Hulp Rode Kruis ingeroepen om op scholen honger onder arme leerlingen te bestrijden
Kapitalisme, van verliefdheid tot shock
Praat mee
Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.
Reacties (32)
"De economische crisis die we nu meemaken is het logisch gevolg van een systeem dat ons met geweld door de strot is geduwd. Dat klinkt als lege kretologie uit de jaren zeventig maar na het zien van The Shock Doctrine begint de twijfel te knagen" En inderdaad, het is ook lege kretologie van begin eenentwintigste eeuw...
Allereerst worden hier wat termen door elkaar gehaald. Kapitalisme is niet hetzelfde als de neo-liberale economische theorie van Friedman. Klein valt de theorie en de gevolgen van de toepassing van die theorie aan, niet marktwerking per se. Als ze een economische theorie aanhangt, dan komt ze het dichtst bij Keynes - met een marxistisch luchtje (:-)). Keynes heeft nooit kapitalisme en marktwerking afgewezen, maar erop gewezen dat je daar toezicht op moet houden en de extremen aan beide zijden moet dempen. Kortom, kapitalisme in zijn gewone of afgezwakte vorm wordt niet afgewezen .. er is ook niet echt een werkend alternatief bekend. Verder is de analyse dat de neolibs bewust van rampen gebruik hebben gemaakt om hun veranderingen door te voeren minder schokkend als je op het eerste gezicht zou zeggen. Kijk even hoe andere ideologen en praktische bestuurders in de geschiedenis veranderingen hebben doorgevoerd ... altijd tijdens of na een ramp. Dat is dus niet neolib slechtigheid maar een algemeen bekend politiek principe, wil je verandering dan is de beste mogelijkheid het door te voeren een moment waar de maatschappij in shock is ... Wat dat betreft is ook de reactie van Ray Nagin na Katrina interessant. Ook hij sprak van een opportunity for a New New Orleans, waarin hij veranderingen kon doorvoeren die voor de ramp niet mogelijk waren. Hij bedoelde niet Friedman achtige veranderingen, maar meer `Democrat' - veranderingen. Een ander beroemd voorbeeld is de New Deal van Roosevelt (niet echt een Friedman adept ....) Na de ramp van de Krach en de eerste `kapitalistische' reactie, kreeg hij de mogelijkheid een radicaal nieuw iets te proberen, wat zonder die krach en de rampzalige eerste reactie niet mogelijk was geweest. Ik heb de docu nog niet gezien, maar het feit dat Francisco het een pamflet noemt zegt in dat opzicht al genoeg. Het zet alles op scherp, tekent lekker zwart-wit .. terwijl de werkelijkheid - zoals altijd - grijs is. Het boek van Klein heeft het voordeel dat er tenminste nog een heleboel voetnoten en analyse in is opgenomen. Desondanks is ook dat boek toch vooral ook een pamflet (waar de terminologie ook wel wat strikter en nauwgezetter gebruikt had mogen worden), maar met iets meer robuustheid dan de docu - zoals door Francisco beschreven. Het tendeert een beetje naar een samenzweringstheorie die waarschijnlijk te veel eer is voor de betrokkenen. Zo machtig waren ze nou ook weer niet .. is niemand in deze wereld. Toeval rules ... Maar je moet niet vergeten dat politci en bestuurders wel getriggered zijn om `opportunities' te benutten. Alleen geldt dat niet alleen voor de voormannen van de neo-liberalen en de neo-conservatieven (niet hetzelfde!!), maar voor de leiders van elke stroming - anders blijven ze niet lang leider.
Ik kan iedereen aanraden om na het zien van deze film het boek te lezen, en voor degenen die de film niet gaan zien, toch het boek te lezen. Francisco heeft gelijk, je hebt steeds het gevoel: ''dit kan niet waar zijn.'' Maar als je de genoemde feiten gaat nazoeken, dan blijkt ieder woord waar te zijn. Op een bepaald moment slaat ''dit kan niet waar zijn'' om in: ''dit nooit weer''. Klein''s werk, hoewel goed leesbaar, is niet prettig. Het is hard, schrijnend en een glashelder beeld van het schaamteloze, ongebreidelde graaikapitalisme van de afgelopen 40 jaar.
