Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Journalisten zijn er niet om te zwijgen

  •  
24-09-2012
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
Begrijp me goed. De journalistiek blinkt niet uit in zelfreflectie en kan in zijn algemeenheid slecht tegen kritiek. Net echte mensen. Maar ik vraag me oprecht af of 'wij' hier enige schuld aan hebben.
Het is middernacht in het centrum van Haren. Om mij heen lopen honderden uiterst agressieve relschoppers. Ik doe met een collega verslag van de facebook-rellen in het Groningse dorp. We staan bewust niet achter de linie van de Mobiele Eenheid. Wie schrijft over rellen, moet ervaren hoe het is om er tussen te staan. Om met eigen ogen te zien hoe agressief de meute is en hoe ver ze gaan.
Als de ME ingrijpt worden ook wij belaagd. Een groep wild om hem zich heen meppende ME’ers drijft ons in de richting van een tweede linie. Mijn collega krijgt klappen. Voor ons doemen ineens politiehonden op. Ze kijken niet heel erg vrolijk. We zwaaien met onze perskaarten.
Een ME’er schopt hard met zijn kisten tegen een bloedende relschopper die dan al weerloos en met een grote hoofdwond op de grond ligt. Een andere agent bijt ons toe dat we weg moeten wezen. Hij voegt er nog woest aan toe dat wij de schuldige zijn.
‘Het is allemaal begonnen met die media’ De volgende dag schuif ik aan bij een inderhaast belegde persconferentie. Binnen een paar minuten hoor ik burgemeester Rob Bats van Haren zeggen dat hij een onderzoek gaat beginnen. Onder meer naar de rol van traditionele media.
Buiten staan gedupeerde ondernemers nog verloren in hun beschadigde en leeggeplunderde winkels. Binnen is de zoektocht naar een zondebok al gestart.
Begrijp me goed. De journalistiek blinkt niet uit in zelfreflectie en kan in zijn algemeenheid slecht tegen kritiek. Net echte mensen. Maar ik vraag me oprecht af of ‘wij’ hier enige schuld aan hebben.
Noodverordening De bulk aan berichtgeving over Haren kwam pas op gang toen de burgemeester aankondigde een noodverordening te hebben gemaakt. Op dat moment hadden duizenden mensen al op Facebook aangekondigd af te zullen reizen naar het dorp. De ongelukkige uitnodiging van de 15-jarige Merthe op Facebook was toen al weken oud.
Een burgemeester van een dorp die een noodverordening klaar heeft staan omdat duizenden mensen zijn kleine gemeente dreigen te overspoelen. En dat om een verjaardagsfeestje van een zestienjarige mee te maken. Dat is nieuws. Uniek voor Nederland. En journalisten zijn er om het nieuws te verslaan.
Geen relligerige toon De journalisten die ik – soms met gevaar voor eigen leven – aan het werk heb gezien, waren niet de mensen die met stenen hebben gegooid. Integendeel: ze moesten de projectielen ontwijken. Wij hebben in onze verhalen niet aangezet tot geweld. Geen uitnodigingen de deur uit gedaan. Ik bespeur geen rellerige toon. De vader van facebookmeisje Merthe kreeg alle gelegenheid om zijn oproep te doen. Om tegen de mensen te zeggen dat ze niet moeten komen.
De journalistiek heeft bij herhaling aangegeven dat er geen feest was. Dat de politie mankracht genoeg had om in te grijpen en dat de burgemeester van Haren een noodverordening klaar had liggen. Dezelfde burgemeester overigens die de avond voor de rellen de pers speciaal had uitgenodigd voor een persconferentie. En die zijn er doorgaans omdat iemand wil dat een boodschap de wereld in gaat.
Natuurlijk heeft de pers een verantwoordelijkheid. Maar die ligt in eerste instantie bij het volgen van maatschappelijke ontwikkelingen. De vraag is wel hoe je die boodschap brengt.
Landelijke radiozenders hebben tot op het laatst opgeroepen vooral wel naar Haren te komen. Dat is ronduit onverantwoordelijk gedrag. Maar ik zou dj’s niet meteen tot journalisten rekenen.
De rest heeft keurig verslag gedaan van een bijzondere ontwikkeling. Met aandacht voor alle facetten. Hoor en wederhoor. Zoals journalisten horen te doen.
Journalisten zijn er niet om te zwijgen.
Dit artikel verscheen eerder op de website van De Nieuwe Reporter
Volg Chris Klomp ook op Twitter

Meer over:

opinie, media
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (10)

