Louise Fresco draait lezers een rad voor ogen met tegenstelling stad-platteland
De klimaatstrijd is de arbeidersstrijd
© cc foto: Joe Brusky
Praat mee
Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.
Reacties (23)
Laten we nu eerst maar eens zorgen dat iedereen voldoende te eten heeft, dan kunnen we daarna over auto's op batterijen gaan filosoferen.
Iemand die schrijft over kosten per pk en over het hoofd ziet dan een uur een pk leveren andere kosten met zich meebrengt dan een jaar een pk leveren kun je als bron voor standpuntsbepaling in de klimaatsrijd niet serieus nemen.
Klimaatstrijd is arbeidersstrijd. De schrijver bedoelt dat de arbeiders strijden tegen het moeten ophoesten van in totaal 18 miljard (18.000 miljoen) euro voor het genereren van maar liefst 3% meer "duurzame" energie?
Na het uitstekende commentaar van Piet de Geus is het niet meer nodig om op de economische kant van dit verhaal in te gaan. De technische kant is ook alleen maar een verzonnen uitleg om bij een van te voren bepaalde conclusie te komen. Natuurlijk gebruiken industriëlen liever waterkracht dan dure steenkool en dure stoommachines. Maar watermolens zijn afhankelijk van geschikte en toegankelijke plekken in het landschap. Die begonnen rond 1800 eenvoudigweg op te raken. In het heuvelachtige en minder dichtbevolkte Schotland duurde dat wat langer. Watermolens zijn in gebruik gebleven tot de grote, efficiënte waterkrachtcentrales in zwang kwamen. Windmolens daarentegen leverden zo weinig energie op dat drie stoomgemalen evenveel water uit het Haarlemmermeer konden pompen als 300 windgemalen. Bedenk hierbij dat de stoommachine nieuwe technologie was, en de windmolen al 1000 jaar in ontwikkeling. De dure, kwetsbare, en onbetrouwbare windmolens werden dan ook alleen gebruikt als er geen stromend water met een flink verval beschikbaar was. Het romantische idee over die gezellige weverskolonie is schokkend naïef en onwetend. De grootste uitbuiting van arbeiders vond (en vind) plaats op afgelegen locaties. Zoek maar op veenkolonie of fabrieksnederzetting. Ook hadden arbeiderskinderen in steden makkelijker toegang tot onderwijs. En om het allemaal bij elkaar te brengen: https://www.youtube.com/watch?v=Joo90ZWrUkU
"Het enige dat hij beweert is dat er gauw een plaatselijk tekort aan arbeidskrachten ontstaat als je grote industriële eenheid op het platteland plaatst" Wat nogal ahistorisch is voor iemand uit de school die maar al te graag claimt over historisch bewustzijn te beschikken: juist door een tekort aan werk op het platteland is de trek naar de stad tot stand gekomen. "Aan de andere kant is er inderdaad weinig reden om te vertrouwen op het verantwoordelijkheidsgevoel van ondernemers -zoals Piet ons wil doen geloven-, want daarvoor gaat het te vaak fout." Een kenmerkende stropop om jezelf vrij te pleiten. Ik zeg nergens dat je bij uitstek moet vertrouwen op het verantwoordelijkheidsgevoel van ondernemers. Wat ik zeg is dat je alleen iets kunt verwachten van mensen die "verantwoordelijkheid nemen voor de speciale rol die de mens op deze planeet speelt als denkend wezen dat zijn omgeving naar zijn hand weet te zetten". Dat kan zowel vanuit je rol als producent (want dat ben je ook als je je verhuurt aan een ondernemer) als vanuit je rol als consument. Als het goed is zit daar geen discrepantie tussen, want dan is er sprake van een ernstige mate van cognitieve dissonantie. In het ergste geval deug je op beide vlakken niet en trek je toch een grote scheur open. Niets is zo erg als de poseur die zich prostitueert aan de foutste ondernemer, niet maalt om hoe wat hij koopt wordt geproduceerd (als het maar goedkoop genoeg is om boven zijn stand te kunnen leven) en 's avonds vanachter zijn pc praatjes verkoopt over wat er allemaal niet deugt aan de wereld. Omdat hij eigenlijk het liefst nog meer plofkippen en producten van kinderarbeid zou willen kopen en nog meer zou willen verdienen aan zijn werk dat ook al geen enkele bijdrage levert aan een prettiger wereld.