Een beklag over de bankenbailouts wordt gevolgd door een positieve noot over Wouter Bos. Als Wouter Bos niet -zonder de volksvertegenwoodigers te raadplegen-die miljarden in de banken had gestoken, hadden we daar ook niet voor hoeven opdraaien.
In dit stukje stelt Van Jole dat het allemaal overdreven is, maar in de kern zal het wel waar zijn. Van Jole wordt nagehuild door heel veel mensen die ook een mening hebben, maar er eigenlijk geen verstand van hebben. Er wordt gedacht aan allerlei CIA complotten. Nu vraag ik waarom is geen enkel land in de wereld in de Joop den Uijl socialisme bljven hangen en dat succesvol is gebleken. Dus met ruime uitkeringen, veel staatsbedrijven, enz, enz. Het fnuikende is dat computers, internet, mobiele telefoons e.d. waar iedereen wild aan mee doet, niet hadden bestaan zonder kapitalisme.
De film heb ik nog niet gezien, maar ik ben het boek aan het lezen en wat mij opvalt is dat Naomi Klein een populist is van het soort van Geert Wilders. Ongenuanceerd en leugenachtig. Milton Friedman wordt neergezet als een architect van de Irak oorlog, terwijl in werkelijkheid hij een tegenstander van deze oorlog was. Klein verdraaid op zoveel punten de waarheid dat ik niet weet waar ik moet beginnen om er commentaar op te geven. (Voor wie oprecht geïnteresseerd is, ben ik gaarne bereid er dieper op in te gaan, maar kijk ook eens naar: http://www.youtube.com/watch?v=tqLAYg6pDGg ) Op een heel aantal punten ben ik bereid haar te geloven, maar heb ik geen (directe) mogelijkheden om haar te controleren. Als het echter gaat om Milton Friedman en zijn ideeën , liegt en verdraaid ze. Daardoor ga ik ook twijfelen aan andere zaken. Klein is geen objectieve onderzoeksjournaliste, maar een gefrustreerde activiste met een vooringenomen mening die ze koste wat kost wil bewijzen. Jammer!
Het kapitalisme (lees: liberalisme) heeft ons allen zeer veel gebracht. Het liberalisme is het beste systeem, als je streeft naar een zo hoog mogelijke levensstandaard voor de meeste mensen. En wij zijn er rijk door geworden en dat is goed. Wat dat betreft is het ergens een evolutionair systeem: Het selecteert de besten, de meest fitten van de maatschappij uit(en mondiaal, de meest sterke maatschappij). En dat hebben wij nodig, om grote veranderingen als mensheid te kunnen doorstaan. De zwakken in de samenleving dienen daar waar echt nodig ondersteund te worden, maar hier moet niet te veel energie in gaan zitten. En dat doet pijn, voor velen. Wen er nu maar aan: De mens is nu eenmaal een egoïstisch wezen, dat, wanneer het erop aan komt, voor zichzelf kiest. Kijk maar naar de Derde Wereld. Het socialisme/communisme maakt een homogeen mengsel van mensen en het individualisme is toch iets waar wij, vooral als Nederland, links of rechtsom, groot mee zijn geworden. En nu verzieken we dat systeem, met een aantal vervelende neveneffecten. Weeg die neveneffecten maar eens af, van het liberalisme versus het socialisme. Liberalisme is voor ons de enige manier om terug te komen in de wereldeconomie. Een beetje streven is nooit slecht... En dat zal altijd ten koste van een andere gaan. Evenwicht is niet mogelijk.
"In Europa voerde Thatcher zijn ideeën hardhandig door"... Welke Thatcher bedoel je?
