Joop

Keti Koti: Wie werd rijk van de afschaffing van slavernij en waar zijn de excuses?

  •  
01-07-2021
  •  
leestijd 2 minuten
  •  
1 juli is Keti Koti, Surinaams voor De ketenen gebroken. Op die dag werd in 1863 formeel een einde gemaakt aan de slavernij in Suriname en Caribisch Nederland. Nederland was daarmee een van de laatste landen in Europa. In de praktijk liet die bevrijding nog eens tien extra jaren op zich wachten. Waarom? De Nederlandse overheid besloot eerst de plantage-eigenaren schadeloos te stellen. Dat gebeurde door hen rijkelijk te betalen voor elke slaafgemaakte op de plantages: 300 gulden in Suriname, 200 gulden op de Antillen. De slaafgemaakten zelf werden gedwongen nog tot 1873 door te blijven werken op de plantages en kregen niets.
Het onderzoeksprogramma Pointer (KRO-NCRV) dook in de besluitvorming rond de beslissing van de Staat om 12 miljoen euro, in die tijd 10 procent van de totale overheidsuitgaven, uit te geven aan juist de slavendrijvers. Op wiens gezag was dat en welke belangen speelden daarbij? Hoe innig was de politiek in Den Haag verbonden met de slavernij in Suriname en op de Antillen? En wat is er gebeurd met al dat geld? Bekijk de uitzending bovenaan dit artikel.
Donderdag wordt in Nederland op meerdere plekken de formele afschaffing van de slavernij in Suriname en de Caribische eilanden herdacht en gevierd. Het stadsbestuur van Amsterdam zal bij het monument in het Oosterpark waarschijnlijk excuses maken voor de rol in het slavernijverleden, excuses die vanuit de Staat tot op heden uitblijven. NOS op 3 vatte het Nederlandse slavernijverleden en de discussie rondom het excuus overzichtelijk samen.
Video niet te zien? Klik hier.
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (26)

Dehnus
Dehnus1 jul. 2021 - 14:20

"... eerst de schadeloos te stellen.." Yup, that checks out. Zo kennen we Nederland al jaren. Ook al gaat het letterlijk om een drama an misdaad die nog groter was dan de holocaust (JA! Dat was hij, het was namelijk meer dan Alleen Nederland en de marteling- waren dodelijke slachtoffers lopen in de miljoenen. Nooit erkenning voor geweest van uit Nederland of tegemoetkoming. ).

3 Reacties
Mini2
Mini21 jul. 2021 - 17:10

Vriend, de holocaust heeft 'nog maar' 75 jaar geleden plaats gevonden. Er zijn nog genoeg mensen die de holocaust bewust hebben meegemaakt.

Satya
Satya1 jul. 2021 - 18:45

Mini Het kolonialisme ook. Daar werden ook genocide gepleegd, na wo2. Oa onder Churchill in Kenia.

Dehnus
Dehnus1 jul. 2021 - 19:58

@ Mini Vriend, het verschil is de Holocaust werd erkent. Toen de overlevenden van de tot slaaf gemaakten nog leefden (en dat is eigenlijk nog behoorlijk recent, er zijn zelfs geluidsopnamen van mensen die geïnterviewd zijn. Sterker nog in de VS had je letterlijk nog zwarte vrouwen die bij witte gezinnen inwoonden om zo voor hun kinderen te zorgen.. tot in de Jaren 70!), dat is nooit erkend. Jij kan dan wel "daar leven nog mensen van" en lekker beledigd voelen, maar het is gewoon erger geweest en er is nooit verantwoording of erkenning voor geweest. En dat is eigenlijk heel fout. Ik ontken de holocaust zeker niet, maar ontken het koloniale verleden ook niet. Als je de geschiedschrijving leest, dan besef je dat het eens hoogst tijd word dat ook eens te herkennen. Goedmaken kan niet, het is gebeurt. Maar je kunt toch echt wel eens erkennen dat het gewoon erger was en zodat dit soort dingen (inclusief de holocaust) als les dienen om zo iets nooit weer te laten gebeuren. En ja dat betekent ook geen WK in staten die slaven houden! En JA dat betekent ook erkennen dat Nederland na WO2 hele dorpen in Indonesië over de kling heeft gejaagd. Zo erg zelfs, dat Australiërs de schepen van Nederlanders niet meer wouden inladen. En die hebben ook wat op hun kerfstok hoor, dus als die het al erg vonden.....

