Joop

Klap voor fossiele industrie: Amerikaanse rechter oordeelt dat jongeren grondwettelijk recht hebben op gezonde omgeving

  •  
14-08-2023
  •  
leestijd 2 minuten
  •  
10739 keer bekeken
  •  
ANP-455248834

Een rechtbank in de Amerikaanse staat Montana heeft maandag geoordeeld dat jonge mensen een grondwettelijk recht hebben op een gezonde leefomgeving. In een unieke rechtszaak met een mogelijk verstrekkende uitspraak stelde de rechter vast dat de staat bij onder meer bouwprojecten onvoldoende kijkt wat de schade is voor het klimaat en daarbij geen rekening houdt met de gevolgen van de klimaatcrisis voor jongeren.

De rechtszaak was aangespannen door een groep kinderen en jongeren uit Montana, in leeftijd variërend van 5 tot 22 jaar oud. Het is voor het eerst dat een dergelijke zaak in de Verenigde Staten voor de rechter komt. Hoewel de staat in zijn verdediging aanvoerde dat de uitstoot van Montana minuscuul is in vergelijking met de rest van de wereld, vonden de eisers dat de staat meer moet doen om in kaart te brengen hoe emissies bijdragen aan droogte, bosbranden en andere gezondheidsrisico’s.

Volgens de rechter is het bewezen dat de uitstoot van de staat niet minuscuul is, maar een “substantiële bijdrage levert aan de beïnvloeding van het klimaat”. Ook zijn er wetten die verhinderen dat er een al te grondige controle plaatsvindt op de invloed van industrie op het klimaat. Die wetten zijn volgens de rechter ongrondwettelijk.

Tijdens de rechtszaak werden getuigenissen opgevoerd van klimaatwetenschappers die gedetailleerd beschreven hoe de uitstoot van broeikasgassen als gevolg van menselijk handelen nu al gezondheids- en milieuschade veroorzaakt. En hoe deze effecten zullen toenemen wanneer er geen actie werd ondernomen om die uitstoot drastisch terug te dringen.

De jonge aanklagers zelf getuigden over de verschijnselen van de klimaatcrisis die ze zelf ondervonden; van extreme weersomstandigheden die oogsten vernietigden, tot verwarmde rivieren en beken met massale vissterfte tot gevolg, rook van bosbranden die aandoeningen als astma verergeren en verstoringen van de natuurlijke balans die een schadelijk effect hebben op inheemse volkeren in de staat.

Montana heeft een lange geschiedenis van mijnbouw. Een van de redenen om nu deze rechtszaak aan te spannen is een nieuwe wet opgesteld door de Republikeinen die zegt dat er geen rekening gehouden hoeft te worden met de gevolgen voor het klimaat bij nieuwe mijnbouwactiviteiten. Daar is nu voorlopig een streep door gezet. Klimaatactivisten hopen dat de uitspraak in Montana gevolgen heeft voor soortgelijke zaken die worden aangespannen, zowel in andere staten als bij de federale overheid.

Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar

Reacties (47)

Minoes&tuin
Minoes&tuin16 aug. 2023 - 7:19

Montana heeft toch eigen wetten. Ik dacht dat het daarin was opgenomen en ze daaraan dus moesten voldoen.

De Greet
De Greet15 aug. 2023 - 19:29

Klap voor fossiele industrie? Zolang 80% nog fossiele brandstof tankt, etc. Etc zijn er klanten.

2 Reacties
Lalanke
Lalanke15 aug. 2023 - 22:18

Zolang er 100 procent afhankelijk is van basis behoeften als schone lucht, schoon water en voedsel zou jij eerst eens je prioriteiten moeten herdefiniëren.

De Greet
De Greet16 aug. 2023 - 7:36

De vraag bepaald de markt. Zolang mensen fossiele brandstof willen, zal het uit de grond worden gehaald.

TheunT
TheunT15 aug. 2023 - 12:49

Als we ten onder gaan aan ons eigen succes is het dan nog succes?

EricDonkaew
EricDonkaew15 aug. 2023 - 12:17

Amerikaanse rechter oordeelt dat jongeren grondwettelijk recht hebben op gezonde omgeving ---------------------------- Kennelijk ben ik de enige die erover valt, maar... waarom alleen jongeren? Hebben ouderen geen recht op een gezonde omgeving? Is dit, ondanks dat ouderen nu eenmaal een zeer impopulaire groep vormen (in bepaalde kringen), niet gewoon discriminatie?