"Denk je dat hij daarmee wegkomt als hij zich meldt bij de bijstand?" Ik kon weten dat dat jouw perspectief zou zijn. En jij zou kunnen weten dat het helemaal niet lukt om mensen uit de bijstand aan het bollenpellen of rapen te krijgen (bollen zijn geen asperges die je steekt) of in de kassen aan het werk te krijgen. Je gebruikt dus weer eens een drogredenering om jezelf vrij te pleiten van elke vorm van schade die jouw bestaan aanricht.
Vreemd, ook in steden staan de waterraden er als musea bij. Die fabriekseigenaren zaten niet op én goedkope arbeid én goedkope energie te wachten?
"Malm’s ‘Fossil Capital’ geeft een duidelijk historisch overzicht van hoe de uitbuiting van de planeet en de uitbuiting van de arbeider twee zijden van dezelfde medaille zijn." Nou nee. Andreas Malm probeert het marxisme te reanimeren, terwijl Marx zelf al kletskoek verkocht. Een hopeloze onderneming dus, die al begint met het malle idee dat de arbeider niet werd uitgebuit toen hij nog knecht, horige of slaaf werd genoemd. Marx was een man van zijn tijd die zich op geen enkele manier van die tijd los kon maken en vanuit zijn tijdgebonden perspectief dacht dat de industrialisatie een eindpunt was: in laatste instantie doordat het proletariaat dat toen ontstond in zijn ogen een permanent verschijnsel was dat de toekomst van de wereld zou bepalen. En hij zou wel even verzinnen hoe. "Het verschil is dat arbeiders in een stad moeten concurreren met een enorme groep werklozen die hun werk maar al te graag overnemen voor een lager loon." En als je zo'n marxistische ideologie probeert in te vullen kom je onvermijdelijk tot dit soort malle constructies die de werkelijkheid geweld aandoen. Geen concurrentie met andere werklozen op het platteland? De hele trek naar de stad wordt (wereldwijd en in alle tijden) nota bene veroorzaakt door een gebrek aan werk op het platteland: doordat ze daar met tevelen om te weinig werk moeten concurreren. De hele industrialisatie kon plaatsvinden doordat er arbeidskrachten beschikbaar waren omdat er voor het werk op het land een steeds kleiner deel van de bevolking nodig was. Dat is waardoor welvaart ontstond, net zoals in de tijd van de VOC toen er genoeg goedkope bemanning voor de schepen en scheepsbouwers beschikbaar waren omdat die niet meer nodig waren om de aarde om te ploegen om aan eten te komen. Anders waren zij nooit richting stad getrokken. "Bovendien is het zo dat in de loop van de 19e eeuw een stedelijk proletariaat ontstond dat zich na een aantal generaties niet eens meer kon herinneren hoe een leven zonder uitbuiting eruit zag." Mensen trekken niet naar de stad omdat ze op het platteland zo'n prettig vrij leven zonder uitbuiting hebben. Waarom zouden ze ook? Dus wat zouden ze zich na een paar generaties moeten herinneren? Een wereld die nooit heeft bestaan? Of een tijd waarin ze in plaggenhutten verrekten van de honger? Een tijd waarin ze horigen waren die afhankelijk waren van de luimen van de landeigenaren? Het is ook kolder om de CO2-problematiek aan de industrialisatie te koppelen. De disbalans tussen de uitstoot en opname van CO2 begon al met de opkomst van de menselijke beschaving en groeide met de ontwikkeling van die beschaving en met de toename van de menselijke populatie. Waarom zijn al die Griekse eilanden zo kaal? Omdat de oude Grieken alle bomen kapten om schepen van de bouwen en de wereld te verkennen en te veroveren, terwijl er geen kapitalist of industrieel in zicht was. Toen werd de leefomgeving al vernietigd, al verstoorde dat de CO2-balans niet mondiaal en waren er nog genoeg plekken op aarde om de afname van de CO2-opname te compenseren, evenals de uitstoot door al die houtvuren. Het is volstrekt willekeurig om het klimaatprobleem te linken aan de arbeidersstrijd. Dan doe je hetzelfde als Marx met zijn onvermogen om zich