Kerstmis en het grootse mysterie van de epifanie
© cc-afbeelding: iessephoto
Als de filosoof Goethe zegt: “We zijn burgers van twee werelden, de aardse en de geestelijke. De laatste is veel meer met ons bezig dan we denken”, dan wordt dit, zeker dat laatste, bij uitstek duidelijk via de kerstijd van 25 december tot 6 januari.
Kerstmis heet niet voor niets het ‘feest van het licht’. We zien dat onder andere bij de geboorte van Jezus ergens in de velden buiten Bethlehem, waar de aanwezige herders naast veel licht tevens nogal wat engelen te zien kregen. Ook de ‘Drie Koningen’, die we vanuit de bijbel kennen als de ‘Wijzen uit het Oosten’ zagen in de sterren een extra licht en daarmee de geboorte van een bijzonder kind, dus via een speciaal licht, waar ze naar toe wilden. Ze maakten er later zelfs een apart feest van en wel het ‘Drie Koningen-feest’ op 6 januari.
Anders dan wij in het Westen vieren de Oosters-Orthodoxe christenen in Griekenland en Oost-Europa kerstfeest op zowel 25/26 december als op 6 januari. Hun kersttijd is dus vrij lang met 6 januari als sluitstuk, dit onder de naam Epifanie of ‘Verschijning vanuit de Hoge’. Hoe dat te duiden?
Eerst van belang is het te weten, dat aan het begin van onze jaartelling er in Egypte, Perzië, Israël en Griekenland, ja bijna overal in die regio mysteriescholen waren, waar mensen werden ingewijd in de mysteries van de kosmos of beter gezegd in de geheime meest geestelijke relaties tussen de aarde of de mensheid en de hoge ‘Lichtwereld’. Onder meer de gnostiek heeft zich later met deze mysteriescholen verbonden, onder andere in Athene in de tijd van de evangelist Paulus, die daar wel op bezoek kwam. De ingewijden van die scholen waren vrij mystiek en soms ook helderziend.
Sorry, dit was even nodig om duidelijk te maken dat de ‘Wijzen uit het Oosten’ geen gewone astrologen waren maar ingewijden van de genoemde scholen in hun land. Vandaar dat ze niet alleen de geboorte van een bijzonder kind zagen, maar tevens voorzagen, dat na enkele decennia in hem een incarnatie zou plaatsvinden van ’n hoger goddelijk wezen. Een wezen dat tevens, plat gezegd, een beetje orde op zaken zou stellen. Beter gezegd een positieve kracht zou zijn op de aarde. Dit omdat de situatie in de mensheid toen te wensen overliet. Er was sprake van verharding, veel egoïsme en gebrek aan inzicht. Het leek de Geestelijke Wereld daarom goed een van hen naar de aarde te zenden, voordat het daar uit de hand liep.
De ‘Drie Koningen’ waren hier erg blij mee en organiseerden daarom op 6 januari het Epifanie-feest. Johannes de Doper was behalve profeet ook wel een ingewijde. Logisch dat hij ook meteen begreep wat er aan de hand was, toen Jezus bij ‘de doop in de Jordaan’ de Christusgeest in zich kreeg. Bekend zijn diens woorden dat Deze, dus de Christus Jezus, veel ‘groter’ was dan hij. Hij voorzag ook wat er aan de hand was.
Aards gezien was Jezus overigens al een bijzonder individu. In de evangeliën worden niet voor niets uitvoerige geslachtregisters van hem weergegeven, dit terug tot aan de eerste mens Adam. In westerse termen, was hij dus al een beetje van adel.
Maar toen Jezus op 30-jarige leeftijd de Christus in zich kreeg, maakte dat alles extra bijzonder. De ‘Drie Koningen’ hebben al 30 jaar eerder Christus zien afdalen naar de aarde of al enige aanstalten daartoe zien maken. Misschien moeten ook wij meer stilstaan bij 6 januari en voorts niet alleen stilstaan bij wat Hij hier op aarde in de persoon van Jezus tot stand heeft gebracht, maar tevens meer gaan inzien dat Hij hier nog steeds op aarde aanwezig is als Christusgeest of als Liefdesgeest.
Als we er voor open staan en onze medemensen meer respect en liefde willen geven, zal Hij ons daartoe graag de nodige inspiratie willen geven.
cc-afbeelding: iessephoto
Praat mee
Reacties (70)
Interessant maar eigenlijk ook tragi-komisch, is dat de reacties blijk geven van de versimpeling die zo kenmerkend is van de huidige tijdgeest, de term epifanie (en waar die voor staat) die genoemd wordt in de kop lijkt onderhevig te zijn aan cognitieve dissonantie, is het de chaos die het onbevattelijke teweeg brengt in een wereld waar `huilbabies´ volgestopt met zoetigheid(gemak, amusement etc.)? https://nl.wikipedia.org/wiki/Epifanie_(literatuur)
Radiohead, Epifanie is volgens mij het wezen of de kern van het christendom als het gaat om het 'kennen' van Jezus. Namelijk door openbaring. Het is een mystieke term die je vaak hoort van mensen die ineens het licht zien. Ik denk dat iedereen dat soort openbaringen kent. Ik kan me herinneren dat mensen iets vergelijkbaars hadden na hun eerste blow of lsd trip. Ik ben geen spiritueel mens maar ik weet, eigenlijk van kinds af aan, dat mystieke ervaringen of hoe je het ook noemt, als je er voor open staat en het weet te duiden, heel waardevol kunnen zijn. Ik denk dat schrijvers en muzikanten op vergelijkbare manier aan hun inspiratie komen. Je hoort vaak dat het scheppingsproces het zichtbaar of hoorbaar maken is van iets dat er al leek te zijn. Dat mensen daar schamper over doen is jammer en zegt inderdaad veel over de oppervlakkigheid van deze tijd. Bedoel je dat?