Proletarier
Proletarier15 aug. 2023 - 8:54

Nu nog de klimaatontkenners strafrechtelijk aansprakelijk stellen wegens misdaden tegen de mensheid, daarna voor lange tijd opsluiten Zonder genade. Jullie vernietigen de planeet dan is het tijd voor persoonlijke strafrechtelijke consequenties

15 Reacties
Paul Spijkers
Paul Spijkers15 aug. 2023 - 9:33

Iets vinden is niet strafbaar. Laat staan dat je voor een mening iemand voor lange tijd zou kunnen opsluiten. Zelfs in de middel eeuwen was dat moeilijk. Er zijn religiueze en onafhankelijkheids opstanden geweest om vrijheid van vervolging voor ideeen te bereiken.

Bert van der Neut
Bert van der Neut15 aug. 2023 - 10:21

Krijgt Plasterk toch gelijk.

IkHebAltijdGelijk
IkHebAltijdGelijk15 aug. 2023 - 10:37

Dit soort beweringen doen mij denken aan de grote sprong voorwaards. Is dat echt een wereld waarin je wilt leven?

de passie preker
de passie preker15 aug. 2023 - 10:48

@proletarier: als je zonder genade andersdenkenden gaat opsluiten dan vernietig je de planeet nog meer.

itsme3
itsme315 aug. 2023 - 12:14

De absolute dictatuur van de proletariërs is nooit ver weg. Zelfs China zou jaloers zijn als ze het volk zo onder de duim konden krijgen.

PGS
PGS15 aug. 2023 - 12:44

Het lijkt mij verstandiger om de personen en bedrijven die het milieu de nek omdraaien, keihard aan te pakken. Iemand die iets ontkent heeft slechts een mening. Het is kwalijker dat de bedrijven die claimen wat aan het klimaat te doen, keihard bezig te zijn om het klimaat de nek om te draaien. Ik stel voor om alle bedrijven die het milieu de nek omdraaien te boycotten.

de passie preker
de passie preker15 aug. 2023 - 12:48

Beste proletariër : zonder genade andersdenkenden opsluiten is pas echt de planeet vernietigen.

Left is not right
Left is not right15 aug. 2023 - 13:52

Los van het feit dat Proletarier af en toe retoriek a la Stalin, een van de grootste massamoordenaars uit de geschiedenis bezigt als het gaat om andersdenkenden, slaat het ook nergens om. Hij heeft het dan vaak over Shell, Tata etc. Allemaal bedrijven wiens activiteiten bestaan omdat ze miljoenen zo niet miljarden mensen wereldwijd bedienen. Eigenlijk zijn dit soort linksextremisten net zo gek als mensen die roepen dat klimaatmaatregelen geen zin hebben omdat het een druppel op een gloeiende plaat is. Zo denken ze ook dat de impact van klanten van Shell en Tata druppels op een gloeiende plaat zijn. Maar al die individuele consumenten samen vormen samen de vraag naar producten van Shell en Tata. Dus Proletarier, als jouw auto/brommer/boiler op fossiele brandstoffen draait, of jij in jouw huis staal hebt of windmolens wil van staal, dan ben jij (met miljoenen/miljarden andere klanten) de oorzaak van vervuiling. Dus stop met gebruik van alles waar fossiele brandstof voor gebruikt is en wees die druppel die met heel veel andere druppels impact kan maken. Als je daartoe niet bereid bent dan ben je een nimby, een wegkijker.

IkHebAltijdGelijk
IkHebAltijdGelijk15 aug. 2023 - 14:21

"Ik stel voor om alle bedrijven te boycotten." Niemand houd je tegen dat zelf te doen.

MG1968-2
MG1968-215 aug. 2023 - 15:22

@Paul "Iets vinden is niet strafbaar." Het gaat natuurlijk om het toerekenbaar handelen (waaronder nalaten ) en niet om iets vinden. En dat is -natuurlijk- ook niet altijd strafbaar maar de (mede) verantwoordelijkheid voor de toegebrachte schade en daarmee de aansprakelijkheid bestaat wel. Als dat veroorzaken van schade ook nog eens willens en wetens is toegebracht kan het daarnaast ook wel degelijk strafbaar zijn.

Jozias2
Jozias215 aug. 2023 - 20:52

@proletarier Volgens mij ontkent niemand dat er een klimaat is. Zullen we gelijk ook iedereen die nog tankt strafrechtelijk vervolgen? Of de mensen die nu nog een gas aansluiting hebben?

