Consultant wordt Eurocommissaris
Je mag in Nederland ontslagen worden als je een kritisch boek schrijft
© cc-foto: succo
Reacties (57)
“Zandb 9 mei 2021 at 13:55 Jaco Ik lees dat nergens, dat de schrijfster schuldig is aan die verstoorde arbeidsrelatie. Als dat zo was, hoe kan er dan van verwijtbaar gedrag van het ROC gesproken worden?” Dan raad ik aan het vonnis nog eens goed te lezen, om het u makkelijk te maken heb ik in eerdere reacties relevante passages aangehaald. U haalt oorzaak (verstoorde arbeidsverhouding) en gevolg (ontslag) door elkaar. De werkgever heeft de verantwoordelijkheid proportioneel te reageren op een verstoorde arbeidsrelatie ook als dit geheel/deels door de medewerker zelf veroorzaakt is, ontslag is het uiterste middel van de werkgever als andere, lichtere interventies niet hebben geholpen. Voor iedereen die geïnteresseerd is in hoe de rechter in dit soort zaken oordeelt is dit een lezenswaardig vonnis. Vanaf paragraaf 4.9 kun je aan de hand van de koppen in het vonnis de verschillende juridische vragen die de rechter afpelt ook mooi volgen. De rechter stelt in 4.9 eerst vast dat er idd sprake is van een duurzaam verstoorde arbeidsverhouding. Hier weerlegt de rechter keurig de ronkende stelling van Rob Bouwhuijs dat het ROC de VvMU aantast. Dat de verhouding duurzaam verstoord is leidt de rechter o.a af uit het feit dat een groot deel van haar directe collega’s (team van 50) niet meer met haar wil samenwerken. Zie ook de passages die ik eerder aanhaalde waarin de rechtbank juist ook ingaat op haar eigen rol waarbij de rechtbank wel degelijk een stuk schuld bij haar neerlegt. Par. 4.12 gaat in op de vraag of de werkgever een eventuele schadevergoeding schuldig is. Anders dan u denkt gaat het hier niet om verstoorde arbeidsverhouding (oorzaak), maar of ontslag/schorsing op staande voet als reactie hierop proportioneel was (gevolg). De rechtbank is van mening dat de werkgever meer had moeten doen in het onderzoeken of de relatie tussen v Manen en haar directe collega’s nog gelijmd kon worden. Op dat punt heeft het ROC verwijtbaar gehandeld. Zie o.a: “Het hof verwijt ROC dan ook dat zij zich onvoldoende heeft ingespannen om, nadat commotie over het boek van [verzoekster] was ontstaan, de verhoudingen te normaliseren. Zo had ROC bijvoorbeeld een gesprek tussen de teamleden en [verzoekster] kunnen organiseren en (laten) begeleiden” V Manen vorderde €250.000 schadevergoeding. De rechtbank kent “slechts” €40.000 toe. Bij de bepaling van de hoogte van de schadevergoeding speelt eventuele eigen schuld in de verstoorde arbeidsverhouding wel weer een rol, zo ook hier. Ook weegt de rechter mee dat ook als het ROC voor een proportionele aanpak had gekozen (de rechtbank noemt dit de “koninklijke weg”) ontslag hoogstwaarschijnlijk onvermijdelijk was geweest, het had alleen langer geduurd, dwz ze hadden haar langer moet doorbetalen, dit salaris-gat wordt nu gecompenseerd met de schadevergoeding. Zie: “In dit kader betrekt het hof de opstelling van [verzoekster] in het verleden, waarbij haar gedrag en wijze van communiceren (mails over de hoofden van haar direct-leidinggevenden heen naar het College van Bestuur) al eerder tot wrijving had geleid. Ook acht het hof het van belang dat haar direct leidinggevende [B] niet meer met [verzoekster] wil samenwerken en dat diverse teamleden zich nog steeds door [verzoekster] gekwetst voelen. Zou ROC na de ontstane commotie wél de ‘koninklijke weg’ van intensieve gesprekken in plaats van de schorsing hebben gevolgd, dan zou het ontbindingsverzoek niet per 4 mei 2020 zijn ingediend en zou de arbeidsovereenkomst niet per 1 oktober 2020 zijn geëindigd. Volgens het hof zou, gelet op hetgeen hiervoor over de samenwerking met [verzoekster] is opgemerkt, het meest waarschijnlijke scenario zijn geweest dat de arbeidsovereenkomst met [verzoekster] hooguit een jaar later zou zijn beëindigd vanwege een verstoorde arbeidsverhouding. Verder houdt het hof bij de begroting van de billijke vergoeding rekening met de omstandigheid dat [verzoekster] nog geen baan heeft gevonden en met het diffamerende karakter van de schorsing. Aan de andere kant is het de eigen keuze van [verzoekster] geweest om haar visie op het nieuwe onderwijssysteem te geven in een boek waarin collega’s in doen en laten worden beschreven. Zij heeft daarmee zelf ook het risico genomen dat daarmee arbeidsverhoudingen onder druk zouden komen te staan. Ten slotte houdt het hof rekening met de transitievergoeding die [verzoekster] heeft ontvangen.“ Dan nog “schuld” in het civiel recht is een neutraal begrip. Het is geen moreel oordeel. In dit geval betekent het simpelweg dat v Manen er bewust voor heeft gekozen om haar (ongetwijfeld terechte) kritiek op een onderwijsmethode naar buiten te brengen op een wijze waarvan zij op voorhand wist dat dit de toekomstige samenwerking met haar collega’s ernstig zou verstoren. De schuld ziet dus niet op de inhoud van haar kritiek maar op de wijze waarop dit door haar naar buiten gebracht is terwijl de kritiek ook prima naar buiten gebracht had kunnen worden zonder collega’s hierin te betrekken. Deze vorm was dus niet noodzakelijk.