@Martin Precies dat. Alleen, het licht kan net zo goed een zwart gat zijn, of iets wat er tussen in zit. Radiohead ~Street Spirit~ https://www.youtube.com/watch?v=LCJblaUkkfc Van het nummer wordt door de band gezegd dat het zichzelf schreef, er wordt ook gezegd dat er verwijzingen inzitten naar "De Hongerende Weg" van Ben Okri. https://nl.wikipedia.org/wiki/The_Famished_Road
Krijg nog steeds koude rillingen als ik dat nummer hoor. Zeker in combinatie met de beelden. Er wordt een sfeer opgeroepen die ons ontvankelijk maakt, het raakt iets in je. Er wordt een wereld gecreëerd die er zonder de mix van beeld en geluid er niet was. Ook dat is voor mij een epifanie. Hetzelfde doet David Lynch met zijn raadselachtige films. Als je het gaat analyseren kom je op een dood punt uit. Als je het ondergaat en het over je laat komen wordt je meegevoerd in een onbegrijpelijk maar wonderschoon drama.
"Als we er voor open staan en onze medemensen meer respect en liefde willen geven, zal Hij ons daartoe graag de nodige inspiratie willen geven." Dus riep hij in verschillende plekken in de Bijbel dat slaven hun meesters moeten gehoorzamen. Nederland moet excuses aanbieden voor slavernij, en u komt hier met een ode naar iemand die slavernij juist oplegde en verdedigde. En durft datiegene nog liefdevol te noemen ook. Ik vraag me af of de auteur in deze wel eerlijk naar zichzelf is.
""Als we er voor open staan en onze medemensen meer respect en liefde willen geven, zal Hij ons daartoe graag de nodige inspiratie willen geven." Dus riep hij in verschillende plekken in de Bijbel dat slaven hun meesters moeten gehoorzamen. " En dan is er nog Matteüs 10, 34-42: meent niet dat ik gekomen ben om vrede te werpen op het aardland; ik ben geen vrede komen werpen, nee: een zwaard; want ik ben gekomen om een mens op te zetten tegen zijn vader, een dochter tegen haar moeder en een bruid tegen haar schoonmoeder, etc.
Volrin, Precies! Geen zwaard om te vechten. Een symbolisch zwaard. Jezus was een rabbi en voor die tijd een opstandeling. De Romeinen hadden het land bezet. Jezus gaf de mensen leiding , hoe je gelukkig kon leven samen met elkaar. Je gehoorzaamt je hart en niet het Romeinse gezag. De thora is geschreven als propaganda voor het in Babylonische ballingschap. De bijbelboeken zijn vertaald, vaak verkeerd en er zijn in het nieuwe testament de boeken van de evangelisten, het leven van Jezus aan toegevoegd. De evangelies geven inderdaad elk een andere interpretatie. Het verhaal van aartsvader Abraham laat een stukje zien van de wetten in die tijd. Abram was gehuwd mat Saraï. Een huwelijk binnen de elite. Saraï had een slavin Hagar. De laatste mocht een kind krijgen met Abram, soort draagmoeder zijn. Op hoge leeftijd kreeg Saraï haar eigen zoon. De wet zei in dat geval, dat de oudste zoon van de eerste vrouw erft van de vader. Er werd niemand verstoten. Ismaïl en Isaac bleven hun vader trouw. Slaven en slavinnen waren normaal in die tijd. De wetten van god zijn gericht op gezondheid en vredig samenleven. Gewone mensen mogen geen zonden begaan, dat kost slavenlevens. Meer vrouwen voor rijke nomadenmannen en veel kinderen…. Dat is machtig zijn in dit verre verleden.
Gewoon een verbastering van de tijd na de kortste dag vanuit de eerste mensen.
De bijbel is de mystificatie van urbane mythes voor de joodsgristelijke gemeenschap.
Het is geen toeval dat veel religies hun oorsprong vinden in verhalen die zijn verteld over de constellaties van hemellichamen. Het is ook geen toeval dat vrijwel al deze verhalen verteld werden in culturen die bekend stonden als zeevaarders en reizigers. Men keek vaak naar de sterren voor oriëntatie en ontdekte al snel een wetmatigheid achter de bewegingen die men echter niet kon verklaren. Verhalen brachten uitkomst, ze maakten het navigeren makkelijker omdat de constellaties onthouden werden aan de hand van de verhalen en hun betekenis. Het zorgde voor een veilige en minder onbekende reis. Tijdens de reizen werden de verhalen overgedragen aan anderen, een nuttige bezigheid tijdens de vele saaie en donkere uren. De rol van de sterren werd in verband gebracht met hun betekenis voor de mensheid. Door die culturele uitwisseling gingen ze een eigen leven leiden, de oorspronkelijke boodschap van de verhalen werd aangepast aan de context van de eigen cultuur. History became legend, legend became myth. Oude goden werden getransformeerd tot nieuwe en gaven de verhalen over diezelfde constellaties aan de nachtelijke hemel een nieuwe betekenis. Orion, die oorspronkelijk De Drie Koningen werd genoemd, wijst op 25 december naar het zuiden en naar de zonsopgang in het oosten. Vlak daarboven staat het sterrenbeeld maagd, dat ook wel het Broodhuis wordt genoemd. Het Hebreeuwse woord voor Broodhuis is Bethlehem. Je ziet waar het christendom de geboorte van Jezus vandaan heeft.