Zo ken ik mijn Jole weer. Heerlijk. Maar wat nu? Dat neolibero (ik red het wel alleen) niet werkt voor het sociale dier de mens weet ik al lang. Maar dat de PvdA onder leiding van Kok en Bos Nederland via de VVD heeft verkocht aan de geld baasjes daar zijn de linkse nog erg doof voor. Wat gaan we daar tegen doen? Wat ken Cohen nu precies? De rest ( onderwijs/vuilnis/verzorging/medica ) voor een stuiver verkopen? Of via Zalm weer een echte staatsbank beginnen. Banken als straf hun hypotheek contracten onteigenen? Wat? Alle wetten zijn er om kapitaal bij de kapitalisten te houden, ik zie daar voorlopig nog niets aan veranderen zolang de "belangenrijke" discussies nog over integratie gaan.
En wij zijn het meisje.......... verkracht en leeggezogen tot op het bot.
"waarin de regisseur op de hem bekende wijze laat zien wat er mis is met het kapitalisme." Prima, maar als je er geen werkbaar alternatief tegenover kunt plaatsen wat heb je dan aan die vaststelling? Vooralsnog is er geen enkel systeem wat er beter in slaagt mensen te redden uit armoede. Dit is het beste systeem wat we hebben. Dat het geen ideaal systeem is hoeft geen verassing te zijn. De wereld, het bestaan, het universum, geen van allen is perfect. Dat is niet erg, het streven naar perfectie is iets voor gelovigen.
Het gaat er om dat je alles in menselijk perspectief moet zien, als je het systeem ophemelt omdat je daar veel van verwacht heb je de neiging de mensen waarom het gaat te vergeten. Natuurlijk is er het kapitalisme, maar er is niks op tegen om dat te beteugelen en de onderkant mee te laten profiteren door aan de bovenkant wat af te romen en de onderkant wat te versterken waardoor iedereen in een zekere mate van welvaart kan verkeren. Dat je het kapitalisme beteugeld is niet hetzelfde als het volledig afwijzen of afschaffen. En er is nu eenmaal ook een trits zaken die je niet aan de markt over wilt laten, ook niks mis mee. Maar het gaat om de mensen, niet om kapitalisme als dogma zoals Friedman, Thatcher en nu ook Balkenende.
Mensen die anno 2010 naar Darwin verwijzen als rechtvaardiging voor kapitalisme. Bijzonder. Ik dacht dat die soort alweer enige tijd uitgestorven was.
Daniël, ik ben het niet eens met je stelling. Ik vind dat wat we nu hebben het slechtste systeem ooit is. (Het is verworden tot een asociale Rat Race..., met nadruk op Rat.) Linkse partijen met de SP voorop zie ik als hét alternatief om dit te veranderen. Bij het CPB slagen ze tenslotte altijd 'cum laude'. (Over geld gesproken...) ....En perfectie vind alleen in de kunst, niet in een theorieën. (Zoals de mijne...)
Het is bij voorbaat al spijtig te noemen dat de film met de beschrijving enkel bezocht zal gaan worden door mensen die sowieso al kritisch zijn op het kapitalistische systeem en middels zo'n film bevestigd willen zien wat ze al dachten. Een neo-liberaal zal de moeite niet nemen omdat hij denkt te weten wat te verwachten en zal het verhaal dan ook afdoen als propaganda. Dit land wordt ook geregeerd door neo-liberalen die best wel weten dat mensen in armoede moeten leven maar die er voor zorgen dat mensen met een behoorlijk inkomen en meer in de meerderheid blijven en zolang je dat doet hoef je alleen maar voor die groep mensen te zorgen en kun je die tamelijk kleine groep armoedige mensen vergeten of nog verder plukken. Ongeacht wie gelijk heeft, veel veranderen zal het niet.