Paul Spijkers
Paul Spijkers15 aug. 2023 - 22:33

Het enige dat ie aanwijst als misdaad is ontkenning. Geloof is helemaal niet relevant. Als ie iets anders bedoelt moet ie dat zeggen. Het is niet genoeg iemand te demoniseren om een mening. Jij praat er ook omheen. Je hebt het nog steeds deels over een soort gedachten misdaad.Welke misdaad? Welke jurisdictie? Welke wet? Welke bevoegdheid? Vinden is niet genoeg. Dat ben ik er dan weer wel met Prolerarier eens. Maar dit wildeweg meningen verkondigen zonder duidelijke analyse van de werkelijkheid of zonder waarschijnlijke of mogenlijke actie is dronkenmans praat.

omaoeverloos
omaoeverloos16 aug. 2023 - 8:41

"maar de (mede) verantwoordelijkheid voor de toegebrachte schade en daarmee de aansprakelijkheid bestaat wel. " Ha, dat is een mooie, maar de ontkenner die sober leeft richt minder schade aan dan de activist die maar blijkt kopekopekope.

DanielleDefoe
DanielleDefoe16 aug. 2023 - 9:16

Het zijn toch vooral degenen die maar blijven overconsumeren die de schade aanrichten.

Left is not right
Left is not right16 aug. 2023 - 15:19

Exact @Danielle, mensen zoals jij. Die veel meer consumeren dan het wereldwijde gemiddelde, dat leidt tot earth overschoot day in onze lente. Wanneer ga jij terug naar een consumptie van ong EUR 10k per jaar ofwel minder dan EUR per maand?

Frans Akkermans3
Frans Akkermans315 aug. 2023 - 6:57

Een evenwichtige afweging van belangen? Als een uitspraak als deze leidt tot stilstand in de bouw/economie is dat ook schadelijk. Je moet toch ergens werken en wonen.

5 Reacties
Proletarier
Proletarier15 aug. 2023 - 8:55

@ Frans Jij hoeft helemaal nergens meer te wonen als de planeet in de fik staat. Korte termijn eigenbelang redenaties als die van jou is de kern van het probleem, ergo jij bent het probleem

Paul Spijkers
Paul Spijkers15 aug. 2023 - 9:37

Ergens rekeing mee houden is niet zo maar 'schadelijk'. Er zijn meer manieren om bouw en economie te onderhouden dan alleen maar door massale vernietiging. Je moet die vernietiging niet als een verijste willen zien alleen maar omdat iemand dan mischien meer geld krijgt of omdat de stad dan twee keer zo groot kan worden.

r v b
r v b15 aug. 2023 - 10:05

Er was een wet die het verbood om rekening te houden met natuur en klimaat, de rechtzaak ging erover dat deze wet in tegenspraak was met de grondwet in Montana. Dus ja, pas nu is evenwichtige afweging van belangen mogelijk.

IkHebAltijdGelijk
IkHebAltijdGelijk15 aug. 2023 - 10:39

"Een evenwichtige afweging van belangen? Als een uitspraak als deze leidt tot stilstand in de bouw/economie is dat ook schadelijk. Je moet toch ergens werken en wonen. " In Nederland zien we hetzelfde met de stikstofregels. De natuur en de economie zijn er niet mee geholpen.

MG1968-2
MG1968-215 aug. 2023 - 13:00

@Frans "Als een uitspraak als deze leidt tot stilstand in de bouw/economie is dat ook schadelijk." Er is altijd voor gewaarschuwd dat hoe langer je wacht met fundamentele wijzigingen hoe groter de pijn wordt. Dat blijkt nu ook. Iets waar ook de boeren zich niet gerealiseerd hebben: dat de ideologische opponent wel eens het gelijk aan hun zijde kunnen hebben. En nee, meer van het zelfde (intensiveren van de repressie) gaan ook wat betreft asiel niet tot resultaten leiden. Positief is wel dat dit soort signalen aangeeft dat het denken breder omgaat dan bij de oorspronkelijke pleitbezorgers. Degene die te lang aan de handrem gaan hangen zullen daarvoor door de samenleving (hun kinderen) verantwoordelijk voor gehouden worden. Ook voorspelbaar.

Kaaskop71
Kaaskop7115 aug. 2023 - 5:48

"De inhoud van deze reactie voldoet niet aan de spelregels. Het is niet (langer) mogelijk om te reageren."

pahan
pahan15 aug. 2023 - 5:24

Dat is een interessante ontwikkeling. Ook weer mooi hoe de tegenstanders er naar kijken: 'a weeklong taxpayer-funded publicity stunt that was supposed to be a trial' De zaak kon aangespannen worden omdat in Montana het recht op 'clean and healthful environment' in de grondwet staat. Dat staat niet in de grondwet van de VS, en ook niet in de grondwet van de meeste staten, dus impact zal het verder niet hebben. Boeiend is wel dat deze rechter niet meeging met de stelling dat de bijdrage van Montana aan het wereldwijde probleem te verwaarlozen is. Wordt ongetwijfeld vervolgd, maar het niveau waar de weerstand zit laat wel zien dat de klimaatambitie van de regering het papier niet waard is waar dat op geschreven is.

