Modeketen hangt opnieuw een boete wegens moderne slavernij boven het hoofd
De productie van kleding van het Spaanse bedrijf Zara gaat nog steeds gepaard met ernstige schendingen van arbeidsrechten. Dat concludeert de Braziliaanse arbeidsinspectie
Het is niet voor het eerst dat Zara onder vuur ligt in Brazilië. In 2011 oordeelde de inspectie dat er sprake was van moderne slavernij in twee naaiateliers die kleding voor Zara produceerden. De werknemers hadden geen arbeidscontract en werkten meer dan zestien uur per dag. Ze mochten de ateliers niet of nauwelijks verlaten en werkten in een zeer ongezonde werkomgeving. Kinderen van de werknemers kropen rond tussen de zware machines, met alle risico’s van dien.
Zara kreeg een boete opgelegd en tekende een overeenkomst voor gedragsverandering. Het bedrijf beloofde meer en intensievere controles uit te voeren bij de ateliers die de kleding produceren en misstanden actief te bestrijden. ‘Maar Zara heeft de beloften onvoldoende nageleefd’, aldus de conclusie van de arbeidsinspectie.
SOMO
Dezelfde conclusie trekken de Nederlandse onderzoeksorganisatie SOMO en haar Braziliaanse partner Repórter Brasil in het vandaag verschenen rapport From moral responsibility to legal liability?. ‘Na het schandaal heeft Zara verschillende programma’s uitgerold om de werkomstandigheden in zijn productieketen te verbeteren’, zegt Mariëtte van Huijstee, onderzoeker bij SOMO en een van de auteurs van het rapport. ‘Maar het bedrijf is nog altijd niet in staat de eigen keten te controleren.’
Zara hanteert een dubbele moraal, stelt het rapport. Het bedrijf spreekt zich uit tegen misstanden in de kledingindustrie en garandeert consumenten dat de kleding die ze kopen op verantwoorde wijze is geproduceerd. Maar in de rechtszaal claimt Zara dat het onmogelijk kan controleren welke kledingateliers door zijn contractanten in de arm zijn genomen.
Zwarte lijst
Brazilië heeft van het uitbannen van moderne slavernij prioriteit gemaakt. Er zijn speciale controleinstanties in het leven geroepen, evenals een zwarte lijst, waarop de arbeidsinspectie de namen publiceert van bedrijven die zijn betrapt op het uitbuiten van werknemers in slavernij-achtige omstandigheden. Dit is een effectief wapen gebleken tegen moderne slavernij en is wereldwijd bejubeld wegens het vergroten van de transparantie in sectoren als de kledingindustrie.
Ook Zara zou op de zwarte lijst komen na het schandaal in 2011. Het bedrijf vocht dat besluit aan en noemt de lijst ‘ongrondwettelijk’ omdat er bedrijven op belanden die niet door een rechter zijn veroordeeld. Zara pleit nu voor het afschaffen van de lijst.
‘De houding van Zara toont aan dat zelfregulering en vrijblijvende afspraken rond maatschappelijk verantwoord ondernemen onvoldoende zijn om mensenrechtenschendingen in de kledingindustrie tegen te gaan’, aldus Van Huijstee. ‘Ketenverantwoordelijkheid zou daarom in de wet verankerd moeten worden.’
Volkskrant: Kledingbedrijf Zara schendt nog steeds de arbeidsrechten