"Dit land wordt ook geregeerd door neo-liberalen die best wel weten dat mensen in armoede moeten leven maar die er voor zorgen dat mensen met een behoorlijk inkomen en meer in de meerderheid blijven" In de gehele geschiedenis van de mensheid is er nog nooit een moment geweest waarin mensen niet in armoede leefden. De periode waar we nu in leven is een tijdperk van ongekende rijkdom en krimpende armoede. Beter dan nu hebben mensen het nog nooit gehad. Vanwaar die woede tegen dit systeem waar we zoveel aan te danken hebben? Ja, om competitie en innovatie te veroorzaken heb je een fundamentele ongelijkheid nodig. Maar zolang die onglijkheid flexibel is, afhankelijk van geld maar niet van klasse of huidskleur, is dat een goede zaak. Het werkt eigenlijk wel een beetje op dezelfde manier als de evolutieleer. Ook dat functioneert alleen omdat de omstandigheden niet perfect zijn. Je moet je dus aanpassen om te overleven. In de natuur levert dat een enorme verscheidenheid van leven op, zowel jagers als gejaagden. In onze samenleving krijgen we er medicijnen tegen kanker, smartphones en kernwapens voor terug. Je kunt dat uit morele overwegingen veroordelen, maar als je geen werkbaar alternatief hebt dan is dat netzoiets als kritiek op de big bang. Het is heel leuk om kritiek te hebben, maar zonder alternatief wat hetzelfde kan schiet je er niets mee op. Wat de evolutieleer betreft is het alternatief God. Een net zo perfecte en dus kunstmatige constructie als het communisme.
Kijk eens aan.. alle rechtse honden beginnen te blaffen in hun commentaar. En natuurlijk zonder de documentaire te zien. Niet kijken mannen, niet kijken, vooral niet kijken. Boze rancuneuze oude mannen kunnen ernstig in de war raken als ze hun mening moeten testen, staat op de bijsluiter.
Rechtse honden? Ik sta nog steeds te kijken van dit soort onfatsoenlijke uitspraken. Zeker als dat mensen zijn die steeds hameren op solidariteit en naastenliefde. Het geeft maar even aan hoe zij echt in elkaar zitten: hun kritiek op de rijken en liberalen komt niet alleen voort uit ideologie, maar vooral uit frustratie. Kennelijk een paar keer de boot gemist en toen gefrustreerd geraakt. Nu moeten de rijken maar even gaan boeten. Dokken om hún wensen in te vullen. Of de rijken even willen bijpassen. En verder hun kapitalistische mond dicht willen houden. Stank voor dank noem ik dat.
Boze rancuneuze oude mannen. Je bent nog vergeten om er blanke aan toe te voegen. Gooi het er maar uit, reageer je maar af.....
@Daniel Teeboom [Maar zolang die onglijkheid flexibel is, afhankelijk van geld maar niet van klasse of huidskleur, is dat een goede zaak. Het werkt eigenlijk wel een beetje op dezelfde manier als de evolutieleer. ] De evolutietheorie zegt dat, gezien de manier waarop DNA werkt, het feit dat er steeds variatie is in een volgende generatie, en het feit dat er steeds meer nakomelingen geproduceerd worden dan er ouders zijn, soorten in de loop der tijd veranderen, en nieuwe soorten ontstaan. Er is dus geen schepper nodig om te snappen hoe de wereld in elkaar zit. Als jij zegt dat het neoliberalisme net zo werkt als de evolutie, raak je de kern van de zaak: De evolutie gaat niet over het belang van individuen: veel individuen gaan er onderdoor, komen om. Dat is inherent aan hoe het werkt. Mensen hebben binnen diezelfde evolutie empathie gekregen, en verstand. Met die empathie en met dat verstand hebben ze zich georganiseerd, op zo'n manier dat ze voor elkaar zorgen. Neoliberalen proberen dat af te breken. Het is niet voor niets dat neoliberalen steeds maar weer moeten preken dat mensen egoistisch zijn, en dat alles georganiseerd moet worden rond dat egoisme, omdat dat "natuurlijk" zou zijn. Dat preken is nodig omdat het niet waar is: alleen door hersenspoelen kan dat geloof/misverstand bij meer mensen geïmplanteerd worden. Wat jij hier doet is een poging tot zo'n preek, alleen laat je zien, met je vergelijking met de evolutie, dat neoliberalisme inderdaad iets is dat goed is voor een aantal happy few, en dat de rest er aan onderdoor gaat. Daar heb je helemaal gelijk in.
