Jagende koekjes

Die titel klinkt natuurlijk hartstikke gezellig. Beren die broodjes smeren en ‘jagende koekjes’, hi hi hi ha ha ha, we staan erbij en… De Amerikaanse vertaling echter zet u gelijk weer met beide benen in de zeer ongezellige digitale wereld waar onze (privé-) informatie goud waard is en onder andere wordt bejaagd door de ‘tracking cookie’. Iedereen schijnt dat te weten maar steeds weer zijn er miljardenvorderingen nodig omdat het bedrijfsleven maling heeft aan onze privacy en vrolijk verder spioneert. Tracking cookies zijn ontworpen om u te profileren, u in kaart te brengen, nergens anders voor.

WhatsApp is ook al zo’n gezellige, slim verbloemende term. Het doet denken aan die malle tekenfilmfiguur Bugs Bunny (“Eh..What’s up Doc?!”) en die publiekslieveling kan ons toch onmogelijk iets engs door de strot willen duwen? Vraag aan tien willekeurige voorbijgangers of zij denken dat ‘whatsapp’ gratis (en onschuldig?) is en ik beloof u minstens acht positieve antwoorden. De overige twee zullen wellicht schouderophalend melden dat ze wel wat weten van ‘cookies’ en ‘tracking’ maar dat het hun niet kan schelen: “Maakt dat nou uit zo’n Appie. Iedereen doet het toch. Mij hoeven ze echt niet te hebben?”. Een app is kort voor ‘application’, een ‘toepassing’ dus op z’n Hollands.

En wat voor éen. Een jaar of acht geleden werd deze portal naar uw privé-gegevens al zwaar beboet vanwege de koppeling telefoonnummer-Facebook. Ruim 100 miljoen euro werd fluitend afgetikt, of men gaat 100 jaar in hoger beroep natuurlijk (Kunt u nagaan hoeveel uw gegevens die clubs waard zijn!).

Die telefoonfunctie is inmiddels ‘aardige bijvangst’, feitelijk kocht u een zender/ontvanger en aan beide functies heeft u niets. U bent trackable, traceable en nog veel meer dan dat. George Orwell’s Big Brother was een watje vergeleken bij de hedendaagse realiteit. Er wordt niet alleen maar naar u gekeken, men weet wat u koopt, waar en wie u bent en…wordt vervolgd (pun intended). Men betaalt een fiks bedrag voor een apparaat dat vervolgens door allerlei derden gratis misbruikt wordt. Een vreemde constructie. U kunt nu ‘gratis’ bellen, appen, spelletjes spelen’…nee nee, dat is geen eerlijke ruilwaar dat zijn de loksnoepjes.

‘There ain’t such a thing as a free lunch’, zou men zich daar eigenlijk nog wel rekenschap van geven?

Professor of global ICT law, specialist on privacy topics and big data Lokke Moerel is een van de weinigen die de ernstige vraag zo duidelijk terug brengt bij de bron; de AVG: Wíe slaat wát wáar en wáarom op?

Bedrijfsleven, banken en zelfs de overheid willen onze privé (goud-)mijntjes aan info dolgraag ontginnen. Daar doet men álles voor en vaak in verdomd slim ingepakte en verborgen vorm, op de rand van legaal hacken. Met het blokkeren en uitzetten van allerlei spyware maak je je eigen apparaten in feite zelf deels onklaar. Als u geen info wenst te delen dan willen bedrijven ineens erg weinig met u te maken hebben. Hoe meer ‘JA’ u selecteert, hoe liever men u ziet op site en online-winkeltje. Adobe Social, onderdeel van Adobe’s marketing-cloud oplossing maakt geanalyseerde voorspellingen over engagement; ‘..en doet suggesties voor de beste timing door gebruikmaking van sentiment-analyses en predictieve mining-algoritmes’.

Iedereen lijkt te zijn vergeten dat nog maar tachtig jaar geleden de vrijheid en democratie zwaar werd bevochten door onze oma’s en opa’s. Nu laten we het ons welgevallen dat die vrijheid ons weer geheel wordt ontnomen door een totaal gecomputerroriseerde samenleving.

Hé, daar istie weer die bewust digibete burger die alles wat virtueel is wantrouwt! Nee hoor, maar zolang de ingeslapen burger zijn beveiliging zodanig instelt dat hij net zo goed op de stoep kan gaan staan om keihard te roepen dat      “DE VOORDEURSLEUTEL ONDER DE MAT LIGT!” is het noemen van man en paard zo af en toe een gezonde gewoonte.

Niks conspiracy-denken of digitaal analfabetisme dus. Gewoon weer even een opfrissertje over hoe dat ook alweer zit met die Uber-machtige mensen die zich verrijken over onze digitale rug. En hadden we nou nog de keus om een rekening te sturen voor al die info die we nu ongevraagd en vaak onbedoeld gratis ‘delen’… (ook alweer zo’n gezellige term). Om de verhoudingen weer enigszins recht te trekken zou het gezamelijk bedrijfsleven die smartphones misschien gewoon gratis moeten verstrekken. Gezellig, gratis bij een pak waspoeder. Dan was het niet meer dan billijk dat de fabrikant daarvoor in ruil van je hele hebben en houwen wilde weten. Heldere, redelijke en vooral vrijblijvende deal!

‘Voor wat, hoort wat’ zegt de gezonde Hollandse handelsgeest, verbazingwekkend toch dat men dat zo massaal heeft laten varen. Voorheen ging immers alleen de zon voor niks op.