Joop

'Ja maar...', zo tolereer je racisme

  •    •  
18-03-2014
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
58 keer bekeken
  •  
RTEmagicC_12-years-a-slave.jpg
Gewoon dezelfde kansen willen, wat is daar mis mee?
Momenteel draait een ‘Nederlandse must see-movie’ in de bioscopen: ’12 Years a Slave’ van regisseur Steve McQueen. Nederlands, want de Brit McQueen woont zes maanden per jaar in Amsterdam en is getrouwd met een Nederlandse vrouw.
De film vertelt het levensverhaal van een vrije zwarte man uit het noorden van Amerika die in 1841 wordt ontvoerd en verkocht als slaaf in het zuiden. Ik heb de film (die drie Oscars heeft gewonnen, waarvan één voor de beste film) nog niet gezien maar wil dat absoluut wél. Ik durf alleen nog niet. Ik heb namelijk gehoord dat de film zo weinig verbloemt, zo heftig is om naar te kijken, dat een aantal bezoekers tijdens de vertoning per ambulance is afgevoerd. Afranseling, verkrachting, wanhoop en onderdrukking worden zonder filter getoond.
Goed gedramatiseerde realiteit snijdt dwars door de ziel. De maatschappelijke effecten van de dramaserie ‘Roots’, de bewustwording over voedsel door het programma ‘de Keuringsdienst van Waarde,’ de dierenverering door films als ‘Bambi’; gecreëerde beelden van de werkelijkheid kunnen mededogen en begrip opwekken. Daarom is kunst onmisbaar in elke maatschappelijke strijd.
Dagelijkse misstanden die ons niet direct aangaan, blijven helaas minder hangen. Het ene na het andere rapport over racisme in Nederland verschijnt. De meeste cijfers zijn al sinds 1978 bekend en zijn nauwelijks verbeterd. Toch lijkt het onmogelijk om een maatschappelijke dialoog te voeren over het hedendaagse, minder tastbare racisme.
Dan zijn er namelijk altijd van die ‘ja maar-argumenten’. “Ja maar, je moet zelf ook niet zo veel de nadruk op je kleur leggen.” Of: “Ja maar, ík zie geen kleur.” “Ja maar, het is toch lang niet meer zo erg als tijdens de slavernij?”
Het is om knetter van te worden: “Ja maar, je moet positief in het leven staan.” “Ja maar, ik heb twee Surinaamse vrienden, die doen er niet zo moeilijk over.” Het is dit soort ja-maar-argumenten dat een dialoog op voorhand moeizaam maakt: “Ja maar, racisme is wel een heel ernstige beschuldiging!” Het ultieme argument is natuurlijk: “Ja maar, ga dan terug naar je eigen land.”
Racisme is niet te ontkennen wanneer het ons zo hard in het gezicht slaat dat we ervan omvallen. Een prachtige film met een pijnlijke boodschap kan een mens veranderen, dus laten we allemaal ’12 Years a Slave’ gaan zien. Maar wat te doen met dat grote grijze gebied waarvan niet meteen duidelijk is of het zand of drijfzand is? Dat vage domein waarbinnen racisme haast onzichtbaar maar uitstekend lijkt te gedijen?
De emoties die vrijkomen bij het zien van een indringende film zijn niet te negeren. Met een verkeerd geadresseerde e-mail zoals van een ING-medewerker over “die boef uit Curaçao,” die per ongeluk bij de student/sollicitant Reedie terecht kwam, is zelfs sprake van keihard bewijs. Of moet hij ‘niet zo overdrijven’ want het ‘was toch een grapje?’
Wat als je gewoon een gemiddeld leven wilt leiden? Heb je dan niet het recht op dezelfde kansen? En wat te doen met dat machteloze gevoel van het systematisch buitengesloten worden, zonder dat je het kunt aantonen? Wat te doen met dat onbehagelijke gevoel, waarvan je weet dat het klopt en waarvan je ook weet dat het overkomt als gezeur, omdat je het niet kunt aantonen?
Na een tijd kun je er alleen nog maar boos om worden of om huilen. Ja maar, dan ben je een boze huilie huilie-allochtoon. Dat is óók Nederland.
Vrijdag 21 maart, Internationale dag tegen racisme en discriminatie, presenteert Anousha Nzume in Theater aan het Spui in Den Haag een talkshow over vooroordelen, discriminatie, etnisch profileren en uitsluiting.
Dit artikel verscheen eerder in dagblad Trouw