ton14024
ton140241 jul. 2021 - 11:39

Het gaat dan ook niet om slechts een paar losse eindjes. Maar serieus, ik denk dat Appie H. alleen op 5 december al beter boert.

Autofiets
Autofiets1 jul. 2021 - 9:30

Op zich geeft een en ander een interessant inkijkje in hoe er in de 19e eeuw gedacht werd. Waar het naar mijn mening qua toonzetting soms enigszins mis lijkt te gaan is dat het beeld op mij overkomt als zijnde dat dit inkijkje betrekking had op geheel Nederland. Feitelijk gezien komt juist naar voren dat slechts de elite hier echt van wist te profiteren en invloed wist uit te oefenen. Een duidelijk geval van nepotisme dus, waarbij inderdaad de in eerste instantie 'tot dwangarbeider gemaakten' (gedurende 10 jaar) en daarna 'tot vrij mens gemaakten' er zeer bekaaid vanaf kwamen. Echter ook de 5-7 miljoen inwoners van Nederland die niet tot de elite behoorden ondervonden hier dus slechts nadeel van. Uiteraard onvergelijkbaar met het leed van de (voormalige) slaven, maar ook zij profiteerden niet van de slavenarbeid op de plantages en betaalden via de belastingen wel mee aan de compensatie van de plantagehouders.

10 Reacties
ton14024
ton140241 jul. 2021 - 11:30

Deden die zeelieden, timmerlui, touwslagers etc. ´om niet´ mee?

Satya
Satya1 jul. 2021 - 12:56

Natuurlijk profiteerden alle Nederlanders, het leidde tot hun verheffing. Die rijke mensen gaven hun geld uit, de timmerman kreeg opdrachten en kon vaker een stukje vlees eten. Katoen werd goedkoper, meer vraag naar dus beter betaald werk voor meiden. Dat de gemiddelde Nederlander niet profiteerde is pertinente onzin.

Dehnus
Dehnus1 jul. 2021 - 14:29

Houdt toche ens op met "de niet elite.. blablabla" dat is een vieze tactiek om zo toch de slachtoffers lekker aan te vallen en de schuldigen vrij te spreken. Niemand heeft het over schuld de Arme Groninger die aan de boer verkocht werd, of de Limburger die zich tot doods aan toe in de mijnen moest werken. Dat is namelijk een tactiek, om zo de vrindjes te beschermen en arme mensen voor hun karretje te spannen. Vrindjes zoals de Heimij en Grontmij (het huidige Arcadis), die dik in Nederland geprofiteerd hebben van slaven arbeid. JA SLAVENARBEID want het werk van mensen kwam niet hunzelf ten goede en is dus een misdaad. Dit soort vrindjes worden constant beschermt tot de dag van vandaag. En dan hebben we het niet eens over hoe extreem Nederland te keer ging in Indonesië, Suriname en de Antillen. Daar zijn hele boeken overgeschreven, maar Nederland stopt de vingers in de oren en gaat "NEE NEE NEE NEE NEE NEE NEE!"

Autofiets
Autofiets1 jul. 2021 - 15:27

@Satya, Je praat zelf pertinente onzin. 2/3e van het land was totaal nog niet ontsloten in de 19e eeuw en heeft tijdens het turfsteken of de kinderarbeid op geen enkele manier geprofiteerd van de plantages in Suriname. Nog steeds woont meer dan 50% van de bewoners van Nederland niet in de randstad en dat percentage was in de 19e eeuw nog groter. In veel gebieden werd pas na de wederopbouw diep in de 20e eeuw geprofiteerd van een groeiende, sterke Nederlandse economie.

