Jeroen Pauw heeft gelijk, dus wat gaan we daaraan doen?

Raak, hard en tegen het zere damesbeen, dat was de quote van Jeroen Pauw die vanmorgen de ronde deed. Jeroen Pauw zou graag meer vrouwen aan zijn tafel uitnodigen: “Als ze langzamerhand iets in onze samenleving gaan beteken… Maar feitelijk is dat niet zo.” Een verfrissend realistische constatering die afwijkt van het sussende ‘het valt allemaal reuze mee met die sekse-ongelijkheid in Nederland’ dat we al zo lang horen. Bovendien volledig uit de context gerukt, want wat zei Pauw nu eigenlijk echt?

In een interview in het AD over zijn nieuwe talkshow kreeg Pauw de vraag: “Komen er nu meer vrouwen aan tafel?” Zijn antwoord:

Als ze langzamerhand iets in onze samenleving gaan betekenen wel. Maar feitelijk is dat niet zo. Er is geen vrouwelijke fractievoorzitter in de Tweede Kamer, grote gemeenten hebben geen vrouwelijk burgemeester, er zijn minder vrouwelijke hoogleraren en zelfs ministers. Op het terrein waarop je het vaakst mensen uitnodigt, personen die kleur aan onze samenleving geven vanwege hun functies, zijn vrouwen ontzettend ondervertegenwoordigd. Ik kan niet zeggen: ‘de burgemeester van Den Haag is een man, dan nemen we maar die van Schin op Geul’.

Wat Pauw dus eigenlijk zegt is niet dat vrouwen niks voorstellen, maar dat onze maatschappelijke positie een lachertje is. Hè hè, dat roepen feministen nu al generaties. Het probleem is alleen dat wanneer voorgesteld wordt om daar iets aan te gaan doen, er altijd ineens andere zaken belangrijker worden gevonden.

Seksistische bullshit En Pauw mag dan een rake observatie hebben gedaan, hij is zelf net zo goed onderdeel van het probleem. Want als het bij de gratie der mediagoden eindelijk een keer over emancipatie gaat in programma’s zoals de zijne, dan worden gasten zoals Asha ten Broeke of Ingeborg Beugel keihard aangevallen omdat ze het wagen de status quo te bekritiseren. Het is namelijk hartstikke verleidelijk om schamper te doen over zaken als sekseneutraal kinderspeelgoed of de discriminatie van vrouwen in de overgang, maar het is juist die seksistische bullshit – waar meisjes van de roze luier tot het grijze graf mee te maken hebben – die tegen hen werkt wanneer ze de topposities ‘die iets betekenen in de samenleving’ proberen te bereiken.

Dus voordat we ons maar weer bij voorbaat neerleggen bij het feit dat Pauw ook zonder Witteman ontaardt in een masculiene circle jerk, kunnen we wellicht ook even stilstaan bij de punten die Pauw zelf aankaart in zijn interview. Zaken die niet op zichzelf staan, maar die onderdeel zijn van een maatschappelijk systeem dat ingericht is om het leeuwendeel van de financiële, politieke en maatschappelijke macht te houden waar hij is: in de handen van bevoorrechte, witte (ik kan er ook niks aan doen) mannen.

Smaakmakende randverschijnselen Laten we ons voornemen om nu eens een keer niet te willen discussiëren over smaakmakende randverschijnselen, terwijl we de onderliggende mechanismen negeren. Dit is een kans! Een kans om de ‘ het feminisme is dood ‘- en ‘ de emancipatie is voltooid ‘-roepers links te laten liggen en het maatschappelijke debat terug te kapen. Om het dan nu eindelijk maar eens echt te hebben over seksueel geweld tegen vrouwen, over het seksisme dat diep verankerd ligt in vrijwel elke religie, over rassen- en klassenstrijd, over discriminatie op de arbeidsmarkt,  niet over vrouwenquota maar over mannenplafonds  en over vooroordelen die zorgen dat we vrouwen maar blijven onderscheiden van mensen.

Dat betekent niet dat het ongezellig wordt, dat de humor uit het raam moet of dat er niet meer ordinair gegeild mag worden, maar wel dat we nu eindelijk eens een stap verder durven te discussiëren dan: “Wat is een feminist en als ik er een ben moet ik dan een tuinbroek aan?”

Ik kijk dan ook erg uit naar de gesprekken van Pauw met de mannen ‘die kleur aan onze samenleving geven vanwege hun functies’, waarin hij hen vraagt hoe ze van plan zijn ruimte te maken voor de vrouwen (en mannen) van kleur, homo’s, queers, transgenders en alle anderen in de marge die al jaren in de wacht staan voor een plekje aan tafel bij de grote jongens. Zet hem op Jeroen!