Eerste verkiezingsdebat in plenaire zaal van de Tweede Kamer
Kies eerst maar eens voor oudere sollicitanten
Ondernemers die echt geen personeel kunnen vinden moeten zich afvragen of er nog wel plaats is voor hun bedrijfsvorm in de moderne Nederlandse economie.
In het debat over het werven van personeel in het buitenland wordt een belangrijke categorie werklozen niet genoemd: de ouderen. Als je de vijftig gepasseerd bent, is het nog steeds razend moeilijk een baan te vinden. En dat terwijl Nederlanders inmiddels geacht wordt tot ze dik 67 zijn, hun eigen brood te verdienen. Dit ondanks maatregelen van de overheid om hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren.
Volgens recente cijfers van het CBS is er wel een afname van werkloosheid onder personen van 55 jaar en ouder, maar die was niet zo groot, met name onder vrouwen. Nu er blijkbaar zoveel vacatures bestaan dat ondernemers hun bedrijfsvoering in gevaar zien komen, kunnen zij waarachtig wel eens serieus naar oudere sollicitanten kijken voor zij de blik over de grens richten. Zo lang er nog vakbekwame vijftig-plussers zijn, is er geen reden personeel in het buitenland te werven. Werkgevers zouden moeten aantonen dat er onder deze leeftijdscategorie geen kandidaten te vinden zijn voor zij daaraan mogen beginnen. Aantonen dus. Bewijzen.
De term "door de arbeidsmarkt gediscrimineerden" geeft de werkelijke situatie beter weer dan de verhullende term "personen met een afstand tot de arbeidsmarkt". Pas als een werkgever bewijsbaar niet aan zulke achterstelling doet en het toch niet lukt alle vacatures te vervullen, komen immigranten in beeld. In dat geval wordt de werkgever uiteraard verplicht voor adequate woonruimte te zorgen volgens normen, door het Rijk vast te stellen. Dat is helemaal niet zo vreemd. In de eerste helft van de vorige eeuw was het niet ongebruikelijk dat grote bedrijven zelf woningen bouwden voor hun personeel of daartoe een woningbouwvereniging financierden. Philips is daar een goed voorbeeld van.
Je hebt natuurlijk kans dat het allemaal niet lukt. Bijvoorbeeld omdat je die adequate woonruimte niet kunt leveren omdat de gemeente dwars ligt, zoals nu bijvoorbeeld al in Westland het geval is. Tenslotte zijn de afgelopen halve eeuw tal van industrieën uit Nederland verdwenen omdat voortzetting hier geen haalbare kaart meer was. Zij kunnen natuurlijk ook na herscholing van zichzelf en het zittende personeel overstappen naar een sector waar nog wel muziek in zit. In Taiwan bijvoorbeeld gebeurt dat al decennia met veel succes. Een zeer flexibel en kennisintensief MKB speelt daarbij een belangrijke rol.
Haal eerst de ouderen en mensen met een beperking terug naar de arbeidsmarkt. Overweeg altijd of er nog economische ruimte is voor je bedrijf, of het niet beter is de bakens te verzetten. We eisen van werknemers dat ze zich aanpassen en flexibel zijn, dat ze open staan voor omscholing. Dat geldt voor ondernemers helemaal. Zo werkt dat in het door hen omarmde kapitalisme. Dat wou je toch. Daar ging je toch zo voor.
Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.
Beluister Het Geheugenpaleis, de podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis
Reacties (36)
Ik ben zelf een van die oudere werkelozen. Ga nu richting 64. Heb 42 jaar gewerkt en in m'n eentje mijn zoon opgevoed, zonder (financiële) steun van wie of wat dan ook. Nooit veel verdiend, maar heb het toch heel aardig kunnen rooien. De sector waarin ik werk zoek, heeft een schreeuwend personeelstekort. Toch kom ik niet in aanmerking. En áls een werkgever al interesse toont, probeert die mij af te schepen met het minimumloon. Ik ervaar dat als een belediging. Is dat mijn dank voor 42 jaar werken en zwoegen??