Satya
Satya1 jul. 2021 - 18:48

Autofiets Basis kapitalistische economie eens bestuderen misschien?

poeslief
poeslief1 jul. 2021 - 21:31

Ach arme Satya. Collectief schuld toewijzen; je weet toch wel beter. Als ik jouw methode toepas dan is de wereld ineens te klein. Kleine clubjes Europeanen en de massa's aan mensen in Afrika......... als ik zou stellen dat (jouw) Afrikaanse voorouders beter hun best hadden moeten doen, collectief, en Europeanen dan geen enkele kans gemaakt zouden hebben om slaven te halen en/of kolonies te stichten, hoe ga jij dat dan weerleggen met non emotionele argumenten?

Autofiets
Autofiets2 jul. 2021 - 6:21

@Satya, De logica doortrekkend van jouw "basis kapitalistische economie" is dat de winsten die de Ashanti hebben behaald met de slavenhandel afstralen op de volledige streek waar ze vandaan komen. Wat de Ashanti hebben gedaan heeft geleid tot de verheffing van Afrika, ze hebben tenslotte geld verdiend aan de slavenhandel en daar hebben miljoenen Afrikanen van mee geprofiteerd! Of geldt het dan plotseling niet meer? @Dehnus Volgens mij heb je geen idee wat je nu eigenlijk zegt. Al in je eerste regel beschuldig je me van een vieze tactiek en van het aanvallen van de slachtoffers. Daarna kom je helaas niet verder dan wat geschreeuw en onwaarheden. Mensen hebben het namelijk wél ook over de schuld van de arme Groninger, kijk bijvoorbeeld maar naar Satya nog geen 10cm hoger in je beeldscherm. Dat er een bepaalde groep (in mijn woorden de elite) een grote verantwoordeiljkheid draagt, lijkt me duidelijk. Dat Nederland als staat (hoewel Nederland in de huidige hoedanigheid toen niet bestond) een bepaalde verantwoordelijkheid draagt ben ik het ook mee eens. Dat de Nederlandse bevolking verantwoordelijk gehouden wordt terwijl >95% hier nooit van geprofiteerd heeft vind ik een kortzichtigheid die alleen bij schedelmeters past.

Satya
Satya2 jul. 2021 - 10:09

Poeslief Collectieve schuld? Niks daarvan. Ik geloof dat de gemiddelde Nederlander geen invloed had, niet eens het bewustzijn maar dat de maatschappij er als geheel van geprofiteerd heeft. De Afrikanen die zich verzetten zijn massaal vermoord. Zo waren er ook stammen die samenwerking aangingen, dit later vaak ook moesten ontgelden. Autofiets Waren de Ashanti kapitalisten? Rond wo1 is erg duidelijk hoe het volk als geheel profiteerde van Afrikaanse grondstoffen.

Satya
Satya2 jul. 2021 - 10:10

Cecile Roads verrijkte zichzelf maar bracht ook ontzettend veel werkgelegenheid.

Autofiets
Autofiets2 jul. 2021 - 10:46

@Satya, De Ashanti verdienden op opportunistische wijze aan de slavenhandel (overigens waarschijnlijk ook hier vooral de elite).

ton14024
ton140241 jul. 2021 - 7:44

Wie er rijk van werd is wel het laatste dat mijn interesse heeft. En dát we slaven hielden ook. Het gaat mij om het hoe en het waarom. Dat de weerstand die er wel degelijk was tegen slavernij werd gepareerd met een racistische ideologie. En wat dat gedachtegoed teweeg kan brengen hebben we gezien. Daarom zijn excuses en een vrije dag om dit te herdenken én Keri Koti te vieren nodig.