los te maken van zijn tijd: terug redenerend vanuit de opkomende industrialisatie proberen de wereld te verklaren, alsof dat een eindfase is en de fabrieksarbeider het eindpunt van de geschiedenis. Dat was toen al dom en kortzichtig maar als je de prietpraat die hij verkocht nu nog als uitgangspunt neemt om de wereld te veranderen dan ben je er nog veel erger aan toe. De hele menselijke geschiedenis is er een waarin we net als ieder andere diersoort de wereld om ons heen tot ons nut gebruiken, zonder ons al teveel zorgen te maken over onze rol binnen het natuurlijke evenwicht. En naarmate we ons verder ontwikkelden waren we steeds beter in staat om niet alleen enorm in aantal te groeien maar ook om de wereld steeds meer te benutten. Geen andere predator doet ons dat na, want die heeft de voedselpiramide onder zich nodig om te overleven zoals die zich aandient en anders keert de wal het schip en neemt de populatie weer af. Terwijl wij de ene plaag na de andere die de bevolking kan decimeren de baas worden en onze leeftijd ook maar toeneemt. Het klimaatprobleem is daar een gevolg van: wij zijn de eerste soort die in staat is om zo onafhankelijk van zijn leefomgeving te zijn en deze zo naar zijn hand te zetten en te plunderen dat de populatie maar toe blijft nemen terwijl de natuurlijke habitat steeds verder wordt vernietigd. Niet alleen die van onszelf maar ook die van alle andere soorten. Klimaatstrijd heeft werkelijk geen donder te maken met arbeidersstrijd. De klimaatproblematiek is een gevolg van ons succes als soort: in plaats van afhankelijk te zijn van onze leefomgeving lukt het ons om die omgeving steeds meer naar onze hand te zetten en ongehinderd door plagen of natuurlijke tegenstanders te plunderen. We zijn geen sprinkhanenplaag die zijn natuurlijke einde vindt als er geen voedsel meer is en we massaal sterven, waarna de natuur zich hersteld en onze populatie onder de juiste omstandigheden weer uit de klauw loopt. Dat we de natuur vernietigen en het klimaat ontwrichten in plaats van daarvan afhankelijk te zijn heeft alles te maken met het succes van onze soort: dat hebben we toch maar mooi bereikt. Alleen is met het succes dat we hebben bereikt in het naar onze hand zetten van onze leefomgeving niet het besef gekomen dat we daarmee ook een evengrote verantwoordelijkheid hebben voor onze leefomgeving. Want wat je naar je hand kunt zetten en kunt exploiteren is ook jouw verantwoordelijkheid. Dat is waar het misgaat met de mens en zijn leefomgeving: in plaats van onze verantwoordelijkheid te nemen voor een planeet die we volkomen naar onze hand weten te zetten (nou ja, op wat kleinigheidjes als de beweging van de tektonische platen na) gedragen we ons nog steeds grotendeels als een vos die alles vreet wat hem voor de bek komt en als hij verzadigd is evengoed nog het hele kippenhok uitmoordt. Arbeidersstrijd gaat je daarbij niet helpen, want 'arbeiders' staan er nu niet meteen om bekend dat ze zich bovenmatig verantwoordelijk voelen voor de plofkippen die ze vreten, de manier waarop kinderhandjes het goedkope textiel dat ze dragen produceren en de milieuschade die de teelt ervan oplevert, de manier waarop hun voedsel wordt geproduceerd of de CO2-uitstoot die hun auto of het beton waarin ze leven oplevert. Wil je de klimaatstrijd aangaan dan zul je toch echt een zinniger invalshoek moeten nemen dan de dwaalleer van Marx. Dat begint en eindigt toch echt met verantwoordelijkheid nemen voor de speciale rol die de mens op deze planeet speelt als denkend wezen dat zijn omgeving naar zijn hand weet te zetten. Ook als je ten opzichte van andere mensen niet zoveel in de melk te brokkelen hebt, want dat is geen excuus om omlaag te trappen in de voedselpiramide en met de immer omhoog gerichte afgunstige blik jezelf vrij te pleiten voor de schade die je aanricht.