Ik ben vorig jaar op mijn 65e gestopt met werken. Ik had een vrij hoge ICT-functie bij het UWV. Bij de werving naar twee opvolgers bleek al snel dat de enige geschikte kandidaten ook al vrij oud waren. Jongere sollicitanten waren zonder uitzondering totaal ongeschikt. Brieven vol fouten, opleiding voldeed bij lange na niet en ga maar door. Uiteindelijk een vrouw van in de 50 aangenomen en zelf nog een “jongere” veertiger benaderd. Een andere al wat oudere vrouw van in de zestig een andere baan aangeboden. Het vinden van geschikt personeel is vreselijk moeilijk geworden. Deze vacature was natuurlijk niet representatief voor alle vacatures, maar kijkend naar de reacties werd ik niet vrolijk.
Ga eerst maar eens het geld herverdelen. Arbeid loont niet of nauwelijks, zeker onderaan niet. Vermogenden worden slapend rijk. Ik snap wel dat mensen niet meer gemotiveerd zijn. Het systeem is ronduit oneerlijk.
"Werkgevers zouden moeten aantonen dat er onder deze leeftijdscategorie geen kandidaten te vinden zijn voor zij daaraan mogen beginnen. Aantonen dus. Bewijzen." Die geldverslindende en bureacratische richting moet je beslist niet op. Ik herinner me van vroeger een regeling waarbij tuinders een vacature bij het arbeidsbureau moesten melden voordat ze een Pool in dienst mochten nemen. Dat leverde ze dan enkele sollicitanten op die hun plicht deden voor behoud van uitkering of een enkeling die het een paar dagen volhield. Er was onder autochtone Nederlanders zonder werk geen belangstelling. En dat is nog zo.
@Frans Akkermans --------------------------------- Je doet me denken aan de ons helaas te laat ontvallen werkgeversvoorzitter Hans de Boer. 'Labbekakken' noemde hij, als voorbeeldmodel voor de werkgevers, oudere werknemers. Dat schiet niet op natuurlijk. En dan maar klagen dat oudere werkzoekenden hun neus optrekken voor hen aangeboden werk...
Het is ook een mindset zaak Han, veel van de 50+ ers waar je over schrijft zijn nauwelijks meer geschikt voor de arbeidsmarkt, vanwege onrealistische verwachtingen of voorheen al op een zijspoor gezet vanwege slecht functioneren. En dat is klote voor deze mensen, maar als je als 50+er iets kan, iets lager instroomt en echt kan bijdragen werk je je in no time op. Recent sprak ik nog een 50+er die zich in een jaartje opwerkte van prikstraatmedewerker tot regio coördinator. Gewoon omdat hij iets kon. Maar dan moet je echt leren loslaten dat je entitled ben om minimaal 5k-6k te verdienen en 35 vakantiedagen te krijgen.
@ JasDon Jij schrijft: Maar dan moet je echt leren loslaten dat je entitled ben om minimaal 5k-6k te verdienen en 35 vakantiedagen te krijgen. Ik heb de afgelopen jaren honderden 50-plussers gesproken, tientallen onderzoeken gelezen en deels zelf uitgevoerd. Deze groep ben ik nooit tegen gekomen. Wat ik wel heb gezien zijn werkloze 50/55 plussers die 1000 sollicitaties per jaar deden op alle denkbare functies en alle banenmarkten afliepen zonder enig resultaat of perspectief. Dat is de norm. De kans op een baan voor een 50/55 -plusser die op een voor hem/haar nieuwe functie moet instromen is 5% per jaar. Bij 19 lukt het dus niet met 1 wel. Maar die harde werkelijkheid onder ogen zien is een mindset zaak. Het is voor mensen zoals jij veel comfortabeler anderen weg te zetten als lui die niet willen dan moeten nadenken over zaken die verkeerd gaan in de samenleving.