Dat sociaal-darwinistische argument voor ongebreideld kapitalisme kom ik, eerlijk gezegd, niet zoveel meer tegen. Ayn Rand's objectivisme wel. Ik denk dat dat is omdat obejctivisme, als religie, het voordeel heeft dat het niet aan een of andere werkelijkheid hoeft te worden getoetst. Als Rand's theorie en de werkelijkheid niet overeenkomen, dan ligt dat aan die werkelijkheid, in plaats van aan de theorie. Mooie logica. Ik heb laatst een stuk over dat objectivisme gevonden, van de psycholoog Albert Ellis. Die verbaasde zich over het contrast tussen het door Rand gepredikte rationalisme en de sektarisch overkomende werkelijkheid. Mooi vlammend stuk, net zo bevlogen als Naomi Klein en Michael Moore. En al veertig jaar oud. Voor de liefhebbers; hij is hier te vinden, spread the meme: http://www.mediafire.com/download.php?iiw5nltiwmh (Is Objectivism a religion? Yes!)
@Sylvia Je schreef: "Er is dus geen schepper nodig om te snappen hoe de wereld in elkaar zit" Mijn punt is dat die soorten ontstaan omdat het bestaan imperfect is. Doordat er jagers bestaan en gejaagden, winnaars en verliezers. Competitie dus. "gezien de manier waarop DNA werkt" DNA werkt met fouten. Dat is héél belangrijk, als het geen fouten kon maken konder er geen mutaties ontstaan. Imperfectie is dus ontzettend belangrijk. Als we opeens God in the picture zouden introduceren die wezens kant en klaar schept is er geen competitie meer nodig. God kan alles perfect maken, maar moet dan wel steeds ingrijpen om het systeem werkende te houden. Een heel gedoe. God vervult in de schepping de funtie die het communisme heeft in de economie. Het is het een perfect systeem wat juist vanwege zijn perfectie nooit zal kunnen functioneren. "Met die empathie en met dat verstand hebben ze zich georganiseerd, op zo'n manier dat ze voor elkaar zorgen. Neoliberalen proberen dat af te breken" Nee, je moet echt ophouden de dingen zo zwart wit te willen zien. Je weet toch wat linkse mensen altijd zeggen over terroristen? De terrorist van de een is de vrijheidstrijder van de ander. Dat is met andere dingen ook zo. Neoliberalen zijn geen boosaardige duivels, maar geloven gewoon niet dat de staat alle zorgtaken van het individu moet overnemen. Ze geloven dat mensen daar zelf ten dele verantwoordelijk voor zijn en in zekere zin is het natuurlijk veel aardiger om je bejaarde ouders in huis op te nemen dan om ze weg te stoppen in een bejaardentehuis. Het is volgens mij niet een kwestie van goed en kwaad, maar veel meer een kwestie van efficientie. Wat werkt, en wat werkt niet. Wat heeft op de lange termijn de minst negatieve gevolgen. Ik ben van mening dat inidvidualisme te preferen is boven collectivisme, en dat eigen initiatief beter is dan luisteren naar anderen. Vandaar dat ik denk dat het altijd beter is als mensen eerst zelf problemen proberen op te lossen, in plaats van dat ze hulp van de staat verwachten. "De evolutie gaat niet over het belang van individuen: veel individuen gaan er onderdoor, komen om. Dat