Jagers schieten natuurervaring voor iedereen aan flarden

De Tweede Kamer spreekt woensdag met staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken over het faunabeleid in Nederland. Er tekent zich een meerderheid af voor het verbieden van de hobbyjacht en meer ruimte geven aan natuurlijke processen. Afgaande op de verkiezingsprogramma’s is er een duidelijke meerderheid in het parlement om in het wild levende dieren meer ruimte te geven en jagers minder. De staatssecretaris is nu aan zet.

Elke dag genieten duizenden mensen van damherten in de duinen tussen Noordwijk en Zandvoort. De dieren zijn niet kunstmatig schuw gemaakt door de jacht, zoals hun soortgenoten op de Veluwe. Alleen in het Deelerwoud worden de herten op de Veluwe niet bejaagd en zijn de dieren duidelijk meer zichtbaar dan in andere Veluwse natuurgebieden.

De ontmoeting met een dier in zijn natuurlijke omgeving is een prachtige ervaring. In de Amsterdamse Waterleidingduinen vertellen kinderen hun ouders en het liefst alle voorbijgangers hoeveel herten zij al hebben gezien. Zulke natuurervaringen, zeker op jonge leeftijd, zijn cruciaal voor de ontwikkeling van kinderen en het bevorderen van een duurzame levensstijl.

Het is logisch dat mensen meer ruimte willen geven aan natuurlijke processen in natuurgebieden. Dat blijkt ook uit de enquête van Natuurmonumenten na de maatschappelijke discussie over grote, in het wild levende dieren. De deelnemers aan de enquête vinden dat de natuur zelf kan bepalen hoeveel dieren in een gebied kunnen leven.

Hoe anders gaat het nu in natuurgebieden. In zogenaamde faunabeheereenheden besluiten jagers hoeveel dieren er mogen zijn. De rest wordt afgeschoten, soms wel tot 80% van de populatie. Daardoor worden de natuurlijke populatiedynamiek en groepshiërarchie letterlijk aan flarden geschoten. Daarnaast mogen jagers vrijwel onbeperkt schieten op dieren die op een landelijke  vrijstellingslijst of de wildlijst staan zoals eend, haas, konijn, houtduif, fazant, vos, kraai, kauw etc.

Het moet anders, vinden wetenschappers en natuurbeheerders. Dat bleek tijdens het rondetafelgesprek dat de Tweede Kamer hield ter voorbereiding op het debat woensdag en naar aanleiding van de Groot Wild Enquête van Natuurmonumenten. De aanwezige deskundigen wezen op de grotere zichtbaarheid van dieren als ze niet worden bejaagd en op het belang van sleutelsoorten als grote herbivoren voor de biodiversiteit. Zowel maatschappelijke organisaties als natuurbeheerders en wetenschappers zijn het eens: het bepalen van het aantal dieren, of de ecologische draagkracht, is in de praktijk onmogelijk en bovendien onwenselijk. De natuur bepaalt zelf wel hoeveel dieren er kunnen leven en de eventuele schade lossen we samen wel op. Dat is de prijs voor het accepteren van natuur in onze samenleving.

Beleidsmakers gaan zeer inconsequent om met het beleid rond in het wild levende dieren. Rond Schiphol worden jaarlijks tienduizenden ganzen vergast of geschoten omdat ze een gevaar zouden vormen voor het luchtvaartverkeer. Maar wanneer het kabinet spreekt over uitbreiding van luchthaven Lelystad, midden in het leefgebied van grote aantallen vogels, lijkt dat argument niet te gelden; het wordt in elk geval in geen enkel overheidsstuk genoemd als argument tegen de uitbreiding van de luchthaven.

Staatssecretaris Dijksma lijkt tot dusver de pleidooien van de jagers voor meer afschot blind te volgen. Om de vos te bestrijden schoof de staatssecretaris een internationaal verdrag opzij om stropersmethoden zoals lichtbakken, nachtjacht en restlichtversterkers te legaliseren.

Als we in Nederland de natuur in stand willen houden, moeten we natuurlijke processen ook de ruimte bieden. Postzegelnatuur waarbij jagers het beheer voeren over de met name eetbare soorten verdient geen legitimatie. Iedereen weet dat jagers zelden achter coloradokevers aan gaan, hoewel die schade aan de aardappelteelt veroorzaken. Kennelijk zijn ze vooral geïnteresseerd in eetbare soorten en dieren die de jagers in het jachtveld beconcurreren. De natuur kan uitstekend zelf, zonder jagers,  bepalen hoeveel ruimte er is voor hoeveel dieren van elke soort.

Zonder een natuurlijk populatiebeleid worden dieren mensenschuw en kunnen ze hun rol in het ecosysteem niet meer naar behoren vervullen. Het is nu aan de partijen in de Tweede Kamer om hun verkiezingsbeloften gestand te doen en de staatssecretaris te vragen de natuurdoelstellingen niet langer te laten schieten.