3 Reacties
LaBou
LaBou 15 aug. 2023 - 10:13

"De zaak kon aangespannen worden omdat in Montana het recht op 'clean and healthful environment' in de grondwet staat. Dat staat niet in de grondwet van de VS, en ook niet in de grondwet van de meeste staten" Dan wordt het tijd dat al die andere grondwetten aangeapst worden. Maar dat zal wel te moeilijk zijn voor deze reageerder.

pahan
pahan15 aug. 2023 - 14:48

Labou, Niks is moeilijk. Maar het is geen relevant oordeel verder.

LaBou
LaBou 15 aug. 2023 - 16:06

Zekers wel. Waarom zou het dat niet zijn?

Volrin
Volrin14 aug. 2023 - 22:22

De vraag is hoe lang dat stand houd met het politiek gestuurde hooggerechtshof dat ze daar hebben.

6 Reacties
LaBou
LaBou 15 aug. 2023 - 5:41

Inderdaad. Maar voorlopig ligt die uitslag er toch maar mooi.

Bert van der Neut
Bert van der Neut15 aug. 2023 - 8:01

Alle rechters in de VS zijn politiek gestuurd, van hoog tot laag. Maar dan nog werpt zich de principiële vraag op of de rechter niet zich op het terrein van de politiek begeeft. Ik denk van wel. Dat komt vooral, zeker in Nederland, omdat de wetgever te vaag blijft in het stellen van criteria. Veel wetten hebben zogenaamde vangnet constructies zoals straks de omgevingswet met daarin de genoemde zorgplicht. Wat dit dan inhoudt, dat wordt niet aangegeven. Ergo de rechter gaat hier bepalen waar de politiek dat zou moeten doen.

LaBou
LaBou 15 aug. 2023 - 10:19

Neut is barking up the wrong tree.

IkHebAltijdGelijk
IkHebAltijdGelijk15 aug. 2023 - 10:41

"De vraag is hoe lang dat stand houd met het politiek gestuurde hooggerechtshof dat ze daar hebben." Kennelijk is dit alleen een probleem als het niet in het straatje past.

Volrin
Volrin15 aug. 2023 - 10:57

@Bert van der Neut "Dat komt vooral, zeker in Nederland, omdat de wetgever te vaag blijft in het stellen van criteria. Veel wetten hebben zogenaamde vangnet constructies zoals straks de omgevingswet met daarin de genoemde zorgplicht. Wat dit dan inhoudt, dat wordt niet aangegeven. Ergo de rechter gaat hier bepalen waar de politiek dat zou moeten doen." U doet het hier voorkomen alsof rechters dat uit de losse pols doen. Er zijn veel wetten en rechten die al bepalen dat de overheid een plicht heeft voor een gezonde leefomgeving te zorgen bijvoorbeeld en ook wetten die schade door bedrijven aan banden legt.

Bert van der Neut
Bert van der Neut15 aug. 2023 - 12:16

U doet het hier voorkomen alsof rechters dat uit de losse pols doen. Er zijn veel wetten en rechten die al bepalen dat de overheid een plicht heeft voor een gezonde leefomgeving te zorgen bijvoorbeeld en ook wetten die schade door bedrijven aan banden legt. Losse pols is misschien wat te sterk. Maar waar moeten ze dan aan toetsen als er staat in de omgevingswet; "eenieder neemt voldoende zorg voor de leefomgeving in acht". Wat is dan voldoende, dat is toch volstrekt arbitrair.