Het Kerstverhaal is prachtig, maar het is waarschijnlijk grotendeels een verzonnen verhaal. De evangelisten Johannes en Marcus melden niets over de geboorte van Jezus. Mattheüs en Lucas spreken elkaar tegen. Zo keert het gezin van Jozef nar de geboorte in Bethlehem weer naar Nazareth terug, terwijl ze bij Mattheüs naar Egypte vluchten. Ook historisch klopt het verhaal niet. Lucas vermeldt Quirinius, die geen tijdgenoot was van Herodes, die door Mattheüs wordt vermeld. Enzovoort, enzovoort. Het zou best kunnen dat Jezus in Bethlehem is geboren. De rest is fictie.
"Ook historisch klopt het verhaal niet. Lucas vermeldt Quirinius, die geen tijdgenoot was van Herodes, die door Mattheüs wordt vermeld." Ook heeft de hele telling waardoor Josef en Maria naar Bethlehem moesten nooit plaatsgevonden. En tellingen die wel plaatsvonden hebben nooit vereist dat mensen terug moesten naar hun geboorteplaats.
De nachten in Bethlehem waren koud. Te koud voor de herders om buiten te slapen.
"dat de ‘Wijzen uit het Oosten’ geen gewone astrologen waren maar ingewijden van de genoemde scholen in hun land." Ingewijden? Ze worden magoi genoemd in het NT. Eerder gebruikte Herodotus dat woord om te verwijzen naar een stam van de Meden, een Perzische priesterklasse of iets dergelijks, ik ben niet zo bekend met die periode in de geschiedenis van het Nabije Oosten en het Iraans Plateau. Maar het is natuurlijk leuk om te speculeren.
Mystificatie van de werking van de seizoenen en een hoop patriarchische indoctrinatie.
"... waren vrij mystiek en soms ook helderziend". Helderziend, werkelijk?? Ga alsjeblieft weg met dit onzinnige bijgeloof. Helderziendheid bestaat niet. Er is nog nooit een spoortje bewijs voor geleverd.
net als voor het bestaan van goden. Er is geen verschil tussen geloof en bijgeloof.
Telkens weer bijzonder hoe sommige lieden hier respectloos en aanvallend reageren als een artikel niet in hun narratief past. Jammer dit.
Telkens weer als verwacht geeft Sam V een verkeerde voorstelling van zaken om anderen te kunnen bekritiseren. Dit is een opinie site met discussie mogelijkheid. Net als de auteur het recht heeft op zijn opinie, hebben de lezers het recht de onzin daarin aan te wijzen.
Het christendom toont geen respect naar andersdenkenden. Verdient daarom alleen al zelf geen respect.
Leuk dat dit hier geplaatst wordt, een verademing. Vind sowieso dat er niet weggekeken hoeft te worden van mystiek, en al helemaal niet als het de liefde naar de ander en zichzelf opent en omarmt, mensen die dat wel vinden zijn vaak bangig van aanleg, en koesteren daarom de `veilige´ simpelheid, zoals bijvoorbeeld het kenmerkende verweesd zijn van de natuur door hun vaste overtuiging-geloof-religie, dat die volledig maakbaar is. Meester Eckhart; `Het snelste dier, dat u naar de volmaaktheid draagt, is lijden.´ Sterrennacht `Vincent van Gogh´ https://historiek.net/wp-content/uploads-phistor1/2016/08/dd-4.jpeg.webp
Bovenstaand betoog doet me wel heel erg veel denken aan de film 'Zeitgeist' (Peter Joseph 2007)
De gedroomde koning van de Joden die met zijn vrouw naar Frankrijk is gevlucht? Ik zou niet weten wat de relatie zou moeten zijn met 6 januari. Los daarvan is dit traditioneel een tijd van reflectie. De dagen steeds korter zien worden, en bidden is de manier om te zorgen dat die weer gaan lengen. Dat is in ieder geval een gebed dat altijd uitkomt, ook wel lekker.
Kerst wordt door Oosterse Christelijk Orthodoxe mensen gevierd op 7 januari niet op 6 januari. Heeft te maken met het herstellen van de jaartelling door Paus Gregorius in 1582. De Oosterse Christelijke Orthodoxe zijn wel meegegaan met de jaartelling maar hebben de heilige dagen op de oude Juliaanse dagen gehouden waardoor het verschil 13 dagen is.
"Kerstmis heet niet voor niets het ‘feest van het licht’. We zien dat onder andere bij de geboorte van Jezus ergens in de velden buiten Bethlehem, waar de aanwezige herders naast veel licht tevens nogal wat engelen te zien kregen." Behalve dat, volgens de bijbel, Jezus ergens in de zomer geboren zou zijn en Kerstmis zoals we dat nu kennen, een poging van de kerk was om het heidense midwinterfeest te veranderen in een christelijk feest. De rest van dit artikel zit vol christelijke propaganda. Wat heeft dit soort mythologie, gepresenteerd als feiten, op deze site te zoeken?
'volgens de bijbel' Werkelijk? 'Kerstmis zoals we dat nu kennen' Het koop-, vreet- en zuipfeest wat het is geworden, bedoelt u? 'poging van de kerk' Welke, als ik het vragen mag? Volgens mijn weten is het allemaal niet zo heel duidelijk hoe het is ontstaan. 'het heidense midwinterfeest' Midwinterfeest had mijns inziens hier volstaan. Het gebruik van het woord 'heidense' duidt al op een stellingname van u.