Jaco Ik begrijp wel wat u bedoelt en toch lees ik het anders. Natuurlijk is dit conflict deels door de schrijfster veroorzaakt. Die schreef immers een boek. En communiceerde wellicht wat onhandig. (Er moet toch iets van een dossier gepresenteerd worden, wil je van iemand af!) Maar de verstoorde arbeidsrelatie is niet verwijtbaar veroorzaakt door de schrijfster. Dat staat nergens. Er is dan ook bedoeld aan te geven, meen ik, dat ook al zou de schrijfster verantwoordelijk zijn, dat dan nog de werkgever de plicht heeft om de kwestie op te lossen. En in feite, oordeelt de rechter, heeft die werkgever dat niet gedaan. Maar tegelijkertijd constateert de rechter, dat een terugkeer normaal gesproken niet mogelijk is. Ik vind dat wel een andere benadering, die wat mij betreft nog wel wat duidelijker verwoord had kunnen worden.
Zandb: om te voorkomen dat we het allemaal op onze eigen manier gaan lezen (dan kunnen er altijd onze eigen draai aangeven) zou helpen als u ingaat op de quotes uit het vonnis en waarom hier volgens u dan niet uit blijkt dat de rechtbank van oordeel is dat v Manen de verstoorde arbeidsverhouding in belangrijke mate aan zichzelf te wijten heeft. Dit is geen waardeoordeel (goed-fout) maar een feitelijke constatering. Zal de passages nog eens aanhalen (verder schreef ik ook al dat dit idd los staat van de vraag of de school voldoende heeft gedaan om de (mede) door v Manen veroorzaakte vertrouwensbreuk met haar naaste collega’s te herstellen. Het verwijt richting de school ziet dan ook op haar handelen nadat (!) het conflict was ontstaan en niet omdat op het veroorzaken hiervan, dat was v Manen zelf.) “Met de keuze om haar mening in een boek te ventileren, met een anekdotische stijl waarbij dagelijkse werksituaties en uitingen van collega’s vrij precies zijn beschreven en de wijze waarop zij (een deel van) haar collega’s in haar boek heeft geportretteerd, heeft [verzoekster] een substantieel aantal collega’s, zo volgt zonder meer uit de diverse berichten in het dossier, diep gekwetst. [verzoekster] had zich moeten realiseren dat het uitbrengen van haar boek, waarbij, dat heeft zij niet bestreden, ten minste de persoon van enkele collega’s wel degelijk herleidbaar is, de samenwerking met diverse collega’s zou bemoeilijken. Zij was hiervoor door [B] ook uitdrukkelijk gewaarschuwd. Dat zij zich dit ook daadwerkelijk heeft gerealiseerd blijkt uit een interview waarin zij zegt dat zij er rekening mee heeft gehouden dat niet iedereen op school haar het boek in dank zou afnemen, maar dat zij dit heeft ‘ingecalculeerd’1. Het hof rekent haar bovendien zwaar aan dat zij bedrijfsgevoelige informatie (te weten het verlies van anderhalve ton dat door team PW in 2018 is geleden) in haar boek openbaar heeft gemaakt” “Ook de houding en opstelling van [verzoekster] na de publicatie van het boek en de wijze waarop zij heeft gereageerd op de onvrede uit haar team - waarmee het hof doelt op de aandacht die [verzoekster] via social media2 voor de kwestie heeft gezocht en de toon die zij daarbij heeft aangeslagen, waarbij voor haar steeds voorop staat dat zij in haar recht op vrije meningsuiting wordt beknot maar waarbij zij weinig oog heeft voor de gevoelens van collega’s - heeft naar het oordeel van het hof de arbeidsverhouding verder verstoord” “ In dit kader betrekt het hof de opstelling van [verzoekster] in het verleden, waarbij haar gedrag en wijze van communiceren (mails over de hoofden van haar direct-leidinggevenden heen naar het College van Bestuur) al eerder tot wrijving had geleid. Ook acht het hof het van belang dat haar direct leidinggevende [B] niet meer met [verzoekster] wil samenwerken en dat diverse teamleden zich nog steeds door [verzoekster] gekwetst voelen. Zou ROC na de ontstane commotie wél de ‘koninklijke weg’ van intensieve gesprekken in plaats van de schorsing hebben gevolgd, dan zou het ontbindingsverzoek niet per 4 mei 2020 zijn ingediend en zou de arbeidsovereenkomst niet per 1 oktober 2020 zijn geëindigd. Volgens het hof zou, gelet op hetgeen hiervoor over de samenwerking met [verzoekster] is opgemerkt, het meest waarschijnlijke scenario zijn geweest dat de arbeidsovereenkomst met [verzoekster] hooguit een jaar later zou zijn beëindigd vanwege een verstoorde arbeidsverhouding. Verder houdt het hof bij de begroting van de billijke vergoeding rekening met de omstandigheid dat [verzoekster] nog geen baan heeft gevonden en met het diffamerende karakter van de schorsing. Aan de andere kant is het de eigen keuze van [verzoekster] geweest om haar visie op het nieuwe onderwijssysteem te geven in een boek waarin collega’s in doen en laten worden beschreven. Zij heeft daarmee zelf ook het risico genomen dat daarmee arbeidsverhoudingen onder druk zouden komen te staan”
Jaco Ik begrijp wat u bedoelt. Zo kunt u dat uitleggen, dat het de schuld van de schrijfster is. De rechter spreekt, vind ik, echter geen oordeel uit over het recht van de schrijfster of van andere mensen. Natuurlijk kun je verwachten dat ern wanneer je voortdurend (al is het zeer terechte) kritiek uit en er zelfs een 'sleutelboek' over schrijft en niet bereid bent - omdat er vrijheid van meningsuiting is - daar je standpunt te wijzigen, er een onwerkbare situatie ontstaat en dat de rechter het voor jou aangevraagde ontslag zal honoreren. Maar daarmee spreekt, blijk ik vinden, de rechter geen oordeel uit dat de ontslagene dat allemaal aan zichzelf te danken heeft. En vooral dat zij dat boek dan maar niet had moeten schrijven. U geeft er volgens mij net zo goed uw draai aan, als dat ik dat doe. Maar, zeg ik er bij, ik kan het mis hebben. Kunt u het ook 'mis' hebben?
