Jetten en Bontenbal normaliseren extreemrechts, BBB en VVD regeren over hun graf

Zoals mensen met hun lichaamstaal – dus niet verbaal – iets kunnen duidelijk maken, zo kunnen ook politieke partijen indirect – zonder woorden – hun een signaal geven.

Het aanwijzen van de twee informateurs Wijers en Van Haersma Buma illustreerde dan ook de wens van Jetten en Bontenbal om uit te stralen dat ze naar een gezellig ouderwets middenkabinet streven, waaraan de VVD zich geen buil kan vallen. Want een conservatieve CDA-regent naast een in de politiek en het bedrijfsleven gepokt en gemazelde D66-regent. Wijers: AKZO Nobel, Shell, Heineken en HAL. Bovendien - nog meer geruststellend voor de VVD - een van de belangrijkste Nederlandse neoliberale marktfetisjisten. Wijers werd destijds niet zomaar de zevende VVD-minister genoemd; en zijn partij ‘VVD-lite’. 

De locatie van zijn opmerkingen over de pathologische leugenaar Yeşilgöz en zijn voorkeur voor een kabinet met een gedomesticeerd GroenLinks-PvdA is tekenend. Een feestje voor het bedrijfsleven van D66-donateur Willem Sijthoff (wiens clubje juist geen kabinet met GroenLinks-PvdA wil).

Jetten, die de VVD met fluwelen handschoenen wil aanpakken, liet Wijers onmiddellijk vallen en dorst zelfs geen vervanger voor hem te benoemen. Lopen op eieren.

We hoeven niet veel medelijden te hebben met Hans Wijers, maar wel met de manier waarop de media deze dagen het formatieproces met inhoudsloze, zogenaamd spectaculaire, maar uiterst kort-termijn-nieuwsjes voeden. Nieuwsjes met een bedenkelijk herkomst. Juist daarom moeten we verder kijken in plaats van meta-discussies voeren over vermeende zondebokken, boodschapper Hugo Logtenberg en zijn NRC.

Een ander positief bedoeld signaal – richting radicaal rechts – gaf Bontenbal door zijn fractie bij de verkiezingen voor de voorzitter van de Tweede Kamer op de fascist Bosma te laten stemmen. 

Normalisering op normalisering op normalisering van fascisme. Eerst regeerden Bontenbals CDA en de VVD vanaf 2010 met formele gedoogsteun van de PVV. Fase een in het normaliseringproces en uiteraard een debacle als kabinet. Dertien jaar later ging de VVD zelfs nog een stap verder: gewoon regeren met Wilders. Als amuse-gueule kreeg de PVV direct na de verkiezingen het voorzitterschap van de Tweede Kamer. De fascist Bosma. Behalve stemmen voor diens herverkiezing is ook het kwalificeren van het fascistoïde JA21 als potentiële regeringspartner een verdere stap in de normalisering van extreem rechts.

Ook GroenLinks-PvdA geeft positieve, indirecte signalen aan potentiële partners. Partijprominent Diederik Samsom heeft een boek gepubliceerd over zijn Europese jaren, als Timmermans’ steun en toeverlaat in de Green Deal. Die Deal is de afgelopen jaren systematisch gesloopt door de christendemocratische EVP, onder leiding van commissievoorzitter Ursula von der Leyen. 

Dat is slecht nieuws, en niet alleen voor Timmermans en Samsom, desondanks valt de laatste in interviews over zijn boek Bontenbals EVP niet frontaal aan. De hoofdcommissaris van de Nederlandse Gasunie benadrukt vooral dat Europese rechts-radicalen bij cruciale stemmingen de doorslag hebben gegeven.

Een spiegel van vleugellamme partijen als D66, CDA en GroenLinks-PvdA bieden de rechts-radicale regeringspartijen VVD en BBB die blijven ramkoersen. Het tegendeel dus van positieve signalen afgeven. Los van hun verkiezingsprogramma’s die volgens de Orde van Advocaten bol staan van ondemocratische en antidemocratische voorstellen, trekken de partijen zich niets aan van hun bescheiden, demissionaire positie - 31 zetels, na de verkiezingen een magere 26. Tezamen dus evenveel als D66 of PVV afzonderlijk.

Gijs Tuinman (BBB) begon met de bouw van de militaire radar in Herwijnen terwijl de gemeente nog in beroep is bij de Raad van State tegen de vergunningverlening. Moet toch kunnen? Dezelfde Tuinman die met de voor BBB zo kenmerkende brutaliteit opperde dat militaire oefenterreinen in de natuur juist goed zijn voor de dieren omdat daar niemand mag komen. Haha!