Fabius, De term heidens wordt vooral gebruikt door zij die een religie aanhangen dat tegen hen die geen religie aanhangen. Dus als scheldwoord tegen atheïsten, een atheïst noemt zichzelf niet heidens of atheïst: geloven of niet geloven het interesseert ze gewoon niks. 'Primitieve' volkeren die hun eigen goden vereren zoals bomen; koeien; etc. worden door de christelijken ook heidenen genoemd. Opgetuigde kerstbomen werden door de conservatie Katholieken ook als een heidens gebruik gezien en in hun kerkgebouwen kwam er geen kerstboom in, wel een kerststal.
@Fabius "'volgens de bijbel' Werkelijk?" Ja, werkelijk. "'Kerstmis zoals we dat nu kennen' Het koop-, vreet- en zuipfeest wat het is geworden, bedoelt u? " De symboliek bedoel ik. "'poging van de kerk' Welke, als ik het vragen mag? Volgens mijn weten is het allemaal niet zo heel duidelijk hoe het is ontstaan." De Katholieke kerk in West-Europa. "'het heidense midwinterfeest' Midwinterfeest had mijns inziens hier volstaan. Het gebruik van het woord 'heidense' duidt al op een stellingname van u." Alleen als je de context van de zin niet begrijpt. Ik had het over de Katholieke kerk die een, volgens hun, heidens feest, in het christendom wilden incorporeren.
''Kerstmis zoals we dat nu kennen' Het koop-, vreet- en zuipfeest wat het is geworden, bedoelt u?' Nee. het feest met kerstboom en kerststal en bijbehorende rituelen inclusief "bezinning" zoals de kerk en de auteur dat bedoelen. ''poging van de kerk' Welke, als ik het vragen mag? Volgens mijn weten is het allemaal niet zo heel duidelijk hoe het is ontstaan.' Het is glashelder. De voorchristelijke Germaanse volkeren in West en noord Europa vierden altijd al in de tijd rond de winterzonnewende de terugkeer van het licht. Zij deden dat licht en ritueel rond hun heilige eik. De kerk heeft bij de kerstening van Europa dit feest gekaapt en er de geboorte van hun "christus" met alle bijbehorende tierelantijnen (de kerststal, de "ster van Bethlehem, hun "drie koningen" enz) van gemaakt. De kerstboom zoals wij die nu kennen is een verkankelemiend overblijfsel van het Germaanse midwinterfeest. Bezinning en reflectie op vrede en liefde zijn natuurlijk een mooi bijverschijnsel in deze donkere dagen, maar religie en mystiek helpen hier niet bij. Zijn eerder een verstorend element. Ze verstoren het menselijke karakter ervan.
De heidense gebruiken wereldwijd waren simpelweg een manier om de stam in leven te houden. De rituelen volgden de sterrenbeelden en uiteraard zon en maan. De kortste dag werd gevierd met veel licht om het duister te verdrijven. Het geloof, de Romeinse keizers vervolgden aanvankelijk christenen, bracht eenheid in het uitgestrekte Romeinse Rijk. Het gaat niet om het opleggen van het christelijk geloof, het ging erom de verschillende geloven samen te voegen. Het was opzet om de zgn “heidenen” hun eigen feesten te laten houden. De feiten over Jezus’ historische leven zijn bedacht om synchroon te lopen met dat eerdere heidendom. Heidenen volgden de waarnemingen van astronomen, ten minste dat deden hun druïden, sjamanen, tovenaars dan wel magiërs. Er was niets magisch aan. Het was wetenschap. De uitleg van machtige natuurverschijnselen in kindertaal eigenlijk, geschikt voor natuurvolkeren.
@ Volrin 11:48 'Volgens de bijbel' is dus pertinent onwaar. Dat er buitenbijbelse berekeningen bestaan die daarop zouden kunnen wijzen laat ik voor wat ze zijn. Het 'kerstverhaal' komt eigenlijk alleen in het bijbelboek Lucas voor en Lucas was met stip de meest fantasierijke evangelist. Dat dit een poging zou zijn van de katholieke kerk is ook niet waar. Het waren (naar alle waarschijnlijkheid laat-Romeinse) invloedrijke christenen die probeerden het Germaanse Midwinterfeest in hun eigen religie te integreren en veel gebruiken uit dat feest werden daarbij ook overgenomen. De term 'heidens' deed in die tijd helemaal niet terzake en bestond zelfs niet. En de 'Katholieke Kerk' als instituut stond toen nog in de startblokken. De Grieken noemden de niet-Grieken barbaren, maar dat had alles met taal en cultuur van doen en niets met de religieuze overtuigingen van die volken.
@Beisser 13:45 'De kerk heeft bij de kerstening van Europa dit feest gekaapt' Leest u mijn tweede reactie op Volrin eens wat de 'kerk' betreft. Van kapen is overigens geen sprake; laten we het op over- of (misschien nog beter) op opnemen houden. Hoe en wanneer precies is niet geheel duidelijk. Ik wil hier nogmaals benadrukken dat hier geen sprake is of kan zijn van een 'heidens' gebruik (dat is een stempel uit later tijd). Er is sprake van overname van een cultureel gebruik en dit (waarschijnlijk of misschien) om meer voet aan de grond te krijgen bij deze volken. En - wat uw laaste opmerking betreft - ik denk niet dat de mens het zonder religie en mystiek kan stellen (waarbij ik dan nog wil opmerken dat religie niet direct het geloof in een godheid hoeft te betekenen).
