Kies voor de chauffeurs: Gelijk loon voor gelijk werk in de hele Europese Unie

Bij zijn aantreden sprak de voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, van de noodzaak van een ‘triple A’ Europa. Juncker bedoelde ermee dat de Europese Unie er ook zou moeten zijn voor mensen die het minder hebben, het sociale Europa dus. Inmiddels heeft de Commissie haar ideeën over een sociale pijler bekend gemaakt. Daarbij gaat het vooral om een aantal algemene beginselen, overigens nog maar een flauw aftreksel van de verplichtingen die de lidstaten zijn aangegaan in het kader van het Europees Sociaal Handvest van de Raad van Europa.

Voor de vraag hoe sociaal de EU van Juncker is, kunnen we dan ook niet afgaan op alleen de voorstellen voor de sociale pijler. Veel belangrijker is de vraag of de Commissie meewerkt aan gelijk loon voor gelijk werk op dezelfde plaats. Als dit beginsel overal in de EU gehandhaafd zou worden, zou er een eind kunnen komen aan uitbuiting en verdringing op de arbeidsmarkt.

Afgelopen week presenteerde Eurocommissaris Bulc de nieuwe voorstellen van de Commissie voor het wegtransport. En hier gaat het mis. In de plannen rommelt de Commissie met de rij- en rusttijden van chauffeurs. Volgens een uitspraak van het Europese Hof van Justitie moet rusttijd van langer dan 24 uur buiten de vrachtwagen worden doorgebracht. Duur dus voor werkgevers, want dat betekent dat zij voor een hotel moeten betalen. De Commissie lost het probleem voor de werkgevers op: twee weekenden per maand is 24 uur rust voldoende, dus is er ook geen hotel nodig. In een ‘triple A’ Europa is minder rust en slapen in de cabine kennelijk geen punt.

Als het gaat om gelijk loon voor gelijk werk kunnen de Commissievoorstellen niet anders gezien worden dan als klap in het gezicht van de chauffeurs. Op dit ogenblik is het binnenlands wegvervoer niet geliberaliseerd: buitenlandse transportbedrijven mogen alleen in aansluiting op een internationale rit drie binnenlandse ritten uitvoeren in een periode van maximaal een week. Deze regel wordt slecht gehandhaafd en Nederlandse chauffeurs klagen dan ook steen en been over oneerlijke concurrentie.

De Commissie zoekt de oplossing niet in versterking van de huidige regels, bijvoorbeeld door te vereisen dat na die week de vrachtwagen terug moet naar het land waar het transportbedrijf is gevestigd. Evenmin gaat de Commissie over tot versnelde verplichtstelling van de slimme tachograaf in bestaande vrachtwagens: die maakt het mogelijk om alle vervoersbewegingen te registreren en zou handhaving een stuk gemakkelijker maken.

In plaats daarvan wil de Commissie bestaande illegale praktijken legaliseren. Zo wil zij toestaan om in aansluiting op een internationale rit een onbeperkt aantal binnenlandse ritten uit te voeren binnen een periode van vijf dagen. Bij het afleveren van goederen geldt daarnaast dat gelijk loon voor gelijk werk pas van kracht wordt na drie dagen. De Commissie denkt hiermee handhaving te vergemakkelijken, maar zet met deze liberaliseringsmaatregelen de deur alleen verder open voor misbruik.

Een enorm aantal bedrijven neemt een loopje met de regels. Als we chauffeurs daadwerkelijk willen beschermen, moeten we inzetten op handhaving in plaats van versoepeling van de regels. Investeren in betere inspectie. Zorgen voor een betere, snellere Europese uitwisseling van gegevens, zodat inspecteurs langs de weg in real time de gegevens van een chauffeur en haar/zijn bedrijf kunnen controleren.

We doen dan ook een dringend beroep op de transportministers die op 8 juni over de voorstellen spreken, om te kiezen voor een fatsoenlijke behandeling van chauffeurs en voor handhaving in plaats van liberalisering. Ook in het Europees Parlement zullen we vechten voor hun rechten. Pas als de chauffeurs merken dat de EU niet accepteert dat zij de moderne slaven van de weg worden, stelt die ‘triple A’ status wat voor. Anders blijft het bij mooie woorden en slechte daden.