Jaco Ik voeg er aan toe, dat wanneer ik naar een onveilig land op vakantie ga, dat een rechter als feit accepteert, dat ik een risico neem, als het misgaat. Daar spreekt hij geen oordeel over uit - dat moet ik namelijk zelf weten - maar hij zal het wel benoemen en meewegen in een eventuele uitspraak.
In een land waar de journalistieke vrijheid niet actief beschermd wordt doordat bedreigers van journalisten vrijuit gaan en mensen failliet kunnen worden geprocedeerd is allang geen sprake meer van vrijheid van meningsuiting.
jansen Maar dat boek - en daarmee de mening - is toch niet verboden? De uitspraak van de rechter heeft niets met de vrijheid van meningsuiting te maken. Voor de rechter geldt "een verstoorde arbeidsrelatie" puur als een gegeven dat geconstateerd wordt, en waarvoor niemand veroordeeld wordt. In dit geval zou de rechter, vind ik, wel uitdrukkelijk moeten kenbaar maken, dat de ontslagene geen enkele blaam en dat in dit geval dan de partij die wil ontslaan daarvoor de verantwoordelijk is. (Dat komt tot uitdrukking in de in de, dit geval zeker, meer dan ruime ontslagvergoeding.)
Zandb Dat is de paradox hier ; iedereen mag zgn publiceren wat hij wil. Kritische journalisten krijgen doodsbedreigingen en dit wordt niet bestraft. Of krijgen door hun uitlatingen rechtzaken aangespannen die tot failissementen kunnen leiden of zoals bij deze mw. ontslag dus verlies van inkomsten ....zo worden mensen toch wel de mond gesnoerd en bang gemaakt om hun mening te uiten
Jansen Ik zie de paradox niet. Wanneer er vrijheid is, kun je er op allerlei manieren voor zorgen, dat mensen niet van die vrijheid gebruik durven te maken. Een van die manieren is, om het recht te misbruiken. Omdat de rechter recht spreekt, kan hij daar weinig aan/mee doen. Denk aan onrechtmatig verkregen bewijs. Je kunt de rechter dan moeilijk verwijten, dat die de misdaad beloont. In dit geval vind ik wel en met u hoop ik, dat de rechter zich (veel) duidelijker had moeten uitdrukken.
"Niettemin is hiermee een eerste stap gezet naar het beteugelen van de vrije meningsuiting bij een vraagstuk dat maatschappelijk uiterst relevant is. " Die conclusie slaat nergens op en kon alleen opgeschreven worden door iemand die van arbeidsrecht geen kaas heeft gegeten. Zie de uitleg van Jaco38. Nu suggereert Bouhuijs, zie ook de kop, dat hier sprake is van een strafontslag en dat is onzin. Ergerlijk ook.
Frans Niet zo haastig en zo stellig. Natuurlijk kan de school het recht misbruiken om deze docent te 'straffen'. Alleen moet die school er dan wel behoorlijk wat geld voorover hebben. Maar de vrije meningsuiting op die school - op het werk in het algemeen - kan op die manier wel een behoorlijk signaal zijn naar de volgende die zich boven het maaiveld wil verheffen!
@Zandb Ik vraag me af gelet op uw reactie over dit onderwerp of u het vonnis wel heeft gelezen.
Frans Wat had ik moeten lezen dan? Dat dit boek en de houding van de schrijfster een onwerkbare situatie oplevert? Dat is dan iets wat de rechter feitelijk vaststelt. De rechter moet namelijk een oordelen of hier sprake is van een verstoorde arbeidsrelatie. En daarvan is hier sprake. Dat er sprake is van een strafontslag, dat kunt u wellicht aflezen uit het feit, dat de rechter kritiek heeft op de werkgever en dat hij een ontslagvergoeding toekent. Wanneer het alleen de schuld van de schrijfster zou zijn, zoals u lijkt te suggereren, zou dat niet het geval zijn.
Wat ik niet begrijp aan het vonnis, is waarom de rechter zonder meer accepteert dat Van Manen ontslagen wordt wegens een verstoorde arbeidsverhouding, omdat 'collega's zich aangevallen voelen en weigeren met haar samen te werken'. Ik zou als werkgever tegen die collega's gezegd hebben: zet je er maar overheen, je zult in je leven wel vaker moeten samenwerken met mensen die je niet sympathiek vindt; anders is het werkweigering! Hoe kan Van Manen schuldig zijn aan de verstoorde arbeidsverhouding, als zíj er zelf geen enkel probleem mee heeft om met die collega's samen te werken? Als de werkgever de schuld van de 'verstoorde arbeidsverhouding' eenzijdig bij Van Manen neerlegt en niet bij die collega's, dan kun je toch niet anders dan concluderen dat er sprake is van vooringenomenheid van de werkgever en dat Van Manen beperkt wordt in haar uitingsvrijheid, omdat het nu eenmaal een gevolg is van een boek dat zij geschreven heeft en waarin ze een bijdrage leverde aan het publieke debat? Het lijkt me toch duidelijk dat docenten zich voortaan wel twee keer zullen bedenken voordat ze een kritisch boek zullen publiceren, uit angst voor ontslag? Een voorbeeld ter illustratie. Stel Salman Rushdie had naast zijn schrijverschap een bijbaan bij een museum. Enkele collega's van het museum nemen hem het boek 'De duivelsverzen' zeer kwalijk, voelen zich er om religieuze redenen persoonlijk diep door gekwetst en weigeren langer met hem samen te werken. Rushdie zelf heeft niets tegen die collega's en wil graag met hen samenwerken. De directeur van het museum ontslaat Rushdie vanwege een 'verstoorde arbeidsverhouding', en de rechter keurt het ontslag goed. Rechtvaardig? Geen aantasting van Rushdies uitingsvrijheid?