@Jan Wijn 11:24 Ik kan het in principe met alles eens zijn wat u hier schrijft, maar het punt van discussie was of het kerstfeest uit het 'heidense' midwinterfeest was overgenomen. Het woord 'heidense' is gewoon een stempel uit later tijd. Er werd een 'cultureel' gebruik overgenomen.
"heiden" of "heidens" is een term die door volgelingen van de drie abrahamitische religies (christendom, islam en jodendom) gebruikt wordt om aanhangers van de oudere natuurgodsdiensten mee aan te duiden (en sommige orthodoxen bestempelen leden van de andere abrahamitische stromingen ook als zodanig). De term heeft een vernederende connotatie van 'minderwaardig', 'dom', "primitief", "onderontwikkeld", "bijgeloof" en is daarom in feite racistisch. Volrin zal het niet zo bedoeld hebben, maar het was correcter en ook eerlijker geweest als hij het over het 'voorchristelijke Germaanse' midwinterfeest had gehad inplaats van het stigmatiserende 'heidense'.
Fabius 21 dec. 2022 - 15:12 Je schrijft in je reactie op Volrin: ‘Dat dit een poging zou zijn van de katholieke kerk is ook niet waar. Het waren (naar alle waarschijnlijkheid laat-Romeinse) invloedrijke christenen die probeerden het Germaanse Midwinterfeest in hun eigen religie te integreren en veel gebruiken uit dat feest werden daarbij ook overgenomen.’ Dat is nou net precies wat bedoeld wordt met “een poging van de katholieke kerk” Het woord katholiek kan in dit verband overigens weggelaten worden. In die tijd bestond er maar één christelijke kerk. En die stond niet in de startblokken, die was al een paar eeuwen bezig zich over heel Europa te verspreiden. Dat ging met list en bedrog, maar net zo vaak met soms bloederig geweld. Tot zover mijn reactie op jouw reactie op Volrin.
Nu mijn reactie op jouw reactie op mijn eigen reactie (van 13:45): Jij hebt het over over- of opnemen. Ik noem het kapen. Je mag het ook toeeigenen noemen maar ik ga geen semantische discussie met je aan. Natuurlijk gaat het om een cultureel gebruik. Religie, welke stroming dan ook, abrahamitisch of "heidens", maakt deel uit van de cultuur van een volk. En natuurlijk deed “de kerk” dit om meer voet aan de grond te krijgen. Precies als met het paasfeest, dat ook eigenlijk een voorchristelijk feest is, namelijk de viering van de terugkeer van het leven en de vruchtbaarheid (eieren, paashaas, wilgentakken met ontluikende blaadjes). Maar het blijft kaping (of toeeigening). Diefstal dus. In hun oorspronkelijke voorchristelijke gedoeling zijn deze vieringen veel eerlijker en betekenisvoller dan het vals-sentimentele leugenverhaal over de maagdelijke geboorte van de man “Jezus van Nazareth” als er al ooit zo iemand geleefd heeft. Wat betreft jouw laatste opmerking: Ik weet zeker dat de menselijke beschaving veel verder zou zijn zonder religie, dat in mijn definitie synoniem is aan het geloof in een godheid. Ik vind ook dat de term "heidens" misplaatst is, maar om andere redenen dan jij en die ik elders al verklaard heb.
@Geryggr "Het gaat niet om het opleggen van het christelijk geloof, het ging erom de verschillende geloven samen te voegen. Het was opzet om de zgn “heidenen” hun eigen feesten te laten houden." De grootst mogelijke onzin. Het was allemaal bedoeld om de heidenen te kerstenen en ze daarbij niet teveel voor het hoofd te stoten.
@Fabius "'Volgens de bijbel' is dus pertinent onwaar." Het was in ieder geval niet in de winter. Herders hoeden hun schapen niet buiten in de winter. " Dat er buitenbijbelse berekeningen bestaan die daarop zouden kunnen wijzen laat ik voor wat ze zijn." Het zijn geen buitenbijbelse berekeningen. Het zijn berekeningen gebaseerd op de details van de geboorte van Jezus zoals ze in de bijbel staan. " Het 'kerstverhaal' komt eigenlijk alleen in het bijbelboek Lucas voor en Lucas was met stip de meest fantasierijke evangelist." Behalve dat we helemaal niet weten wie de evangeliën geschreven hebben. Geen van hen geeft de naam van de auteurs. "Dat dit een poging zou zijn van de katholieke kerk is ook niet waar." Toch wel. Maar ontken vooral de feiten als je wil. "Het waren (naar alle waarschijnlijkheid laat-Romeinse) invloedrijke christenen die probeerden het Germaanse Midwinterfeest in hun eigen religie te integreren en veel gebruiken uit dat feest werden daarbij ook overgenomen." Er is geen enkel bewijs voor het gebruik van kerstbomen of het vieren van kerstmis in de laat-Romeinse tijd, voor het ontstaan van de gecentraliseerde kerk in Rome. "De term 'heidens' deed in die tijd helemaal niet terzake en bestond zelfs niet." Compleet irrelevant. Ik gebruikt het woord om aan te duiden dat de christen (of het nu de Katholieke kerk was of niet) een feest wilden aanpassen van een niet-christelijk geloof. Heidens is een gebruikelijk woord in die context.
@Fabius "En de 'Katholieke Kerk' als instituut stond toen nog in de startblokken." Ook irrelevant. Het bestond wel. "De Grieken noemden de niet-Grieken barbaren, maar dat had alles met taal en cultuur van doen en niets met de religieuze overtuigingen van die volken." Dit heb ik niet ontkend en is bovendien compleet irrelevant voor de discussie aangezien ik het nooit over barbaren heb gehad en het woord heidens alleen gebruikte om duidelijk te maken dat het om een niet-christelijke traditie ging.