Meer over:

opinie, leven
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (18)

Xoral
Xoral18 mrt. 2014 - 21:55

Wat de term racisme veroorzaakt is strijd, aangezien die term als 'verdedigingswapen' kan worden ingezet. Politiek (of revolutie) is namelijk geen oplossing, maar is een oorlogssysteem. Open en vrije discussie kan wel gaan zorgen voor gelijke kansen en een eerlijke wereld, want is geen oorlogsvoering, maar 'vredestijd'. Wat achter al deze ideologie zit is het samensmeden van een bevolking (mono- of multi-etnisch doet er niet toe), wat een utopia betekent, m.a.w heersers en weer slavernij, de bevolking, die onderling al strijdend en vol emotie niet in de gaten heeft te worden georganiseert via de politiek of een revolutie.

RvDugt
RvDugt18 mrt. 2014 - 21:55

"Goed gedramatiseerde realiteit" Als je dat als persoon nodig hebt om je ziel te doorklieven is er wat goed mis met het empathisch vermogen

Sarah45
Sarah4518 mrt. 2014 - 21:55

"Wat te doen met dat onbehagelijke gevoel, waarvan je weet dat het klopt en waarvan je ook weet dat het overkomt als gezeur, omdat je het niet kunt aantonen?" Verandering is niet mogelijk zonder conflict. Dus gewoon je mond open doen en zeggen wat je denkt. Net als Geert Wilders. Maar dan dus anders :-) Dat is de enige manier om mensen op te voeden of eigenlijk te heropvoeden.

pakmelk
pakmelk18 mrt. 2014 - 21:55

'Gewoon dezelfde kansen willen, wat is daar mis mee?' Daar is in mijn ogen niets mis mee, sterker nog, dat is doodnormaal. Zo wil dezelfde kans om mij op de Antillen te vestigen als een Antilliaan die zich in Nederland wil vestigen. Toch kan ik niet zomaar naar de Antillen, kan de Antilliaan wel zomaar naar Nederland. maarja.. dat is dan blijkbaar ineens géén racisme of ongelijke behandeling. Blijkbaar heb ik de verkeerde kleur om op de Antillen te gaan wonen.

Joyia
Joyia18 mrt. 2014 - 21:55

Waarom is het zo moeilijk voor sommige mensen om mensen te nemen zoals ze zijn en dan bedoel ik op gebied van afkomst. Zeggen dat je geen kleur zit is zo makkelijk om te zeggen, maar het enige wat je daar echt mee zegt is " sorry maar weet niet wat ik moet zeggen" Natuurlijk zie je kleur en natuurlijk zie je het verschil tussen een blanke en een donker gekleurd persoon, het is wat je er mee doet. Behandel je die persoon anders omdat hij/zij niet de zelfde kleur heeft? Sommige mensen moet leren te respecteren! Ik woon in een land nu (Zuid - Afrika) waar er ontzettend veel verschil word gemaakt tussen blanke en donker gekleurde mensen. En ik heb een crisis huis voor voor mishandelde, verlaten en misbruikte kinderen en dagelijks word ik aangekeken door " blanke" met een vies gezicht sommige hebben zelfs het lef om iets te zeggen, zoals " Snap niet waarom je die zwarte kinderen in huis hebt, vuil is het". En het ergste is ze doen het waar de kinderen bij zijn. Ik leer mijn kinderen dat we aan de buitenkant verschillend zijn en we beide een mooie cultuur hebben en dat we trots moeten zijn waar we vandaan komen, of het nou het land is, of de tribe en culture, we moeten trots zijn of wie we zijn en waar we vandaan komen. Ook is het zo leuk om die verschillen te delen met elkaar. En uit eindelijk bloed iedereen rood en zien we er het zelfde uit van binnen. Stop met het zien van de verschillen als iets negatief maar zie het als positief en doe er iets leuks mee, leer van elkaar en ontdenk het mooie in een ander.