Zou iedereen toch adviseren in elk geval pas een mening te geven nadat je het vonnis hebt gelezen en even adem halen, dit is een schoolvoorbeeld van een ingewikkeld spanningsveld. Laten we voor het gemak dan ook uitgaan van de feiten als vermeld in het vonnis en we niet allerlei zaken bij verzinnen, dat mag de rechter in elk geval niet. Enerzijds moet de medewerker van de werkgever en collega’s uiteraard ruimte krijgen om misstanden aan de kaak te stellen, anderzijds mag van de medewerker verwacht worden dat hij/zij hierbij proportioneel te werk gaat, dwz dit eerst intern aankaart en in de wijze waarop niet onnodig beschadigend voor derden, in dit geval haar directe collega’s. Hier kunnen rechten botsen, VvMU enerzijds, recht op privacy anderzijds. Waar de rechter over heeft te oordelen: - is er sprake van een duurzame verstoorde arbeidsverhouding en zo ja; - ivm het vaststellen van een eventuele schadevergoeding, valt dit de werkgever, de werknemer of beiden te verwijten 1. Ja, feitelijke vaststelling, arbeidsverhouding is duurzaam verstoord, zie motivatie vonnis (wat je daar verder ook van vindt) een groot aantal collega’s wil niet meer met haar samenwerken en overplaatsing naar een andere vestiging is geen optie. De werkgever heeft een afweging te maken tussen het belang van een werknemer die wil blijven werken en anderzijds werknemers die niet meer met haar willen samenwerken; 2. Werkgever en werknemer treffen beiden verwijten. Werknemer omdat ze haar (ongetwijfeld terechte) zorgen ook te berde had kunnen brengen zonder haar directe collega’s daarin te betrekken etc., zij koos weloverwogen voor deze vorm en realiseerde zich dat dit de relatie met haar collega’s onder druk zou zetten (zie o.a onderstaande passage, vonnis gaat hier uitvoerig op in). Werknemer omdat zij direct naar het zwaarste middel van schorsing greep. Echter ook als het traject met een lichter middel gestart zou zijn dan ligt naar het oordeel Hof voor de hand dat na een jaar ontslag alsnog gevolgd zou zijn, dit had alleen dan langer geduurd waardoor ook salaris langer doorbetaald zou zijn. Zo komt het Hof om een ontslagvergoeding van 40k bruto. “Met de keuze om haar mening in een boek te ventileren, met een anekdotische stijl waarbij dagelijkse werksituaties en uitingen van collega’s vrij precies zijn beschreven en de wijze waarop zij (een deel van) haar collega’s in haar boek heeft geportretteerd, heeft [verzoekster] een substantieel aantal collega’s, zo volgt zonder meer uit de diverse berichten in het dossier, diep gekwetst. [verzoekster] had zich moeten realiseren dat het uitbrengen van haar boek, waarbij, dat heeft zij niet bestreden, ten minste de persoon van enkele collega’s wel degelijk herleidbaar is, de samenwerking met diverse collega’s zou bemoeilijken. Zij was hiervoor door [B] ook uitdrukkelijk gewaarschuwd”
Wederom een verstoorde cultuur. Het gevolg van zelfoverschatting en gebrek aan zelfreflectie. Juist in een land als NL waar we vinden dat we het geweldig voor elkaar hebben werkt dit verlammend.
Zeker, er zal sprake zijn van "een verstoorde arbeidsrelatie", wanneer mn de leiding van de school dat zo ervaart. Maar wordt die verwijtbaar veroorzaakt door de schrijfster"? In dit geval kan en mag dat eenzijdig vaststellen dat er sprake is, van een verstoorde arbeidsrelatie toch niet in het nadeel zijn, van deze schrijfster! En dat zou niet bekrachtigd moeten kunnen worden door 'het recht'.
@ Zandb Jij schrijft: In dit geval kan en mag dat eenzijdig vaststellen dat er sprake is, van een verstoorde arbeidsrelatie toch niet in het nadeel zijn, van deze schrijfster! Dat kan en dat mag. Arbeidsrelaties lijken op het hebben van verkering. Als een van de twee het niet meer leuk vindt mag de relatie verbroken worden. De verwijtbaarheid doet er dan niet toe. Die speelt alleen een rol bij het bepalen van de hoogte van de afkoopregeling. Dus denk maar aan de degene die het huwelijk verbreekt krijgt de kinderen alleen in het weekend.
Daan Dat snap ik en dat weet ik. Maar ik vind het in dit geval wel erg storend, en dat wil ik benadrukken, dat goed gedrag bestraft wordt en slecht gedrag in zekere zin beloond. Opdat deze school er niet mee wegkomt.
@ Zandb Jij schrijft: Opdat deze school er niet mee wegkomt. Waarmee wegkomt? Zij ontslaan een medewerker wegens een verstoorde arbeidsrelatie. Dat gebeurd vaak. Vaak heeft de werkgever goede reden. Soms niet. Er zijn allerlei manieren om het beleid van eens school ter discussie te stellen. De schrijfster koos deze en die eindigt dus op deze manier. Lijkt mij dat zij moet gaan werken bij een school die wel les geeft volgens haar ideeën. Wellicht was het niet onverstandig dat al eerder te doen. Ik ken enkele onderwijsmanagers die graag docenten zoals zij willen hebben. Dus die baan vinden zal geen probleem zijn. Ze lijkt mij een goede docent en die zijn schaars.
Zandb, Ik begrijp je frustratie. Maar als ik lees "naast de transitievergoeding recht heeft op een billijke vergoeding van € 40.000,-" (ik heb even gen zin om het te checken, ga er van uit dat dit juist is), dan heeft werknemer ongeveer het maximale gekregen wat mogelijk is. Terugkomen op de werkplek (het 'hoogst' haalbare), is in deze situatie gezien praktisch gezien onmogelijk. Dat de advocaat dit wel als inzet heeft, zal zeer waarschijnlijk een puur procestechnische insteek hebben. Sterker nog, zou dit toegewezen zijn, dan zou de advocaat zich rot schrikken. En werknemer in een spagaat terechtkomen: moeten gaan werken, in een omgeving waar niemand je wil. En waar je zelf dus ook helemaal niet wilt zijn! Denk andersom: wat had dan wel recht gedaan aan jou gevoel? Maar dan wel een oplossing, die realistisch gezien ook echt mogelijk is...
