Joop

José Mujica, de nederigste leider ter wereld: Ongelijkheid is de ziekte van de moderne democratie

  •    •  
04-06-2022
  •  
leestijd 2 minuten
  •  
2944 keer bekeken
  •  

José Mujica was van 2010 tot 2015 president van Uruguay. Hij wordt wel gezien als de nederigste president die de wereld ooit gekend heeft. De linkse politicus bleef in zijn bescheiden huis wonen en in zijn oude VW Kever rijden. Al Jazeera spreekt nu met hem over de toestand in de wereld. Hij verafschuwt wat Poetin doet maar verwijt het Westen dat ze niets ondernomen hebben om de oorlog te voorkomen. "Er werd daar al 15 jaar aan de grens gevochten." Bovendien had de NAVO zich terughoudender moeten opstellen. "Geen enkele grootmacht accepteert raketten aan z'n grenzen. De VS niet met Cuba, China niet en Rusland ook niet. Je kunt je wel beroepen op internationaal recht maar de werkelijkheid is gewoon anders."

Over de pandemie bekritiseert hij hoe de vaccins die er snel waren - "de wetenschap heeft wonderbaarlijk werk verricht" - werden voorbehouden voor de rijke landen. "Eigendomsrecht gaat boven gezondheid", constateert hij. Dat is een van de ziektes van rechts-liberale democratie en dat hangt samen met het gebrek aan gelijkheid. Weliswaar is voor de wet iedereen gelijk maar de rijken kunnen door hun macht de werking van de wet vaak naar hun hand te zetten. "Ongelijkheid is de ziekte van de moderne democratie."

In de jaren '70 was Mujica lid van de linkse guerrillabeweging die streed tegen de militaire dictatuur in Uruguay. Hij zat gevangen en werd gemarteld. Spijt heeft hij niet, behalve dan van zijn fouten. "De maatschappij veranderen bleek moeilijker dan we dachten. Maar we geloofden er in. We werden gedreven door hoop. Dat is het probleem voor de jongeren van nu. Er is niets om in te geloven."

Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (39)

MicroWolf
MicroWolf6 jun. 2022 - 7:34

"Ongelijkheid is de ziekte van de moderne democratie." Want 200 jaar geleden was er nog geen ongelijkheid?

1 Reactie
drs. H.C. Queyncken Tollaert
drs. H.C. Queyncken Tollaert6 jun. 2022 - 8:22

@ MicroWolf - hoe fijn dat je dit zelf zo meent te moeten vragen. Maar wat bedoel je? Vertel me eens wat je van het heden vindt. Wij kennen nu extreme sociale ongelijkheid, een toestand die ziekmakend is, en dodelijk. Onze democratieën worden met de dag minder krachtig. Ze verpieteren en kunnen overlijden. Het klimaat zal eraan gaan. Wat je me ook gaat antwoorden: in juni 1822 was er geen catastrofe op komst die een einde zou kunnen maken aan al het leven op aarde. Nu wel.

Sonic2
Sonic25 jun. 2022 - 22:00

Het is eigenlijk niet eens zo moeilijk. Als je de boel de boel laat en boekhouden belangrijker vindt als de samenleving en vertrouwt op degene die winstbejag in het oog hebben dan krijg je dus wat we de afgelopen 40 a 50 jaar hebben gehad. Het enige wat economisch echt werkt is de sociaal democratie. Als je niet in de overheid wilt investeren krijg je de brakke en gebrekkige collectieve sector die je nu hebt. Als je mensen hun uitkering verlaagt en arbeid flexibel maakt, krijg je een race naar de bodem. En als je uitkeringsgerechtigden wilt vernederen. En mensen met een toeslag krijg je het schandaal. Dat zo voorspelbaar is. De SP is door veel "kenners" al extreemlinks genoemd. Dus gaat oud CDA'er Omtzigt met de eer strijken. Poetin kan trouwens ook gewoon een democraat worden. Hij kan ook wat minder mensen uitmoorden. Een onnodige oorlog niet starten bijvoorbeeld. Hij zou ook pers kunnen aanmoedigen die kritisch is en geen politieke tegenstanders kunnen vergiftigen. Dan hoeft hij zich niet zo zorgen te maken over de NAVO. Het is een fake bedreiging.Een luchtkasteel. Het idee dat de NAVO Moskou of Sint Petersburg in puin gaat leggen. Net als wij geen gevaar lopen van de Russen. Poetin legt Berlijn of Amsterdam niet plat. Hysterie om niets