@Fabius "'De kerk heeft bij de kerstening van Europa dit feest gekaapt' Leest u mijn tweede reactie op Volrin eens wat de 'kerk' betreft. " Uw blinde ontkenning veranderd daar niks aan. "Van kapen is overigens geen sprake; laten we het op over- of (misschien nog beter) op opnemen houden." Toch wel. Het was een lokaal feest dat de christenen niet overnamen maar aanpasten op hun eigen geloof en belangen. " Hoe en wanneer precies is niet geheel duidelijk. Ik wil hier nogmaals benadrukken dat hier geen sprake is of kan zijn van een 'heidens' gebruik (dat is een stempel uit later tijd)." Toch wel. Heidens heeft een definitie die past bij dit gebruik. Zwaartekracht was ook lang onbekend. Dat betekend niet dat dingen in het verleden niet door zwaartekracht beïnvloed werden. " Er is sprake van overname van een cultureel gebruik en dit (waarschijnlijk of misschien) om meer voet aan de grond te krijgen bij deze volken." En ze tot het christendom te bekeren. Dus dat kan wel zeker als kapen bestempeld worden. En - wat uw laaste opmerking betreft - ik denk niet dat de mens het zonder religie en mystiek kan stellen (waarbij ik dan nog wil opmerken dat religie niet direct het geloof in een godheid hoeft te betekenen)."
"Ik kan het in principe met alles eens zijn wat u hier schrijft, maar het punt van discussie was of het kerstfeest uit het 'heidense' midwinterfeest was overgenomen. Het woord 'heidense' is gewoon een stempel uit later tijd. Er werd een 'cultureel' gebruik overgenomen." Een gebruik van een heidense (dat wil zeggen, niet-christelijke) cultuur. Dat de term pas later werd bedacht betekend niet dat hij niet van toepassing is.
@Beisser "Volrin zal het niet zo bedoeld hebben, maar het was correcter en ook eerlijker geweest als hij het over het 'voorchristelijke Germaanse' midwinterfeest had gehad inplaats van het stigmatiserende 'heidense'." Onzin. Ik gebruikte het woord niet als persoonlijk oordeel, ik gebruikte het als een bijvoeglijke beschrijving. Dit gebeurd constant in historisch onderzoek als er over het christendom word geschreven en diens opvatting over niet-christelijke culturen.
@Beisser " Het woord katholiek kan in dit verband overigens weggelaten worden. In die tijd bestond er maar één christelijke kerk." Klopt, ik maak dat onderscheid automatisch, door ervaring met discussies met Protestantse Amerikanen die altijd meteen bezwaar maken dat Protestanten dat niet deden/dachten.
@ Beisser 23:09 & 23:21 Katholiek komt van het Griekse woord 'katholikos' en betekent gewoon 'algemeen'. U hebt volkomen gelijk met uw bewering dat er in die tijd maar één 'kerk' was, maar er is verder niets mis mee om die 'katholiek' te noemen (ook al kan dat misschien voor wat verwarring zorgen). U gebruikt het woord 'kapen'. Dat woord suggereert dat er iets genomen werd. Maar ik probeerde nu juist duidelijk te maken dat men het Midwinterfeest langzaam maar zeker een andere invulling begon te geven (misschien om zieltjes te winnen bij deze volken) en dit 'aangepaste' Midwinterfeest eveneens langzaam maar zeker terrein won bij de reeds gekerstende burgers (die tot nu toe onbekend waren met het 'kerstfeest') Het is veel meer een inéénvloeien van gewoonten en gebruiken geweest. Nog een opmerking over het woord 'heidens', Het idee dat het kerstfeest een 'heidens' feest zou zijn stamt uit de Reformatie. De Reformatie (die overigens veel meer een kille sanering was dan een verstandige reorganisatie) sneed alles weg wat als overbodig en niet terzake doende werd beschouwd. Het Woord centraal, etc ... Ook wilde men van het kerstfeest af als zijnde een feest van ‘heidense’ oorsprong en het (ware) christendom onwaardig. Maar dat is niet gelukt. Nog een laatste opmerking over religie. Dat religie soms een remmende werking kan hebben op ontwikkelingen onderken ik. Maar wat u nu precies bedoelt met het woordje 'verder' is me niet geheel duidelijk.
@ Volrin 9:05 Ik geef het op. Denk en vind u verder maar wat u goeddunkt. Het zal me verder niet jeuken.
Het was opzet? Volrin ,serieus? De vrouw van keizer Constantijn had rust in zijn rijk nodig. De stammen waar hij over heerste wilde hij hetzelfde geloof geven. De seizoensvieringen bleven en er werd een verhaal bedacht. Datzelfde deed Mohammed later met hetzelfde doel. De Arabische stammen een gezamenlijk geloof geven. Eenheid om even sterk te kunnen worden als de Joden en de christenen.
Alweer een kreupele zin, sorry. De vrouw van keizer Constantijn was christen. Zij zorgde ervoor, dat de keizer het christendom koos als godsdienst in zijn rijk. De stammen verenigen. Niet “het opleggen van”, maar gebruik maken van. Dat wat er al was een eeuwenoud gebruik. De sterren observeren. De loop van de seizoenen volgen gericht op overleven. De leiding van de stam in de handen van strijder en priester.
Als je het leven en de leerstellingen van Jezus meer zou bestuderen, dan zie je dat Hij meer zei en deed dan alleen maar liefde en respect tonen.