Dit is nu een typerend voorbeeld van de vooroordelen die oudere sollicitanten de das omdoen.
@JasDon -------------------------- Ik ben het hier helemaal met Han van der Horst eens. Je brengt het leuk, maar het werkt niet zo. Het werkt zelfs helemáál niet zo. Ik kan hier veel over vertellen, ook uit (eigen) praktijkervaringen, maar dan zijn 15.000 woorden niet genoeg, terwijl de limit hier op 1.500 ligt.
Je gaat er misschien met gestrekt been in, @JasDon, maar er zit wel een kern van waarheid in. Bij de aanbieders kant (werkgevers) zit idd een mindset-probleem om 50-plussers geen kans te geven. Maar bij de 50-plussers is er ook een mindset-probleem. En dan niet zozeer in hoge verwachtingen wat betreft loon of vakantiedagen, daar zijn de meeste 50-plussers echt wel realistisch in. Het gaat meer om aanpassingsvermogen, nieuwsgierigheid om nieuwe dingen te leren. Zoals simpelweg je LinkedIn profiel verbeteren of überhaupt aanmaken. Je sollicitatiebrieven moderniseren en niet meer schrijven alsof het 1980 is En ook bij de mannen, je ego jezelf niet in de weg laten staan. En daarmee bedoel ik de 'zo heb ik het altijd gedaan, dus ik gaat het niet anders doen' houding laten varen. Bij mijn oude werkgevers zag ik bij reorganisaties vaak het volgende gebeuren: je had idd 50 plussers die eerlijk aangaven moeite te hebben met veranderingen, maar zeker openstonden hun schouders er onder te zetten. Die kwamen meestal goed terecht. En je had idd de 'entitled boomer', die maar vast bleef zitten in zijn/haar boosheid en verlies van oude privileges.
@JasDon, Miss Piggy Waarop baseren jullie je mening? Hebben jullie bronnen die jullie standpunt bevestigt?
@DaanOuwens, dit is jouw kennis/vakgebied. Weet jij hoe lang een jongere gemiddeld bij een werkgever blijft? Is dat meer of minder dan tien jaar? Volgens mij gaan veel jongeren binnen die tijd naar een andere werkgever om diverse redenen. In dat geval is het raar dat werkgevers iemand van 50+ te oud vinden. Die kunnen nog een jaar of 15 bij het bedrijf werken. Dus lang genoeg om erin te investeren. Zeker nu er zoveel krapte is. Is het puur mindset van werkgevers dat ze niet naar deze doelgroep willen kijken of spelen er andere dingen mee, denk je? Iemand van 55 is duurder dan iemand van 20. En misschien ook minder stuurbaar. Maar er staan ook voordelen tegenover, lijkt me... Heb er zelf nooit mee te maken gehad, dus heb eigenlijk geen idee wat de achterliggende gedachte hiervan is...
De Poolse loodgieter als voorbeeld past niet, dit zijn vacatures voor vaklui. Het gaat nu echter om laagopgeleide werk waarvoor men migranten zoekt. Inderdaad zijn er in ons land mensen te vinden die dit kunnen doen. Als je een arbeidsmigrant uit pak 'm beet Sri Lanka op dit soort vacatures neemt, dan heb je dezelfde drempels als die gelden voor statushouders. Dat is een groep die ook gezien wordt als groep met afstand tot de arbeidsmarkt, al aanwezig in ons land. Evenals ouderen. Waarom staan deze vacatures dan niet open voor bestaande statushouders? De werkgeversorganisatie gebruikt namelijk drogredenen. Er is geen gebrek aan laagopgeleide personeel. Wat men zoekt is personeel dat met 8 man in een stacaravan wil wonen, voor minimumloon en waarvan dit loon ook weer deels wordt ingehouden voor onderdak en transportkosten.