is inherent aan hoe het werkt." Maar de economie gaat ook niet over het belang van individuen, het is een collectief ding. "Het is niet voor niets dat neoliberalen steeds maar weer moeten preken dat mensen egoistisch zijn, en dat alles georganiseerd moet worden rond dat egoisme, omdat dat "natuurlijk" zou zijn." Maar jij hecht aan die analyse een moreel oordeel en ik zeg je dat je dit niet moet doen. Mensen zijn nu eenmaal egoistisch, je kunt het misschien wel veroordelen maar je mag het niet ontkennen of negeren. Wil je begrijpen hoe mensen functioneren, hoe samenlevingen werken, dan zul je dat moeten accepteren. Zo is dat nu eenmaal in de wetenschap, we kunnen er alleen maar vanuit gaan wat is. Niet wat idealerwijze zou moeten zijn. Welnu, daar mensen egoistisch zijn is het de vraag hoe we dat egoisme in goede banen kunnen leiden. Is het mogelijk om dit egoisme bijvoorbeeld om te zetten in iets goeds? Bijvoorbeeld medicijnen tegen kanker? Ja, dat kan. Het egoistische kapitalisme kan dat. Terwijl andere economische systemen dat niet kunnen. Dus misschien is dat egoisme niet zo slecht. Ik ben een poosje geleden al tot de conclusie gekomen dat de wereld uit paradoxen bestaat. Vaak bereik je precies het tegenovergestelde, om sociaal te zijn heb je een systeem nodig wat op egoisme is gebaseerd. Mensen zeggen dit soort dingen niet omdat ze boosaardig zijn, maar omdat ze die paradox begrijpen. "Wat jij hier doet is een poging tot zo'n preek" Ik geniet ervan in discussie te gaan, of te reageren op, de meningen van mensen waar ik het absoluut niet mee eens ben. Dat daagt mij uit, ik leer ervan, en ik kom er op nieuwe gedachtes mee. Misschien ervaar jij het als een preek, maar ik kan me gewoon niet voorstellen dat je lol kunt beleven aan een site waar iedereen het met elkaar eens is. "dat neoliberalisme inderdaad iets is dat goed is voor een aantal happy few, en dat de rest er aan onderdoor gaat." Maar hoe kun je dat nou zeggen, als je geen ander systeem hebt wat zo goed in staat is om mensen te verheffen uit armoede. Als je nou iets zou hebben waarbij je kon zeggen 'als we zus en zo doen, dan heeft iedereen het goed' dan zou ik wel naar je willen luisteren. Maar je wijst het enige systeem af wat in staat is rijkdom voor enorm veel mensen te genereren, en de reden dat je dat doet is omdat dit systeem niet perfect is. De mensen die nu nog arm zijn, moeten geholpen worden zelf hun rijkdom te genereren. Ik denk dat jij dat niet wil omdat het slecht zou zijn voor het millieu. Ik denk dat je daarom lievereen iedereen armer maakt, dan dat je arme mensen in de gelegenheid stelt welvaart te vergaren. "voor een aantal happy few" Wat nou happy few?! In Nederland en West Europa heb je geen armoede, in Amerika leven de meeste armen in een betere situatie dan Jan Modaal, en in de rest van de wereld neemt de welvaart ook met ongekende sprongen toe. In China had je 30 jaar geleden nog hongersnood. Het enige echte systeem 'voor een aantal happy few', is het communisme.
Fransisco behandelt veel onderwerpen in vogelvlucht. Een paar kanttekeningen: In Chili werd inderdaad de theorie van Friedman toegepast. Opvallend genoeg was wel dat Chili in de jaren 80 (Pinochet) zo'n beetje het welvarendste land van Zuid Amerika was. In GB werd Thatcher in 1979 met grote meerderheid gekozen. Groot-Brittannië stond er slecht voor toen ze aantrad. De industrie was sterk verouderd, en de voortdurende arbeidsconflicten verhinderden de noodzakelijke vernieuwing. De vakbonden probeerden bijvoorbeeld met man en macht de verouderde en verlieslijdende kolenmijnen open te houden. Thatcher wist die weerstand te breken en het land te moderniseren. Haar methodes waren hard, maar dat was op dat moment ook wel nodig. En haar neo-liberale beleid zorgde voor een economische opleving waar heel veel Britten beter van werden. En Fransisco heeft natuurlijk gelijk als hij zegt dat Naomi Klein een pamfletist is. Ze vindt het haar taak om te waarschuwen voor de schaduwzijde van ongebreideld neo-liberalisme. Daar is niks mis mee. Maar uit de interviews die ik heb gelezen doemt ook wel het beeld op van een gedreven vrouw die doorslaat en overal complotten ziet. En wat is haar alternatief? Meer overheidssturing? Zoveel vertrouwen heb ik nou ook weer niet in de overheid. Die kan niet eens een overzichtelijk project als de Noord-Zuid lijn managen. En wie werken er bij de overheid en hebben er 50 vakantiedagen (vakantie plus ADV) per jaar? Toch niet de meest ambitieuze mensen.
"In Chili werd inderdaad de theorie van Friedman toegepast. Opvallend genoeg was wel dat Chili in de jaren 80 (Pinochet) zo'n beetje het welvarendste land van Zuid Amerika was. Het Chileense wonder... Het LAND was zoooo welvarend, zo macro-economisch stabiel. Duizenden mensen vermoord, vele tienduizenden gemarteld, honderdduizenden onschuldig opgesloten, een werkloosheid van 30%, schrijnende armoede, miljoenen mensen op het randje van de hongerdood. Maar wat ging het geweldig!
Kapitalisme is niet zozeer een ideologie maar meer een organisch ontstaan systeem van oplossingen. Organisch ontstaan ronom menselijke eigenschappen en voortdurend getoest door de praktijk. Anders dan socialisten belooft de liberaal niet het paradijs maar gewoon het best werkende alternatief Hebzucht en onrecht zal niet verdwijnen door kapitalisme maar als je naar de feiten kijkt blijkt het onrecht in het liberaal systeem minder aanwezig dan in alle andere werkelijk bestaande systemen. Omdat liberalisme het beste werkt in een democratisch rechtsysteem is kapitalisme ook de beste garantie voor democratie en recht. Geen perfecte garantie maar nog altijd de beste. en detail: als een bedrijf winst maakt met levensverzekeringen dan heeft die verzekeraar wel erg zitten slapen. Er is niets mis mee om misstanden aan te tonen. Maar het eenzijdig kijken naar de nadelen om een systeem op te blazen betekent volgens mij dat Moore en Klein niet ter goede trouw zijn. Zij maken geen documentaires, maar propaganda. Niet erg serieus te nemen dus.
Wat is dan toch het 'organische' - zeg: 'vanzelfsprekende' - in het -isme, dat is gebaseerd op: arbeid (verdiend geld, waarvan primair geleefd moet worden én wat van kan worden gespaard... conventioneel) dat: kapitaal (gespaard geld uit arbeid, waarmee de bezitter - verder - ondernemen kan, waarop hij/zij kan lenen, en mee gespeculeerd kan worden) voortbrengt, Richard? Men kent in de te leren Economie drie productiefactoren; ten eerste arbeid; dat zijn alle geestelijke en lichamelijke inspanningen van mensen ten dienste van de productie. Ten tweede kapitaal; dat zijn alle goederen die zijn ingeschakeld bij het productieproces om er kapitaal- en consumptiegoederen mee te produceren. Ten derde natuur; dat zijn de grond, het water, de lucht en alles daarop en daarin voor zover niet door mensen geproduceerd.
Deze documentaire gaat volgens mij meer over een aantal landen waar een bijna ongereguleerd kapitalisme inderdaad met geweld door de strot van de bevolking is geduwd, doordat democratisch gekozen, meestal socialistische presidenten met hulp van een buitenlandse macht en het leger werden vervangen door dictators. Dat de maker dit doortrekt naar alles wat kapitalistisch is, lijkt mij een verkeerde conclusie. Ik weet echter niet zeker of het zo is gegaan, want ik heb de film niet gezien.