Daan Waarmee wegkomen? Met het onterecht ontslaan/straffen van een werknemer. Hoe je het ook draait, hiermee belemmer je wel mensen in hun vrijheid om hun mening - op welke wijze ook - te verwoorden. Ontzigt, positie elders. En anders........
Misschien goed om een update te geven, over na te denken hoe het onderwijs vorm gegeven is de afgelopen periode, en hoe men scenario,s uitspreid om dat blijvend te doen. Maar denk ook aan de verdwijnende middenstand uit de straten, het kapot maken van om-arming, kortom het ontwortelen om sociale destructie te kunnen uitvoeren, een genocide op aspecten van het mens zijn. Oftewel koude comfort voor verandering. https://www.groene.nl/artikel/screen-new-deal "Only a crisis - actual or perceived - produces real change. When that crisis occurs, the actions that are taken depend on the ideas that are lying around. That, I believe, is our basic function: to develop alternatives to existing policies, to keep them alive and available until the politically impossible becomes the politically inevitable.” Milton Friedman
'Het reikt te ver' Maar je hebt het toch maar even gedaan. Nare stijlvorm. Smerige vergelijking, ook. Inhoudelijk is niet duidelijk wat je nu wil? Riooljournalistiek, of een discussie over de toestand van het onderwijs?
Bouhuijs schrijft "...leidde haar kritische houding tot ontslag door de directie, die haar verantwoordelijk hield voor de ‘onherstelbaar verstoorde arbeidsverhouding’. De rechter en het gerechtshof gingen mee in deze redenering." Uit de uitspraak (zie de link in de bijdrage van Welp, hieronder, waarvoor dank) blijkt, dat het hof in hoger beroep weliswaar is meegegaan met de verstoorde arbeidsverhouding, maar verder juist de school ernstig verwijtbaar handelen verwijt. "Het hof is het ten aanzien van de ontbinding op grond van artikel 7:669 lid 3 sub g BW met de kantonrechter eens en zal de bestreden beschikking daarom in zoverre bekrachtigen. Anders dan de kantonrechter beslist het hof dat [verzoekster] naast de transitievergoeding recht heeft op een billijke vergoeding van € 40.000,- omdat ROC ernstig verwijtbaar heeft gehandeld. In zoverre zal de beschikking worden vernietigd." Jammer dat Bouhuijs de feiten onjuist weergeeft. En dan verdient het nog vermelding, dat de advocaat van Van Manen heeft verzocht om herstel van de arbeidsverhouding verzocht, en subsidiair (als het hof dat niet deed) om een vergoeding vroeg. Dat heeft ze dus gekregen. Het hof verwijt de school, dat ze te snel tot schorsing is overgegaan (waardoor terugkeer eigenlijk al onmogelijk werd) en niet transparant was over het gesprek met collega's die over het boek klaagden. In deze link: https://www.paulavanmanen.nl/uitspraak/ de reactie van Van Manen. Zij vindt dat het hof een principiële uitspraak ontloopt. En op diverse detailpunten blijken de feiten achter de uitspraak van het hof gewoon onjuist. Het enige dat m.i. als argument van de rechter blijft staan is, dat meerdere collega's zich herkenbaar beschreven achtten en zich in de kuif gepikt voelden. Daar stelt van Manen tegenover: "In verband met de privacy zijn de namen van collega's en studenten gefingeerd. De naam van het ROC wordt niet genoemd in het boek." En binnen een team van 50 collega's zullen de collega's zeker sommige personen herkennen, maar dat geldt niet buiten de school. Wat voor collega's zijn dat die wel naar de baas lopen en niet naar de collega? Waarom is die gang van zaken niet transparant? Het lijkt me dat Van Manen goede gronde heeft voor cassatie. Ik sluit me aan bij Welp. Als deze vorm van kritiek op de werkgever, geanonimiseerd en geestig, niet meer mag, wat mag dan wel? Het gaat om een essentiële vorm van vrijheid. Een zwak punt is wel, dat zij zelf al in plaats van herstel van de arbeidsverhouding 'subsidiair' om een vergoeding vroeg, en die kreeg ze.
Pater, in de link van v Manen waar u naar verwijst worden slechts argumenten herhaalt die nu juist uitvoerig in de procedure door de kantonrechter en in hoger beroep door het Hof zijn gewogen en leiden tot de uitspraak zoals die er nu ligt. U zegt “het enige dat blijft staat etc. zijn de medewerkers” maar dat is juist de kern van de zaak, een groot deel van haar directe collega’s wil niet meer met haar samenwerken en dit is - op z’n minst mede - te wijten is aan v Manen die ervoor koos haar collega’s herkenbaar te beschrijven, deze collega’s konden we de “humor” niet van inzien, het werd als zeer kwetsend ervaren. Zie hier reactie waarin getwijfeld wordt aan de oprechtheid van deze medewerkers, laten we gewoon eens van uitgaan dat deze medewerkers oprecht gekwetst zijn. Het Hof zag in elk geval geen aanleiding hieraan te twijfelen op basis van het volledige dossier. Zou er mss toch ook een andere kant aan de medaille kunnen zitten? Ik zou het ook niet fijn vinden als een directe collega op een kritische manier schrijft in een boek over een “fictie” karakter dat eenvoudig tot mij kan worden herleid. Of hebben haar collega’s geen recht op privacy / weerwoord? Verder, wat zou de grondslag voor cassatie volgens u dan zijn? Er resteert immers alleen nog de Hoge Raad, de Hoge Raad gaat uit van de feiten zoals ze door het Hof zijn vastgesteld en kijkt alleen of het recht door het Hof juist is toegepast.