Zo mee eens. Geef eerst de mensen hier een kans en wentel als werkgever, de lasten, zoals het huisvestingsprobleem, niet af op de maatschappij
Zeker. Werkgevers dienen eerst het 'bestand' aan oudere, geschikte mensen op te maken alvorens over de grens te kijken. Dat gebeurt nu zeer nadrukkelijk niet. Statushouders, dus mensen die hier wonen en blijven wonen, zijn natuurlijk wél een serieuze optie.
Ik hoor mijn hele leven al dat er gebrek is aan goede vaklui. Nooit vernomen dat er een gebrek is aan communicatieadviseurs . Toch verdient de laatste rustig twee keer zo veel als de eerste. Hoe dat komt? Een loodgieter kun je uit Polen, Roemenië of Turkije laten komen, een communicatieadviseur niet. Tweede verschil is dat als een loodgieter een foutje maakt, er misschien wel honderden kwetsbare mensen in de kou zitten. Dat maakt bescheiden. Een communicatieadviseur kan eigenlijk niks fout doen. Dat maakt dat je gaat beweren dat laagopgeleide banen economisch niet belangrijk zijn.
communicatieadviseurs en aanverwante schermstaarders vallen onder de categorie kenniswerkers en daar schijnen we er nooit genoeg van te kunnen hebben. Inmiddels zijn we op het punt aangeland waar het echte werk - werk waar meetbare resultaten uitkomen - zover is geoptimaliseerd dat als een werknemer een keer extra naar de wc moet de planning in gevaar komt. Ondertussen zijn er naar schatting een miljoen 'bullshit banen' waar we niet van af komen. Probleem is natuurlijk dat die communicatieadviseur en zijn collega's totaal ongeschikt zijn om tomaten te plukken, warmtepompen te installeren of ander nuttig werk te doen. In theorie zouden ze het onderwijs in moeten kunnen (onderwijs is voor een groot deel communicatie) maar dat hard werken voor weinig geld, en de leaseauto moet plaats maken voor een chromebook...
@ Inzicht Jij schrijft: Toch verdient de laatste rustig twee keer zo veel als de eerste. Hoe dat komt? Dat jij dat niet weet heeft te maken met jouw beperkte perspectief. Centraal in jouw denken staat dat de waarde van het werk van de loodgieter van grotere waarde is dan dat van een communicatie adviseur. Dat is niet waar. En vervolgens denk je ook nog dat het salaris voor een functie wordt bepaald door het aanbod op de arbeidsmarkt aan dat soort functionarissen. Ook dat is onzin. Dus met deze twee totaal onzinnige vertrekpunten kom je nooit tot het begrijpen van een antwoord op je vraag.
Als 50% van alle communicatieadviseurs zou verdwijnen in Nederland zou geen bedrijf of instantie minder functioneren. Het zijn baantjes zonder nut of noodzaak, die vooral door andere communicatieadviseurs of aanverwante vriendjes in stand worden gehouden. Idem met coaches en nog een tig aantal soort adviseurs.
@Ouwens --------------------------- Jij vindt dat Inzicht onzin praat zonder dat je onderbouwt waarom jij dat vindt. Erg zwak weer. In een kapitalistische maatschappij wordt een goedopgeleide loodgieter goed betaald omdat er schaarste is aan goedopgeleide loodgieters. Schaarste is dus het kernbegrip bij kapitalisten. In een socialistische maatschappij wordt een goed opgeleide loodgieter goed betaald omdat er respect is voor arbeiders. Alleen in jouw wereld, die overigens verder nauwelijks bestaat, is een goed opgeleide loodgieter niet veel waard omdat hij met zijn handen werkt en daar kijk jij ontzettend op neer. Reken maar dat er buiten jouw verstofte zolderkamer zowel linksom als rechtsom anders wordt gedacht. Natuurlijk is een schaarse en gerespecteerde vakloodgieter meer waard dan een communicatieadviseur.
