaartmaatschappijen niet betalen voor hun vervuiling, sturen ze misleidende boodschappen over klimaatneutraliteit naar consumenten", zegt Daniele Rao, van Carbon Market Watch. "Aan dit wanbeleid moet een einde komen."

In een reactie laten de luchtvaartmaatschappijen weten dat het aanbieden van compensatie slechts een extraatje is en dat ze er naar streven minder CO2 uit te stoten. Hoe en wanneer dat gaat gebeuren werd er niet bij gezegd, uit de uitstootcijfers blijkt in elk geval dat er nog niets van terechtkomt. Eerder dit jaar werd KLM al door milieuorganisatie Fossielvrij NL voor de rechter gedaagd vanwege het misleiden van klanten door CO2-compensatie aan te bieden. Daarvoor werd KLM ook al op de vingers getikt door de Reclame Code Commissie omdat de luchtvaartmaatschappij het aangeboden emmissievrij vliegen niet kon waarmaken. Sindsdien staat op de website van KLM dat CO2-uitstoot alleen wordt verminderd door niet te vliegen. 

Vorige maand besteedde John Oliver in zijn programma Last Week Tonight aandacht aan de misleidende praktijk van de carbon offsets: