Kleuters zijn guller als ze gezien worden

Ivan Wolffers schrijft elke dag een gezond weetje, gebaseerd op onderzoeken met merkwaardige en soms ongelofelijke uitkomsten. Door de weetjes van Wolffers leer je van alles over bijvoorbeeld verschillende ziektes, medicijngebruik en gezond afvallen, maar ook over de vaak komische verschillen tussen mannen en vrouwen.

Het is waarschijnlijk het meest ontnuchterende nieuws dat ik vandaag heb gelezen. Kinderen van vijf zijn guller als ze weten dat er naar ze gekeken wordt. Kan het cynischer dan ontdekken dat kleuters van vijf jaar al calculeren wanneer het zin heeft om genereus te zijn?

De onderzoekers van de Yale Universiteit gaven aan vijfjarigen stickers. De kinderen mochten één of vier stickers weggeven. Ze bleken guller als ze degene aan wie ze de sticker gaven konden zien, dan wanneer ze de ontvanger niet zagen. Daar kan ik inkomen. Je wil toch minstens een beetje dankbaarheid op het gezicht zien. Ze waren echter ook guller als ze de sticker in een doorzichtige container moesten gooien dan wanneer het om een gesloten doos ging.

De onderzoekers concluderen daaruit dat kinderen van vijf al strategisch kiezen en ze denken dat de manier waarop volwassenen aan liefdadigheid doen niet veel anders is dan de wijze waarop kinderen met die stickers omgaan. In beide gevallen gaat het erom dat de vrijgevigheid pas echt leuk is als anderen het kunnen zien. De stille gever is niet echt populair.

Het onderzoek is misschien een kleine bouwsteen in de vele theorieën die altruïsme moeten verklaren. Altruïsme is in het kader van de druk te overleven namelijk niet goed verklaarbaar. Egoïsme wel. Maar zichtbaar gul zijn heeft ook weer egoïstische motieven. Je hebt er voordeel bij, terwijl als anderen het niet zien het geen zin meer heeft. Die voordelen? Dat je bewonderd wordt om je gulheid, maar misschien ook wel om de dankbare glimlach zodat je jezelf een beetje beter voelt.

Het klinkt allemaal aardig, maar gelukkig waren er ook kleuters die stickers weggaven zonder dat ze wisten of ze gezien werden en het idee van puur altruïsme kan nog niet afgeschreven worden. Het enige dat ik nu nog zou willen weten is wat voor stickers het waren. Honden, paarden, hartjes of van die plaatjes die niemand wil hebben? Dat zou namelijk ook veel verklaren.

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het weetje donderdag nalezen: Een spray voor overspelige mannen? Het meest recente boek van Ivan Wolffers is: Gezond