"Misschien moeten ook wij meer stilstaan bij 6 januari " in 2022 bestormde een meute aangevuurde witte meute het Capitool in Amerika. Daar moeten we zeker bij stil staan. De fascisten zijn bereid heel ver te gaan..
Conclusie na twintig eeuwen luidt: Jezus leeft!
en Jesus is inmiddels wereldkampioen verstoppertje spelen. Hij leeft maar weet zich al twintig eeuwen voor iedereen verborgen te houden.
Ik wil geen conclusie trekken. Wel een paar veronderstellingen uiten: *1: Het is zeer de vraag of de man 'Jezus van Nazareth', het grote idool van het Christendom wel een historische figuur is. Zo ja, dan was hij waarschijnlijk niet meer dan een lokaal opstandelingenleidertje dat na een paar jaar activisme opgepakt en naar het toen geldende recht veroordeeld en terechtgesteld is en na zijn dood door zijn volgelingen de hemel in geprezen is en het onderwerp van persoonsverheerlijking zonder weerga. *2: De naam 'Jezus van Nazareth' is een kapstok waar allerlei waar allerlei fictie- en non-fictieverhalen aan opgehangen zijn, zoals met de name van Karel de Grote (wèl een historische figuur) en King Arthur (misschien historisch) en zoveel andere gebeurd is. Volrin noemde Spiderman al. Harry Potter vind ik niet zo'n goed voorbeeld, omdat dat de hoofdpersoon is van één lang verhaal. Maar het principe geldt wel weer voor bijv. Sherlock Holmes en zowat alle hoofdpersonen uit TV- enstripseries. Door allerlei losse verhalen aan één kapstok te hangen wordt het een geheel en krijgt de hoofdpersoon body en een soort van geloofwaardigheid of literaire werkelijkheidswaarde, hoe onmogelijk ze ook zijn. Bovendien zijn consumenten ook altijd nieuwsgierig naar hoe het verde gaat met de hoofdpersoon. bij de naam 'Jezus van Nazareth' is dat volledig en rampzalig uit de klauw gelopen.
@Beisser "*2: De naam 'Jezus van Nazareth' is een kapstok waar allerlei waar allerlei fictie- en non-fictieverhalen aan opgehangen zijn, zoals met de name van Karel de Grote (wèl een historische figuur) en King Arthur (misschien historisch) en zoveel andere gebeurd is. Volrin noemde Spiderman al. Harry Potter vind ik niet zo'n goed voorbeeld, omdat dat de hoofdpersoon is van één lang verhaal." Misschien niet voor het punt dat jij probeert te maken, maar wel het punt dat ik maakte: er is net zoveel 'bewijs' voor dat deze personen leven als voor Jezus.
Jezus van Nazareth is waarschijnlijk ook onjuist. Jezus de Nazarener, een verwijzing naar een godsdienstige sekte.
« Misschien moeten ook wij meer stilstaan bij 6 januari »……De enige logica is 21 december, vanaf die dag worden in ons deel van de wereld de dagen weer langer. Dat is ook emotioneel want dan wordt het weer lichter, daarna warmer en gaat alles weer groeien en worden er weer veel dieren geboren. Een verhaal dat we jaarlijks meemaken en veel mooier is dan dat van Jezus, Mohammed, twintig Koningen, etcaetera…. En het is nog waar ook. Toch veel beter?
Juist! Het verhaal van de liefde voor de natuur en elkaar. Jezus hield de Joden in de tempel voor: Geef de keizer wat des keizers is! En hij gooide de tafels met geld van de wisselaars om. De huidige tempels en kerken doen het tegenovergestelde. Zij vangen geld, of eisen dat zelfs. En in ruil geven ze vergiffenis of toegang tot de hemel. De ware lessen van Jezus waren compleet tegenovergesteld van wat we vieren. Hij vertelde de leer van de gnosis. Doe goed, wie jou onrecht berokkent ga je de andere wang toekeren. Oordeelt niet. Eigenlijk wat in Zuid Frankrijk bij de katharen werd beoefend. Goed doen uit je hart… als ieder dat doet is er een hemel op aarde. De kerk heeft ze laten vermoorden.
Juppé🎗 De zonnewendefestiviteiten mogen wat mij betreft gewoon blijven. Met de bijbehorende folklore. Het oospronkelijk belangrijkste christelijke gebeuren was de wederopstanding. Het was pas veel later dat er een geboortefeest in december bij werd verzonnen.
Ben ik op de site van de EO beland? Het lijkt wel of de heer Feddema daadwerkelijk denkt dat de bijbel de waarheid van verlossing vertelt, terwijl de bijbel een samenraapsel is van slecht geschreven geschriften, vol geweld, misogynie, racisme, haatdragendheid, wraak en nog zo wat. En dan laten we idiotieën als opstaan uit de dood nog buiten beschouwing. Ooit was de VARA er voor de verheffing van de arbeider, maar de ene K van Marx zijn ze inmiddels vergeten.
Inderdaad. Diep treurig dat een progressieve club dit soort wazige religieuze stukken plaatst. Die horen niet hier thuis maar bij de EO.
@Aldtsjerk "Ben ik op de site van de EO beland?" Nee, maar een fusie tussen BNNVara en EO staat wellicht op de rol... {;-) P.M. Hans Feddema was een van de oprichters van GL. Links heeft soms ook een christelijke invalshoek, zeker bij Feddema. En van mij mag iemand best denken dat er meer is tussen hemel en aarde hoor. Zo af en toe denk ik dat zelf ook. Maar toch liever niet al teveel van dit soort gekwezel op Joop.
