Jesse J. Klaver

Rutger Bregman schreef vrijdag voor De Correspondent een wake-up call gericht aan zijn generatie. Mijn generatie. Aan allen die geboren zijn van grofweg 1980 tot het jaar 2000. Het is het zoveelste stuk waarin onze tijd vergeleken wordt met de jaren ‘30 in Europa. Met Wilders zal het begin volgend jaar niet anders gaan: Trumps verkiezing wordt aangegrepen als cruciaal kantelpunt, maar (god zij geprezen) niet als point of no return. Nee, zover is het gelukkig nog niet. Organiseer je! Vertel een nieuw verhaal! Pik het niet! Not my president!

Bregman heeft het niet allemaal zelf verzonnen, verhalen zoals de zijne gonzen al een paar jaar in de intellectuele marge. Russell Brand is daarvan een ander sprekend voorbeeld. De ellende met verhalen zoals die van Bregman en Brand is dat ze zich niet van de analyse kunnen los worstelen. Onderaan Bregmans verhaal is naast een like- of deelknop niet veel meer te vinden. Al zeker geen uitnodiging voor een ontmoeting van gelijkgezinden ergens in een loods achteraf, of een tochtige kelder in de binnenstad van een tegendraadse stad. Hij is niet de voorloper van een beweging die in Nederland verzet uitoefent. Dat zijn wij, Millennials, allemaal niet.

We zijn grof in de minderheid, we hebben genoeg werk en als we dat niet hebben, hebben we genoeg vriendjes en feestjes en festivalletjes om potentiële verzetswoede direct te temperen of weg te kanaliseren. En als we ons wel weten te organiseren, is het van dat natte-tostiwerk. Kijk naar Occupy: hoe denk je (in hemelsnaam) met kamperen in een park en het koken van pompoensoep een humaniserende revolutie in de financiële wereld te forceren?

Bovendien is de vergelijking met de jaren ‘30 maar deels geldig: het verdwijnen van de middenklasse leidt inderdaad tot onvrede en als we niet oppassen een lekkere dikke humuslaag van waaruit hernieuwd fascisme kan opbloeien, maar vergeet niet dat het fascisme van de jaren ‘30 een veel krachtiger verhaal was dan de ideologische leegte waar Trump voor staat. Het wij-zij-denken van grofweg een eeuw geleden was veel duidelijker dan dat het nu is. Trump wil geen expansie, hij wil muren bouwen. En wij komen er maar niet uit of we nu strijden tegen onderbuikers, immigranten, bureaucratie, het failliet van de democratie of laaggeschooldheid.

Het idee van een verbeterde mensheid en een nieuw rijk alleen voor de zuivere mens kon meeliften op het optimistische futurisme van de toenmalige eeuwwisseling. Ongebreidelde technologische vooruitgang en voortschrijdende mechanisering stuwde destijds het idee van een zuivere mensheid en diens glorieuze toekomst voort. In dat soort sprookjes geloven wij allang niet meer.

Trumps verkiezing is daarmee niet een voorbode van een nieuwe allesverzengende heilgedachte, eerder de zoveelste stuiptrekking van een pervers en totaal gekapitaliseerd systeem. Alles aan de Amerikaanse verkiezingen riekt naar geld. Dat de man zelf zich zal laten influisteren door ongure types zoals Bannon is te betreuren, maar getuigt mijns inziens meer van de afwezigheid van elke ideologie dan dat het een nieuw fascisme is waartegen we moeten strijden.

Het is aan de Klaver en de andere progressieven om dat geld aan hun kant te krijgen. Zij moeten ons verzet vormen door met neonletters hun verhaal te verkópen in plaats van slechts te vertellen. Aan hen de opdracht om schaamteloos economische voorspoed te beloven en economische vooruitgang te claimen.

Doe dat met enorme duurzame staatsprojecten. Doe dat door over 10 jaar iedereen een Tesla te beloven, liefst geproduceerd door Nedcar. Doe dat door concreet te maken dat geen enkel huishouden over een tijdje nog met een energierekening wordt gepresenteerd. Doe dat door direct dat walgelijke uitkleden van de AOW aan te pakken. Doe dat door meteen op te houden met dat oneerlijke studiefinancieringssysteem. Dan maar een staatsschuld.

Want ons verzet tegen het populisme zal worden georganiseerd met onze portemonnee, het enige geldige morele kompas in een wereld van pervers kapitalisme.