[Centraal in jouw denken staat dat de waarde van het werk van de loodgieter van grotere waarde is dan dat van een communicatie adviseur. Dat is niet waar.] Hoezo niet? @Inzicht beargumenteert waarom het werk van een loodgieter belangrijker is. Waarom heeft hij ongelijk volgens jou?
@ EricDonkaew/Mark Huysman Jullie vragen beiden naar mijn onderbouwing. Ik schreef al: Dus met deze twee totaal onzinnige vertrekpunten kom je nooit tot het begrijpen van een antwoord op je vraag. Ook voor jullie beiden geldt dat wat ik ook opschrijf het door jullie nooit als een argument gezien zal worden. Jullie kiezen dezelfde vertrekpunten als Inzicht. Daarmee heeft het argumenteren geen enkele zin meer. Dat is ook de reden waarom ik geen onderbouwing geef voor mijn constateringen. Ik ga er overigens vanuit dat jullie en hij zelf dat grote verschil in salaris ook wel kunnen verklaren. Het is niet iets dat jullie niet begrijpen, het is iets dat je niet wil begrijpen. Voor dat soort gesprekken moet je niet bij mij zijn.
@Ouwens: Dus met deze twee totaal onzinnige vertrekpunten (...) ----------------------------------- Je onderbouwt nergens waarom deze twee vertrekpunten 'totaal onzinnig' zijn. Je zegt gewoon maar wat. Het klopt dan wel weer dat, zoals jij zegt, argumenteren vervolgens geen enkele zin meer heeft.
@ EricDonkaew Jij schrijft: Je onderbouwt nergens waarom deze twee vertrekpunten 'totaal onzinnig' zijn. Dat klopt. Ik schrijf ook: Het is niet iets dat jullie niet begrijpen, het is iets dat je niet wil begrijpen. Voor dat soort gesprekken moet je niet bij mij zijn.
@Ouwens --------------------- Je kúnt het domweg niet onderbouwen. Daarom zeg je dit.
@ EricDonkaew Jij schrijft: Je kúnt het domweg niet onderbouwen. Daarom zeg je dit. Dit is heel gemakkelijk te onderbouwen.
Mensen met een beperking ook al? Maar die zijn een risico, dus dat kunnen we beter vergeten. Ik van onder de categorie ouder en met een beperking en heb jaren lang met mijzelf lopen leuren. Echter was ik niet geschikt voor de arbeidsmarkt. 12 jaar geleden voor mijzelf begonnen en wat blijkt? Ik ben prima geschikt voor de arbeidsmarkt, maar niemand durft het risico te nemen. Nu 12 jaar later, geen dag ziek gemeld (hahaha ZZPer, dus kan ook niet.), maar ik heb het beter dan ooit, ik kan zelfs de zorg betalen in het buitenland die hier niet vergoed wordt waardoor ik dit nog wel jaren volhoud.
Er zijn waarschijnlijk ook veel ouderen via de WIA afgevloeid. Te hoge werkdruk plus te hoge salarissen, die mensen in de ziektewet deed belanden. Wie gedeeltelijk is afgekeurd en verplicht moet solliciteren voor zijn uitkering krijgt weinig kans. De reden waarvoor men is afgekeurd, te duur, te oud, niet productief genoeg geldt nog steeds immers. Ook wajongers hadden ooit kans op werk, nu niet meer.
Helemaal prima. Maar het moet wel van 2 kanten komen. Dus ook de werkzoekenden moeten bewijzen dat ze hebben gesolliciteerd (en zo Kunnen werkgevers hun deel bewijzen). Behoudens ziekte, hoeft er niemand werkloos te zijn. Er is genoeg personeel nodig in bijvoorbeeld de horeca, bij de supermarkt, etc.
Mijn partner heeft dan mazzel gehad schijnbaar , 50+ en had de manager functies voor het oprapen ( sales + horecabranche) .