@ Eric Minnens 10:07 Gekwezel zou ik het niet direct willen noemen. Ook al weet ik eigenlijk niet wat ik er verder van moet vinden. Overigens maakt de auteur hierboven een duidelijk onderscheid tussen Jezus en de Christus. Beiden werden in de menselijke geschiedenis even één, maar zijn verder twee totaal verschillende entiteiten. Niet alles tussen hemel en aarde is (be)grijpbaar voor mensen. De Engelse wetenschapper (omstreden, maar zeker niet dom) Rupert Sheldrake houdt zich bezig met dit vage onbegrepen gebied. En vroeger deed bijvoorbeeld de Franse paleontoloog Teilhard de Chardin dat ook.
@Fabius "Overigens maakt de auteur hierboven een duidelijk onderscheid tussen Jezus en de Christus. Beiden werden in de menselijke geschiedenis even één, maar zijn verder twee totaal verschillende entiteiten." De ene is een mogelijk bestaand hebbende persoon, de ander een mythe. Afhankelijk van de christelijke stroming die men aanhangt zijn het toch altijd een en dezelfde geweest. "Niet alles tussen hemel en aarde is (be)grijpbaar voor mensen." Dat is me toch een Deepity.
@ Volrin 13:48 Deepity! Wel, wel, wel, u bent een kenner van het werk van Daniel Dennett, begrijp ik. Of roept u maar weer wat?
Eric Minnens Misschien zou je het ook als 'filosofisch' kunnen interpreteren. Soms moet een mens opnieuw even opladen. Daarvoor is reflectie nodig, stilstaan bij, wat liefst eindigt in wat hernieuwde hoop en moed waardoor de mens zich wat lichter kan voelen, of hoe je dat ook vertaald. Ieder voorjaar komt de natuur weer op. Ook dat is 'wonderlijk' en voor mij altijd weer om naar uit te kijken.
@Fabius 21 dec. 2022 - 10:47: Ah ja, Sheldrake, dat was ook lachen. Ik hoorde voor het eerst van hem in de serie van Wim Kayzer, "Een schitterend ongeluk", waar hij optrad tussen serieuze wetenschappers en filosofen, als onbedoeld "comic relief". Sheldrake is het type dat zo ontzettend graag in paranormale dingen wíl geloven, en die zich waarschijnlijk voor de nieuwe Galileo houdt met zijn morfogenetische velden en aanverwante fantasieën. Ik herinner me nog dat tijdens de slotmaaltijd van dat programma Sheldrake zo iets zei als "ik kan me voorstellen dat de zon ook een bewustzijn heeft", waarop Daniel Dennett opmerkte dat daar geen reden voor kon zijn, zoals bij het ontstaan van bewustzijn in levende wezens op aarde, waarbij het ontstaan van bewustzijn een evolutionair voordeel kon zijn, wat een bioloog toch zou moeten begrijpen. Wat heeft de zon nou aan een bewustzijn? Die zit alleen maar een paar miljard jaar te stralen en een beetje rond te draaien. Om de elf jaar krijgt ze last van een zonnevlekkenuitslag, maar die zwakt dan weer af.Wat moet je in 's hemelsnaam al die tijd denken?
@Minoes Ik denk dat een gelovige of een niet-gelovige niet zoveel van elkaar verschillen wat betreft dat 'opladen'. Op individueel niveau schelen mensen niet veel van elkaar. Godsdienst wordt pas gevaarlijk als zij collectieve standpunten eist, die (vaak) tegen individuele verlangens indruisen.
@Nemo2 16:23 Leuk dat u hem kunt plaatsen. Voor mij was die uitzending van Kayzer ook een eerste kennismaking met hem (met Daniel Dennett trouwens ook). Ik kan het in grote lijnen wel met u eens zijn (al denk ik niet dat het woord 'paranormaal' hier op zijn plaats is). Ik heb hem even gevolgd, maar hij was me toch te zweverig. Of het werkelijk onzin is wat hij verkondigt kan ik echter niet beoordelen. De tijd zal het (misschien) leren. Van Daniel Dennett heb ik later vrijwel alles gelezen en herlezen. Zijn opvattingen en ideeën liggen meer in mijn lijn.
@Fabius "@ Volrin 13:48 Deepity!" Inderdaad. U deed een bewering die triviaal waar is, maar in de context van deze discussie een onzinnige dooddoener is. "Wel, wel, wel, u bent een kenner van het werk van Daniel Dennett, begrijp ik." Tot op zekere hoogte. Maar ik was dat begrip al eerder online tegen gekomen dan dat ik bekend raakte met Daniel Dennet. Niet dat het er toe doet wie het bedacht heeft, het is een toepasselijke beschrijving van uw uitspraak. " Of roept u maar weer wat?" In tegenstelling tot uw inhoudsloze reactie bedoelt u?
Volrin, "Deepity!" Inderdaad. U deed een bewering die triviaal waar is, maar in de context van deze discussie een onzinnige dooddoener is." Je hebt Dennett niet begrepen vrees ik. Een deepity is een uitspraak die op het eerste gezicht heel diepzinnig is, maar die bij nadere beschouwing ambigu is. Je kunt de uitspraak op twee manieren interpreteren: 1) Strikte lezing. In deze lezing is de uitspraak manifest onwaar (maar zou wereldschokkend zijn als hij waar was). 2) Een losse lezing. In deze lezing is de uitspraak waar maar triviaal. "Niet alles tussen hemel en aarde is (be)grijpbaar voor mensen" is misschien een cliché maar niet ambigu. Tenminste, ik zie geen lezing waarin het manifest onwaar is.