Frans Akkermans
Frans Akkermans5 jun. 2022 - 14:16

. rondreis door Zuid-Amerika. Dat was na de annexatie van De Krim. Ben benieuwd welk standpunt hij toen innam. Als oud-strijder tegen en gevangene van de junta destijds mag je aannemen dat hij het fascisme herkent als dit zich manifesteert. Deze opmerking in het licht van dit citaat: "Al Jazeera spreekt nu met hem over de toestand in de wereld. Hij verafschuwt wat Poetin doet maar verwijt het Westen dat ze niets ondernomen hebben om de oorlog te voorkomen. "Er werd daar al 15 jaar aan de grens gevochten." Bovendien had de NAVO zich terughoudender moeten opstellen. "Geen enkele grootmacht accepteert raketten aan z'n grenzen. De VS niet met Cuba, China niet en Rusland ook niet. Je kunt je wel beroepen op internationaal recht maar de werkelijkheid is gewoon anders." Een realpolitiker lijkt mij.

1 Reactie
Frans Akkermans
Frans Akkermans5 jun. 2022 - 19:02

Ik zie dat de eerste regels zijn weggevallen. Ik verwees naar de ontmoeting met Putin in 2014. (http://en.kremlin.ru/events/president/news/46235). Maar hij is niet de enige president of minister die een borrel heeft gedronken met deze fascist.

Frans Akkermans
Frans Akkermans5 jun. 2022 - 11:03

Weer zo'n commentaar van iemand die over die afgeschudde veren van Kok begint zonder hem gelezen te hebben.

Poezenmens
Poezenmens5 jun. 2022 - 9:21

“Ongelijkheid is de ziekte van de moderne democratie." De illusies van Joop den Uyl: spreiding van kennis, macht en inkomen. Inderdaad illusies. Maar wat is er mis met spreiding van kennis, spreiding en macht? De VVD onder Wiegel had daar heel andere ideeën over. Na het kabinet Den Uyl kregen we Wiegel, Lubbers. Daarna Kok die de ideologische veren afgeschud heeft. De ideologie van Den Uyl en de PvdA werden bij het grof vuil gezet. Zelfpromotor Hans Wiegel al decennia met zijn oude paardje van zelfzucht en anti-overheidsdenken, met nu achterop in het zadel Mark Rutte, een ex-liberaal die meer houdt van macht dan van liberalisme. Het Nederland van Den Uyl tegenover Wiegel en Rutte: het neoliberalisme waar hebzucht en egoïsme de democratie om zeep helpen.

1 Reactie
Poezenmens
Poezenmens5 jun. 2022 - 11:31

spreiding van kennis, spreiding en macht moet zijn: spreiding van kennis, macht en inkomen

Minoes&tuin
Minoes&tuin5 jun. 2022 - 7:17

" Weliswaar is voor de wet iedereen gelijk maar de rijken kunnen door hun macht de werking van de wet vaak naar hun hand te zetten. "Ongelijkheid is de ziekte van de moderne democratie." In een notendop het gif in de wereld.

Greendutch
Greendutch4 jun. 2022 - 18:59

"Ongelijkheid is de ziekte van de moderne democratie.” dus vertaald is het : kapitalisme maakt democratie kapot. ? wisten we dat al niet? of is dit nieuw voor El Jazeera?

6 Reacties
Hallahan2
Hallahan24 jun. 2022 - 20:30

Als kapitalisme het niet is, wat zou het dan moeten zijn volgens jou?