@Jaco38 Wat zaken hier wel vertroebelt is de manier waarop dit soort (onderwijs-)vernieuwingen vaak wordt doorgevoerd. Vaak zijn er enkele initiatoren die het concept lanceren, meestal met de beste bedoelingen. Om het gelanceerd te krijgen moeten ze vaak een goede "sales-pitch" bij de directie houden om toestemming ervoor te krijgen. Bij een goede sales-pitch kan de directie toestemming verlenen en gebruikt dan vaak ook om de (school-)instelling mee te profileren. Het gevolg hiervan, is dat zowel de initiatoren en de directie all-in zijn gegaan met het concept ; een mislukking zou een grote (persoonlijke) blamage zijn. Dus ja, het kan best zijn dat enkele medewerkers (met name de initiator) zich gekwetst voelen. Een aanval op een geesteskind kan soms meer kwetsen dan een aanval op een persoon zelf. Maar dan kom je op het punt dat kritiek uiten op een systeem/concept niet mogelijk is, omdat je grote kans hebt dat er een medewerker door gekwetst wordt. En dan is de vraag welke belangen de directie erin heeft. Het hof verwijt de directie de te snelle schorsing(en) waardoor andere oplosmogelijkheden voorbarig werden afgesneden. Maar de directie heeft mogelijk wel degelijk een inhoudelijk belang om tegen de schrijfster te keren. Zoals eerder beschreven, is vaak ook de directie all-in gegaan met concept omdat ze daarmee zich ook profileerden. Ook voor hun is een mislukking van het concept een blamage. Ik geef toe dat een gedeelte hiervan ook op speculatie berust als buitenstaander. Enkele details die ik tegenkom in de uitspraak, lijken wel deze vermoedens te versterken : 1) De schrijfster werd ook verweten dat ze "bedrijfsgevoelige informatie" (te weten het verlies van anderhalve ton dat door team PW in 2018 is geleden) openbaarde in het boek. Dat dit verweten wordt geeft aan dat de advocaat van de ROC ook het nodig vond om dit te vermelden. Zelf zie ik niet in hoe dit "bedrijfsgevoelige informatie van waarde" betreft ; het oogt wel dat meerdere verwijten bij elkaar zijn gesprokkeld om van de docent af te komen. 2) In het vonnis wordt bij waarom herplaatsing in het team niet een optie was, nadruk gelegd op de verklaring van [B], die de operationeel leidinggevende van het team was (en vermoedelijk initiator van het concept). Deze [B] hield verdere samenwerking met de schrijfster niet meer voor mogelijk. Ik zou zeggen dat van een leidinggevende je toch mag verwachten dat die tegen een bepaalde mate van kritiek moet kunnen, of tenminste een overstijgende rol aannemen. Het lijkt erop dat de directie vrij automatische de kant van deze [B] heeft gekozen, zonder te kijken naar de rol van [B] in het totstand komen van het conflict.
Met enige fantasie zou je kunnen spreken van groepsbelediging. Een aantal van haar collega's voelde zich immers gekwetst. Gekwetsheid is voor sommigen mensen voldoende reden om vervolging of zelfs een verbod op blasfemie te eisen.
Mening Ondanks dat ik het met u eens bent, speelt dat bij dit ontslag geen rol. (Zie de uitleg van Daan, hierboven.) Wat de rechter betreft, is dit alleen maar van belang voor hoe de zaak afgehandeld moet worden. Bv hoeveel 'schadevergoeding' de schrijfster dan moet worden toegekend. De rechter zou daarmee duidelijk een oordeel kunnen uitspreken, dat de schrijfster niet in verwijtbare zin verantwoordelijk is voor de verstoorde arbeidsrelatie
“Zandb: De rechter zou daarmee duidelijk een oordeel kunnen uitspreken, dat de schrijfster niet in verwijtbare zin verantwoordelijk is voor de verstoorde arbeidsrelatie” Maar dat vindt de rechter niet, uit het vonnis blijkt juist dat de rechter vindt dat v Manen de verstrooide arbeidsrelatie zelf heeft veroorzaakt. Waar het ROC de fout in ging is dat zij er direct met gestrekt been in gingen met een schorsing. Dat was een te zwaar middel, hoewel het Hof ook concludeert dat ook dan ontslag uiteindelijk zeer waarschijnlijk onvermijdelijk was geweest.
Jaco Ik lees dat nergens, dat de schrijfster schuldig is aan die verstoorde arbeidsrelatie. Als dat zo was, hoe kan er dan van verwijtbaar gedrag van het ROC gesproken worden? De rechtbank heeft naar mijn oordeel die verstoorde relatie als een gegeven opgevat. Die dan, zo interpreteer ik, praktisch afgehandeld kan worden door ontslag. Een puur formele, meestal toegepaste redenering.
Als je het vonnis leest, zie je dat het niet gaat over de vrijheid van meningsuiting en ook niet over de vraag of de kritiek van de schrijfster terecht is. Het gaat om de klacht van collega’s van de schrijfster die vonden dat ze wel herleidbaar/herkenbaar in beeld gebracht werden. Dat probleem was te omzeilen geweest als ze haar boek onder pseudoniem had gepubliceerd. Nu zitten we met het dilemma dat haar terechte kritiek averechts werkt en er - ten onrechte - angst ontstaat bij collega’s om de rampzalige didactische werkwijzen, bedacht door onderwijsadviesbureaus die termen als t-shaped professionals gebruiken en hun zakken vullen over de ruggen van leerlingen en studenten, om kritiek te leveren.