Partijgenote Femke Wiersma volhardt in de weigering om aan haar wettelijke verplichting te voldoen om dieraantallen per boerenbedrijf vrij te geven en negeert daarmee een uitspraak van de rechter. Haar stikstofplannen zijn volgens een meerderheid van de Tweede Kamer niet genoeg om de vergunningverlening weer op gang te helpen en zullen volgens deskundigen sneuvelen bij de Raad van State. Dit instituut heeft overigens zojuist haar voorstel om een streep te halen door de afroming van kippen- en varkensrechten van stevige kritiek voorzien.

Partijgenoot Jean Rummenie rommelde er een natuurvergunning voor garnalenvissers tot 2045 (!) door. Jawel demissionair. Samen met Wiersma blokkeert hij keer op keer de benoeming van door ambtenaren van hun ministerie voorgedragen vertegenwoordigers van Nederland voor de Permanente Vertegenwoordiging bij de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO), het Wereldvoedselprogramma (WFP) en het Internationaal Fonds voor Landbouwontwikkeling (IFAD) in Rome. Die zijn niet genoeg hysterisch en fanatiek pro-agro, zoals de BBB eist.

Maar niet alleen de BBB ging los. Minister Mariëlle Paul (VVD) boog voor de lobby van de uitzendbureaus en wierp het wetsvoorstel ter bescherming van arbeidsmigranten van haar voorganger in de prullenmand. 

Interessanter is haar partijgenoot Vincent Karremans. Die zag zijn kansen slinken om ooit Yeşilgöz op te volgen als VVD-partijleider door de groeiende populariteit van oorlogsminister Brekelmans. Maar ook een minister van Economische Zaken kan met wapens kletteren! Er was een rechtszaak tegen de Nederlandse vestiging van het Chinese Nexperia aangespannen door de Ondernemingskamer. Maar radicaal rechtse partijen als de VVD vertrouwen nu eenmaal onze juridische instituties niet meer. Zodat Karremans een dag voor het proces maar zelf ingreep en de Ondernemingskamer voor het blok zette, met een oud, irrelevant en nooit gebruikt wetje uit de Koude Oorlog. Zonder overleg met andere ministeries, dan wel zijn ambtenaren, laat staan de Tweede Kamer of buitenlandse relaties. Zou de Duitse auto-industrie wellicht geen problemen krijgen? 

Karremans drong bovendien ook meteen aan bij de Ondernemingskamer voor extra ingrepen. Dit werd ontkend door zijn ministerie van Economische Zaken, maar onthuld door NRC.

De naam Karremans, die veel mensen nog steeds associëren met een sneue overste uit de Joegoslavische oorlog, zou opeens het tegendeel gaan betekenen. Een ‘dappere David tegen de machtige Chinese Goliath’, volgens Volkskrant-columnist Marcia Luyten, die de laatste tijd wel vaker de weg kwijt is. Dapper? Je ambtenaren, je collega-ministers en de Kamers passeren? Weigeren de reguliere diplomatieke weg te bewandelen? De Ondernemingskamer onder druk zetten en daarover op zijn VVD’s liegen?

Terug naar Jetten en Bontenbal die zo graag een stabiel kabinet in de steigers willen zetten.

Voor zo’n kabinet zijn twee pijlers belangrijk. Deze dagen is helaas alleen maar de eerste aan de orde, namelijk een goede en vruchtbare onderlinge relatie tussen de coalitiepartijen tijdens en vooral na de formatie. De tweede is: competente en communicatieve bewindslieden die goed met hun ambtenaren en de twee Kamers overweg kunnen. Dus niet alleen met de wc-eenden van de Telegraaf en hun talkshows.

Media concentreren zich te veel op de minkukels uit nieuwe of onervaren partijen, als PVV, BBB en NSC. Maar Karremans, Brekelmans en Yeşilgöz staan in een lange traditie van VVD-minkukels. Anette Nijs, Rita Verdonk, Bruno Bruins, Ivo Opstelten, Fred Teeven, Frans Weekers, Halbe Zijlstra, Stef Blok, Ard van der Steur, Sander Dekker, Bas van ’t Wout, Mark Harbers, Barbara Visser, Dennis Wiersma, Liesje Schreinemacher. En dan zwijgen we nog over de minkukels uit het CDA en de CU. 

We zijn gewaarschuwd.