Minoes&tuin
Minoes&tuin5 jun. 2022 - 7:33

Greenduch Natuurlijk wisten we dit al, de rijken weten dit evengoed als de machtelozen en houden het in stand. Het is een visuele cirkel. Macht is te koop en een machtig chantagemiddel!

drs. H.C. Queyncken Tollaert
drs. H.C. Queyncken Tollaert5 jun. 2022 - 10:31

@ Hallahan2 - ik neem aan dat je bedoelt: er is geen alternatief voor het hedendaagse kapitalisme. Er zijn andere, gezonde, sociale, en moreel verdedigbare mogelijkheden om een samenleving in te richten. 'Ons' kapitalisme is antisociaal, toxisch, en immoreel. Het is nihilisme, en het kan de geest van iemand helemaal bezetten. Zó ernstig, dat de geïnfecteerde elke verbeeldingskracht mist om creatief na te denken over veranderingen ten goede. Heeft het dictaat van de markten ergens een mooie instelling voor zorg, onderwijs, cultuur te gronde gericht? De persoon die terminaal lijdt onder een irreversibele marktpsychose zal dan zeggen: oh, maar dan was daar natuurlijk nog lang niet genoeg marktwerking. Vroeger waren vele zaken op sociaal gebied zoveel beter, voor iedereen (jawel, iedereen, letterlijk). Ik neem als peiljaar 1975. Waarom? Wel, ik ben in de gelukkige situatie dat ik een vergelijking kan maken tussen 'toen' en 'nu', gewapend met ervaringskennis. Zie je: ik was er toen zelf bij. Net als ik er zelf nu bij ben. Mijn geheugen is sterk. Het hele idee dat wij in 'vooruitgang' leven, dat is fictie. Het wordt je aangepraat, zo effectief, dat je als je jeugdig bent dat nog geloven gaat ook. Kapitalisme? Dat is schizofrenie. Vervreemding, dissociatie, derealisatie, depersonalisatie, sadisme, onwrikbaar geloven in oneindige groei, oneindig fellere concurrentie, uitbuiting, slavernij, marteling, en oorlog - tot de komende zondvloed.

Frans Akkermans
Frans Akkermans5 jun. 2022 - 11:13

@Tollae Een goed geheugen wil nog niet zeggen dat u de zaken en de feiten op een rijtje heeft. Ga eens in de leer bij Our World in Data en ,voor Nederland bij het CBS. Dat kan voorkomen dat u uw lezers steeds vermoeit met feitenvrij preken.

drs. H.C. Queyncken Tollaert
drs. H.C. Queyncken Tollaert5 jun. 2022 - 12:37

@ Frans Akkermans (12:13u) - nou Frans, als je mijn berichten vermoeiend vindt, dan dit: je bent niet verplicht om ze tot je te nemen. Anderen bij Joop geven me complimenten. Feitenvrij? Neen. Iemand als ik leest veel. Gedegen artikelen en boeken van auteurs binnen de sociologie, psychologie, psychiatrie, rechten, en jawel: de politieke economie van onze tijd, die in feite een politieke theologie is à la Carl Schmitt. Op grond van dit alles schrijf ik berichten die samenhangen laten zien; ze zijn pogingen om betekenis te geven aan de grote veranderingen in onze samenlevingen in de voorbije decennia. Die verslechteringen zijn geen natuurverschijnselen; ze zijn mensenwerk, en wel heel gevaarlijk broddelwerk, verricht door de machtigen en hun beulsknechten, de emotieloze uitvoerders in een verstikkende bureaucratie met een waterhoofd. Frans, we moeten kennis, informatie, en data eerst scherp van elkaar onderscheiden, en dan pas onderzoeken in welke verhoudingen die dingen tot elkaar staan. Wie zich alleen bedient van ranglijstjes en statistieken, die kan nooit een beeld van het totaal krijgen. O ja, die feiten. Wat denk je van de onthutsende woningnood, de dakloosheid, de armoede, de wachtlijsten overal in de zorg, de noodzaak van voedselbanken, de schulden bij zoveel Nederlanders, de kwestie-Groningen, het toeslagenschandaal, en andere ellende in het Holland van nu? Nederland werd in de uitverkoop gezet, dertig jaar geleden al, en is een tweedehands-samenleving geworden.

