Israel en China wissen culturele erfenissen

Wat hebben deze twee landen met elkaar gemeen? Op het eerste gezicht weinig tot niets. Maar in de afgelopen 50 jaar voeren deze landen een stille politiek waarbij een andere bevolkingsgroep langzaam maar zeker uit de geschiedenisboeken wordt verdreven en op den duur, feitelijk ophoudt te bestaan. Zo tracht China de Tibetaanse geschiedenis en bevolking te laten verdwijnen, zo is Israël druk bezig om geleidelijk alle sporen van de Palestijnen uit te wissen.

Deze week herdachten de Palestijnen de Nakba [catastrofe]. De Palestijnen herdenken wat ze sinds 1948 hebben verloren met de stichting van de staat Israël en haar veroveringsdrang. Ze verloren hun land, hun zelfstandigheid, hun vrijheid, hun huizen, hun toekomst en hun boeken. Arjan el Fassed, Groenlinks-Kamerlid van Palestijns-Nederlands origine, en Benny Brunner, Israëlisch-Nederlandse filmregisseur, werken samen aan een documentaire die ‘The Great Book Robbery’ zal gaan heten, ‘de grote boekenroof’.

Tijdens de veroveringstochten van het Israëlisch leger is veel literair werk bemachtigd van Palestijnse afkomst. Rond de 70.000 boeken zijn bemachtigd waarvan er zich ongeveer nog 6000 in de Nationale Bibliotheek van Israël bevinden. Deze boeken zijn niet toegankelijk voor het grote publiek. Het meeste trieste is dat veel van de boeken vernietigd zijn door Israël. Omdat deze opruiend zouden zijn, verderfelijk en vooral omdat het deel uitmaakt van de academische geschiedenis van de Palestijnen. Op deze manier tracht Israël een deel van de culturele geschiedenis van de Palestijnen uit te wissen.

In Tibet gaat het niet veel anders. De Chinese overheid is druk doende om de Tibetaanse cultuur te vernietigen. Het praktiseren van geloof wordt ernstig bemoeilijkt. Tibetanen wordt gedwongen in andere delen van China te gaan wonen en worden vervangen door Han Chinezen. Taal en schrift van de Tibetanen wordt geleidelijk aan vervangen door Chinees. Dat de olympische Spelen in China geen soelaas zou bieden, was vele insiders van te voren bekend. Maar sinds die periode is de Chinese overheid nog halsstarriger geworden. Pogingen van de Dalai Lama om toch tot een vergelijk te komen worden zonder blikken of blozen afgewezen.

De overeenkomst is treffend. Beide landen overheersen een ander volk op grond van dubieuze claims. De verdwijning van volk en cultuur gaat niet gepaard met grof, grootschalig oorlogsgeweld, maar met een langlopende actie waarbij langs stille weg, steeds meer elementen worden weggenomen. De geleidelijkheid in tijd bieden dekking. Elke keer een kleine stap, valt minder op dan grootschalig optreden. Beiden landen putten de tegenstander op deze manier uit. Door het leven van de tegenstander onmogelijk te maken, trachten zij elke toekomst en hoop te vernietigen. De betreffende gebieden worden nauwgezet gecontroleerd en zijn vaak hermetisch afgesloten voor de buitenwereld. Slechts onder internationale druk, krijgt men sporadisch toegang. Maar het kleinste incident is al voldoende aanleiding om alles weer op slot te zetten. Bezetting in optima forma.

En de buitenwereld? Die spreekt er af en toe schande van, neemt een motie aan, die genegeerd wordt, en gaat weer over tot de orde van de dag. China is te groot en een economische supermacht die we niet graag dwars willen zitten en ten aanzien van Israël hebben we nog altijd een enorm schuldgevoel. Het resultaat is dat twee andere volkeren de prijs betalen. De prijs van langdurige onderdrukking en geleidelijke verdwijning.