Jij bent Fred Teeven en die droge tong tegen je verhemelte de inbreker

Je hebt misschien nog ergens een uitnodiging liggen voor een laatste nieuwjaarsreceptie maar toch zijn de tijden weer gewoon. De feestdagen vervagen in je herinnering en datzelfde gebeurt met de goede voornemens. Je begrijpt niet meer goed waarom je toch toe wilde geven aan de totalitaire druk van de samenleving. Je wilt in deze zware tijd hoe dan ook jezelf zijn. Bovendien is het net of je schuddend over straat loopt. Je betreedt de gemaksshop. Je koopt een pakje sigaretten van het vertrouwde merk. Net als verleden jaar.

Mensen die willen stoppen met roken, dames en heren, lieve vrienden en vriendinnen, verdienen niet alleen een bemoedigend woord, maar ook praktisch advies. Ex-rokers zonder winstoogmerk zijn de enigen die dat kunnen bieden. En ik bijt de spits af.

In 2004 dwong de samenleving mij voortaan af te zien van mijn geliefde Caballero’s zonder filter die ik net als mijn vader met overgave en in grote hoeveelheden rookte. Vanaf 1 januari mocht dat niet meer. Mijn werkgever besloot geen enkele faciliteit te scheppen: wie niet zonder kon, moest zijn pafje maar buiten bij de fietsenstalling genieten. Pafje dus.U weet het: de antirokerskerk heeft het over “pafje” en “paffen”. Naar zelfingenomen volk, waar de Engelsen de prachtige uitdrukking “holier than thou” voor verzonnen hebben.

Ik dwaal af: de samenleving en de grote meerderheid van mijn collega’s brachten mij dus geweldig in het nauw want zij juichten deze vrijheidsbelemmerende maatregel toe. In feite tracteerden zij rokers elke dag op een of meer gedwongen stoppogingen. Je pakt tenslotte pas de lift naar de fietsenstalling als de behoefte aan nicotine je hele lijf aan stukken lijkt te scheuren. Ik was niet van plan zo mijn werkzame leven door te brengen. Ik besloot dus te stoppen met roken.

Stoppen met roken is een afschuwelijke ervaring, want het  brengt afkicken met zich mee. Er doen zich niet alleen lichamelijke maar ook psychische verschijnselen voor: je bent kortweg gezegd niet meer te genieten. Dat kan voor sommigen een reden zijn om weer te gaan roken, bijvoorbeeld omdat een geliefde zegt: “Ga asjeblieft sigaretten kopen”.

Advies nummer één: je omgeving – althans het allergrootste deel van je omgeving – ziet graag dat je met roken stopt. Dan moeten ze de consequenties ook nemen: weken lang is het net of je met een bomgordel onder je kleren door de wereld stapt. Ook gloeit een kort lontje. Je staat klaar om te ontploffen en dat zal regelmatig gebeuren.

Advies nummer twéé: neem tijdens de afkickperiode geen belangrijke beslissingen, ook al is de neiging nog zo groot, want ze zijn waarschijnlijk onvoldoende of verkeerd doordacht. Laat je werk zo mogelijk door anderen controleren en luister naar de kritiek van je collega’s. Ondanks lont en bomgordel, want waarschiijnlijk zit je op de zaak de eerste weken shit te produceren.

Maar nu het belangrijkste: hoe ga je om met onthoudingsverschijnselen? Het is mijn sterke overtuiging dat je die alleen zélf de baas kan worden. Er is maar één manier om ze de baas te worden en dat is wachten tot ze over gaan. Nicotinekauwgom en andere producten nemen de onlustgevoelens weg door de verslaving in stand te houden. Ik heb het wel eens geprobeerd. Toen kreeg ik trek in sigaretten én kauwgom.

Het ging er dus om de protesten van het lichaam te doorstaan. Hier speelde de woede die het stoppen met zich meebracht, een nuttige rol. Iedere keer als mijn tong weer aan mijn gehemelte kleefde, gaf ik de agressie ruim baan. Ik richtte deze agressie op de afkickverschijnselen zelf. Ik werd kwaad op die afkickverschijnselen. Ik wilde ze als het ware midden tussen de ogen beuken en als ze bleven staan nog een trap in de ballen. Dat heeft me er doorheen gesleept. Je kunt op van alles en nog wat woedend worden: de tabaksindustrie, je eigen slapheid, het gemis van een genotmiddel, maar dat maakt je er niet sterker op.

Het kenmerk van een nicotineverslaving, het belangrijkste product daarvan, dat  bestaat uit onthoudingsverschijnselen. Daar betaal je voor. Die houd je in stand. Word daarom kwaad niet op jezelf – jij bent ok – maar op de onthoudingsverschijnselen. Die ga je de deur uit rammen. Jij bent Fred Teeven en die droge tong tegen je verhemelte is de inbreker! Grijp die honkbalknuppel. Flikker hem de trap af.

En dan – na een paar weken – wordt het minder met het lichamelijk ongemak. De psychische onlust blijft veel langer hangen, maar ook dat gaat voorbij. Als je op 1 januari gestopt bent, kun je bijvoorbeeld vanaf half maar beginnen met het herstel van de verstoorde relaties op het werk.

Het geheim zit hem nadrukkelijk in het richten van je agressie op de afkickverschijnselen zelf en niet op iets anders.

Maar ik geef mijn mening graag voor een betere en wellicht is elk advies van een ervaringsdeskundige bruikbaar. dit is een nadrukkelijke oproep.