Gimli1955
Gimli19555 jun. 2022 - 13:16

@Frans Het is maar van welke kant je het bekijkt, de daders en aanhang zullen altijd naar de lijstjes en statistieken wijzen, die door de machthebbers zelf aangevraagd zijn. Wie betaalt, bepaalt de uitslag. Ziende blind en horende doof zijn diezelfde aanhangers en willen het falende beleid en het onrecht niet zien. Zij dragen niet de gevolgen van het beleid en wijzen naar eigen verantwoordelijkheid. Ik ga niet opnieuw alle voorbeelden noemen, als die toch niet landen en inzicht geven in hoe het werkelijk gesteld is met Nederland. De politiek heeft het constant over het gebrek aan vertrouwen, terwijl het in werkelijkheid wantrouwen is. De feiten zijn uitstekend zichtbaar voor die wie het wil zien en de annotatie van de politiek zegt eigenlijk voldoende. Uiteraard is het de schuld van de "extreem rechtse" partijen, zij zitten immers in de regeringen vieren racisme en discriminatie in bij de instanties, die juist de kwetsbaren behoren te beschermen tegen een hardvochtige overheid. Zelfs de rechtspraak en vele maatschappelijk instituten zijn besmet met het asociale virus. Daar helpt geen vaccin tegen, en geen mondkapjes, wel wordt repressie uitgevoerd en nepnieuws geleverd. Hoe langer het onrecht, hoe groter de schade, maar dat zal neoliberaal rechts niets uitmaken, als zij maar kunnen profiteren van hun zelf ingevoerde falende systeem. Dat wordt dan door de "democratie" in stand gehouden.

Halas
Halas4 jun. 2022 - 17:45

Wat is het einddoel bij het streven naar gelijkheid? Eerst heette het dat iedereen gelijke kansen moest hebben. Nu hoor je dat gelijke uitkomsten het doel is. Dus iedereen heeft het hetzelfde te besteden? Iedereen krijgt dezelfde uitkomst? Ook als je minder energie steekt in je leven in vergelijk met anderen? Lijkt me nogal oneerlijk en niet echt bevordelijk voor een energieke maatschappij...

3 Reacties
Gimli1955
Gimli19555 jun. 2022 - 6:43

Zelfkennis is belangrijker dan nietszeggende veronderstellingen en aannames, incluis cirkel redenaties. Alsof nu alles op rolletjes loopt met het huidige systeem? Fundamentele problemen worden niet aangepakt, niet opgelost en alles is tot stilstand gekomen. Visie is afwezig, incluis een mogelijke stip op de horizon. Behoud van macht is tot doel verheven en idem met de status quo. Er bestaat geen energieke maatschappij en de energie van de regeringspartijen zit in het verbergen van schandalen en affaires, het zwartlakken van dossiers en het op slot houden van archiefkasten vol bonnetjes. De Rutte doctrine regeert en er profiteert een steeds kleinere groep. De rest is gedecentraliseerd naar lagere regionen met de belofte van verbetering, wat naderhand voorspelbaar een verslechtering blijkt te zijn. Het gaat niet om het streven naar gelijkheid, het gaat om het streven naar gelijkwaardigheid, maar die verbastering komt het neoliberalisme en de aanhangers goed uit. Kunnen ze zich verschuilen achter aangepaste criteria. Lost het iets op voor de slachtoffers van het systeem? Neen, natuurlijk niet en dat is ook precies de bedoeling. Geen alternatief en geen perspectief, alleen nog meer van hetzelfde in Rutte 4.

Jonathan2
Jonathan25 jun. 2022 - 7:44

Wat een staaltje zelfbedrog. Ja man, zweet wordt echt beloond in een kapitalistisch systeem. Voor een reclamefilmpje van 5 min kun je in de VS meer krijgen dan wat 1000 werknemers van een bedrijf in een hele leven verdienen. Je moet echt eens wakker worden en kijken hoe de geldstromen en netwerken in ons perverse systeem door het riool stromen.

