Japanse kerncentrale steeds dieper in crisis

De bezorgdheid om de situatie bij de Japanse kerncentrale Fukushima I neemt internationaal toe. Tegenstrijdige berichten uit Japan doen het ergste vrezen. Frankrijk, Engeland en ook andere landen, waaronder Nederland, hebben hun staatsburgers afgeraden naar Japan te reizen. Na de enorme aardbeving die Japan vorige week trof viel de stroomtoevoer naar de centrale uit, waarna de koelsystemen van de vier kernreactoren uitvielen en in tenminste één van deze een gedeeltelijk meltdown ontstond en radioactief materiaal vrijkwam.

Update 17-3, 9.00 uur  The Australian zet op een rij hoe vaak de eigenaar van de kerncentrale Tokio Electric Power Co al de veiligheidsregels heeft overtreden. Al decennia vervalst het bedrijf inspectierapporten en verdoezelt het veiligheidsproblemen. Na incidenten in de jaren ’80 werd TEPCO in 2001 opnieuw betrapt op het sjoemelen met de veiligheid van een van de centrales. Het bedrijf bood toen ‘oprechte excuses aan voor oneerlijke praktijken’, maar ging in 2007 vervolgens weer in de fout, toen het foutieve informatie verschafte over veiligheidsproblemen na de aardbeving van dat jaar.

Het hoofd van de Amerikaanse nucleaire toezichthouder, GregoryJaczko, zei tegen woensdag tegen het Amerikaanse congres dat Japan in een veel te kleine straal aan het evacueren is. Dat meldt de Britse krant The Guardian. Japan heeft een radius van 12 kilometer vastgesteld voor ontruiming. Volgens de Amerikaanse toezichthouder zou dat minstens 50 kilometer moeten zijn. De Amerikaanse ambassade heeft Amerikaanse burgers die binnen tachtig kilometer van de geplaagde Japanse kerncentrale Fukushima I wonen, gelast het gebied verlaten of een schuilplaats zoeken. 

Ook de Volkskrant citeerde Jaczko: ‘We geloven dat een waterstofexplosie het bad met verbruikte splijtstofstaven heeft blootgelegd’. De genoemde explosie vond enkele dagen geleden al plaats. Hij voegde eraan toe dat hij gelooft dat het hoge stralingsniveau het mogelijk moeilijker maakt de situatie onder controle te krijgen.

Ook Eurocommissaris Günther Oettinger (Energy) zei woensdag tegen het Europees Parlement dat de situatie bij Fukushima I geheel uit de hand loopt. “We zitten ergens tussen een ramp en een megaramp in”, zei hij.

Steeds luider klinkt ook de kritiek op de Japanse overheid. Tegenstrijdige berichten zijn de bron van veel vrees. In The Guardian zegt kernfysicus Kenneth Bergeron, die onderzoek doet met simulaties van kernrampen, dat Japan niet effectief heeft gereageerd. In het bijzonder hekelt hij dat de autoriteiten niet direct alles op alles hebben gezet op de stroomtoevoer naar de koelsystemen de herstellen. In plaats daarvan werd getracht de reactoren te koelen met water uit de zee. Ook heeft Japan volgens Bergeron veel te laat een crisismanagement team samengesteld, namelijk pas op maandag, terwijl de eerste explosie in Fukushima I al op zaterdagochtend plaats had. 

Grote kritiek is er ook op de uitbater van de kerncentrale, Tokyo Electric Power Company (TEPCO). Zelfs de Japanse premier Naoto Kan zei op televisie dat het bedrijf schitterde in ondoorzichtigheid. Jim Riccio van Greenpeace zegt hierover: “Ik kan me voorstellen dat je geen paniek wilt zaaien. Maar bij een ramp van deze schaal is tijdig en juist informeren van het grootste belang.

Volgens TEPCO wordt momenteel hard gewerkt aan het herstellen van de stroomtoevoer naar de koelsystemen. Een woordvoerder van het bedrijf zij woensdag dat de verbinding bijna klaar was, zo meldt de Financial Times. Als de elektriciteitstoevoer is hersteld kunnen de pompen van de koelsystemen worden aangezet waardoor er weer een constante stroom koelvloeistof naar de reactoren kan gaan.

In de Volkskrant ook een overzicht van de problemen bij de kerncentrale die na de aardbeving van vrijdag en de daarop volgende tsunami beschadigd raakte:

Reactor 1: Koelingsproblemen, gedeeltelijke smelting van de reactorkern. Zeewater moet de reactor koelen. Er is een waterstofexplosie geweest. Naar schatting 70 procent van de splijtstofstaven is beschadigd.

Reactor 2: Koelingsproblemen. Splijtstofstaven hebben tijdelijk drooggestaan, wat kan leiden tot een explosie. Naar schatting 33 procent van de splijtstofstaven is beschadigd. Ook het reactorvat lijkt schade te hebben opgelopen. Er wordt gevreesd voor een meltdown.

Reactor 3: Koelingsproblemen. Een brand heeft mogelijk het beschermende omhulsel, dat straling en radioactieve stoffen moet tegenhouden, beschadigd. In de omgeving is veel straling gemeten. Er wordt gevreesd voor een gedeeltelijke meltdown. Er is een waterstofexplosie geweest en uit de reactor ontsnapt stoom. De autoriteiten wilden een mengsel van zeewater en boorzuur op de reactor gooien, maar daar is voorlopig van afgezien.

Reactor 4: Een ontploffing dinsdag sloeg metersgrote gaten in de buitenwand. Het waterpeil in een bad met verbruikte splijtstofstaven lijkt te dalen, wat kan leiden tot nieuwe ontploffingen. Volgens de Amerikaanse nucleaire toezichthouder NRC is het stralingsniveau bij de reactor ‘extreem hoog’.

Reactor 5: Temperatuur stijgt licht, waarschijnlijk door koelingsproblemen.

Reactor 6: Temperatuur stijgt licht, waarschijnlijk door koelingsproblemen. In Fukushima is nog een tweede kerncentrale, Fukushima II. Die wordt ook wel Daini genoemd, Japans voor ‘nummer twee’. De vier kernreactoren daar zijn stilgevallen en er zijn problemen met de koeling, maar vooralsnog lijken de problemen mee te vallen.

Meer bij The Guardian: Japan nuclear crisis escalates

The Financial Times: Fresh nuclear concerns hit Japan

De Volkskrant: VS: Straling reactor 4 extreem hoog