Sonia2
Sonia218 mrt. 2014 - 21:55

"Ik ben geen racist, maar..." En dan komt het. Daar erger ik me aan.

vriest
vriest18 mrt. 2014 - 21:55

reactie op ERWIN LAMME .U bent tegen racisme ,prima maar u zet de schrijfster van dit stuk weg .Natuurlijk hebben AZIATEN te maken met discriminatie zowel vanuit ons NEDERLANDERS als vanuit hun eigen gemeenschap .En wat de boodschap u door een ander werd gegeven minder te schrijven en meer te praten ,sluit ik mij aan .U zou beslist eens meer moeten praten en dan wel buiten de deur .Dat zou verhelderend werken neemt u dat nu eens aan .En niet alleen om trend dit item ook wat u mening rond de EUROPESE UNIE aangaat .En voel dit antwoord niet discriminerend zo is het niet bedoeld .

[verwijderd]
[verwijderd]18 mrt. 2014 - 21:55

Ik voel mij als blanke man altijd nogal racistisch bejegend door haar. Racisme is bij haar altijd het probleem van de ander, de westerse blanke nederlander. De rest is slachtoffer en dient uiteindelijk geld te krijgen De meeste racisme is in afrika, azie. Z amerika en in arabische wereld te vinden. En ja..dit is een door haar verfoeide" ja maar" echter 100% feitelijk correct

3 Reacties
JannesJ2
JannesJ218 mrt. 2014 - 21:55

"Ik voel mij als blanke man altijd..." https://nl.wikipedia.org/wiki/Cognitieve_dissonantie "De meeste racisme is in afrika, azie. Z amerika en in arabische wereld te vinden." Ah, dus daar is het en dus is het hierin Nederland aantoonbare racisme minder erg? Schaam je, Jim. Schaam je heel diep.

Rootman
Rootman18 mrt. 2014 - 21:55

Hoewel ik blank ben net als u krijg ik bij het lezen van uw reactie de neiging U racistisch te bejegenen!!!

De redactie van Joop zijn een stel hypocrieten
De redactie van Joop zijn een stel hypocrieten18 mrt. 2014 - 21:55

Het zijn de westerse landen die rijk zijn geworden over de rug van de koloniën. Ik ben in Zuid Amerika een ander soort racisme tegengekomen, minder scherp dan hier. Daar is men gewoon open tegen elkaar. Hier bestaat op papier geen racisme maar ik de praktijk zie je niet anders. Mijn mulatte vrouw is in de tram in Amsterdam gecontroleerd terwijl ik ernaast stond. Ik werd niet gecontroleerd. Ik heb de man gevraagd mij te controleren wat hij niet gedaan heeft. Ik had eigenlijk een klacht tegen die man moeten indienen wegens plichtsverzuim.

[verwijderd]
[verwijderd]18 mrt. 2014 - 21:55

--- Dit bericht is verwijderd —

4 Reacties
schleborsjki
schleborsjki18 mrt. 2014 - 21:55

De zoveelste boze blanke man, die even komt vertellen hoe het zit en dat het allemaal wel meevalt. Lachwekkend gewoon.

Martin007
Martin00718 mrt. 2014 - 21:55

Weet je wat racisme is Erwin? Niet in de gaten hebben dat je het doet. Gisteravond keken we naar het journaal. Er werd een mevrouw iets gevraagd, ik weet niet meer wat. Ze vertelde dat ze werk had. Daarna kwam een wel heel erg donker gekleurde meneer aan het woord. Raad eens. Wat denk je, zouden ze ECHT geen blanke werkloze meneer hebben kunnen vinden, of hebben ze net zo lang gezocht tot ze een zwarte werkloze meneer vonden, die ook nog wilde toegeven geen werk te hebben. Bah. En dat noemt zich "journalisten".

