Jesse Klaver is de Alexander de Savornin Lohman van onze tijd, de wie?

De oude christelijk historische leider dacht net zo over de verhouding tussen regering en Kamers

Bijna overal in het land vind je wel ergens een De Savornin Lohmanstraat, -laan of -plein. De kans dat er nog nieuwe bijkomen is gering want de meeste gemeentebesturen willen tegenwoordig korte, duidelijke en uitspreekbare straatnamen. Anders struikelen de telefonisten van de hulpdiensten er over. Wat dat betreft gooit Jesse Klaver hogere ogen, ware het niet dat je tegenwoordig minstens vijf jaar dood moet zijn om voor zo’n eer in aanmerking te komen. De huidige leider van GroenLinks-PvdA zal minimaal tot het eind van de eeuw moeten wachten.

Tegelijk betoonde Jesse Klaver zich dezer dagen de De Savornin Lohman van onze tijd. De wie?

Alexander de Savornin Lohman (1837-1924) zat van 1878 tot 1921 in de Tweede Kamer, dit slechts onderbroken door een vierjarig ministerschap. Op zijn oude dag gold hij om zijn ervaring en zijn grote kennis van het staatsrecht als het geweten van het parlement. Voor De Savornin Lohman de politiek in ging, was hij rechter, eerst in Appingedam, daarna in Den Bosch. In tegenstelling tot de meeste van zijn deftige standgenoten was hij niet vrijzinnig maar stevig gereformeerd. Daarom sloot hij zich aan bij dr. Abraham Kuyper de vurige oprichter van de Anti Revolutionaire Partij. Goede vrienden met zijn politieke leider werd hij nooit. De heren kregen de zenuwen van elkaar. Ze waren het ook oneens over bepaalde punten in de praktische politiek en daarom scheidde De Savornin Lohman zich in 1896 van de Anti Revolutionaire Partij af. Hij geldt als de stichter van de Christelijk Historische Unie (CHU), een partij voor bezadigde protestanten.

Van het socialisme moest De Savornin Lohman niets hebben. Deze beweging streefde naar sociale rechtvaardigheid door staatsdwang, terwijl ze alleen uit liefde kon voortkomen. Algemeen kiesrecht leidde tot onverantwoord stemgedrag. De Savornin Lohman stelde eens een keer voor om mannen van boven de vijfenveertig twee stemmen te geven vanwege hun levenservaring. Wat zijn dan de overeenkomsten met Jesse Klaver? De Savornin Lohman was wars van politieke spelletjes. Hij zat in de Tweede Kamer om het kabinet te controleren - dan kon hij behoorlijk te keer gaan. Zijn socialistische collega Jan Schaper noemde hem een driftkop - maar niet om allerlei politieke spelletjes met de ministers te spelen. Als die iets wilden, dan moesten ze het maar op de agenda van de Kamer zetten. Dan zouden ze wel horen wat de geachte afgevaardigde De Savornin Lohman ervan vond. Al het andere was volgens hem strijdig met de geest van de grondwet.

Krek zo heeft Jesse Klaver zich ook opgesteld, toen Sybrand van Haersma Buma hem maandagochtend vroeg hoe zijn partij zich zou opstellen tegenover een minderheidsregering van D66, CDA en VVD. Dat zou zo’n kabinet wel zien als het zich presenteerde. Vanuit de hemel heeft Alexander de Savornin Lohman het vast toegejuicht. Dit was geheel in zijn geest. Net als zijn grote voorganger schijnt Jesse Klaver trouwens ook in staat te zijn tot magistrale woede.

Ooit zien wij bordjes met daarop Jesse Klaverstraat. Daaronder staan dan zijn levensjaren met de toelichting “staatsman”.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin zeker nu de laatste putten open blijven.

Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: Venezuela en de grote stuk van de Verenigde Staten.