9 Reacties
Tweede Kans/zelf nadenken alstublieft!
Tweede Kans/zelf nadenken alstublieft!1 jul. 2021 - 9:41

Ton, Het is verschrikkelijk wat er tot 150 jaar geleden gebeurde. Echt verschrikkelijk. Die mensen hebben zwaar geleden. Maar kun jij mij uitleggen waarom het maken van excuses voor het gedrag van een klein deel van onze voorouders meer zal betekenen dan het oprecht hebben van spijt? Het enige wat ik kan bedenken is het mogelijk maken van een schadevergoeding. En als dat de reden is, moeten turfstekers, nederlandse kinderen die moesten werken in bijvoorbeeld Twente in de kledingindustrie, arbeiders in de havens die werkten onder slechte omstandigheden ook schadevergoeding krijgen? Waar leg je de grens? Ik ben heel benieuwd en wil graag leren wat andere beweegredenen dan geld zijn om excuses te verlangen in plaats van een spijtbetuiging.

Piet Helmons
Piet Helmons1 jul. 2021 - 9:47

Ton: niets staat jou tegen om vandaag vrij te nemen en het te vieren. Maar waarom dit dan een nationale vrije dag moet zijn begrijp ik niet. Wij vieren vrijheid (voor iedereen) op 5 mei. Laat men dit maar eerst eens een echte vrije dag maken voor iedereen.

DenFlexwerker
DenFlexwerker1 jul. 2021 - 9:51

Die dag hebben we al: 4 mei. Dan herdenken we dat Albert Speer geen slaven meer kon houden. Excuses: vertel mij wat ik fout gedaan heb, behalve een wieg op de verkeerde plek hebben en ik zal het overwegen.

Satya
Satya1 jul. 2021 - 10:31

"En wat dat gedachtegoed teweeg kan brengen hebben we gezien." Dat zien we. Nog steeds kloppen westerlingen zichzelf op de borst voor het afschaffen van slavernij terwijl hun consumptie juist slavernij in stand houdt. Hypocriet brullen over Qatar maar Noord Niger en Congo niet willen bespreken. Wat nou herdenken? Ja in Nederland.

Satya
Satya1 jul. 2021 - 11:06

2e kans Je profiteert ervan. Basis economie joh.

Daniel Blank
Daniel Blank1 jul. 2021 - 11:18

@Satya, dat excuus is allemaal voor de bühne. Laten we inderdaad moderne slavernij aanpakken in China, Emiraten e.d. Iets waar praktisch iedere consument, op dit moment debet aan in. Zwart, wit en alle kleurtjes ertussen. Herstelbetalingen.....wie gaat het betalen? Waarom en aan wie? Laten we het racisme bestrijden en de slavernij op dit moment.

ton14024
ton140241 jul. 2021 - 11:23

T, als iemand spijt heeft weet en merkt verder niemand dat, terwijl excuses wel duidelijk zijn. Excuses is de fatsoensvorm van spijt.

Satya
Satya1 jul. 2021 - 13:01

Daniel Ik vind dat Engeland mijn moederland best een schadevergoeding mag betalen. Niet zozeer in de zin van een smak geld in één keer maar toegankelijk onderwijs voor de komende 4 generaties lijkt mij wel redelijk. De schade die de koloniale periode heeft aangericht is nog steeds erg groot en lijkt mij niet iets wat alleen kinderen van slachtoffers hoeven te voelen. Waar ik moeite mee heb zijn mensen die persoonlijke schadevergoeding denken te verdienen, of persoonlijke schuld denken te dragen. Landen mogen best wat meer erkenning geven/krijgen.

Hanneke Kouwenberg
Hanneke Kouwenberg2 jul. 2021 - 15:18

@ Satya "Niet zozeer in de zin van een smak geld in één keer maar toegankelijk onderwijs voor de komende 4 generaties lijkt mij wel redelijk." Ben het lag niet altijd met je eens, maar dit vind ik een heel goed, constructief voorstel. Give a man a fish and you'l feed him for a day, teach a man to fish..." Dat je erop hamert dat wij als consumenten profiteren van mensonwaardige omstandigheden waaronder onze koffie, onze chocola, onze kleding en zo veel meer tot stand komt, vind ik overigens óók zeer terecht. De productieketens zijn willens en wetens en welbewust ondoorzichtig.