Kabinet blijft KLM steunen, met het hoofd in de wolken

De inzet van het kabinet om KLM in alle voorkomende gevallen te steunen is veelzeggend voor de wijze waarop de steunpakketten niet gericht zijn op de toekomst, maar juist op het verleden. Retourtje business as usual is de overduidelijke bedoeling, zelfs waar inmiddels brede overeenstemming heerst over het feit dat die bestemming de minst waarschijnlijke is.

KLM, een bedrijf dat samen met fossiele partner Air France bezig is aan een bloedstollende duikvlucht op de aandelenbeurs, kan rekenen op vrijwel onvoorwaardelijke steun van het kabinet. Hoewel veel meer mensen werkzaam zijn in de zorg, de kunst- en cultuursector en de horeca dan in de luchtvaart heeft laatstgenoemde branche een speciale plek bij het kabinet. En dat roept vragen op.

KLM kon inmiddels rekenen op 3,4 miljard aan overheidssteun, maar er blijkt meer nodig omdat de vooruitzichten opnieuw slecht zijn. Vandaag (2-10-2020) was het hele AirFranceKLM-concern nog maar 1,25 miljard waard en is er maar weinig zicht op verbetering van de situatie.

De minister kocht in februari 2019 14 procent van de AirFranceKLM-aandelen met 750 miljoen euro publiek geld. De waarde van dat belang, dat volgens de Rekenkamer niet eens gekocht had mogen worden, is inmiddels geslonken tot 170 miljoen euro, meer dan 75 procent verlies.

Met de koers van vandaag had minister Hoekstra voor hetzelfde bedrag 60 procent van de aandelen in het bedrijf kunnen komen, een ruim meerderheidsbelang, los van de vraag of je dat zou moeten willen. AirFranceKLM is een bodemloze put, maar het kabinet stelt zonder veel duurzaamheidsvoorwaarden opnieuw voor om miljarden te pompen in luchtkastelen zonder toekomst.

Miljarden die vooral ten goede komen aan leasemaatschappijen in Ierland, die nauwelijks belasting betalen. En leveranciers van belastingvrije kerosine met wie termijncontracten gesloten zijn, wat niet zo handig is als je vanwege de crisis nauwelijks kerosine nodig hebt.

Het geeft aan hoezeer de huidige begrotingssystematiek gegrond is in achterhaald denken, in goed geld naar kwaad geld gooien. Regeren op deze wijze heeft weinig van doen met vooruitzien.

Waarom gebruikt het kabinet de crisis niet als kans om te komen tot de verduurzaming waar ons land en de wereld naar snakt gelet op de economische crisis, de grondstofcrisis, de klimaatcrisis, de biodiversiteitscrisis en de grote gevolgen die we zien voor de hele wereldpopulatie en het ontstaan van onbeheersbare vluchtelingenstromen?

Nu geld lenen is geld verdienen, lijkt het motto van het kabinet, maar de staatsschuld stijgt tot recordhoogte, een schuld die door komende generaties zal moeten worden terugbetaald. Als we onze kinderen met die verplichting opzadelen, zullen we ook meer moeten stilstaan bij hun belangen en bij onze verplichting om hen niet alleen schulden na te laten, maar vooral een leefbare planeet. Onze nalatenschap mag niet vooral uit nalatigheid bestaan. Onze kinderen kunnen onze erfenis niet verwerpen, ze zullen het ermee moeten doen.

De dure cadeaus voor het vervuilende bedrijfsleven en de steunpakketten die bedrijven in de lucht moeten houden die eigenlijk niet levensvatbaar zijn, vormen de duurste verkiezingscampagne ooit. Een begroting in crisistijd zonder de radicale koerswijziging die nodig is volgens tal van adviesorganen zoals het Plan Bureau voor de Leefomgeving. Alles beter dan de grote hoeveelheden gemeenschapsgeld die nu besteed worden om de illusie te wekken dat alles weer zoals vroeger zou kunnen worden.

Vliegen naar het einde van de wereld, zoals Floortje Dessing dat noemt, tegen dumpprijzen en zonder scrupules jegens komende generaties. Fasten your seatbelts, mind your step , het is tijd om de landing in te zetten. En te zorgen dat er straks niemand meer wakker hoeft te liggen van een uit haar krachten gegroeide luchtvaart die nu veel meer geld kost dan het kan opleveren.