De personages in het boek waren geanonimiseerd en de naam van de ROC werd niet genoemd. Wel waren de verhalen anekdotisch en binnen het team van circa 50 mensen is het reëel dat wel bekend was wie met de gebruikte personages bedoeld werden. Hierbij zouden een substantieel aantal collega’s zich diep gekwetst gevoeld hebben, waardoor de arbeidsverhouding duurzaam verstoord was. Uiteindelijk was dat de voorname reden van ontslag. [1] Volgens de ROC, waar de rechter in mee ging, was het niet de kritische houding t.o.v. het doorgevoerde onderwijssysteem, maar het gebruik in het boek van praktijkvoorbeelden dat problematisch was. Hoewel ik me daarbij iets kan voorstellen, zorgt het wel voor een ernstig hellend vlak. "Diep gekwetst" raken is een behoorlijk subjectief iets, zeker aangezien de toon van het boek eerder humoristisch dan venijnig is. Dat een "aanzienlijk aantal collega's" diep gekwetst voelen is des te opmerkelijker want de commotie ontstond al binnen een periode van ongeveer 2 weken na uitbrengen van het boek. Ik vind het onwaarschijnlijk dat in die periode een "aanzienlijk aantal" collega's het boek hebben gelezen. Zelf vermoed ik dat iemands ego gekrenkt was en dat die persoon collega's heeft 'geattendeerd' op hoe gekwetst die zich zouden moeten voelen vanwege enkele passages waarin die collega's in voorkwamen. Door gebruik/misbruik te maken van de "duurzaam verstoorde arbeidsverhouding"-clausule kan op die manier een criticaster toch aangepakt worden voor het uiten van kritiek op een systeem. In dit geval slaat het op het onderwijs, maar iedere werknemer die kritiek uit op zijn/haar werkveld die praktijkvoorbeelden noemt, moet dan vrezen voor zijn/haar baan. En dat is best ernstig te noemen. Voor meer informatie: - uitspraak rechter [1] - info over het boek van de schrijfster [2] - opiniestukken over de casus [3] [1] https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHARL:2021:3667 [2] https://www.paulavanmanen.nl/info-boek-onderwijs/ [3] https://www.gepersonaliseerdonderwijs.nl/opinie/
Tot zo ver vrijheid van meningsuiting. Zo lang je genoegen neemt om loonslaaf te zijn en braaf doen wat de baas zegt kan je blijven werken.
als leraren en docenten niet meer kritisch mogen zijn op het onderwijs wil dan wel? maar de macht regeert zoals vaker, hopelijk komt een nieuw kabinet met goede voorstellen en ideeën voor goed onderwijs op gelijkwaardig niveau voor ALLE kinderen in dit land. hoe leuk zou het zijn als dit land op dat punt bovenaan een goed lijstje zou komen?
Het is inderdaad verschrikkelijk dat dit gebeurd is en zeker aangezien het om de publieke sector gaat... maar verbaast dit iemand? Bij mijn vorige werkgever in de private sector was iedere vorm van kritiek ongewenst. Dat heb ik wel mogen merken en daar heb ik niet eens een boek voor hoeven schrijven. Alhoewel... misschien is dat, nu de kurk uit de fles is, wellicht wel een goed idee...
@George Lichtenberg "...zeker aangezien het om de publieke sector gaat..." Gedeeltelijk ligt hier het probleem ; scholen (en ook ROCs) worden niet meer gezien als publieke sector, maar als zelfstandige bedrijven. Sterker nog, onderstaande zin uit de rechtelijke uitspraak [1] laat zien dat ook de rechter de school als bedrijf ziet : "Het hof rekent haar bovendien zwaar aan dat zij bedrijfsgevoelige informatie (te weten het verlies van anderhalve ton dat door team PW in 2018 is geleden) in haar boek openbaar heeft gemaakt. " [1] https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHARL:2021:3667
Het lijkt me inderdaad een relevant boek voor bij onderwijs betrokken mensen en partijen. Juist door het ontslag krijgt het boek wel extra media-aandacht. Dat is dus zowel een voordeel (de boodschap wordt breed gehoord) als een nadeel voor de schrijfster. En niet om te trollen (want ander onderwerp), maar "waar politieke oppositie en vrije meningsuiting rücksichtslos de kop in gedrukt werd" klinkt voor mij toch wel meer en meer als het huidige Nederland. Wat je ook van die oppositie vindt, denk ik niet aan vrijheid als de overheid de leider van de momenteel grootste oppositiepartij al jaren vervolgt, na een door de politiek aangestuurd en door de media toegejuicht circus met voorgedrukte aangiftes. En ook niet als een overheidsfunctionaris op tv openlijk spreekt over het doden van deze oppositieleider en het uitzetten van zijn kiezers. Net zoals ik niet aan vrijheid denk als politici thuis geïntimideerd worden door boeren of rechtse actiegroepen, of wanneer iemand met een andere mening wordt gecancelled in plaats van het debat aan te gaan. Freiheit, das war einmal. Wellicht na de volgende oorlog weer.
Ik ben het zo ontzettend eens met dit stuk, het blijf bizar dat dit kan in Nederland.
Het is inderdaad precies zo als Bouhuys vertelt. Ik heb met Paula van Maanen te doen, en met allen die in het onderwijs en daarbuiten arbeid verrichten onder een CAO. Vast werk betekent ook vaak op je hoede zijn dat niet te verliezen. Voor zover ik kan nagaan, gaat het conflict tussen Paula en haar werkgever over verstoorde arbeidsverhoudingen. Zodra de werkgever zegt dat dit het geval is krijgt Paula een vergoeding wegens gederfde inkomsten, maar moet ze haar plek afstaan. En dat is heel erg voor Paula, heel onrechtvaardig en bijzonder oneerlijk. Hoe voorkom je dit soort zaken? Niet door ziekteverlof, dat is een oneigenlijk gebruik, een vluchtperron, want Paula is niet ziek, ze is ziek gemaakt. Er dient ook geen zogenaamde vertrouwenscommissie bij te komen, want die zal quasi automatisch de kant kiezen van de sterkste partij, de werkgever en niet van de arme Paula. . Er dient een commissie te komen in zake van arbeidsgeschillen die onpartijdig is en onafhankelijk kan oordelen. .Die is er niet, en voorlopig zal die er ook wel niet komen. Want de mensen zeggen: ach Paula, beetje jammer, beetje sneu voor haar. Had ze nou maar geen boek geschreven. Wederom een kwestie van verkeerd afrekenen. Als Paula nou met meer Paula's zou zijn, dan was er best wel interesse geweest. .
Het is minder simpel dan het lijkt. Met het bekitiseren van het onderwijsbeleid van je werkgever middels een boek, loop je het risico op een arbeidsconflict. Vandaar dat de rechter het ROC in het gelijk heeft gesteld. Dat laat onverlet dat het grootste deel van de onderwijsvernieuwingen van de laatste 50 jaar desastreus geweest zijn voor het onderwijs. Zo ook het hier bescheven ‘gepersonaliseerde leren’ Het onderwijs moet je overlaten aan de leraren. De directie van de ROCs moet slechts de randvoorwaarden scheppen: voldoende leraren en ondersteunend personeel, huisvesting, praktijkruimten, apparatuur, contacten met leerbedrijven etc. Maar zij moet zich verre houden van het onderwijs zelf. Ieder zijn vak.
