Kabinet maakt puinhoop van PGB beleid

Vandaag staat het zoveelste PGB-fraude-artikel in de krant. Weer wordt het beeld geschept van een niet deugende maatregel waarbij het maar goed is dat nu bezuinigd gaat worden. Maar hoe zit het echt?

“Iedereen behoudt de zorg die hij nu heeft”, verzekert Staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten duizenden ongeruste mensen die van een persoonsgebonden budget (PGB) gebruik maken. Voor de mensen die aangeven dat ze, ondanks die toezegging, toch in de problemen komen, had Veldhuijzen een verrassing in petto: “Ik nodig al deze mensen uit om bij mij op de koffie te komen!” Die koffie is gedronken. Maar de zorgen en problemen zijn daarmee niet opgelost.

Veel mensen met een PGB gaan tussen wal en schip vallen. In de reguliere zorg krijgen zij niet het maatwerk dat ze nodig hebben. Als dit wegvalt, heeft dat directe consequenties voor hun deelname aan de samenleving, en voor hun economische activiteit. Terwijl ook organisaties als Per Saldo en zelfs het CPB aangeven dat zorg in PGB goedkoper is dan de reguliere zorg en beter inspeelt op de zorgvraag.

Het PGB onderscheidt zich door flexibiliteit en eigen regie. De budgethouder kan zelfgekozen mensen aannemen die hulp leveren op de tijd, plaats en wijze die past bij zijn specifieke aandoening en levenspatroon. Deze mensen kunnen hierdoor participeren in de samenleving. Zij kunnen de zorg zo regelen dat ze op tijd op hun werk komen en tussendoor hulp krijgen die ze nodig hebben. Zij kunnen door deze vorm van zorg een meer gelijkwaardige partner zijn in een relatie. Kortom: zij kunnen leven in eigen regie en participeren naar vermogen. Dat is ook waar het PGB voor bedoeld is. Onder het mom van hervormingen, zonder de gevolgen vooraf in kaart te brengen en zonder goede alternatieven, wordt het PGB door dit kabinet wegbezuinigd.

Minstens net zo schandalig als deze mensen beroven van hun opgebouwde leven in eigen regie, is het criminaliseren van deze groep mensen. Terwijl begin dit jaar het pgb-plan nog in de luiers lag, werd de burger alvast bewerkt door week na week berichten over fraude de media in te gooien. Dat bij iedere regeling mensen zijn die misbruik maken en dat dit bij het PGB niet anders is, wordt niet vermeld. Dat mensen voor wie het oorspronkelijk niet bedoeld is toch PGB krijgen, is een fout van indicatiestellers. Als een sluwe vos schuift dit kabinet deze fouten af op alle budgethouders, die nu als profiteurs en fraudeurs worden weggezet. “Het kan niet zo zijn dat je op internet zoekt, de naam van een kwaal vindt en dan denkt: kijk, daar kan ik 2000 euro per maand voor krijgen”, aldus de Staatssecretaris (Vrij Nederland). Een slimme zet om draagvlak te creëren.

Na veel externe druk is de staatssecretaris bereid tot een Vergoedingsregeling Persoonlijk Verzorging (VPZ), voor alleen de meest zware “gevallen”. Deze gevallen houden recht op het PGB, alleen de naam is anders. Hoe cru het ook klinkt: dat scheelt weer begrafenissen in de eerste week van januari. De Staatssecretaris was namelijk de mensen met bijvoorbeeld thuisbeademing vergeten. Deze mensen zouden dan opeens geen specialistische zorg via PGB meer krijgen, terwijl de reguliere aanbieders het niet kunnen leveren. De grootste groep PGB-houders, mensen die met een paar uur zorg in de week zelfstandig kunnen leven, wonen en werken, laat ze als een baksteen vallen. Deze mensen, waarvan de kwaliteit van leven door het PGB de afgelopen jaren flink is toegenomen, worden nu weer achter de geraniums gedreven. Zij worden teruggeworpen op instellingszorg en zorg in natura die niet de flexibiliteit en eigen regie kan leveren die nodig is om naar vermogen te kunnen participeren.

Dit kabinet, deze Staatssecretaris, is blind voor de enorme impact die het afschaffen van het PGB op duizenden levens heeft. Bezuinigen is het enige wat telt. In de hele zorgsector wordt alle kwaliteit en keuzevrijheid wegbezuinigd. Heel Nederland wordt massaal overgeleverd aan de macht van zorgverzekeraars en marktwerking. Als de staatssecretaris voor de zoveelste keer in de Tweede Kamer onder vuur ligt omdat ze zich niet aan haar beloftes houdt, met op de overvolle publieke tribune de mensen die ze heeft toegesproken, kan ze geen andere uitvlucht bedenken dan: “Ik betreur het dat al deze mensen mijn woorden en intenties verkeerd hebben begrepen”. Dat is niet wat er aan de hand is. Dit kabinet ligt op ramkoers en ze gaan volle kracht vooruit.