Oki Doki
Oki Doki5 jun. 2022 - 10:10

Als de man spreekt over vaccins voor iedereen dan spreekt hij niet over dat iedereen precies dezelfde hoeveelheid te besteden zou moeten hebben. In onze wereld zijn er mensen die meer geld hebben dan landen en aan de andere kant zijn er heel veel mensen die geen eten of een vaccin kunnen betalen. Er hoeft zeker geen totale gelijkheid te komen maar op dit moment is het uiterste tegenovergestelde aan de hand op de wereld, er is sprake van maximale ongelijkheid.

Olav Meijer
Olav Meijer4 jun. 2022 - 15:43

Iemand die zijn principes trouw is gebleven en ernaar leeft. Een prima voorbeeld van hoe het ook kan.

Gimli1955
Gimli19554 jun. 2022 - 14:57

Goede inhoudelijke analyse, incluis onderbouwing, van een wijs man. Vergelijk dat eens met Rutte en consorten. Het is maar waar de prioriteiten liggen voor de machthebbers en overheden.

Karingin
Karingin4 jun. 2022 - 14:51

Held

1 Reactie
drs. H.C. Queyncken Tollaert
drs. H.C. Queyncken Tollaert4 jun. 2022 - 15:16

Van harte eens.

Minoes&tuin
Minoes&tuin4 jun. 2022 - 13:22

Mooie bijdrage, mooie man, mooi mens. Als je terugkijkt op de laatste decennia dan kan ik de uitkomst van zijn overpeinzingen zo goed begrijpen. Wil je iets veranderen, dan zal de mens bij zichzelf moeten beginnen. Maar de Latijns Amerikaanse geschiedenis geeft zoveel teleurstellingen dat we nog lang in de ontkenning bleven leven door hoop. Het zijn sterke benen die de weelde kunnen dragen. Sterke benen!

Noordermeer2
Noordermeer24 jun. 2022 - 12:59

Klinkt als een wijs man.

Rick van de Kreek
Rick van de Kreek4 jun. 2022 - 12:28

Het Westen heeft niks ondernomen om de oorlog te voorkomen? Wat had het Westen moeten doen? Oekraïne uitleveren aan Putin? En daarna Polen en de Baltische Staten?

11 Reacties
Armoedegrens
Armoedegrens4 jun. 2022 - 14:06

Heeft u zelf enig bewijs voor uw claims dat het Westen wél wat heeft ondernomen om de oorlog te voorkomen, en dat de Russen Polen en de Baltics willen innemen? Wat het Westen had kúnnen doen, maar niet heeft gewíld, wordt bijvoorbeeld in deze, al door velen aangehaalde, lezing uiteengezet: https://www.youtube.com/watch?v=JrMiSQAGOS4

Zomaareenmening
Zomaareenmening4 jun. 2022 - 14:36

Rick, het Westen had al veel eerder aan de bel kunnen trekken. De toenmalige Oekrainse leider Janoekovits heeft oogluikend ( moedwillig!) toegelaten dat veel russische inwoners die in het oosten van Oekraine, de Donetsch regio, woonden zich probeerden af te scheiden van Oekraine. Er heerste jarenlang een zogenaamde burgeroorlog die ondersteund werd door Janoekovitsch en Rusland ( Janoekovitsch was tenslotte de trekpop van Rusland). Toen Janoekovitsch democratisch werd weggestemd en Zelinsky aan de macht kwam heeft Rusland de Krim bezet. In al die jaren had het Wetsen wel degelijk actie kunnen ondernemen maar het werd allemaal oogluikend toegelaten omdat men toch huiverig was voor Poetins reactie. Nu is het echter te laat! Hoe dom kan men zijn?