Hoera voor Piet ! Driewerf hoera ! Als de klimaat”strijd” iets NIET is, dan is’t wel de Arrebeiers"strijd”. . Wat wél opvallend is ; is dat de wereld bevolkingsgroeicurve als een raket omhoog schiet preciés bij het begin van de industriële revolutie. Van veel minder dan 1 miljard in 1800, naar 7 miljard binnen 200 jaar. En het consumptie patroon van die extra 6 miljard is toch echt héél anders dan die van de gemiddelde aardappel eter uit 1800. De aangerichte schade is niet dubbel-op maar onnoemelijk veel meer. . Maar dié link legt onze arbeiders filosoof natuurlijk niet. Kom niet aan de voortplantingssubsidies van zijn cliëntele.
"Doe jij dan iets anders dan terug redenerend proberen de wereld te verklaren?" Het verschil is dat ik Kierkegaards woorden ter harte heb genomen: het leven kan slechts achteruit begrepen worden maar het moet vooruit geleefd worden. Dat is een fundamenteel verschil met Marx die reeds na een paar jaar werken voor een regionaal dagblad meende de wereld zo lang geïnterpreteerd te hebben dat het er nu op aankwam de wereld te veranderen. Wat voor body count dat opgeleverd heeft mag genoegzaam bekend zijn. "Als we jouw redenering volgen, dan vernietigen alle dieren hun eigen leefomgeving" Inderdaad: als er geen externe factoren zijn die hen in toom houden en de populatie van tijd tot tijd decimeren. Het cruciale verschil is dat wij dankzij ons reflexief vermogen in staat zijn om de omstandigheden de baas te worden, zonder dat er meteen een verantwoordelijkheidsgevoel bijgeleverd is dat ons in staat stelt om met die macht om te gaan. "Het lijkt wel of je wilt ontkennen dat er door de industrialisatie en het -daarbij- inzetten van fossiele brandstoffen, een extra factor aan dat proces is toegevoegd." Niks extra factor, slechts een intensivering. Fundamenteel verschilt dat niet van de intensivering die ontstond toen we op het idee kwamen om vee voor de ploeg te spannen. "Marx had niet voor niets de emancipatie van de arbeider hoog in het vaandel geschreven." Nee. De socialisten hadden dat. De marxisten zagen in de arbeider slechts een achterban die achter hen als voorhoede aan diende te hobbelen. Vandaar dat ze voor indoctrinatie kozen in plaats van voor verheffing van de arbeider. En vandaar dat ze consequent kozen voor een schrikbewind in plaats van voor arbeiderszelfbestuur. "Het is inderdaad dringend noodzakelijk dat het productieproces -en daarmee het consumptiepatroon- gewijzigd wordt." Het is alleen onzin om daarbij uit te gaan van de 19e eeuwse fabrieksarbeider als de maat van alle dingen. Die arbeider ligt al lang op de mestvaalt van de geschiedenis, naast de marxist en de lantaarnopsteker. "Het is inderdaad dringend noodzakelijk dat het productieproces -en daarmee het consumptiepatroon- gewijzigd wordt." Alleen heeft dat geen donder te maken met de marxistische tweedeling die al achterhaald was toen Marx hem bedacht. Medestanders (en mensen die in ieder geval bereid zijn om een stukje met je op te lopen) vind je op heel andere gronden. Niet op basis van hun portemonnee of hun positie binnen het productieproces maar op basis van wat er zich tussen hun oren afspeelt. Waarbij je hooguit kunt zeggen dat je veel meer te verwachten hebt van mensen die hun verantwoordelijkheid nemen dan van mensen die nooit een stap in die richting zullen nemen en zich comfortabel achterover leunend in een afhankelijke positie uitputten in excuses waarom van hen niks verwacht hoeft te worden en waarom toch echt eerst alle anderen over de brug moeten komen, willen ze het ook maar overwegen om ook wat te bewegen.
@Piet de Geus, 23 april 2016 at 10:37, Piet projecteert de slechte mentaliteit van de (dominante) gestudeerde bovenklasse, de houding van naaien en graaien, van predator dus, op de onderklasse. “Het klimaatprobleem is daar een gevolg van: wij zijn de eerste soort die in staat is om zo onafhankelijk van zijn leefomgeving te zijn en deze zo naar zijn hand te zetten en te plunderen dat de populatie maar toe blijft nemen terwijl de natuurlijke habitat steeds verder wordt vernietigd. Niet alleen die van onszelf maar ook die van alle andere soorten.” En drie alinea’s hierna. Dit is de bovenklasse dus. De mensen die de baas zijn, met hun hoge opleidingen. Maar de onderklasse heeft het gedaan: “Arbeidersstrijd gaat je daarbij niet helpen, want ‘arbeiders’ staan er nu niet meteen om bekend dat ze zich bovenmatig verantwoordelijk voelen voor de plofkippen die ze vreten, de manier waarop kinderhandjes het goedkope textiel dat ze dragen produceren en de milieuschade die de teelt ervan oplevert, de manier waarop hun voedsel wordt geproduceerd of de CO2-uitstoot die hun auto of het beton waarin ze leven oplevert.” “Ook als je ten opzichte van andere mensen niet zoveel in de melk te brokkelen hebt, want dat is geen excuus om omlaag te trappen in de voedselpiramide en met de immer omhoog gerichte afgunstige blik jezelf vrij te pleiten voor de schade die je aanricht.” En dit niet voor de eerste keer. “Wil je de klimaatstrijd aangaan dan zul je toch echt een zinniger invalshoek moeten nemen dan de dwaalleer van Marx.” De analoge zin: “Wil je de klimaatstrijd aangaan dan zul je toch echt een zinniger invalshoek moeten nemen dan de dwaalleer van het neoliberalisme of de neoliberale economie, een wetenschap.” krijgen we in het stuk van Piet niet te lezen. Terwijl deze ideologie en wetenschap, de mathematisering van het sociaal darwinisme van de predator en zijn bovenklasse vrienden, het roven en het plunderen van de aarde, de planten, de dieren en de mensen fundeert. Woeki Hypo is gematigd liberaal.
@Andy "Het betekent dan ook automatisch dat het juist de ondernemers zijn die zich gedragen als vossen, die alles vreten ze voor de bek komt en als ze verzadigd zijn evengoed nog het hele kippenhok uitmoorden" Over generaliseren en vooroordelen gesproken.
"We leven allemaal vooruit" Je weet anders behoorlijk de indruk van het tegendeel te wekken: voorwaarts naar de 19e eeuw, in de hoop uit te komen bij een leven dat simpel genoeg is om te bevatten.