> Het onderwijs moet je overlaten aan de leraren. Die moeten er dan wel zijn. Ik denk dat dit beleid tot stand is gekomen door ten eerste bezuinigingen en ten tweede een gebrek aan leerkrachten. Dat dit beleid geprobeerd wordt kan ik me ook wel enigszins voorstellen, al had iedereen met kinderen de uitkomst kunnen voorspellen. Het vak van leraar moet mijns inziens aantrekkelijker gemaakt worden. Bijvoorbeeld met meer loon voor leraren, in plaats van steeds het abstracte "het onderwijs" waarbij het geld vooral bij mensen terecht komt die niet voor de klas staan. Daarnaast zou het vak ook meer maatschappelijk aanzien moeten genieten. Dat is momenteel niet zo omdat wij geld blijkbaar belangrijker vinden dan kennis.
Ach, dat "arbeidsconflict" is gewoon de stok om de hond te slaan. Het is belachelijk dar rechters op die manier altijd in het voordeel van de werkgever beslissen. Want wie "verziekt" er dan de arbeidsverhoudingen? Meestal gaat dat juist van de werkgever uit. Maar we hebben in Nederland al eeuwen een klassenjustitie. Dat blijkt wel weer.
Er is inmiddels wel wat gedaan aan de salarissen van de leraren. Maar de rest van het geld moet geoormerkt worden zodat er meer aan het onderwijs wordt besteed en minder aan overhead en indirect personeel. De klassen met kleiner worden. Dat zou met het zelfde aantal lokalen en een afnemend aantal kinderen haalbaar moeten zijn. Maar alles staat of valt met een voldoende aantal leraren.
Paula van Maanen, Ik wens je sterkte en vind je ongelooflijk dapper, dat je je boek hebt geschreven en je nek hebt durven uitsteken. Het basisonderwijs was eerder aan de beurt…..
Dat klopt kritiek wordt in vele gevallen niet gewaardeerd. Ook al is het opbouwende kritiek en kritiek die terecht is. Heel veel jaren geleden werkte ik bij een organisatie als systeembeheerder en kreeg daar ook vrienden. Ook toen ik daar weg ging bleven de vriendschappen en werd ik zelfs op bruiloften uitgenodigd. Tot het moment dat ik aangaf dat ik remote op de mail en op de interne servers nog steeds kon inloggen met verschillende accounts en dat me dat onveilig leek. Nooit meer iets van de luitjes gehoord.
Ah, het uit-dienstproces, altijd een ondergeschoven kindje. Heb me daar jaren mee bezig gehouden, het lijkt zo makkelijk maar het gaat heel vaak mis...echt bizar
“Deze slotsom mist echter de kern van het vraagstuk. Naast dat Van Maanen benadrukt dat ze, vóór het schrijven van het boek, veelvuldig mogelijkheden heeft aangevat om de excessen van de onderwijsvernieuwing te bespreken met schoolleiding en collega’s, raakt haar ontslag nu juist aan maatschappelijke kernwaarden, als die van vrije meningsuiting” Tja, de rechter in hoger beroep komt tot een heel ander oordeel. En uw verwijzing naar de DDR slaat echt nergens op. Het draait hier niet om de vraag of deze leerkracht professioneel gezien gelijk heeft met haar analyse (daar zal ook nog wel wat op af te dingen zijn) maar dat door de wijze waarop zij te werk is gegaan de arbeidsverhoudingen dermate verstoord zijn dat zij daar niet meer kan werken. “Het hof handhaaft de ontbinding en de transitievergoeding. De arbeidsverhouding is duurzaam verstoord en herstel daarvan is niet mogelijk. Dat heeft niets te maken met vrijheid van meningsuiting, die heeft het ROC op geen enkele manier ingeperkt. Maar de docent heeft vooral door de manier waarop zij een deel van haar collega’s in het boek heeft neergezet en beschreven, collega’s diep gekwetst. Zij had zich moeten realiseren dat dat de samenwerking met diverse collega’s zou bemoeilijken. Bovendien heeft zij bedrijfsgevoelige informatie in het boek openbaar gemaakt. Door de manier waarop zij na de publicatie van het boek de aandacht in de (social) media heeft gezocht, heeft zij de arbeidsverhouding verder verstoord” https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHARL:2021:3667
@Jaco Citaat: De arbeidsverhouding is duurzaam verstoord en herstel daarvan is niet mogelijk Tja, alles valt op die manier gemakkelijk te manipuleren. Hoe gemakkelijk is het voor de werkgever om zo'n teksten op te hoesten. Ineens zijn er de "gekwetste collega's. Natuurlijk is er altijd wel een stoethaspel te vinden die wat vervelends weet te melden. Leer mij het onderwijs kennen :) Vraag je maar eens af, waarom er weinig animo meer is bij mannen om in het onderwijs te gaan. :)
Dit is inderdaad een ernstige zaak. Van Maanen beschrijft problemen die voor iedereen uit het onderwijs herkenbaar zijn. Ik ken verschillende leraren uit het middelbaar onderwijs die er net zo over denken als zij. Het heeft er alle schijn van dat alle neuzen dezelfde kant op moeten staan en iedereen die in de weg staat moet worden afgevoerd.
Graag een link naar de uitspraak. Het lijkt me sterk dat de rechter met het ontslag akkoord is gegaan op grond van de meningen in het boek in plaats van de 'verstoorde arbeidsverhouding'. En hoe zit het met de ontslagvergoeding?
Frans, dat heeft u goed gezien, altijd wonderlijk hoe snel conclusie worden getrokken, in mijn bijdrage heb ik de link naar het vonnis van het Hof opgenomen.
Een schandelijke uitspraak. Gewoon beschamend. En wat een ongelooflijke onbenullen, de rechter, dat management. Het is de omgekeerde wereld, dat management had sowieso ontslagen moeten worden.