Martin van der Linde
Martin van der Linde4 jun. 2022 - 14:40

Rick, het klopt deels wat hij zegt. De EU deed niets, het bleef voetjevrijen met Poetin, toen Oekraïne in 2014 om steun vroeg. Alleen de VS zag het gevaar en stuurde geld en instructeurs. Dat maakt dat het Oekraïnse leger het zolang uithoudt tegen over de dronkaards van Poetin.

Kees van Bemmelen
Kees van Bemmelen4 jun. 2022 - 14:45

Rick van de Kreek, Dat is inderdaad niet helemaal duidelijk. Hij zegt in het interview 'die oorlog is al vijftien jaar aan de gang. Vijftien jaar is niet een dag.' Maar hij zegt niet concreet welke actie het westen of de navo dan hadden moeten ondernemen en gek genoeg vraagt die journaliste dat ook niet. Hij zegt ook 'Poetin heeft al vaak geklaagd over de houding van de navo.' Hadden we daar dan naar moeten luisteren en niet moeten uitbreiden naar het oosten, zodat Poetin ongestoord zijn gang kon gaan in de regio? Onduidelijk. Verderop in het interview zegt hij ook nog dat hij een tegenstander is van welke vorm van economische sancties dan ook. Dus het is een raadsel hoe we die oorlog hadden kunnen voorkomen.

Gimli1955
Gimli19554 jun. 2022 - 14:55

De vraag stellen, is hem ook beantwoorden. Als dat je keuze is, dan heb je hem beantwoord. Indien niet, dan heb je de verkeerde vraag gesteld.

Karingin
Karingin4 jun. 2022 - 15:27

Ja dat zegt ie er niet bij. Weet je misschien niet eens, maar ik begrijp wel de achterliggende gedachte dat het Westen alleen maar iets doet als de eigen belangen in gevaar dreigen te komen. Eigenbelang is niet per se slecht, maar je kan het ook te gek maken. Ik ken deze man verder niet, maar zo op het oog is hij een principiële man, bedachtzaam, standvastig en oprecht begaan. Wat een verademing

Noordermeer2
Noordermeer24 jun. 2022 - 15:35

Misschien dat u onderstaande link naar een interview met Jaap de Hoop Scheffer over z’n tijd als secretaris-generaal van de NAVO eens moet kijken. Dat maakt een hoop duidelijk zeker als je die in historisch perspectief plaatst. Bedenk daarbij dat de Hoop Scheffer secretaris-generaal was tot 2009. Kijk, luister en huiver. https://youtu.be/1viyoSnv-e0

Rick van de Kreek
Rick van de Kreek4 jun. 2022 - 16:19

@ Karingin Arm en nederig zijn geen slechte eigenschappen voor een politicus, dat ben ik wel met je eens. Wie financieel heel nederig was, was opvallend genoeg Charles de Gaulle. Die leefde erg sober en betaalde alles uit eigen zak. Nogal een verschil met (veel van) zijn opvolgers.

Noordermeer2
Noordermeer24 jun. 2022 - 20:54

https://youtu.be/1viyoSnv-e0

EricDonkaew
EricDonkaew5 jun. 2022 - 5:26

@Rick van de Kreek: Charles de Gaulle ------------------------ En onze eigen Willem Drees sr.

Jan Man
Jan Man5 jun. 2022 - 8:24

“Het Westen heeft niks ondernomen om de oorlog te voorkomen? Wat had het Westen moeten doen?” Het Westen had in ieder geval jaren geleden moeten stoppen met het spekken van Poetin’s leger. We hadden de gasimport moeten verminderen en meer moeten investeren in groene alternatieven. Dan hadden wij er nu qua economie en milieu beter voorgestaan en had Rusland minder middelen gehad om Oekraine binnen te vallen. Het is net als bij de stikstofcrisis te wijten aan een gebrek aan visie. Dat is een patroon in het westen.

EricDonkaew
EricDonkaew4 jun. 2022 - 12:20

Prachtig mens, die José Mujica. Iemand met een voorbeeldfunctie. Ook zijn opvattingen over meer recente gebeurtenissen deel ik.