Israël start oorlog met Iran

Israël is in de nacht van donderdag op vrijdag Iran aangevallen. Bij grootschalige luchtaanvallen op het land werden cruciale nucleaire installaties getroffen en meerdere topgeneraals gedood, waaronder de opperbevelhebber van de machtige Revolutionaire Garde. Ook kwamen zes atoomgeleerden bij de aanvallen om het leven. Er zijn in hoofdstad Teheran ook flatgebouwen getroffen.

De Israëlische krijgsmacht zette tientallen straaljagers in voor aanvallen verspreid over heel Iran. Het ondergrondse nucleaire complex in Natanz, een cruciaal onderdeel van Iran's atoomprogramma, werd volgens het VN-atoomagentschap IAEA zwaar beschadigd. De exacte omvang van de schade moet nog worden vastgesteld. Premier Netanyahu noemde de operatie een "bepalend moment" voor Israel en kondigde aan dat de aanvallen net zolang zullen aanhouden als hij dat nodig acht.

Iran liet de provocatie niet onbeantwoord. Binnen uren na de Israëlische aanvallen lanceerde Teheran meer dan honderd drones richting Israëlisch grondgebied. Het Israëlische luchtverdedigingssysteem werd geactiveerd om de dreiging af te weren. Ayatollah Khamenei, Iran's hoogste leider, reageerde woedend op de aanvallen en beloofde een "zware straf" voor het Israëlische "regime". Ondanks het zware verlies aan militaire leiders, benadrukte de 86-jarige geestelijk leider dat opvolgers "onmiddellijk hun taken" zullen overnemen.

De gewelddadige escalatie komt na maanden van oplopende spanningen rond Iran's kernprogramma. Iran nadert volgens Israël het punt waarop het theoretisch genoeg verrijkt uranium bezit voor kernwapens. Donderdag bekritiseerde het VN-atoomagentschap Iran voor het schenden van internationale nucleaire regels. Iran reageerde daarop door direct een nieuwe atoominstallatie aan te kondigen.

De Verenigde Staten hebben zich van de aanvallen gedistantieerd. Minister van Buitenlandse Zaken Rubio benadrukte dat Amerika niet betrokken was bij de operatie, hoewel Israël de actie zou hebben gerechtvaardigd als noodzakelijk voor de eigen verdediging. De VS waren op voorhand ingelicht, zodat Amerikaanse troepen in veiligheid konden worden gebracht. Ook heeft Amerika Iran gewaarschuwd dat vergeldingsaanvallen op Amerikaanse doelwitten niet onbestraft zullen blijven.

The Guardian meldt dat de verwachting was dat Israël zou wachten met de aanval tot de onderhandelingen tussen Iran en de VS definitief zouden zijn mislukt. Dat gebeurde niet, waaruit analisten opmaken dat Israël zich van niemand nog ook maar iets aantrekt, ook niet van de VS. Na de Israëlische aanvallen heeft Iran zich definitief teruggetrokken uit verdere onderhandelingen met de VS.

Update 8:30 uur: Bij de Israëlische aanvallen op Iran van afgelopen nacht zijn minstens vijftig gewonden gevallen, bericht de Iraanse staatstelevisie. Zeker 35 van hen zouden vrouwen en kinderen zijn. De gewonden zijn opgevangen in een ziekenhuis in Teheran. Mogelijk zijn er ook in andere ziekenhuizen nog gewonden.

Israël zei dat de aanvallen gericht waren op militaire en nucleaire faciliteiten in Iran. Het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) stelt dat de Iraanse autoriteiten de VN-organisatie op de hoogte houden over het stralingsniveau. Dat zou nog stabiel zijn. (Bron: ANP)

Update 20: 30 uur: Iraanse media melden dat de tegenaanval van Iran is begonnen en dat het land honderden ballistische raketten heeft afgevuurd. Dat gebeurde na een tweede aanval van Israël waarbij onder meer een vliegveld werd getroffen. Een Iraanse militaire bron meldt aan The Times of Israel dat het om zo'n honderd raketten gaat. Ook tegen persbureau AFP spreekt een legerfunctionaris van tientallen raketten.

Boven onder meer Jeruzalem zijn explosies gehoord en bij Tel Aviv wordt een rookpluim gezien. In meerdere delen van Israël ging het luchtalarm af. De bevolking is opgeroepen naar de schuilkelders te gaan.

Irans hoogste leider, ayatollah Ali Khamenei, had eerder op de dag al wraak gezworen na de Israëlische aanvallen op onder meer Iraanse nucleaire faciliteiten. Hij zei dat Iran "geen halve maatregelen" zal nemen in zijn reactie op de aanvallen en dat Israël "niet ongeschonden" zal blijven.

De Iraanse strijdkrachten zullen Israël "hulpeloos" achterlaten, aldus Khamenei, die vrijdagavond op televisie de bevolking toesprak.