Michiel Online
Michiel Online24 sep. 2012 - 15:41

ik vind eigenlijk dat er een gebrek aan ethiek is en dat de media daarom in bepaalde gevallen moet weigeren nieuws te plaatsen. momenteel wordt nieuws maar lukraak geplaatst. nu worden dus de jongeren de schuld gegeven dat ze vrijheid verkeerd opvatten, maar jongeren zijn over het algemeen ongeleide projectielen als er niet goed contact wordt gehouden met ouders en andere betrokkenen volwassenen. dus als we het hebben over verantwoord nieuws naar buiten brengen zou je dat gedoseerd moeten doen en niet vooral op negatieve gevoelens inspelen zoals hier op Joop ook gebeurt. minder negatief nieuws en meer goed nieuws in plaats van "te verkopen wat de markt wil" en vervolgens dan jezelf niet als medeschuldige aanwijzen als jongeren dat vertalen naar hun eigen vrijheid.

msj_meijerink
msj_meijerink24 sep. 2012 - 15:41

Het is zeker niet dat je als pers moet zwijgen, maar dat de toonzetting van de berichten veel minder hitsig moet zijn.

Le Chat Botté
Le Chat Botté24 sep. 2012 - 15:41

Jammer, Chris, dat je de verkeerde vraag probeert te beantwoorden. Door een schuldvraag op te werpen vernauw je de kwestie die je aan de orde wilt stellen tot een moreel vraagstuk, met boetedoening als mogelijke consequentie. Je stukje wasemt een begrijpelijke weerzin, want wie wil er nu de schuld krijgen, laat staan boete doen? Laten we daarom samen even een stapje terug doen en ons afvragen: heeft het functioneren van de klassieke media mogelijk invloed gehad op het verloop van de Harense party crash? Mijn antwoord op die vraag is - zonder voorbehoud - bevestigend. Dit komt omdat ik de media beschouw als een collectie spotlichten die schijnt op onze dagelijkse werkelijkheid. De lichten hebben veelal verschillende kleuren. Ze delen de eigenschap dat ze slechts een (klein) deel van de werkelijkheid beschijnen. Ook al zijn er veel lichten, nooit wordt de hele werkelijkheid gelijktijdig verlicht. Sterker nog: niet zelden worden alle lichten op dezelfde plek gericht en dan wordt het daar opeens oogverblindend helder. Voor iemand die graag in de spotlights staat is dat dus the place to be. Kennelijk worden de spotlichten veelal met ongeveer gelijke algoritmen aangestuurd bij het uitlichten van onze wereld, anders zouden ze immers niet zo vaak overlappen. Wie flink beschenen wil worden moet dus de algoritmes kennen en begrijpen. En dan simpelweg op het juiste moment met de juiste act toeslaan. Het waren de happy hooligans die graag in Haren in de spotlights wilden staan. Misschien om later op te kunnen scheppen tegenover hun maten ('heb ik effe keivet de sweetness uit haar sixteen gebeukt'), misschien opdat de pijn en leegte van hun bestaan - heel even maar - verlicht zou worden. Hoe dan ook snappen die slopertjes heel goed hoe gretig alle algoritmes reageren op sensatie. En voorwaar: ze kregen hun spotlights en even voelden ze zich vervuld en trots. Helden in hun eigen droevige wereldje. En de journalisten? De journalisten richtten hun camera's en microfoons. Hadden ze anders gekund? Konden ze nee zeggen? Konden ze de algoritmes wijzigen en zeggen: ik geef deze gastjes geen podium, vanavond doof of demp ik eventjes mijn spotlicht en bericht ik over een van de vele andere lichten en lichtjes in de wereld? Wie trekt er aan de touwtjes Chris? Jij en je collega's? Of manipulerende hufters, met en zonder poen? Ponder that for a while...

JoopSchouten
JoopSchouten24 sep. 2012 - 15:41

Hoe meer pers aanwezig hoe beter. Overal en altijd.

JoeChip
JoeChip24 sep. 2012 - 15:41

Nou Chris, laat me je helpen. Hoe kwam je zelf in Haren terecht? Waar vernam je voor het eerst dat er iets loos zou zijn in Haren? Wat was de toonzetting van het bericht? Door wie en waarom was dat bericht de wereld in geholpen? In mijn geval: Ik zit op facebook, twitter... noem het maar op. Daar heb ik eigenlijk niets over het “feest” in haren vernomen. Ik bleef het de facebook party in Haren echter onophoudelijk steeds weer in een nieuwe vorm tegenkomen bij het NOS journaal, RTL nieuws en NU.NL. De toonzetting was steeds dat het uit de hand zou gaan lopen.