"Wat wél opvallend is ; is dat de wereld bevolkingsgroeicurve als een raket omhoog schiet preciés bij het begin van de industriële revolutie." Grappig toch? Bij iedere vooruitgang waardoor we meer mensen in leven weten te houden en die mensen ook nog eens ouder laten worden, zien marxisten alleen maar meer uitbuiting. Dat lijkt wel heel erg op zwartrijden met de trein en nog klagen over het gebrek aan luxe ook. "En het consumptie patroon van die extra 6 miljard is toch echt héél anders dan die van de gemiddelde aardappel eter uit 1800." Precies. En nog steeds klagen dat uitgerekend zij nog veel meer zouden moeten consumeren. Want dat zou dan ineens goed zijn voor de klimaatstrijd.
De uitbuiting van de landarbeider was nog veel erger dan de uitbuiting van de fabrieksarbeider. Er zijn heel wat boerenopstanden Neergeslagen in de Middeleeuwen, en dat ging met veel grover geweld gepaard dan in de 19-de en 20-ste eeuw stakingen werden neergeslagen. Slavernij was ook populair in die tijd, pas toen bleek dat fossiele energie veel meer opleverde dan menskracht en ook nog eens goedkoper was (denk landbouwtrekkers op diesel) stopte men ermee. Daar is nog wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Maar Hommes, en de rest van de klimaat-religieuzen, wil dus terug naar die toestand.
Welnee, Het milieu is big business geworden. Door een appèl op ons geweten doen bedrijven die milieuvriendelijk technologie verkopen goede zaken, van spaarlampen tot dijkverzwaringen. Elektrische en hybride auto's zijn aanzienlijk duurder dan auto's met verbrandingsmotoren, en hoe die stroom wordt gemaakt die ze "stekkeren" blijft buiten beschouwing. Ik denk in een kolen- of kerncentrale. Ook een bekend probleem is dat "duurzame" biodiesel wordt gemaakt van gewassen die ook kunnen worden gebruikt om mensen te voeden, en die door de toepassing als brandstof zo duur worden dat de armen in deze wereld verhongeren. De politiek mag de randvoorwaarden stellen, maar is heel slecht in staat tot een rationele besluitvorming bij de realisatie.
--- Dit bericht is verwijderd —
Nee hoor; het is gewoon een mede neo Marxist, die hebben het licht niet gezien maar leven in een soort van schemer duister.
"Die gedachte is niet origineel of nieuw, maar ze is op de achtergrond geraakt." Wat kennelijk verbazing wekt, ook al heeft die haatideologie naast miljoenen doden helemaal niks opgeleverd.
"De energietransitie". Gelukkig biedt Marx uitkomst. Serieus, in 2016 iets opschrijven als " De klimaatstrijd is de arbeidersstrijd". Er is kennelijk een parallel universum ontstaan waarin oud linkse klassenstrijd kan bestaan naast de realiteit. Het woord energietransitie alleen al. Ik houd van dit Orwelliaanse taalgebruik Het lijkt de belofte van een revolte, een totale vernieuwing van de werkelijkheid. Aantrekkelijk voor puisterige pubers met idealen. En van politiek filosofen, dus.
@Donostia, 23 april 2016 at 00:04, Waarom mogen arbeiders niet strijden, als neoliberalen vinden dat leven oorlog is. Neoliberalen hebben nu hun contra revolutie. Hun activisme en actie (polarisatie) zal reactie worden. De huidige gestudeerde elites zullen oogsten, wat zij zelf gezaaid hebben: Het verstoren van de vrede. De wet van behoud van impuls. Woeki Hypo is gematigd liberaal.
Het is nog niet zover, maar een klassenstrijd gaat zeker ontstaan, maar wel met een ander gezicht als die uit de 19e- 20e eeuw. Het neoliberalisme zal uiteindelijk leiden tot een semi feodaal systeem. Dat zal ongetwijfeld niet stabiel blijken.