Pineaux
Pineaux18 mrt. 2014 - 21:55

Erwin Lamme, je reactie getuigt van zo weinig empathie dat ik vrees dat je overtuigen van je ongelijk een hopeloze exercitie is, maar ik ga het toch proberen: Eerst een kleine meta-analyse (voel je gevleid!): Je stelt dat de Anousha geen feiten of cijfers gebruikt om haar mening te ondersteunen. Ten eerste is dat een ad hominem. Ten tweede doe je dat zelf ook niet ("...voorbeeld hiervan vind ik...", "Ik vraag me dan af...", "ik vind de schrijfster...", "het lijk er op...", "Ik denk ook...", "het is opvallend dat...", "Daarom denk ik...", etc.)! Nu een feit: Je begrijpt racisme niet. Je ziet jezelf als een blank persoon. Jouw kleur is niet blank. Je hebt een witte, roze of getinte huid. Blank is geen kleur, net zoals neger geen kleur is. Blank suggereert onbeschreven, puur, onschuldig en rationeel. Neger suggereert lui, dierlijk, schuldig en irrationeel. Je ad hominems onderschrijven dit ook. Je noemt de schrijfster slordig, overgevoelig, schuldig (aan het misbruiken van de zwarte-pietdiscussie) en suggereert irrationaliteit (geen feiten noemen). Je hebt het over een "onschuldig" kinderfeest, maar dat is jouw mening en die moet wel gerespecteerd worden. Want als mensen het niet met je eens zijn en er wat van zeggen, dan "misbruiken" ze het. Je doet daarmee hetzelfde als wat de PVV altijd doet met de vrijheid van meningsuiting. Als de PVV het doet is het goed, als anti-pvv het doet niet. Vervolgens vraag je je af of er daadwerkelijk consequent racisme is in Nederland. Dat is ook raar. Want bijvoorbeeld bij cijfers over verkrachting of geweld (voor het merendeel aangiftes=gevoelens van mensen) geloof je de slachtoffers wel, maar bij racisme is het opeens een "projectie van allerlei innerlijke problemen". Nu de vraag aan jou. Als je denkt dat het een projectie is van innerlijke gevoelens, dan zou je toch in ieder geval een idee moeten hebben wat die "innerlijke problemen" dan zijn en waarom die dan geprojecteerd worden. Kun je me dat uitleggen? En na een heel slordige definitie van racisme/discriminatie als container begrip, waaruit blijkt dat je nooit enige moeite hebt genomen om je in het onderwerp te verdiepen, maar gewoon meeblèrt met populistische meningen. Laat je zien dat je niet alleen heel weinig zelfreflectie hebt, door te stellen dat er over ("blanke"?) westerlingen ook ethnische grappen gemaakt worden (die kwetsend ervaren worden). Dan mag je mij nu 1 grap noemen die echt kwetsend is voor die westerlingen van je. En kom dan niet aan met "westerlingen kunnen er beter tegen" want dat is niet zo, want als je racist genoemd wordt vanwege je huidskleur, dan ben je ook beledigd. Maar 1 grapje. Noem er één. Als klapper op de vuurpijl, toon je aan dat je geen gevoel voor empathie hebt door te stellen dat die ethnische groepen zichzelf tekort komen door in de slachtofferrol te kruipen. Dat is echt belachelijk! Ik kan ook zeggen dat jij jezelf tekort komt doordat je in de slachtofferrol kruipt bij de zwarte piet discussie. Of dat je jezelf tekort komt als je anaal verkracht bent en je in de slachtofferrol kruipt. Dat doe ik niet omdat ik weet dat ik dan niet echt de moeite genomen zou hebben om in jouw huid te kruipen (pun intended) en dus een slecht oordeel zou vellen.

Sonia2
Sonia218 mrt. 2014 - 21:55

[Het beste voorbeeld hiervan vind ik de Zwarte Piet discussie: een volstrekt onschuldig kinderfeest wordt misbruikt om racisme aan te kaarten in Nederland.] Binnenkort komt Obama naar Nederland. Wat denk je, zullen we hem onze traditie laten zien, waar we zo trots op zijn? Ons "onschuldig kinderfeest"?

ALenig
ALenig18 mrt. 2014 - 21:55

Wat is er eigenlijk zo erg aan 'ja maar, ik zie geen kleur'?

1 Reactie
De redactie van Joop zijn een stel hypocrieten
De redactie van Joop zijn een stel hypocrieten18 mrt. 2014 - 21:55

Dat dat vooral mensen zeggen die zogenaamd niet racistisch zijn. Die zijn 'zogenaamd' kleurenblind want racisme bestaat niet in Nederland.