DonCarlos
DonCarlos24 sep. 2012 - 15:41

De media zijn toch niet alleen maar journalisten??het is alleen maar een middel voor massacommunicatie dacht ik.. Dat de journalistiek er alles aan gedaan heeft om dat feestje niet door te laten gaan geloof ik graag maar ik heb nu al wel zo,n 15 journalisten gehoord die "met gevaar voor eigen leven"dit door de journalistiek afgelaste feestje live hebben meegemaakt. Nou ja,de goede kant van het verhaal is dat de kranten weer dagenlang wat te schrijven hebben,over wat er fout ging en wie eigenlijk de schuld heeft.

Ter Havested
Ter Havested24 sep. 2012 - 15:41

Chris, nee jullie zijn niet verantwoordelijk voor de rellen. Dat zijn de relschoppers. Ja, jullie (de media) zijn wel medeverantwoordelijk voor de groei van het "evenement" en daarmee kansverhogend dat, naast nieuwsgierig volk, ook verkeerd volk zich getriggerd voelt naar Haren te gaan. Laten we elkaar niet voor de gek houden, de media was de dagen voor het "evenement" één doorlopend reclameblok voor "Project-X". De media is ook o zo voorspelbaar. Afgelopen zaterdag schreef ik al: "Zeven dagen lang werden we gek gemaakt met de vraag: Zal het gebeuren ?? De komende zeven dagen worden we gek gemaakt met de vraag: Hoe kon dit gebeuren ??" En zie, we hoeven geen radio/TV aan te zetten of krant te lezen. De berichtgeving gaat unaniem over één ding: Hoe heeft dit kunnen gebeuren en wie is verantwoordelijk ??

Praapje
Praapje24 sep. 2012 - 15:41

Als je bewust in de meute gaat staan om "te ervaren hoe het is" moet je niet gaan klagen dat je klappen krijgt. De ME kan niet ieder persoon eruit pikken die niet bij die meute hoort. En om te ervaren hoe het is? Hoort dat bij objectieve verslaggeving? Kun je niet van een afstandje gadeslaan wat er gebeurd? Wat is de meerwaarde om in de meute te staan? Je inleven in de mensen? Het lijkt me juist erg hinderlijk in het verslaggeven, omdat je geen overzicht hebt en wordt meegezogen in het geweld.

rgeurtsen
rgeurtsen24 sep. 2012 - 15:41

Het lijkt mij inderdaad onzinnig om journalisten die op vrijdag ter plekke bezig waren de schuld van wat dan ook te geven. Zij waren er om te rapporteren. Eerder generaliseerde ik 'media' waarbij ik journalisten en mediageile egotrippende dj's in een pan kokend water gooide. Wellicht fout... De nuance ken ik nog niet... De Dj's zijn over de schreef gegaan, onfatsoenlijk, onbehoorlijk, en het OM moet er maar eens in duiken. Ik ben het oneens met die gluiperd van het NOS-journaal die in Nieuwsuur op maandagavond alleen over zichzelf en zijn eigen programma's wilde praten. Terwijl de oude media in het algemeen werden bekritiseerd door de man die op 20 juni jarig is. Er is in allerlei media gedurende meerdere dagen voor vrijdag aandacht besteedt aan dit onzinnige gedoe. Elke lokale kermis of festivalachtige activiteit gaan gepaard met zuipen en matten, zeker in het oosten van het land en die in de kop van Noord-Holland - en dan vooral verwende blanke hufterige pubers. De vraag blijft of dat een nieuwsfeit is... ik denk van niet. Blijf schrijven journalisten, maar vermaakprogramma's als de egotrippende DWDD redacties hadden het flink mis... vooral de schreeuwende jongeman die kwaad werd dat zijn moderne medium werd aangevallen - een verrassend geluid - maar wel van een verongelijkte puber, ook al lijkt hij al tot de generatie ik ben ouder dan twintig en weet het veel beter dan jullie oude sufferds te zijn. Daar hebben we er trouwens al een flink stelletje van Siewert, Fretz, en Köpping (namen allemaal bij benadering).

1 Reactie
Jansen & Jansen
Jansen & Jansen24 sep. 2012 - 15:41

[Het lijkt mij inderdaad onzinnig om journalisten die op vrijdag ter plekke bezig waren de schuld van wat dan ook te geven. Zij waren er om te rapporteren.] De schuld geven, nee dat natuurlijk niet, maar interessant is wel dat gevraagd naar de reden waarom men aanwezig was een groot aantal deelnemers aan de rellen in Londen antwoordde; "we zagen het op TV en wilden erbij zijn." Tegelijkertijd weten we dat de strandrellen in Hoek van Holland plaatsvonden zonder live media-aanwezigheid. Reden genoeg om eens uit te zoeken wat de media nu wel en niet aan invloed hebben.