Hier zal iedereen het uiteraard mee eens zijn. Maar ook daarmee zal het personeelstekort niet worden opgelost. Ook het automatiseren van sommige werkzaamheden zal kunnen bijdragen. En het outsourcen van werk in het buitenland eveneens. Maar de fundamentele vraag blijft onbeantwoord: - Nemen we genoegen met minder of geen economische groei? Of misschien zelfs economische krimp? Met als consequentie dat we als land minder welvarend zijn. En bedenk: stel dat we terugvallen naar het niveau van pakweg 20 jaar geleden. Hadden we het toen zo slecht? - Of kiezen we daarentegen voor het dogma van blijvende economische groei? Dan kunnen de kleine beetjes die Han noemt een bijdrage leveren, maar dat is bij lange na niet voldoende. Dan is en blijft arbeidsmigratie onontbeerlijk. Iets wat we 20 jaar geleden ook al wisten, alleen waren en zijn de meeste politici bang dat tegen de burgers te vertellen. Concreet is de vraag die de politiek bij de volgende verkiezingen moet voorleggen: - Economische groei of economische stagnatie? - Kiezen we voor het eerste dan is arbeidsmigratie daarvan een van de consequenties. - Kiezen we voor het tweede dan is inkomensterugval daarvan een van de consequenties. De keus is aan de kiezer.
Krimp natuurlijk. De enige kans die we hebben, aantal inwoners halveren en het gaan doen met de mensen die er zijn.
U vergeet bevolkingskrimp te vermelden als optie. Mits geleidelijk mogelijk de beste.
mensen zijn inderdaad bang om iets in te moeten leveren, zeker de volgevreten midden-inkomens of boomers.
Sympathieke poging van Van der Horst maar dit heeft weinig zin. De meeste vraag naar personeel zit nu in de bouw, zorg, onderwijs en techniek. Functies op de hogere MBO en Hbo-niveaus. Voor zover werkloze ouderen een beroepskwalificatie hebben op die niveaus zitten die in een andere richting. Het onderwijs heeft hiervoor programma's maar dat levert landelijk slechts enkele tientallen nieuwe docenten op. Voor zover het vacatures betreft op het niveau van ongeschoold werk betreft zijn het primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden die zo slecht zijn dat een inkomen op bijstandsniveau meestal niet wordt gehaald. Omdat vrijwel alle verdiensten direct worden gekort op de uitkering of in een volgend jaar leidt tot terugvorderen van huur- of zorgtoeslag is het zelfs onverstandig om met een dergelijke arbeidsovereenkomst aan de slag te gaan. Overigens doen veel gemeenten juist wel zaken met dergelijke werkgevers, meestal zijn dat uitzendbureaus of intermediairs. https://wsprijnmond.nl/actueel/rotterdamse-banenmarkt-live-in-de-kuip/ Bij de banen met perspectief is er sprake van een kwalitatieve mismatch het enige dat daaraan valt te doen een hele goede gerichte omscholing. De banen op laag niveau in de tuinbouw, logistiek en vergelijkbare sectoren zijn niet in het belang van de Nederlandse economie en samenleving. Laat deze werkgevers elders hun vestiging zoeken. Het is voor Nederland ook niet zinnig hiervoor arbeidsmigranten te werven.
Het wat soepeler omgaan met "leeftijd" is natuurlijk niet helemaal onzin al klopt die mismatch natuurlijk wel en is herscholing ook niet altijd mogelijk. Het importeren van arbeidsmigranten voor zorg en onderwijs lijkt mij grotendeels tot mislukking gedoemd mede vanwege de taal In de zorg is het al vaker geprobeerd, en dat was nooit een groot succes, tenminste niet waar het ging om verpleegkundigen. Uit Afrikaanse landen zullen die ook nog steeds liever naar de UK en naar de USA gaan . De nu uit de Oekraine gevluchte vrouwen zouden best aan het werk willen maar dan moeten hun kinderen natuurlijk wel worden opgevangen en daar is Nederland nou juist weer niet goed in.