PVDB2
PVDB214 aug. 2023 - 21:29

Het is niet alleen een leefbare wereld. 1 van de belangrijkste bronnen in de VS is de Colorado rivier. Die zijn water krijgt van de Rocky Mountains en waar 7 staten en 40 miljoen mensen voor een aanzienlijk deel afhankelijk zijn. Hoe minder sneeuw, hoe minder water. Een gevolg van klimaatverandering. Men weet in de staten dat men (in de zomermaanden) zuinig aan moet doen en de consumptie moet verminderen. Een onderzoek van UCLA becijferde dat de laatste 20 jaar er door klimaatverandering meer dan 80 biljoen liter minder door de rivier stroomt, ongeveer 20%. En verwacht wordt dat dit door zal zetten. We hebben wereldwijd slechts toegang tot 1% van het water dat geschikt voor consumptie, zoet water. Van die 1% word 70% gebruikt door de landbouw. Ongeveer 10% voor menselijke consumptie. De helft van de bevolking in de wereld heeft slecht toegang tot veilig drinkwater. Zoet waterbronnen, en de toegang daartoe zullen meer een rol gaan spelen van betekenis in de bepaalde delen van de wereld. Vooral in de gebieden waar klimaatverandering het hardst zal toeslaan maar het minst aan heeft bijgedragen. En waar de economische omstandigheden al niet best waren. Maar indirect effect zal hebben op het Westen.

Kuifje3
Kuifje314 aug. 2023 - 21:17

Ik ken de grondwet in de VS niet, maar vermoedelijk zal bij een hogere rechter de uitspraak worden vernietigd als deze inderdaad verwijst naar dit legitieme recht als zijnde een grondwettelijk recht. Laat duidelijk zijn dat ik mijnbouw niet meer van deze tijd vind. Of dat echter via een rechter kan worden voorkomen met deze argumentatie lijkt me best twijfelachtig. Ik hoop dat als er een vervolg komt van deze best interessante zaak dit dan ongeacht de uitkomst weer leidt tot een artikel op deze site.

2 Reacties
IkHebAltijdGelijk
IkHebAltijdGelijk15 aug. 2023 - 10:49

"Laat duidelijk zijn dat ik mijnbouw niet meer van deze tijd vind." Hoe stel je dan voor dat men aan grondstoffen komt? Ook windmolens, zonnepanelen, accu's, elektronica hebben aardmetalen nodig. Die komen voor een groot deel uit mijnbouw. En ja je kan een hoop grondstoffen terugwinnen door deze uit afval te halen. Zeker als het om metalen gaat is dat zeker goed realiseerbaar. Desalniettemin zal de groei in de energiebehoefte nog veel grondstoffen nodig hebben die gedolven moeten worden.

Volrin
Volrin15 aug. 2023 - 10:58

"Ik ken de grondwet in de VS niet, maar vermoedelijk zal bij een hogere rechter de uitspraak worden vernietigd als deze inderdaad verwijst naar dit legitieme recht als zijnde een grondwettelijk recht. " Waarom denkt u dat, als u zelf toegeeft de VS grondwet niet te kennen.

Mbrakel
Mbrakel14 aug. 2023 - 19:30

Zo, dat beetje goed nieuws konden we hard gebruiken. Hoop dat er mensen zijn die dit in Nederland kunnen herhalen om een streep te zetten door fossiele subsidies, en zo voortaan uitstoot gelijk te belasten.

Frits Jansen
Frits Jansen14 aug. 2023 - 18:30

Ik denk dat Trump die rechters ontslaat zodra hij de kans krijgt.

3 Reacties
Folkward
Folkward14 aug. 2023 - 20:33

Dat denk ik niet. Dit betreft zowel de grondwet van de staat, als het gerechtshof van de staat, geen federale rechters of grondwet. Mocht dit escaleren naar een Circuit Court of de Supreme Court, dan heeft de president wel wat in te brengen. Waarschijnlijker is dat het parlement van Montana (een rode staat) iets schimmigs doet, waardoor het betreffende artikel nooit in werking treedt, anders geïnterpreteerd 'moet' worden, aangepast of geschrapt wordt, of omzeild wordt. Want zo rollen de Republikeinen.

A3-ana
A3-ana14 aug. 2023 - 21:06

Zo kortzichtig en dom lijkt die man me inderdaad wel. Hopelijk krijgt hij de kans niet.

Kuifje3
Kuifje314 aug. 2023 - 21:08

@Frits: Jij verwacht dus dat Trump opnieuw president zal worden? Ik vond hem zelf niet zo slecht, maar verwacht hem niet meer terug op die post. Te oud en te omstreden. Iets anders is een ontslag van een rechter. Ik vermoed dat dit niet mogelijk zal zijn. Het zou zomaar kunnen dat deze rechters gekozen worden of voor het leven benoemd. Verder gaat de federale overheid niet over lokale zaken. De democratie is daar eigenlijk best degelijk geregeld.

Romeo Zonderland
Romeo Zonderland14 aug. 2023 - 18:27

"De inhoud van deze reactie voldoet niet aan de spelregels. Het is niet (langer) mogelijk om te reageren."